Tumult gdański 1525–1526: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat. |
wikizacja, źródła/przypisy, drobne merytoryczne |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
W styczniu 1525 mieszczaństwo gdańskie wystąpiło przeciwko burmistrzowi, oskarżając go o defraudację funduszy miejskich, dokonaną pod protekcją [[kanclerz wielki koronny|kanclerza wielkiego koronnego]] [[Krzysztof Szydłowiecki|Krzysztofa Szydłowieckiego]]. Pospólstwo i plebs zażądało wyjęcia miasta spod jurysdykcji duchownej [[Biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Maciej Drzewicki|Macieja Drzewickiego]]. Burmistrz Ferber złożył urząd, jednak magistrat nie chciał przedstawić przedstawicielom pospólstwa rachunków miejskich. Luterańskie mieszczaństwo zażądało skasowania [[post]]ów, [[msza|mszy]], śpiewu kościelnego i wprowadzenia wolnego głoszenia [[Ewangelia|Ewangelii]]. |
W styczniu 1525 mieszczaństwo gdańskie wystąpiło przeciwko burmistrzowi, oskarżając go o defraudację funduszy miejskich, dokonaną pod protekcją [[kanclerz wielki koronny|kanclerza wielkiego koronnego]] [[Krzysztof Szydłowiecki|Krzysztofa Szydłowieckiego]]. Pospólstwo i plebs zażądało wyjęcia miasta spod jurysdykcji duchownej [[Biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Maciej Drzewicki|Macieja Drzewickiego]]. Burmistrz Ferber złożył urząd, jednak magistrat nie chciał przedstawić przedstawicielom pospólstwa rachunków miejskich. Luterańskie mieszczaństwo zażądało skasowania [[post]]ów, [[msza|mszy]], śpiewu kościelnego i wprowadzenia wolnego głoszenia [[Ewangelia|Ewangelii]]. |
||
[[ |
[[22 stycznia]] [[1525]]<ref>{{Cytuj|autor=Jan Leo|tytuł=Dzieje Prus|data=2008|miejsce=Olsztyn|s=421}}</ref> rozpoczęły się w Gdańsku rozruchy. Wzburzony tłum obalił magistrat i wprowadził [[demokracja|demokratyczny]] ustrój miejski. Skasowano wszystkie [[klasztor]]y [[katolicyzm|katolickie]], sprofanowano święte obrazy i [[sakrament]]y. Zlikwidowano posady [[proboszcz]]ów, wprowadzając w ich miejsce [[predykant]]ów. Mieszczanie wysłali delegację do [[Marcin Luter|Marcina Lutra]], z prośbą o przysłanie nauczycieli nowej wiary. |
||
[[17 kwietnia]] [[1526]] miała miejsce interwencja zbrojna [[Władcy Polski|króla]] [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]], który wraz z [[książęta pomorscy|księciem pomorskim]] [[Jerzy I pomorski|Jerzym I]], na czele 8 000 wojska |
[[17 kwietnia]] [[1526]] miała miejsce interwencja zbrojna [[Władcy Polski|króla]] [[Zygmunt I Stary|Zygmunta Starego]], który wraz z [[książęta pomorscy|księciem pomorskim]] [[Jerzy I pomorski|Jerzym I]], na czele 8 000 wojska |
||
Wersja z 21:39, 2 mar 2017
 |
Ten artykuł od 2010-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Tumult gdański 1525-1526 – to wystąpienia luterańskiego pospólstwa i plebsu Gdańska przeciwko magistratowi i burmistrzowi Eberhardowi Ferberowi.
W styczniu 1525 mieszczaństwo gdańskie wystąpiło przeciwko burmistrzowi, oskarżając go o defraudację funduszy miejskich, dokonaną pod protekcją kanclerza wielkiego koronnego Krzysztofa Szydłowieckiego. Pospólstwo i plebs zażądało wyjęcia miasta spod jurysdykcji duchownej biskupa kujawskiego Macieja Drzewickiego. Burmistrz Ferber złożył urząd, jednak magistrat nie chciał przedstawić przedstawicielom pospólstwa rachunków miejskich. Luterańskie mieszczaństwo zażądało skasowania postów, mszy, śpiewu kościelnego i wprowadzenia wolnego głoszenia Ewangelii.
22 stycznia 1525[1] rozpoczęły się w Gdańsku rozruchy. Wzburzony tłum obalił magistrat i wprowadził demokratyczny ustrój miejski. Skasowano wszystkie klasztory katolickie, sprofanowano święte obrazy i sakramenty. Zlikwidowano posady proboszczów, wprowadzając w ich miejsce predykantów. Mieszczanie wysłali delegację do Marcina Lutra, z prośbą o przysłanie nauczycieli nowej wiary.
17 kwietnia 1526 miała miejsce interwencja zbrojna króla Zygmunta Starego, który wraz z księciem pomorskim Jerzym I, na czele 8 000 wojska uśmierzył bunt. Przywrócono stary ustrój Gdańska, a przed Dworem Artusa ścięto 14 przywódców rewolty.
- ↑ Jan Leo, Dzieje Prus, Olsztyn 2008, s. 421.