Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Gjakovarus (dyskusja | edycje) m Dodano kategorię "Ludzie urodzeni w Szkodrze" za pomocą HotCat |
Gjakovarus (dyskusja | edycje) m drobne merytoryczne |
||
Linia 8: | Linia 8: | ||
| data śmierci = 2 marca 1925 |
| data śmierci = 2 marca 1925 |
||
| miejsce śmierci = [[Bari]], [[Włochy]] |
| miejsce śmierci = [[Bari]], [[Włochy]] |
||
| funkcja = {{Flaga|ALB}} minister |
| funkcja = {{Flaga|ALB}} minister spraw wewnętrznych |
||
| partia = |
| partia = |
||
| od = |
| od = 6 grudnia 1921 |
||
| do = |
| do = 12 grudnia 1921 |
||
| poprzednik = |
| poprzednik = [[Bajram Fevzi]] |
||
| następca = |
| następca = [[Rauf Fico]] |
||
| 2 funkcja = {{Flaga|ALB}} minister finansów |
|||
| 2 partia = |
|||
| 2 od = 30 marca 1924 |
|||
| 2 do = 30 maja 1924 |
|||
| 2 poprzednik = |
|||
| 2 następca = |
|||
| odznaczenia = |
| odznaczenia = |
||
| www = |
| www = |
||
Linia 26: | Linia 32: | ||
W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we [[Vlora|Vlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare''). |
W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we [[Vlora|Vlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare''). |
||
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]]. |
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]]. |
||
== Dzieła == |
== Dzieła == |
||
Linia 40: | Linia 46: | ||
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]] |
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]] |
||
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]] |
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]] |
||
[[Kategoria:Albańscy ministrowie]] |
[[Kategoria:Albańscy ministrowie spraw wewnętrznych]] |
||
[[Kategoria:Ministrowie finansów]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1925]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1925]] |
Wersja z 00:22, 8 maj 2017
Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze | |
Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1879 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
minister spraw wewnętrznych | |
Okres |
od 6 grudnia 1921 |
Poprzednik | |
Następca | |
minister finansów | |
Okres |
od 30 marca 1924 |
Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari) – albański polityk i dziennikarz.
Życiorys
Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w Kalabrii. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne ukończył w 1906 r. w Neapolu. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański.
W 1907 współpracował z Bajo Topullim w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Vlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare).
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez Ahmeda Zogu) schronił się we Włoszech. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.
Dzieła
- Fjalor shqyp-frengjisht (Słownik albańsko-francuski, wyd. Neapol 1906)
- Abetar i vogël shqyp mas abevet t'Bashkimit e t'Stambollit me tregime n'dy dhialektet (wyd. Bukareszt)
Bibliografia
- B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.