Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Dodano kategorię "Ludzie urodzeni w Szkodrze" za pomocą HotCat
m drobne merytoryczne
Linia 8: Linia 8:
| data śmierci = 2 marca 1925
| data śmierci = 2 marca 1925
| miejsce śmierci = [[Bari]], [[Włochy]]
| miejsce śmierci = [[Bari]], [[Włochy]]
| funkcja = {{Flaga|ALB}} minister finansów
| funkcja = {{Flaga|ALB}} minister spraw wewnętrznych
| partia =
| partia =
| od = 30 marca 1924
| od = 6 grudnia 1921
| do = 30 maja 1924
| do = 12 grudnia 1921
| poprzednik =
| poprzednik = [[Bajram Fevzi]]
| następca =
| następca = [[Rauf Fico]]
| 2 funkcja = {{Flaga|ALB}} minister finansów
| 2 partia =
| 2 od = 30 marca 1924
| 2 do = 30 maja 1924
| 2 poprzednik =
| 2 następca =
| odznaczenia =
| odznaczenia =
| www =
| www =
Linia 26: Linia 32:
W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we [[Vlora|Vlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare'').
W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we [[Vlora|Vlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare'').


W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]].
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]].


== Dzieła ==
== Dzieła ==
Linia 40: Linia 46:
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]]
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]]
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]]
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]]
[[Kategoria:Albańscy ministrowie]]
[[Kategoria:Albańscy ministrowie spraw wewnętrznych]]
[[Kategoria:Ministrowie finansów]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1879]]
[[Kategoria:Zmarli w 1925]]
[[Kategoria:Zmarli w 1925]]

Wersja z 00:22, 8 maj 2017

Luigji Gurakuqi
Ilustracja
Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1879
Szkodra, Imperium Osmańskie

Data i miejsce śmierci

2 marca 1925
Bari, Włochy

Albania minister spraw wewnętrznych
Okres

od 6 grudnia 1921
do 12 grudnia 1921

Poprzednik

Bajram Fevzi

Następca

Rauf Fico

Albania minister finansów
Okres

od 30 marca 1924
do 30 maja 1924

podpis

Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari) – albański polityk i dziennikarz.

Życiorys

Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w Kalabrii. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne ukończył w 1906 r. w Neapolu. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański.

W 1907 współpracował z Bajo Topullim w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Vlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare).

W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez Ahmeda Zogu) schronił się we Włoszech. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.

Dzieła

  • Fjalor shqyp-frengjisht (Słownik albańsko-francuski, wyd. Neapol 1906)
  • Abetar i vogël shqyp mas abevet t'Bashkimit e t'Stambollit me tregime n'dy dhialektet (wyd. Bukareszt)

Bibliografia

  • B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.