Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
szablon
m →‎Życiorys: poprawa linków
Linia 30: Linia 30:
Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium [[Jezuici|jezuickim]] w [[Szkodra|Szkodrze]], a następnie w [[Kalabria|Kalabrii]]. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym [[Jeronim De Rada|Jeronima de Radę]]. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne rozpoczął w 1901 w [[Neapol]]u, ale je przerwał by przenieść się na studia z zakresu fizyki{{r|Dervishi}}. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone [[język albański|językowi albańskiemu]], w tym słownik francusko-albański.
Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium [[Jezuici|jezuickim]] w [[Szkodra|Szkodrze]], a następnie w [[Kalabria|Kalabrii]]. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym [[Jeronim De Rada|Jeronima de Radę]]. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne rozpoczął w 1901 w [[Neapol]]u, ale je przerwał by przenieść się na studia z zakresu fizyki{{r|Dervishi}}. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone [[język albański|językowi albańskiemu]], w tym słownik francusko-albański.


W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we [[Vlora|Vlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare'').
W 1907 współpracował z [[Bajo Topulli]]m w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie [[Bitola|bitolskim]], poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do [[Włochy|Włoch]], [[Rumunia|Rumunii]] i do [[Stambuł]]u, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z [[Ismail Qemali|Ismailem Qemalem]] udał się w 1912 w podróż z [[Triest]]u do Albanii, gdzie została ogłoszona [[Albańska Deklaracja Niepodległości|Deklaracja Niepodległości]]. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla [[Rząd Ismaila Qemala|rządu we Wlorze]]. W okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] działał w klubie o nazwie Liga Narodowa ([[język albański|alb.]]''Lidhja Kombetare'').


W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]].
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w [[Durrës]] objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do [[Rada Narodowa Albanii|parlamentu albańskiego]]. Współpracował blisko z [[Fan Noli|Fanem Noli]], był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez [[Ahmed Zogu|Ahmeda Zogu]]) schronił się we [[Włochy|Włoszech]]. Został zastrzelony w kawiarni w [[Bari]].

Wersja z 12:15, 9 cze 2017

Luigji Gurakuqi
Ilustracja
Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1879
Szkodra, Imperium Osmańskie

Data i miejsce śmierci

2 marca 1925
Bari, Włochy

Albania minister spraw wewnętrznych
Okres

od 6 grudnia 1921
do 12 grudnia 1921

Poprzednik

Bajram Fevzi

Następca

Rauf Fico

Albania minister finansów
Okres

od 30 marca 1924
do 30 maja 1924

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari[1]) – albański polityk i dziennikarz.

Życiorys

Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w Kalabrii. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne rozpoczął w 1901 w Neapolu, ale je przerwał by przenieść się na studia z zakresu fizyki[1]. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański.

W 1907 współpracował z Bajo Topullim w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Wlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare).

W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez Ahmeda Zogu) schronił się we Włoszech. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.

W 1957 jego szczątki powróciły do Albanii[1].

Dzieła

  • Fjalor shqyp-frengjisht (Słownik albańsko-francuski, wyd. Neapol 1906)
  • Abetar i vogël shqyp mas abevet t'Bashkimit e t'Stambollit me tregime n'dy dhialektet (wyd. Bukareszt)
  1. ↑ a b c Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 129.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Bibliografia

  • B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.
Ministrowie edukacji Albanii
Księstwo Albanii
Republika Albanii
Królestwo Albanii
Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka)
Ludowa Republika Albanii
Republika Albanii

Albania

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Luigj_Gurakuqi&oldid=49551499”