Edward Burne-Jones: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
rozwinięcie: nowa sekcja Twórczość - początek + różne merytoryczno-redakcyjne
dalsze rozszerzenie Twórczości i dr. inne
Linia 25: Linia 25:
Po zapoznaniu się w 1854 z ''Malarzami współczesnymi'' [[John Ruskin|Johna Ruskina]] zbliżył się do środowiska prerafaelitów, szczególnie zafascynowany twórczością [[Dante Gabriel Rossetti|Gabriela Rossettiego]]. Niewiele starszy artysta skłonił go do poświęcenia się sztuce i zrezygnowania ze studiów teologicznych, a także uzyskał dla niego pierwsze poważne zamówienia (1857-1860), którymi najczęściej były kartony do [[witraż]]y o tematyce średniowiecznej <ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 116; A. Lys Baldry: ''Burne-Jones'', dz. cyt., s. 28-30.</ref>. Burne-Jones okazał się w istocie znakomitym samoukiem; choć nigdy nie ukończył regularnych studiów, w ciągu dwudziestolecia z powodzeniem opanował wszystkie techniki malarstwa.
Po zapoznaniu się w 1854 z ''Malarzami współczesnymi'' [[John Ruskin|Johna Ruskina]] zbliżył się do środowiska prerafaelitów, szczególnie zafascynowany twórczością [[Dante Gabriel Rossetti|Gabriela Rossettiego]]. Niewiele starszy artysta skłonił go do poświęcenia się sztuce i zrezygnowania ze studiów teologicznych, a także uzyskał dla niego pierwsze poważne zamówienia (1857-1860), którymi najczęściej były kartony do [[witraż]]y o tematyce średniowiecznej <ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 116; A. Lys Baldry: ''Burne-Jones'', dz. cyt., s. 28-30.</ref>. Burne-Jones okazał się w istocie znakomitym samoukiem; choć nigdy nie ukończył regularnych studiów, w ciągu dwudziestolecia z powodzeniem opanował wszystkie techniki malarstwa.


W 1860 r. poślubił Georgianę Macdonald, siostrę dawnego szkolnego kolegi, z którą miał dwoje dzieci: Filipa (ur. 1861) i Margaret (ur. 1866). Była ona również autorką pierwszej biografii artysty. Współpracował z firmą artystyczną W. Morrisa i brał udział w wykańczaniu tworzonej przez niego siedziby (tzw. Red House). W 1864 wybrano go członkiem stowarzyszonym Royal Water Color Society (w 1868 uzyskał pełne członkostwo), w którego galerii (Old Society) wystawiał swe prace, stopniowo zyskując poprawę warunków finansowych i bytowych. W 1871 i 1873 odbył dwie kolejne podróże do Włoch odwiedzonych już jesienią 1859 r. Bezpośrednie zetknięcie ze sztuką mistrzów renesansu zarówno dostarczyło mu wielu tematów twórczych na przyszłość, jak i pozwoliło uzupełnić niedostatki techniki malarskiej<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 120.</ref>.
W 1860 r. poślubił Georgianę Macdonald (wzgl. MacDonald, 1840-1920), siostrę dawnego szkolnego kolegi, z którą miał dwoje dzieci: Filipa (ur. 1861) i Margaret (ur. 1866). Była ona również autorką pierwszej biografii artysty. Współpracował z firmą artystyczną W. Morrisa i brał udział w wykańczaniu tworzonej przez niego siedziby (tzw. Red House). W 1864 wybrano go członkiem stowarzyszonym Royal Water Colour Society (w 1868 uzyskał pełne członkostwo), w którego galerii (Old Society) wystawiał swe prace, stopniowo zyskując poprawę warunków finansowych i bytowych. W 1871 i 1873 odbył dwie kolejne podróże do Włoch odwiedzonych już jesienią 1859 r. Bezpośrednie zetknięcie ze sztuką mistrzów renesansu zarówno dostarczyło mu wielu tematów twórczych na przyszłość, jak i pozwoliło uzupełnić niedostatki techniki malarskiej<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 120.</ref>.


Przełomowym w jego karierze twórczej okazał się rok 1877, kiedy wspólnie z czterema innymi artystami (Alma-Tadema, Millais, Leighton, Whistler) zaprezentował swe prace na wystawie urządzonej w [[Londyn|stołecznej]] Grosvenor Gallery. Sukces ten w rok później zyskał potwierdzenie na skalę międzynarodową podczas ekspozycji tych prac na Wystawie Powszechnej w Paryżu. Następne dziesięciolecie przyniosło mu renomę największego z żyjących angielskich artystów<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 126.</ref>. W rzeczywistości to on upowszechnił nurt prerafaelicki w kontynentalnej Europie, wyprzedzając w popularności swych nauczycieli i przyjaciół<ref>A. Konopacki: ''Prerafaelici'', dz. cyt., s. 12.</ref>.
Przełomowym w jego karierze twórczej okazał się rok 1877, kiedy wspólnie z czterema innymi artystami (Alma-Tadema, Millais, Leighton, Whistler) zaprezentował swe prace na wystawie urządzonej w [[Londyn|stołecznej]] Grosvenor Gallery. Sukces ten w rok później zyskał potwierdzenie na skalę międzynarodową podczas ekspozycji tych prac na Wystawie Powszechnej w Paryżu. Następne dziesięciolecie przyniosło mu renomę największego z żyjących angielskich artystów<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 126.</ref>. W rzeczywistości to on upowszechnił nurt prerafaelicki w kontynentalnej Europie, wyprzedzając w popularności swych nauczycieli i przyjaciół<ref>A. Konopacki: ''Prerafaelici'', dz. cyt., s. 12.</ref>.
W ostatnich latach życia tworzył monumentalne kompozycje, wyróżniając się przy tym ogromną aktywnością w innych zakresach (m.in. ilustracje książkowe, projekty wyposażenia wnętrz, scenografie teatralne). Szczytowe powodzenie osiągnął przedstawiając swe prace podczas kolejnej paryskiej Wystawy Powszechnej (1889). W 1885 wybrano go członkiem [[Royal Academy of Arts|Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych]] (RAA). W 1894 królowa [[Wiktoria Hanowerska|Wiktoria]] przyznała mu tytuł [[baronet]]a Rottingdean i Grange. Od 1897 był też członkiem belgijskiej Królewskiej Akademii Nauki, Literatury i Sztuki. Mając nadwerężone zdrowie, zmarł w londyńskim [[Fulham]] jako niespełna 65-letni wskutek pogrypowych powikłań<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 126.</ref>.
W 1885 wybrano go członkiem [[Royal Academy of Arts|Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych]] (RAA). W ostatnich latach życia tworzył monumentalne kompozycje, wyróżniając się przy tym ogromną aktywnością w innych zakresach (m.in. ilustracje książkowe, projekty wyposażenia wnętrz, nawet scenografie teatralne). Szczytowe powodzenie osiągnął przedstawiając swe prace podczas kolejnej paryskiej Wystawy Powszechnej (1889). W 1894 królowa [[Wiktoria Hanowerska|Wiktoria]] przyznała mu tytuł [[baronet]]a Rottingdean i Grange. Od 1897 był też członkiem belgijskiej Królewskiej Akademii Nauki, Literatury i Sztuki. Mając nadwerężone zdrowie, zmarł w londyńskim [[Fulham]] jako niespełna 65-letni wskutek pogrypowych powikłań<ref>G. Crepaldi: ''Rossetti i prerafaelici'', dz. cyt., s. 126.</ref>.


== Twórczość ==
== Twórczość ==
Artystycznie oryginalna, bogata ilościowo i niezwykle zróżnicowana twórczość Burne-Jonesa była wybitnym zjawiskiem nurtu prerafaelityzmu. W początkowym jej okresie zaznaczał się wyraźny wpływ Rossettiego, a technika malarska ograniczała się do [[akwarela|akwareli]], w których artysta najlepiej wyrażał swe zdolności. Zapowiedzią przejścia do osobistej stylistyki jest obraz ''Miłosierny rycerz'' (1863). Na uwagę zasługuje dwuetapowy proces artystycznego rozwoju Burne-Jonesa, który z prawie nieznanego twórcy odkrywającego swe powołanie w 1855, awansował do roli wyjątkowej powagi brytyjskiej szkoły malarstwa. Po tym pierwszym dwudziestoleciu, mającym charakter przygotowawczy, nastąpiło drugie 20 lat dojrzałej i wytężonej twórczości, kiedy skuteczniej realizował swe pomysły wraz z doskonaleniem sprawności technicznej<ref>A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 70-73.</ref>.
Artystycznie oryginalna, bogata ilościowo i niezwykle zróżnicowana twórczość Burne-Jonesa była wybitnym zjawiskiem nurtu prerafaelityzmu. W początkowym jej okresie zaznaczał się wyraźny wpływ Rossettiego, a technika malarska ograniczała się do [[akwarela|akwareli]], w których artysta najlepiej wyrażał swe zdolności. Zapowiedzią przejścia do osobistej stylistyki jest obraz ''Miłosierny rycerz'' (1863). Na uwagę zasługuje dwuetapowy proces artystycznego rozwoju Burne-Jonesa, który z prawie nieznanego twórcy odkrywającego swe powołanie w 1855, awansował do roli wyjątkowej powagi brytyjskiej szkoły malarstwa (1877). Po tym pierwszym dwudziestoleciu, mającym charakter przygotowawczy, nastąpiło drugie 20 lat dojrzałej i wytężonej twórczości, kiedy skuteczniej realizował swe pomysły wraz z doskonaleniem sprawności technicznej<ref>A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 70-73.</ref>.


Cała twórczość artysty pozostawała pod wpływem [[mistyka|mistyki]] europejskiego średniowiecza (zwłaszcza włoskiego i francuskiego), jego legend, epopei, motywów mitycznych i legendarnych (np. Święty Graal). Jednakże w odróżnieniu od reszty prerafaelitów hołdujących epoce wieków średnich, Burne-Jones sięgał później chętnie i do klasycznych motywów antycznych, do grecko-rzymskiej tematyki [[mitologia|mitologicznej]]. Poza tym znaczną część prac (witraże, freski, obrazy) poświęcił chrześcijańskiej tematyce sakralnej, zazwyczaj czerpiąc ze źródeł biblijnych i hagiograficznych. Pod względem technicznym przedstawienia te charakteryzował dekoracyjny linearyzm o płynnych, falistych liniach, z wykorzystaniem w tle licznych motywów roślinnych będących zapowiedzią europejskiej [[secesja (sztuka)|secesji]]. Artystycznie są one w większości nacechowane [[symbolizm]]em i romantycznym [[mistycyzm]]em, które artysta wykorzystywał dla przekazania prawd moralnych.

Sam ilościowy dorobek artystyczny jest imponujący, bo obliczany na blisko 200 obrazów wykonanych w rozmaitych technikach oraz co najmniej tysiąc kartonów witrażowych. Poza akwarelami ulubionymi formami wypowiedzi były dla niego bliskie duchowi średniowiecza witraże oraz freski. Obrazów olejnych powstało znacznie mniej i nierzadko były one wersjami wcześniejszych kompozycji akwarelowych (np. ''Miłość wśród ruin''). Wśród nich stosunkowo niewiele jest portretów. Długi czas powstawania niektórych prac wynikał ze swoistej maniery, jaką było doraźne utrwalanie świeżych pomysłów, a następnie staranne ich wykańczanie w powolnych fazach w czasie późniejszym, niekiedy po latach<ref>A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 46-51.</ref>. Istotną część twórczości stanowiły ilustracje do książek; tworzył także projekty mebli, tkanin (obić, haftów), mozaik, dekoracji teatralnych<ref>A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 36-39.</ref>.
== Wybrane prace ==
== Wybrane prace ==
[[Plik: Burnejones1.jpg|thumb|''Ranek Zmartwychwstania'' (1886)]]
[[Plik: Burnejones1.jpg|thumb|''Ranek Zmartwychwstania'' (1886)]]
Linia 57: Linia 61:
* ''Wieczorny spoczynek'' (''Vespertina Quies''), 1893, Tate Britain
* ''Wieczorny spoczynek'' (''Vespertina Quies''), 1893, Tate Britain
* ''Miłość wśród ruin'', 1894, [[Wolverhampton]] (Wightwick Manor)
* ''Miłość wśród ruin'', 1894, [[Wolverhampton]] (Wightwick Manor)
* ''Opowieść przeoryszy'', 1898, Delaware Art Museum, [[Wilmington (Delaware|Wilmington]]


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}
Linia 62: Linia 67:
== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Crepaldi | imię = Gabriele | tytuł = Rossetti i prerafaelici | data = 2006 | wydawca = Rzeczpospolita | miejsce = Warszawa | seria = Klasycy sztuki | isbn = 978-83-60688-07-6}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Crepaldi | imię = Gabriele | tytuł = Rossetti i prerafaelici | data = 2006 | wydawca = Rzeczpospolita | miejsce = Warszawa | seria = Klasycy sztuki | isbn = 978-83-60688-07-6}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Lys Baldry | imię = Alfred | tytuł = Burne-Jones | data = (1910) | wydawca = Spółka Wydawnicza w Łodzi | seria = Arcydzieła malarskie w reprodukcjach barwnych}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Lys Baldry | imię = Alfred | tytuł = Burne-Jones | data = 1910 | wydawca = Spółka Wydawnicza w Łodzi | seria = Arcydzieła malarskie w reprodukcjach barwnych}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Konopacki | imię = Adam | tytuł = Prerafaelici | data = 1989 | wydawca = Arkady/Henschelverlag | miejsce = Warszawa/Berlin | seria = W kręgu sztuki | isbn = 83-213-3468-7}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Konopacki | imię = Adam | tytuł = Prerafaelici | data = 1989 | wydawca = Arkady/Henschelverlag | miejsce = Warszawa/Berlin | seria = W kręgu sztuki | isbn = 83-213-3468-7}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Macfall | imię = Haldane | tytuł = Malarstwo angielskie | data = 1913 | wydawca = "Świt" | miejsce = Lwów | seria = Malarstwo świata, t. 7}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

Wersja z 21:50, 17 cze 2017

{{{imię i nazwisko}}}
ilustracja

Sir Edward Coley Burne-Jones (ur. 28 sierpnia 1833 w Birmingham, zm. 17 czerwca 1898 w Londynie) – angielski malarz, jeden z czołowych przedstawicieli nurtu prerafaelitów i główny jego propagator w Europie.

Życiorys

Z Williamem Morrisem w Grange (1874)

Urodził się jako syn skromnego rzemieślnika (ramiarza) Edwarda Richarda Jonesa i Elizabeth Coley, zmarłej kilka dni po porodzie. Jako 11-latek zaczął uczęszczać do rygorystycznej King Edward's School, wyróżniając się wśród najlepszych uczniów. Zainteresowany tam rysunkiem, uczestniczył potem w zajęciach organizowanych przez miejscową szkołę artystyczną. Przygotowując się zgodnie z życzeniem ojca do stanu duchownego, w 1853 podjął jednak odpowiednie studia w oksfordzkim Exeter College[2]; tam zawarł znajomość z Williamem Morrisem, który pozostał jego dozgonnym przyjacielem. Wspólne poglądy i upodobania skierowały ich obu ku rosnącemu zainteresowaniu sztuką na gruncie pasjonowania się literaturą i historią średniowiecza. Zarazem działania studyjne w tym kierunku przeciwstawiały ich ideowo ówczesnej „cywilizacji przemysłu i maszyn” będącej zaprzeczeniem estetyzmu.

Po zapoznaniu się w 1854 z Malarzami współczesnymi Johna Ruskina zbliżył się do środowiska prerafaelitów, szczególnie zafascynowany twórczością Gabriela Rossettiego. Niewiele starszy artysta skłonił go do poświęcenia się sztuce i zrezygnowania ze studiów teologicznych, a także uzyskał dla niego pierwsze poważne zamówienia (1857-1860), którymi najczęściej były kartony do witraży o tematyce średniowiecznej [3]. Burne-Jones okazał się w istocie znakomitym samoukiem; choć nigdy nie ukończył regularnych studiów, w ciągu dwudziestolecia z powodzeniem opanował wszystkie techniki malarstwa.

W 1860 r. poślubił Georgianę Macdonald (wzgl. MacDonald, 1840-1920), siostrę dawnego szkolnego kolegi, z którą miał dwoje dzieci: Filipa (ur. 1861) i Margaret (ur. 1866). Była ona również autorką pierwszej biografii artysty. Współpracował z firmą artystyczną W. Morrisa i brał udział w wykańczaniu tworzonej przez niego siedziby (tzw. Red House). W 1864 wybrano go członkiem stowarzyszonym Royal Water Colour Society (w 1868 uzyskał pełne członkostwo), w którego galerii (Old Society) wystawiał swe prace, stopniowo zyskując poprawę warunków finansowych i bytowych. W 1871 i 1873 odbył dwie kolejne podróże do Włoch odwiedzonych już jesienią 1859 r. Bezpośrednie zetknięcie ze sztuką mistrzów renesansu zarówno dostarczyło mu wielu tematów twórczych na przyszłość, jak i pozwoliło uzupełnić niedostatki techniki malarskiej[4].

Przełomowym w jego karierze twórczej okazał się rok 1877, kiedy wspólnie z czterema innymi artystami (Alma-Tadema, Millais, Leighton, Whistler) zaprezentował swe prace na wystawie urządzonej w stołecznej Grosvenor Gallery. Sukces ten w rok później zyskał potwierdzenie na skalę międzynarodową podczas ekspozycji tych prac na Wystawie Powszechnej w Paryżu. Następne dziesięciolecie przyniosło mu renomę największego z żyjących angielskich artystów[5]. W rzeczywistości to on upowszechnił nurt prerafaelicki w kontynentalnej Europie, wyprzedzając w popularności swych nauczycieli i przyjaciół[6].

W 1885 wybrano go członkiem Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (RAA). W ostatnich latach życia tworzył monumentalne kompozycje, wyróżniając się przy tym ogromną aktywnością w innych zakresach (m.in. ilustracje książkowe, projekty wyposażenia wnętrz, nawet scenografie teatralne). Szczytowe powodzenie osiągnął przedstawiając swe prace podczas kolejnej paryskiej Wystawy Powszechnej (1889). W 1894 królowa Wiktoria przyznała mu tytuł baroneta Rottingdean i Grange. Od 1897 był też członkiem belgijskiej Królewskiej Akademii Nauki, Literatury i Sztuki. Mając nadwerężone zdrowie, zmarł w londyńskim Fulham jako niespełna 65-letni wskutek pogrypowych powikłań[7].

Twórczość

Artystycznie oryginalna, bogata ilościowo i niezwykle zróżnicowana twórczość Burne-Jonesa była wybitnym zjawiskiem nurtu prerafaelityzmu. W początkowym jej okresie zaznaczał się wyraźny wpływ Rossettiego, a technika malarska ograniczała się do akwareli, w których artysta najlepiej wyrażał swe zdolności. Zapowiedzią przejścia do osobistej stylistyki jest obraz Miłosierny rycerz (1863). Na uwagę zasługuje dwuetapowy proces artystycznego rozwoju Burne-Jonesa, który z prawie nieznanego twórcy odkrywającego swe powołanie w 1855, awansował do roli wyjątkowej powagi brytyjskiej szkoły malarstwa (1877). Po tym pierwszym dwudziestoleciu, mającym charakter przygotowawczy, nastąpiło drugie 20 lat dojrzałej i wytężonej twórczości, kiedy skuteczniej realizował swe pomysły wraz z doskonaleniem sprawności technicznej[8].

Cała twórczość artysty pozostawała pod wpływem mistyki europejskiego średniowiecza (zwłaszcza włoskiego i francuskiego), jego legend, epopei, motywów mitycznych i legendarnych (np. Święty Graal). Jednakże w odróżnieniu od reszty prerafaelitów hołdujących epoce wieków średnich, Burne-Jones sięgał później chętnie i do klasycznych motywów antycznych, do grecko-rzymskiej tematyki mitologicznej. Poza tym znaczną część prac (witraże, freski, obrazy) poświęcił chrześcijańskiej tematyce sakralnej, zazwyczaj czerpiąc ze źródeł biblijnych i hagiograficznych. Pod względem technicznym przedstawienia te charakteryzował dekoracyjny linearyzm o płynnych, falistych liniach, z wykorzystaniem w tle licznych motywów roślinnych będących zapowiedzią europejskiej secesji. Artystycznie są one w większości nacechowane symbolizmem i romantycznym mistycyzmem, które artysta wykorzystywał dla przekazania prawd moralnych.

Sam ilościowy dorobek artystyczny jest imponujący, bo obliczany na blisko 200 obrazów wykonanych w rozmaitych technikach oraz co najmniej tysiąc kartonów witrażowych. Poza akwarelami ulubionymi formami wypowiedzi były dla niego bliskie duchowi średniowiecza witraże oraz freski. Obrazów olejnych powstało znacznie mniej i nierzadko były one wersjami wcześniejszych kompozycji akwarelowych (np. Miłość wśród ruin). Wśród nich stosunkowo niewiele jest portretów. Długi czas powstawania niektórych prac wynikał ze swoistej maniery, jaką było doraźne utrwalanie świeżych pomysłów, a następnie staranne ich wykańczanie w powolnych fazach w czasie późniejszym, niekiedy po latach[9]. Istotną część twórczości stanowiły ilustracje do książek; tworzył także projekty mebli, tkanin (obić, haftów), mozaik, dekoracji teatralnych[10].

Wybrane prace

Ranek Zmartwychwstania (1886)
Zgubna głowa (1887)
  • Sydonia von Bork, 1860, Tate Britain, Londyn
  • Księżniczka Sabra prowadzona do smoka, 1866, kolekcja prywatna
  • Astrologia, 1863-1864, kolekcja prywatna
  • Pieśń miłości, 1866-77, Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
  • Święty Jerzy zabijający smoka, 1868, Art Gallery of New South Wales, Sydney
  • Pochwała Wenus, 1868, Laing Art Gallery, Newcastle on Tyne
  • Maria Zambaco, 1870, Clemens Sels Museum, Neuss
  • Fyllis i Demofoon, 1870, Birmingham Museum and Art Gallery
  • Ogród Hesperyd, 1870-73, zbiory prywatne
  • Omamienie Merlina, 1870-1874, Lady Lever Art Gallery, Port Sunlight
  • Pan i Psyche, 1872-74, Fogg Art Museum, Harvard Univ., Cambridge (Mass.)
  • Złote schody, 1876-80, Tate Britain
  • Młyn, 1882, Victoria and Albert Museum, Londyn
  • Król Kofetua i żebraczka, 1884, Tate Britain
  • Sybilla Delphica, 1886, Manchester Art Gallery
  • Morska głębina, 1887, Fogg Art Museum, Harvard Univ., Cambidge (Mass.)
  • Sponsa de Libano (Oblubienica z Libanu), 1891, Walker Art Gallery, Liverpool
  • Portret Ignacego J. Paderewskiego (rysunek), 1892, Muzeum Narodowe w Warszawie
  • Wieczorny spoczynek (Vespertina Quies), 1893, Tate Britain
  • Miłość wśród ruin, 1894, Wolverhampton (Wightwick Manor)
  • Opowieść przeoryszy, 1898, Delaware Art Museum, Wilmington
  1. Uznawany powszechnie za Anglika, był w istocie pochodzenia walijskiego (A. Lys Baldry, Burne-Jones, dz. cyt., s. 19).
  2. A. Lys Baldry: Burne-Jones, dz. cyt., s. 16-17.
  3. G. Crepaldi: Rossetti i prerafaelici, dz. cyt., s. 116; A. Lys Baldry: Burne-Jones, dz. cyt., s. 28-30.
  4. G. Crepaldi: Rossetti i prerafaelici, dz. cyt., s. 120.
  5. G. Crepaldi: Rossetti i prerafaelici, dz. cyt., s. 126.
  6. A. Konopacki: Prerafaelici, dz. cyt., s. 12.
  7. G. Crepaldi: Rossetti i prerafaelici, dz. cyt., s. 126.
  8. A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 70-73.
  9. A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 46-51.
  10. A. Lys Baldry, dz. cyt., s. 36-39.

Bibliografia

  • Gabriele Crepaldi: Rossetti i prerafaelici. Warszawa: Rzeczpospolita, 2006, seria: Klasycy sztuki. ISBN 978-83-60688-07-6.
  • Alfred Lys Baldry: Burne-Jones. Spółka Wydawnicza w Łodzi, 1910, seria: Arcydzieła malarskie w reprodukcjach barwnych.
  • Adam Konopacki: Prerafaelici. Warszawa/Berlin: Arkady/Henschelverlag, 1989, seria: W kręgu sztuki. ISBN 83-213-3468-7.
  • Haldane Macfall: Malarstwo angielskie. Lwów: "Świt", 1913, seria: Malarstwo świata, t. 7.

Linki zewnętrzne