Premier League

Premier League

2016/2017
Państwo	Anglia Walia
Dyscyplina	piłka nożna
Data założenia	1992
Rozgrywki
Liczba drużyn	20
Niższy poziom ligowy	League Championship
Puchary	Puchar Anglii Puchar Ligi Angielskiej
Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca
Obecny zwycięzca	Chelsea (2016/2017)
Najwięcej zwycięstw	Manchester United (13)
Strona internetowa

English Premier League (nazywana także Premiership) – zawodowa liga piłkarska znajdująca się na najwyższym szczeblu rozgrywek piłkarskich w Anglii. Gra w niej 20 klubów. W lidze tej obowiązuje reguła awansu i spadku. Premier League jest korporacją, której 20 zespołów w niej grających są akcjonariuszami. Sezon rozgrywek rozpoczyna się w sierpniu, a kończy się w maju. Każdy klub rozgrywa 38 meczów w tym czasie ze wszystkich 380 spotkań ligowych.

Liga została założona jako FA Premier League 20 lutego 1992 roku po tym jak zespoły Football League First Division zdecydowały stać się niezależne od The Football League powstałej w 1888 roku. Czerpała ona zyski z praw telewizyjnych. Od tego czasu Premier League jest najchętniej oglądaną ligą sportową na świecie. Są to także najbardziej dochodowe rozgrywki piłkarskie. W sezonie 2007/2008 obroty klubów wyniosły 1,93 miliardów funtów (3,15 miliardów dolarów). Premier League zajmuje trzecie miejsce w rankingu UEFA, w którym liczą się występy zespołów z danych lig w europejskich pucharach z ostatnich pięciu lat.

Od czasu założenia w rozgrywkach Premier League brały udział 44 kluby.

Historia

Tło

Mimo znaczących sukcesów europejskiej piłki nożnej w latach 70. i na początku 80., późne lata 80. to spadek znaczenia piłki angielskiej. Kibice zmagali się z niedostatecznymi udogodnieniami na stadionach, które popadały w rozsypkę, chuligaństwo rozpowszechniało się. Poza tym zespoły z Anglii dostały zakaz gry w pucharach europejskich po zamieszkach na Heysel w 1985 roku. The Football League First Division, będąca w tym czasie na pierwszym szczeblu rozgrywek w Anglii była za innymi ligami, między innymi włoską Serie A i hiszpańską Primera División zarówno we frekwencji na spotkaniach jak i obrotach zespołów. Z tego powodu niektórzy angielscy zawodnicy przenosili się za granicę. Na początku lat 90. sytuacja ta uległa zmianie; Anglia na Mistrzostwach Świata 1990 doszła do półfinałów. UEFA w tym samym roku zniosła zakaz gry angielskim zespołom w europejskich pucharach. Rok później Manchester United zdobył Puchar Zdobywców Pucharów. Po tragedii na Hillsborough wydano także Raport Taylora, który miał poprawić bezpieczeństwo na stadionach poprzez usunięcie z nich miejsc stojących.

Pieniądze telewizyjne stały się ważniejsze; Football League otrzymało 6,3 milionów funtów za dwuletnią umowę podpisaną w 1986 roku, zaś gdy w 1988 roku zawarto nowy, czteroletni kontrakt, kwota ta wynosiła 44 miliony. W 1988 roku pierwszy raz spróbowano oddzielić First Division od Football League, jednak nie powiodło się to. Stadiony rozbudowywano, coraz więcej osób przychodziło na spotkania; najlepsze kluby z Anglii ponownie rozpoczęły starania o powstanie nowych rozgrywek, niezależnych od Football League.

Założenie

Na końcu sezonu 1990/1991 dyskusji została poddana także kwestia przyciągnięcia większej ilości pieniędzy do piłki nożnej przez stworzenie nowej ligi. 17 lipca 1991 roku kluby z First Division podpisały umowę, w której znajdowały się szczegóły założenia FA Premier League. Nowe rozgrywki miały być komercyjnie niezależne od The Football Association oraz Football League, przez co FA Premier League mogła zawierać własne umowy o prawa telewizyjne oraz sponsorskie. Większy dochód pozwoliłby angielskim zespołom konkurować z klubami z całej Europy.

20 lutego 1992 roku kluby First Division zrezygnowały z gry w Football League i 27 maja 1992 roku FA Premier League została spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Od tego czasu w skład Football League wchodzą trzy ligi, zaś wcześniej przez 104 lata w jej skład wchodziły cztery szczeble rozgrywek. Nie było natomiast zmiany w formacie rozgrywek, w Premier League grała taka sama liczba klubów jak w First Division. Obowiązywał także system spadku i awansu pomiędzy najwyższą ligą a drugim szczeblem rozgrywek, który zmienił nazwę na First Division; trzecia liga nazywała się natomiast Second Division.

W pierwszym sezonie nowych rozgrywek grały 22 kluby: Arsenal, Aston Villa, Blackburn Rovers, Chelsea, Coventry City, Crystal Palace, Everton, Ipswich Town, Leeds United, Liverpool, Manchester City, Manchester United, Middlesbrough, Norwich City, Nottingham Forest, Oldham Athletic, Queens Park Rangers, Sheffield United, Sheffield Wednesday, Southampton, Tottenham Hotspur oraz Wimbledon.

Po założeniu

Sezon 2010/2011 był dziewiętnastą edycją rozgrywek Premier League. Pierwszym sezonem ligi był 1992/1993, grały w nim 22 kluby. Pierwsza bramka została zdobyta przez Briana Deane'a dla Sheffield United w wygranym 2:1 meczu z Manchesterem United. W 1995 roku z powodu namowy FIFA liczba zespołów w rozgrywkach została zmniejszona do 20. Wówczas cztery zespoły spadły z ligi, zaś na ich miejsce powróciły dwa inne. 8 czerwca 2006 roku FIFA złożyła wniosek o zmniejszenie przez wszystkie najlepsze ligi europejskim liczbę drużyn do 18. Premier League sprzeciwiła się jednak temu. W sezonie 2007/2008 grało 20 klubów. W 2007 roku zmieniła się także nazwa rozgrywek z FA Premier League na Premier League.

Struktura

Premier League jest kierowana przez korporację, podzieloną między dwadzieścia klubów. Każdy klub posiada pewną część udziałów, oraz swój głos we wszystkich aspektach działania spółki, takich jak kontrakty czy zmiany zasad. Kluby wybierają prezesów i grupę dyrektorów, którzy zajmują się codziennymi sprawami korporacji. Football Association, piłkarska federacja angielska, nie ingeruje w codzienne działanie spółki, jednak jest jednym z udziałowców i posiada prawo weta.

Format rozgrywek

W Premier League swoje mecze rozgrywa dwadzieścia zespołów. Podczas sezonu (który trwa od sierpnia do maja) każdy klub gra ze sobą dwukrotnie, raz na stadionie jednego z nich, a raz na stadionie drugiego - daje to 38 meczów dla każdego zespołu i 380 meczów w całym sezonie. W soboty większość meczów rozgrywanych jest o godzinie 16:00 czasu CET. Są to mecze nie transmitowane w brytyjskiej telewizji. Czasem mecze sobotnie są rozgrywane o 13:45 i 18:30 ze względu na relację telewizyjną. Podobnie jest z meczami niedzielnymi o 14:30 lub 17:00 czasu CET, czasami są też mecze o godzinie 16:00 kiedy angielska drużyna grała wcześniej w czwartek w europejskich pucharach. Natomiast czasem jeden pojedynek kolejki odbywa się w poniedziałek o 21:00 czasu CET również ze względów telewizyjnych. Zwycięska drużyna otrzymuje trzy punkty, za remis dostaje się jeden, natomiast drużyna pokonana nie dostaje żadnego punktu. Kluby są klasyfikowane w tabeli po liczbie punktów, następnie po różnicy goli (bramek zdobytych i straconych). Na końcu sezonu klub, który zgromadził najwięcej punktów, zostaje mistrzem ligi.

Sponsoring

Premier League miał sponsora tytularnego w latach 1993-2016. Poniższa lista zawiera nazwy kolejnych firm, które sponsorowały rozgrywki angielskiej ekstraklasy:

• 1993–2001: Carling (FA Carling Premiership)
• 2001–2004: Barclaycard (Barclaycard Premiership)
• 2004–2007: Barclays (Barclays Premiership)
• 2007-2016: Barclays Premier League
• 2016-  : Brak sponsora (Premier League)

Mistrzowie i pozostali medaliści

Sezon K T Mistrz Wicemistrz III miejsce Br. Król strzelców Uwagi Premier League 1992/1993     1 Manchester United Aston Villa Norwich City 22 Teddy Sheringham (Nottingham Forest/Tottenham) 22 kluby 1993/1994     2 Manchester United Blackburn Rovers Newcastle United 34 Andrew Cole (Newcastle United) 22 kluby 1994/1995     1 Blackburn Rovers Manchester United Nottingham Forest 34 Alan Shearer (Blackburn Rovers) 22 kluby 1995/1996     3 Manchester United Newcastle United Liverpool 31 Alan Shearer (Blackburn Rovers) 20 klubów 1996/1997     4 Manchester United Newcastle United Arsenal 25 Alan Shearer (Newcastle United) 20 klubów 1997/1998     1 Arsenal Manchester United Liverpool 18 Chris Sutton (Blackburn Rovers), Dion Dublin (Coventry City), Michael Owen (Liverpool) 20 klubów 1998/1999     5 Manchester United Arsenal Chelsea 18 Jimmy Floyd Hasselbaink (Leeds United), Michael Owen (Liverpool), Dwight Yorke (Manchester United) 20 klubów 1999/2000     6 Manchester United Arsenal Leeds United 30 Kevin Phillips (Sunderland) 20 klubów 2000/2001     7 Manchester United Arsenal Liverpool 23 Jimmy Floyd Hasselbaink (Chelsea) 20 klubów 2001/2002     2 Arsenal Liverpool Manchester United 24 Thierry Henry (Arsenal) 20 klubów 2002/2003     8 Manchester United Arsenal Newcastle United 25 Ruud van Nistelrooy (Manchester United) 20 klubów 2003/2004     3 Arsenal Chelsea Manchester United 30 Thierry Henry (Arsenal) 20 klubów 2004/2005     1 Chelsea Arsenal Manchester United 25 Thierry Henry (Arsenal) 20 klubów 2005/2006     2 Chelsea Manchester United Liverpool 27 Thierry Henry (Arsenal) 20 klubów 2006/2007     9 Manchester United Chelsea Liverpool 20 Didier Drogba (Chelsea) 20 klubów 2007/2008     10 Manchester United Chelsea Arsenal 31 Cristiano Ronaldo (Manchester United) 20 klubów 2008/2009     11 Manchester United Liverpool Chelsea 19 Nicolas Anelka (Chelsea) 20 klubów 2009/2010     3 Chelsea Manchester United Arsenal 29 Didier Drogba (Chelsea) 20 klubów 2010/2011     12 Manchester United Chelsea Manchester City 20 Dimitar Berbatov (Manchester United), Carlos Tevez (Manchester City) 20 klubów 2011/2012     1 Manchester City Manchester United Arsenal 30 Robin van Persie (Arsenal) 20 klubów 2012/2013     13 Manchester United Manchester City Chelsea 26 Robin van Persie (Manchester United) 20 klubów 2013/2014     2 Manchester City Liverpool Chelsea 31 Luis Suárez (Liverpool) 20 klubów 2014/2015     4 Chelsea Manchester City Arsenal 26 Sergio Agüero (Manchester City) 20 klubów 2015/2016     1 Leicester City Arsenal Tottenham Hotspur 25 Harry Kane (Tottenham Hotspur) 20 klubów 2016/2017     5 Chelsea Tottenham Hotspur Manchester City 29 Harry Kane (Tottenham Hotspur) 20 klubów

Statystyki

Najwięcej razy na podium Premier League

W dotychczasowej historii Premier League na podium oficjalnie stawało w sumie 12 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Manchester United, który zdobył 13 tytułów mistrzowskich.

Arsenal

Chelsea

Manchester City

Blackburn Rovers

Leicester City

Manchester United

Lokalizacja drużyn mistrzowskich

Lp.	Klub	Miejsca na podium			Zwycięskie sezony
1.	Manchester United	13	5	3	1992/93, 1993/94, 1995/96, 1996/97, 1998/99, 1999/00, 2000/01, 2002/03, 2006/07, 2007/08, 2008/09, 2010/11, 2012/13
2.	Chelsea	5	4	3	2004/05, 2005/06, 2009/10, 2014/15, 2016/17
3.	Arsenal	3	6	4	1997/98, 2001/02, 2003/04
4.	Manchester City	2	1	2	2011/12, 2013/14
5.	Blackburn Rovers	1	1	0	1994/95
6.	Leicester City	1	0	0	2015/16
7.	Liverpool F.C.	0	3	5
8.	Newcastle United F.C.	0	2	2
9.	Tottenham Hotspur	0	1	1
10.	Aston Villa F.C.	0	1	0
	Leeds United A.F.C.	0	1	0
12.	Nottingham Forest F.C.	0	0	1

Rekordy występów

Stan na 21.05.2017

Źródło: Strona Premier League.

Lp.	Gracz	Kluby	Mecze
1	Ryan Giggs	Manchester United	632
2	Gareth Barry	Aston Villa (365) , Manchester City (132) i Everton (130)	627
3	Frank Lampard	West Ham United (148), Chelsea (429) i Manchester City (32)	609
4	David James	Liverpool (214), Aston Villa (67), West Ham United (64), Manchester City (93) i Portsmouth (134)	573
5	Gary Speed	Leeds United (143), Everton (58), Newcastle United (213) i Bolton Wanderers (121)	535
6	Emile Heskey	Leicester City (124), Liverpool (150), Birmingham City (68), Wigan Athletic (82) i Aston Villa (92)	516
7	Mark Schwarzer	Middlesbrough (332), Fulham (172), Chelsea (4) i Leicester City (6)	514
8	Jamie Carragher	Liverpool	508
9	Phil Neville	Manchester United (263) i Everton (242)	505
10	Rio Ferdinand	West Ham United (127), Leeds United (54), Manchester United (312) i Queens Park Rangers (11)	504
	Steven Gerrard	Liverpool	504
12	Sol Campbell	Tottenham Hotspur (255), Arsenal (135), Portsmouth (95) i Newcastle United (7)	503
Pogrubioną czcionką zaznaczono graczy nadal występujących w Premier League

Najlepsi strzelcy

Stan na 21.05.2017

Źródło: Strona Premier League

100 goli w Premier League

Lp	Gracz	Kluby	Gole
1	Alan Shearer	Blackburn Rovers (112), Newcastle United (148)	260
2	Wayne Rooney	Everton (15) i Manchester United (183)	198
3	Andrew Cole	Newcastle United (43), Manchester United (93), Blackburn Rovers (27), Fulham (12), Manchester City (9), Portsmouth (3)	187
4	Frank Lampard	West Ham United (24), Chelsea (147), Manchester City (6)	177
5	Thierry Henry	Arsenal	175
6	Robbie Fowler	Liverpool (128), Leeds United (14), Manchester City (21)	163
7	Jermain Defoe	West Ham United (18), Portsmouth (15), Tottenham Hotspur (91) i Sunderland (34)	158
8	Michael Owen	Liverpool (118), Newcastle United (26), Manchester United (5), Stoke City (1)	150
9	Les Ferdinand	Q.P.R. (60), Newcastle United (41), Tottenham Hotspur (33), West Ham United (2), Leicester City (12), Bolton Wanderers (1)	149
10	Teddy Sheringham	Tottenham Hotspur (98), Manchester United (31), Portsmouth (9), West Ham United (8)	146
11	Robin van Persie	Arsenal (96), Manchester United (48)	144
12	Jimmy Floyd Hasselbaink	Leeds United (34), Chelsea (69), Middlesbrough (22) i Charlton Athletic (2)	127
13	Nicolas Anelka	Arsenal (23), Liverpool (4), Manchester City (37), Bolton Wanderers (21), Chelsea (38), West Bromwich Albion (2)	126
	Robbie Keane	Coventry City (12), Leeds United (13), Tottenham Hotspur (91), Liverpool (5), West Ham United (2), Aston Villa (3)	126
15	Dwight Yorke	Aston Villa (60), Manchester United (48), Blackburn Rovers (12), Birmingham City (2), Sunderland (1)	123
16	Sergio Agüero	Manchester City	122
17	Steven Gerrard	Liverpool	120
18	Ian Wright	Arsenal (104), West Ham United (9)	113
19	Dion Dublin	Manchester United (2), Coventry (61), Aston Villa (48)	111
20	Emile Heskey	Leicester City (33), Liverpool (39), Birmingham City (14), Wigan Athletic (15), Aston Villa (9)	110
21	Ryan Giggs	Manchester United	109
22	Paul Scholes	Manchester United	107
23	Darren Bent	Ipswich Town (1), Charlton Athletic (31), Tottenham Hotspur (18), Sunderland (32), Aston Villa (21), Fulham (3)	106
24	Didier Drogba	Chelsea	104
25	Peter Crouch	Aston Villa (6), Southampton (12), Liverpool (22), Portsmouth (11), Tottenham Hotspur (12), Stoke City (40)	103
26	Matthew Le Tissier	Southampton	100
Pogrubioną czcionką zaznaczono graczy nadal występujących w Premier League

Uczestnicy

Jest 48 zespołów, które wzięły udział w 26 ligowych Mistrzostwach Anglii w Premier League, które były prowadzone od 1992/93 aż do sezonu 2017/18 łącznie. Tylko Arsenal F.C., Chelsea F.C., Everton F.C., Liverpool F.C., Manchester United F.C. i Tottenham Hotspur F.C. były zawsze obecni w każdej edycji.

Pogrubione zespoły biorące udział w sezonie 2017/18.

• 26 razy: Arsenal F.C., Chelsea F.C., Everton F.C., Liverpool F.C., Manchester United F.C., Tottenham Hotspur F.C.
• 24 razy: Aston Villa F.C.
• 23 razy: Newcastle United F.C.
• 22 razy: West Ham United F.C.
• 21 razy: Manchester City F.C.
• 19 razy: Southampton F.C.
• 18 razy: Blackburn Rovers F.C.
• 16 razy: Sunderland F.C.
• 15 razy: Middlesbrough F.C.
• 13 razy: Fulham F.C., Bolton Wanderers F.C.
• 12 razy: Leeds United F.C., Leicester City F.C., West Bromwich Albion F.C.
• 10 razy: Stoke City F.C.
• 9 razy: Coventry City F.C., Crystal Palace F.C.
• 8 razy: Charlton Athletic F.C., Norwich City F.C., Sheffield Wednesday F.C., Wigan Athletic F.C., Wimbledon F.C.
• 7 razy: Birmingham City F.C., Derby County F.C., Portsmouth F.C., Queens Park Rangers F.C., Swansea City F.C.
• 5 razy: Ipswich Town F.C., Nottingham Forest F.C., Hull City F.C., Watford F.C.
• 4 razy: Wolverhampton Wanderers F.C., Burnley F.C.
• 3 razy: Reading F.C., Sheffield United F.C., A.F.C. Bournemouth
• 2 razy: Bradford City A.F.C., Oldham Athletic F.C.
• 1 raz: Barnsley F.C., Blackpool F.C., Cardiff City F.C., Brighton & Hove Albion F.C., Huddersfield Town F.C.

Skład ligi w sezonie 2017/2018

Klub	Stadion	Pojemność
Arsenal	Emirates Stadium	60 338
Brighton & Hove Albion	Falmer Stadium	30 750
Bournemouth	Dean Court	11 700
Burnley	Turf Moor	21 401
Chelsea	Stamford Bridge	41 798
Crystal Palace	Selhurst Park	26 255
Everton	Goodison Park	39 571
Huddersfield Town	Kirklees Stadium	24 500
Leicester City	King Power Stadium	32 262
Liverpool	Anfield	54 074
Manchester City	Etihad Stadium	55 097
Manchester United	Old Trafford	75 731
Newcastle United	St James' Park	52 354
Southampton	St Mary's Stadium	32 589
Stoke City	Britannia Stadium	27 740
Sunderland	Stadium of Light	48 707
Swansea City	Liberty Stadium	20 750
Tottenham Hotspur	White Hart Lane	36 284
Watford	Vicarage Road	20 877
West Bromwich Albion	The Hawthorns	26 445
West Ham United	Olympic Stadium	60 000

Zobacz też

• Piłka nożna w Anglii
• The Football Association
• Puchar Anglii w piłce nożnej
• Puchar Ligi Angielskiej w piłce nożnej
• Tarcza Wspólnoty
• System ligowy piłki nożnej w Anglii

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Premier League (ang.)