Piotr Zbylitowski: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Mathiasrex (dyskusja | edycje) kat., drobne merytoryczne |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Piotr Zbylitowski''' (ur. [[1569]], zm. [[13 października]] [[1649]] w [[Kraków|Krakowie]]) |
'''Piotr Zbylitowski''' herbu [[Strzemię (herb szlachecki)|Strzemię]] (ur. [[1569]], zm. [[13 października]] [[1649]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski [[Liryka|poeta]] i satyryk, dworzanin na dworach [[magnat|magnackich]], sędzia ziemski krakowski w latach [[1645]]-1649, podsędek krakowski w latach [[1633]]-1645, podwojewoda krakowski<ref>Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 274.</ref>. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{SORTUJ:Zbylitowski, Piotr}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Członkowie stanu rycerskiego I Rzeczypospolitej]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Dworzanie polskich magnatów]] |
||
[[Kategoria:Marszałkowie sejmikowi (województwo krakowskie)]] |
|||
[[Kategoria:Pochowani w kościele mariackim w Krakowie]] |
|||
[[Kategoria:Podsędkowie krakowscy]] |
|||
[[Kategoria:Podwojewodziowie krakowscy]] |
|||
[[Kategoria:Polscy poeci]] |
|||
[[Kategoria:Sędziowie ziemscy krakowscy]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1569]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 1649]] |
|||
Wersja z 09:00, 10 lis 2017
Piotr Zbylitowski herbu Strzemię (ur. 1569, zm. 13 października 1649 w Krakowie) – polski poeta i satyryk, dworzanin na dworach magnackich, sędzia ziemski krakowski w latach 1645-1649, podsędek krakowski w latach 1633-1645, podwojewoda krakowski[1].
Życiorys
Syn Jana, dworzanina i rotmistrza husarskiego, i Barbary z Ujejskich, stryjeczny brat poety Andrzeja Zbylitowskiego. Nauki pobierał w Krakowie. Od roku 1585 był dworzaninem Stanisława Górki, następnie kasztelana nakielskiego Czarnkowskiego (prawdopodobnie był to Adam Sędziwój Czarnkowski). W roku 1593 uczestniczył w poselstwie Czarnkowskich do, przebywającego w Szwecji, króla Zygmunta III. Po powrocie do kraju, poślubił Barbarę Słupską i osiadł we wsi Marcinkowice pod Sączem. Był posłem na sejm roku 1627, a w roku 1629 przewodniczył (jako marszałek) sejmikowi w Proszowicach. 23 maja roku 1633 przyjął urząd podsędka, a 2 lipca 1645 – sędziego ziemskiego krakowskiego. Zmarł 13 października roku 1649, a pochowany został w Kościele Mariackim w Krakowie.
Twórczość
Pisał satyryczne dialogi, w których krytykował szlachtę i zawarł bogate obserwacje obyczajowe. Jego najbardziej znanym dziełem była Rozmowa szlachcica polskiego z cudzoziemcem (1600).
Ważniejsze dzieła
- Rozmowa szlachcica polskiego z cudzoziemcem, Kraków 1600; fragmenty przedr. J. Sokołowska "Poeci renesansu. Antologia", Warszawa 1959, Biblioteka Poezji i Prozy
- Przygana wymyślnym strojom białogłowskim, (Kraków 1600); wyd. następne: w pierwszej poł. XVII w. jeszcze 4 edycje z datą 1600, edycje 2. i 3.: drukarnia Sebastian lub Paweł Sternacki w Rakowie; wyd. krytyczne K. Badecki, Lwów 1910, Białe Kruki nr 2; fragmenty przedr. J. Sokołowska "Poeci renesansu. Antologia", Warszawa 1959, Biblioteka Poezji i Prozy
- Patricius, Kraków (1602)
- Schadzka ziemiańska, Kraków 1605; przedr. K. W. Wójcicki Biblioteka starożytna pisarzy polskich, t. 3, Warszawa 1843; także wyd. 2 Warszawa 1854.
Wydanie zbiorowe
- Niektóre poezje Andrzeja i Piotra Zbylitowskich, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1860, Biblioteka Polska, seria IV, zeszyt 14-15, (tu: Rozmowa szlachcica polskiego z cudzoziemcem i Schadzka ziemiańska).
Materiały
- Materiały do dziejów działalności politycznej – zob.: Akta sejmikowe województwa krakowskiego, t. 2: 1621-1660, wyd. A. Przyboś, Kraków 1955, poz.: 28, 40, XLVIII, 64, CI.
- Akt nominacji Stanisława Chrząstowskiego na podsędka krakowskiego po wyniesieniu P. Zbylitowskiego na sędziostwo, dat. w Warszawie 2 lipca 1645, ogł. T. Wierzbowski Materiały do dziejów piśmiennictwa polskiego, t. 2, Warszawa 1904.
Bibliografia
- Bibliografia Literatury Polskiej – Nowy Korbut, t. 3 Piśmiennictwo Staropolskie, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1965, s. 446-447
- ↑ Urzędnicy województwa krakowskiego XVI-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Stanisław Cynarski i Alicja Falniowska-Gradowska. Kórnik 1990, s. 274.