Valldemossa: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Grzegorz Wysocki (dyskusja | edycje)
28 102 edycje
→‎Chopin w Valldemossie: Poprawienie nagłówka
Jozef-k.bot (dyskusja | edycje)
65 359 edycji
m bot poprawia nazwę infoboksu z {{miasta Hiszpanii}} na {{ESP miasto infobox}}.
Linia 1: Linia 1:
{{ESP miasto infobox|
{{Miasta Hiszpanii|
nazwa_miasta = Valldemossa|
nazwa_miasta = Valldemossa|
herb = Valldemosa_crest.svg|
herb = Valldemosa_crest.svg|

Wersja z 22:50, 28 paź 2006

Szablon:ESP miasto infobox

Widok na Valldemossę

Szablon:PortalValldemossa (kastyl. Valldemosa) – niewielka hiszpańska miejscowość wśród gór Sierra de Tramuntana na Majorce, 17 km od stolicy wyspy, Palma de Mallorca, znana z udostępnionego do zwiedzania dawnego klasztoru kartuzów. To tutaj w listopadzie 1839 roku przebywał Fryderyk Chopin na potajemnej schadzce z francuską pisarką George Sand. Zwiedzić można tu sam klasztor (stara apteka, eksponaty klasztorne, ekspozycja poświęcona Chopinowi), jak również pałac króla Sancha, przypałacowy ogród, gminne muzeum historyczne oraz galerię sztuki współczesnej m.in. z dziełami Joana Miró i Pabla Picassa.

Miasto

Malowniczo położone na wzniesieniu u podnóża gór, wciska się ku północy w wąską i stromą dolinę. Zachowało urokliwy wiejski klimat dzięki architekturze i tarasowym poletkom. Mieszkańcy utrzymują się w dużej części ze sporego ruchu turystycznego – po Palma de Mallorca to najczęściej odwiedzane przez turystów miejsce na wyspie. Dobrą komunikację zapewniają autobusy kilku linii kursujące z Palmy, Sóller i Inca. W miasteczku funkcjonuje centrum kulturalne Costa Nord założone przez Michela Douglasa, który ma tu również swoją posiadłość. Centrum prowadzi działalność koncertową, wystawienniczą i muzealną.

Dniem targowym w Valldemossie jest niedziela. Lokalny produkt kulinarny to coca de patata – rodzaj ziemniaczanych bułeczek (zobacz fotografię i przepis po niemiecku lub po hiszpańsku).

Urząd miejski (ajuntament)

Informacja turystyczna

  • adres: Plaça de la Cartoixa, s/n, 07170 Valldemossa, Baleares, España
  • telefon: +34 971 61 21 06

Gmina

Valldemossa jest siedzibą gminy, do której należy 5 miejscowości:

  • Son Ferrandell (113 mieszk.),
  • s'Archiduc (63 mieszk.),
  • Son Maxella (54 mieszk.),
  • Nogueral (18 mieszk.),
  • Port Valldemossa (1 mieszk.).

Port Valldemossa

Port Valldemossa (Port de Valldemossa, Puerto de Valldemossa) to niewielka osada nad zatoczką na północno-zachodnim brzegu Majorki. Dawniej stanowiło okno na świat dla położonego 7,5 km dalej miasteczka. Do osady nie kursuje żadna publiczna komunikacja – malowniczą, krętą drogę można pokonać samochodem, rowerem lub pieszo. Nad zatoczką, skaliste klify, kamienista plaża i kilka restauracji.

Majorka jest wyspą, którą dawniej często najeżdżali piraci. Z tego powodu miasta nie były lokalizowane tuż nad morza, lecz kilka- kilkanaście kilometrów dalej (porównaj Sóller i Pollença). Dystans ten zapewniał niezbędny czas, aby miasto mogło skutecznie przygotować się do obrony. Przy brzegu zakładano jedynie niewielką osadę portową, nazywaną tak samo jak miasto, stąd Port Valldemossa.

Mapy

Atrakcje turystyczne

Warte zwiedzenia miejsca w Valldemossie położone są obok siebie. Łatwo tam trafić kierując się na widoczną z daleka wieżę kościelną. Jeden bilet wstępu kosztujący kilka euro (6,50 € w 2005 r.) zapewnia wstęp do większości atrakcji.

Klasztor Real Cartuja de Jesus de Nazaret

Jeden z miniogrodów na tarasie celi klasztornej kartuzów

Polska nazwa tego miejsca to Królewska Kartuzja pod wezwaniem Jezusa z Nararetu. W 1399 r. przekazano kartuzom z Tarragony kompleks budynków pałacowych zmarłego bezpotomnie 75 lat wcześniej, króla Sancha. Kartuzi rozbudowali to miejsce i przystosowali do użytku zgodnie z wymogami reguły zakonnej. Klasztor został zsekularyzowany w 1836 r.

W dawnych pomieszczeniach klasztornych może dzisiaj oglądać:

  • aptekę ze zbiorem starych naczyń i przyrządów (tutaj również sklepik z pamiątkami i książkami George Sand),
  • rekonstrukcję dawnej, prostej celi klasztornej, m.in. z trumną w której zawsze sypiali zakonnicy,
  • zbiór eksponatów sztuki sakralnej, ksiąg oraz dokumentów historycznych zakonu,
  • kolekcję lokalnie wyrabianej ceramiki zdobionej charakterystycznymi niebieskimi malunkami,
  • pamiątki związane z pobytem w Valldemossie Fryderyka Chopina i George Sand (patrz dalej).

Każda klasztorna cela ma wyjście na wiszący wysoko nad doliną taras. Dawniej służył on zakonnikom, którzy uprawiali na nim w odosobnieniu warzywa na własne potrzeby. Obecnie każdy z tarasów to wypielęgnowany i urokliwy miniogród.

Kościół parafialny

Jednonawowa budowla zbudowana w XIII w. w stylu gotyckim. Była przebudowywana w XVII i XVIII w. – dodano m.in. do kościoła wieżą pokrytą charakterystyczną niebiesko-turkusową dachówką. Wnętrze o beczkowym sklepieniu, z późnobarokowym ołtarzem i malowidłami oraz barwną rozetą nad głównym wejściem. Kościół poświęcony jest św. Bartolome, który jest patronem miasta. Bryła kościoła otoczona jest krużgankami łączącymi się z budynkami klasztornymi.

Pałac króla Sancha

Ekspozycja wnętrz pałacowych

Początki historii miasta sięgają XIV wieku. Król Sancho I z Majorki, cierpiący na astmę, kazał zbudować dla siebie wysoko w górach rezydencję, w której czuł się lepiej i mógł swobodniej oddychać. Spędzał w nim większość swojego czasu, aż do śmierci w 1324 r.

Dzisiejsza ekspozycja wnętrz pałacowych nie zajmuje oryginalnych, średniowiecznych komnat, a jedynie przystosowane do tego celu najstarsze pomieszczenia kompleksu klasztornego, które swego czasu pełniły nawet rolę więzienia. Prezentowane są tu stylowe meble i wyposażenie wraz ze zbiorem obrazów i historycznych ciekawostek. Na wewnętrznym dziedzińcu tej części klasztoru urządzony jest zaciszny, kameralny ogród.

Museu Municipal

Muzeum gminne obejmuje zbiory miejscowych pejzażystów oraz część opracowań arcyksięcia Ludwiga Salvatora Habsburga.

Museu Municipal Art Contemporani

Galeria sztuki współczesnej w Valldemossie

Muzeum sztuki współczesnej posiadające w swych zbiorach dzieła znanych artystów, takich jak Pablo Picasso, Joan Miró, Francis Bacon, Henry Moore, Julio Ramís. Kolekcja zawiera w dużej części grafiki i plakaty. W kasie muzeum do kupienia certyfikowane gadżety z reprodukcjami.

Chopin i Sand w Valldemossie

Rękopis cytowanego listu Chopina w zbiorach muzeum w Valldemossie
Jestem w Palmie między palmami, cedrami, kaktusami, oliwkami, pomarańczami, cytrynami, aloesami, figami, granatami itd. Co tylko Jardin des Planes ma w swoich piecach. Niebo jak turkus, morze jak lazur, góry jak szmaragd, powietrze jak w niebie. W dzień słońce, wszyscy letnio chodzą, i gorąco; w nocy gitary i śpiewy po całych godzinach. Balkony ogromne z winogronami nad głową; mauretańskie mury. Wszystko ku Afryce, tak jak i miasto, patrzy. Słowem, przecudne życie. (...) Mieszkać będę zapewne w przecudownym klasztorze, najpiękniejszej pozycji na świecie: morze, góry, palmy, cmentarz, kościół krzyżacki, ruiny moskietów, stare drzewa tysiącletnie oliwne. A, Moje Życie, żyję trochę więcej... Jestem blisko tego, co najpiękniejsze.

Tak pisał Fryderyk Chopin w listopadzie 1839 do Juliana Fontany tuż po przyjeździe. Majorka stała się tego roku dla Chopina miejscem tajnej schadzki.

Polskie akcenty w ekspozycji poświęconej Chopinowi

W październiku 1836 r., w domu Liszta, Chopin poznał ekscentryczną pisarkę francuską, George Sand (Aurore Dudevant). Pisarkę fascynowali ludzie wybitni i miała ona już za sobą kilka romansów z artystami z kręgu sztuki romantycznej, do którego wkrótce został przez nią wprowadzony także polski kompozytor. W lecie 1838 r. Sand i Chopin zostali kochankami. Następną zimę od 8 listopada 1838 r. do 11 lutego 1839 r. spędzili razem z dwójką dzieci George Sand na Majorce, zatrzymując się początkowo w Palma de Mallorca, a później w klasztorze kartuzów w Valldemossie w celi nr 4.

Już po miesiącu pobytu Chopin pisał o Valldemossie raczej w minorowym nastroju, uskarżając się na pogodę i miejscową kuchnię. Kompozytorowi służyć miał klimat śródziemnomorski, jednak zima tego roku była wyjątkowo deszczowa. Chopin zaziębił się, a na dodatek pianino sprowadzone specjalnie z Europy, zaginęło w podróży. Odnalezione później całymi tygodniami stał w porcie w Palmie, bo trzeba było zapłacić słony podatek. Chopin grał w tym czasie na biednym majorkańskim pianinie. Mino trudności Chopin pracował nad swoimi kolejnymi utworami. To właśnie na Majorce został ukończony cykl 24 preludiów (m.in. preludium Des-dur Deszczowe), uważanych przez znawców za jego najwybitniejsze utwory.

Po wizycie pary kochanków niewiele zostało. Miejscowi, obawiając się gruźlicy, spalili większość wyposażenia pomieszczeń, w których mieszkał Chopin i Sand. Dzisiaj w klasztornej celi nr 4 z pietyzmem urządzono ekspozycję muzealną poświęconą sławnej parze. Zgromadzono w niej pamiątki – listy i rękopisy, portrety i szkice, oryginalne pianino Pleyel, na którym od stycznia 1836 r. komponował Chopin oraz wiele innych interesujących eksponatów. Jest także maska pośmiertna Chopina i pukiel jego włosów, który zachowała w książce George Sand. Muzeum jest prywatne – założyli je w 1929 r. Anne-Marie Boutroux de Ferrà i jej mąż Bartomeu Ferrà i Juan. Obecnie prowadzone jest przez wnuczkę założycieli. Od 1930 r. w klasztorze kartuzów odbywa się w sierpniu festiwal chopinowski organizowany przez Associación "Festivals Chopin de Valldemossa" (Towarzystwo "Festiwale Chopinowskie w Valldemossie"). Ekspozycję można zwiedzać indywidualnie lub z przewodnikiem.

21 września 1998 r. królowa Hiszpanii Zofia i żona prezydenta RP Jolanta Kwaśniewska odsłoniły popiersie Fryderyka Chopina dłuta Zofii Wolskiej, upamiętniające pobyt kompozytora w Valldemossie (zobacz fotografię).

Święta Catalina Thomás

Ceramiczny kafel z inskrypcją modlitwy do świętej

W skromnym domu nr przy uliczce Rectoria znajduje się dom w którym 1 maja 1531 r. urodziła się Catalina Thomás – pobożna zakonnica, czczona na całej wyspie, kanonizowana w 1792 r. W domu urządzono kaplicę z figurą świętej. Małe ceramiczne kafle ze scenami z życia świętej (patrz ilustracja obok) są wmurowane w wiele domów w Valldemossie i na wyspie.

Galeria

  • Dzwonnica z turkusowym dachem
    Dzwonnica z turkusowym dachem
  • Uliczka w Valdemossie
    Uliczka w Valdemossie

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Bibliografia

  • Phil Lee Majorka i Minorka, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 1999, ISBN 83-7304-056-0
  • George Sand Zima na Majorce, Bernardinum Wydawnictwo Diecezji Pelplińskiej, Pelplin 2006, ISBN 83-7380-353-X
  • Mieczysław Tomaszewski Chopin i George Sand: miłość nie od pierwszego spojrzenia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2003, ISBN 83-08-03348-2
  • Bożena Adamczyk-Schmid, Hanna Wróblewska-Straus Podróż romantyczna Fryderyka Chopina i George Sand na Majorkę – katalog wystawy, Towarzystwo im. Fryderyka Chopina, Warszawa 1990
  • Elżbieta Antysz Tam, gdzie Chopin jest wciąż obecny, artykuł w czasopiśmie "Ruch Muzyczny", 2003, s. 16-17
  • Rita Gołębiewska Preludium deszczowe na Majorce, artykuł w czasopiśmie "Kobieta i Życie", 1987, s. 14-15
  • Kazimierz Sobolewski Korespondencja własna z Majorki. [3] Preludium deszczowe i bolero, artykuł w czasopiśmie "Kurier Polski", 16/17.11.198...

Polska filmografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Valldemossa&oldid=5106655”