Niemen: Różnice pomiędzy wersjami

Niemen
Kontynent	Europa
Państwo	Białoruś; Litwa; Rosja ; Polska
	Rzeka
Długość	937 km
Powierzchnia zlewni	98,2 tys. km²
Średni przepływ	616 m³/s przy ujściu
	Źródło
Miejsce	okolice Mińska
Wysokość	177 m n.p.m.
Współrzędne	53°28′12,4″N 27°21′56,9″E/53,470100 27,365800
	Ujście
Recypient	Zalew Kuroński
Współrzędne	55°20′12,8″N 21°14′57,1″E/55,336900 21,249200
	Mapa
	Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane Białoruś; Litwa; Rosja ; Polska \| mapa/core \| wariant = Białoruś; Litwa; Rosja ; Polska }} źródło ujście
	Położenie na mapie świata źródło ujście
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:08, 5 gru 2017

Zobacz hasło Niemen w Wikisłowniku

Niemen (biał. Нёман – Nioman, lit. ^ⓘNemunas, ros. Неман – Nieman, niem. Memel) – rzeka płynąca przez Białoruś, Litwę, Polskę i Rosję (obwód kaliningradzki). Długość – 937 km. Wypływa z okolic Mińska. Ma kręty, meandrujący przebieg. Dzieli się na dwa główne ramiona (Gilga i Russ), uchodzi ośmioramienną deltą do Zalewu Kurońskiego (Morze Bałtyckie). Dzięki systemowi kanałów ma połączenie z dorzeczem Dniepru (przez Kanał Ogińskiego z Prypecią), dorzeczem Wisły (przez Kanał Augustowski) i z rzeką Pregołą.

Największe miasta położone nad Niemnem to Grodno i Kowno.

Ważniejsze dopływy prawe:

lewe:

Historia

Niemen stanowił główną rzekę Wielkiego Księstwa Litewskiego, jednak jego dolny bieg i ujście znajdowało się w granicach Państwa krzyżackiego oraz kolejnych państw w Prusach.

Po III rozbiorze Polski stanowił rzekę graniczną między zaborem pruskim, a rosyjskim. Od 1807 roku, gdy na terenie części zaboru pruskiego utworzono Księstwo Warszawskie, a później Królestwo Polskie (kongresowe), na Niemnie biegła granica z ziemiami włączonymi do Rosji, tzw. ziemiami zabranymi.

W dniach 23–28 września 1920 roku w rejonie Niemna miała miejsce jedna z największych bitew wojny polsko-bolszewickiej (1919–1921) między jednostkami Wojska Polskiego pod dowództwem Józefa Piłsudskiego a wojskami sowieckimi pod dowództwem Michaiła Tuchaczewskiego, zakończona zwycięstwem Polaków i wycofaniem się Rosjan.

Niemen w sztuce

Niemen często stanowił motyw w malarstwie, literaturze i poezji. Zobacz np.:

Konrad Wallenrod – poemat historyczny Adama Mickiewicza z czasów walk litewsko-krzyżackich
Pan Tadeusz – poemat Adama Mickiewicza, którego akcja umieszczona jest w roku 1812, gdy wojska Napoleona przekraczają Niemen, by wyzwolić mieszkających tam Polaków
Rozłączenie (Za Niemen hen precz... lub Za Niemen nam precz) – pieśń autorstwa Augusta Bielowskiego
Nad Niemnem – powieść Elizy Orzeszkowej opisująca życie polskiej arystokracji i szlachty zagrodowej pod koniec XIX wieku, około 20 lat po powstaniu styczniowym.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Niemen, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 82 .
Rzeka Niemen
Podróż Niemnem Zygmunta Glogera – Artykuł historyczno – krajoznawczy z 1903 r.

@@ Linia 6: / Linia 6: @@
  |opis zdjęcia        =
  |kontynent           = Europa
- |państwo             = {{Państwo|BLR}}<br />{{Państwo|LTU}}<br />{{Państwo|RUS}}
+ |państwo             = {{Państwo|BLR}}<br />{{Państwo|LTU}}<br />{{Państwo|RUS}} <br /> {{Państwo|POL}}
  |lokalizacja         =
  |rodzaj cieku        = rzeka
@@ Linia 31: / Linia 31: @@
 {{Wikicytaty|strona=Niemen|dopełniacz=o Niemnie}}
 {{wikisłownik|Niemen}}
-'''Niemen''' ({{w języku|be|Нёман}} – ''Nioman'', [[język litewski|lit.]] ''{{wymowa|Nemunas.ogg|Nemunas}}'', {{w języku|ru|Неман}} – ''Nieman'', {{w języku|de|Memel}}) – [[rzeka]] płynąca przez [[Białoruś]], [[Litwa|Litwę]] i [[Rosja|Rosję]] ([[obwód kaliningradzki]]). Długość – 937&nbsp;km. Wypływa z okolic [[Mińsk]]a. Ma kręty, [[Rzeka meandrująca|meandrujący]] przebieg. Dzieli się na dwa główne ramiona ([[Gilga (rzeka)|Gilga]] i [[Russ (rzeka)|Russ]]), uchodzi ośmioramienną [[delta rzeki|deltą]] do [[Zalew Kuroński|Zalewu Kurońskiego]] ([[Morze Bałtyckie]]). Dzięki systemowi kanałów ma połączenie z dorzeczem [[Dniepr]]u (przez [[Kanał Ogińskiego]] z [[Prypeć (rzeka)|Prypecią]]), dorzeczem [[Wisła|Wisły]] (przez [[Kanał Augustowski]]) i z rzeką [[Pregoła|Pregołą]].
+'''Niemen''' ({{w języku|be|Нёман}} – ''Nioman'', [[język litewski|lit.]] ''{{wymowa|Nemunas.ogg|Nemunas}}'', {{w języku|ru|Неман}} – ''Nieman'', {{w języku|de|Memel}}) – [[rzeka]] płynąca przez [[Białoruś]], [[Litwa|Litwę]], [[Polska|Polskę]] i [[Rosja|Rosję]] ([[obwód kaliningradzki]]). Długość – 937&nbsp;km. Wypływa z okolic [[Mińsk]]a. Ma kręty, [[Rzeka meandrująca|meandrujący]] przebieg. Dzieli się na dwa główne ramiona ([[Gilga (rzeka)|Gilga]] i [[Russ (rzeka)|Russ]]), uchodzi ośmioramienną [[delta rzeki|deltą]] do [[Zalew Kuroński|Zalewu Kurońskiego]] ([[Morze Bałtyckie]]). Dzięki systemowi kanałów ma połączenie z dorzeczem [[Dniepr]]u (przez [[Kanał Ogińskiego]] z [[Prypeć (rzeka)|Prypecią]]), dorzeczem [[Wisła|Wisły]] (przez [[Kanał Augustowski]]) i z rzeką [[Pregoła|Pregołą]].
 Największe miasta położone nad Niemnem to [[Grodno]] i [[Kowno]].