Płochacz czarnogardły: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m →‎Taksonomia: drobne techniczne
→‎Ekologia i zachowanie: drobne merytoryczne
Linia 40: Linia 40:
== Ekologia i zachowanie ==
== Ekologia i zachowanie ==
[[Plik:Black-throated Accentor (Prunella atrogularis) (8079420223).jpg|thumb|right|240px|Ptak sfotografowany w okolicach [[Tian Shan Observatory]] (nieopodal [[Ałmaty]])]]
[[Plik:Black-throated Accentor (Prunella atrogularis) (8079420223).jpg|thumb|right|240px|Ptak sfotografowany w okolicach [[Tian Shan Observatory]] (nieopodal [[Ałmaty]])]]
Płochacze czarnogardłe gniazdują w lasach iglastych (ze [[świerk]]ami, [[modrzew]]iami, [[jodła]]mi) z zakrzewionymi przecinkami, lasach mieszanych z [[topola osikowa|osikami]] i [[brzoza]]mi oraz świetlistych lasach [[jałowiec|jałowcowo]]-świerkowych na wysokości 1400–2800 m n.p.m. w Tienszan i 1400–2000 m n.p.m. w Ałtaju. Podczas przelotów odwiedzają lasy, w tym nadrzeczne, ogrody, zachwaszczone tereny, rzadko trzcinowiska{{r|kz}}. Płochacze czarnogardłe odzywają się delikatnym ''ti-ti-ti'', podobnie jak inni mali przedstawiciele rodzaju. Ich pieśń przypomina pieśń [[Płochacz pokrzywnica|pokrzywnicy]] (''P. modularis''), jest bezładna i wykazuje niewielki zakres tonalny, zwrotki są nieznacznie cichsze i krótsze. Mniej jest w niej czystych nut, niż u pokrzywnicy{{r|collins}}. Płochacze czarnogadłe żywią się głównie [[owady|owadami]] i innymi małymi owadami, jedzą także pozostałe bezkręgowce, w tym [[ślimaki]]. Zjadają także ziarno, głównie zimą{{r|hbwa}}.
Płochacze czarnogardłe gniazdują w lasach iglastych (ze [[świerk]]ami, [[modrzew]]iami, [[jodła]]mi) z zakrzewionymi przecinkami, lasach mieszanych z [[topola osikowa|osikami]] i [[brzoza]]mi oraz świetlistych lasach [[jałowiec|jałowcowo]]-świerkowych na wysokości 1400–2800 m n.p.m. w Tienszan i 1400–2000 m n.p.m. w Ałtaju. Podczas przelotów odwiedzają lasy, w tym nadrzeczne, ogrody, zachwaszczone tereny, rzadko trzcinowiska{{r|kz}}. Płochacze czarnogardłe odzywają się delikatnym ''ti-ti-ti'', podobnie jak inni mali przedstawiciele rodzaju. Ich pieśń przypomina pieśń [[Płochacz pokrzywnica|pokrzywnicy]] (''P. modularis''), jest bezładna i wykazuje niewielki zakres tonalny, zwrotki są nieznacznie cichsze i krótsze. Mniej jest w niej czystych nut, niż u pokrzywnicy{{r|collins}}. Płochacze czarnogadłe żywią się głównie [[owady|owadami]] i innymi stawonogami, jedzą także pozostałe bezkręgowce, w tym [[ślimaki]]. Zjadają także ziarno, głównie zimą{{r|hbwa}}.


=== Lęgi ===
=== Lęgi ===

Wersja z 10:20, 18 gru 2017

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Płochacz czarnogardły
Prunella atrogularis[1]
(Brandt, 1843)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Nadrząd

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

płochacze

Rodzaj

Prunella

Gatunek

płochacz czarnogardły

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Płochacz czarnogardły (Prunella atrogularis) – gatunek małego ptaka z rodziny płochaczy. Występuje w zachodniej i centralnej Azji. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

Po raz pierwszy gatunek opisał Johann Friedrich Brandt w 1843. Holotyp pochodził z Semeju (dawniej Semipałatyńsk; północno-wschodni Kazachstan). Nowemu gatunkowi nadał nazwę Accentor atrogularis[3]. Obecnie (2017) Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) umieszcza płochacza czarnogardłego w rodzaju Prunella. Wyróżnia 2 podgatunki[4]. Dwa proponowane podgatunki, P. a. lucens i P. a. menzbieri zsynonimozowano z P. a. huttoni[5].

Podgatunki i zasięg występowania

IOC wyróżnia następujące podgatunki[4]:

Zagubione ptaki odnotowywano m.in. w Niemczech (styczeń 2012 – drugie stwierdzenie[6]), Francji (1997 – pierwsze stwierdzenie[7]), Turcji (2014 – pierwsze stwierdzenie[8]), Finlandii (do października 2016 – 11 stwierdzeń), Szwecji (do listopada 2017 – 9 stwierdzeń)[9], Norwegii (2013 – pierwsze stwierdzenie)[10], na Litwie (2015 – pierwsze stwierdzenie)[11], na Słowacji[12], w Kuwejcie (1995 – pierwsze stwierdzenie)[13]. W 1975 miało miejsce pierwsze stwierdzenie dla Omanu; początkowo ptaka błędnie zidentyfikowano jako płochacza pstrego (P. ocularis). Po 20 dniach od obserwacji ptak został zabity i przekazany do Muzeum Historii Naturalnej w Tring[14]. Zagubione ptaki notuje się też w nietypowych rejonach w Rosji, np. w regionie Kirowa w 2015; ogółem rzadko te ptaki pojawiają się w równinnych, europejskich częściach Rosji[15].

Morfologia

Długość ciała wynosi 13,5[16]–17 cm, masa ciała 14,5–23,6 g. Długość skrzydła u samców: 68–77 mm, u samic: 68–73 mm[17]. W szacie godowej płochacze czarnogardłe mają ciemnobrązowe ciemię, niekiedy z szaropłowymi krawędziami piór. Szyja i górna część grzbietu mają barwę płowobrązową, pokryte są ciemnobroązowymi paskami. Kuper i pokrywy nadogonowe szarobrązowe. Brew jasna, niemal biała, sięga aż po kark. Kantarek, pokrywy uszne, broda i gardło ciemnobrązowe, pierś płowa (ciepła, pomarańczowa[16]). Pozostała część spodu ciała ma barwę brudnobiałą, na bokach występują ciemnobrązowe paski. Nogi żółte, tęczówka brązowa[17]. Na jesieni płochacze czarnogardłe można odróżnić od innych po jasnej, płowordzawej brwi oraz białych końcówkach czarnych piór na gardle[16].

Ekologia i zachowanie

Ptak sfotografowany w okolicach Tian Shan Observatory (nieopodal Ałmaty)

Płochacze czarnogardłe gniazdują w lasach iglastych (ze świerkami, modrzewiami, jodłami) z zakrzewionymi przecinkami, lasach mieszanych z osikami i brzozami oraz świetlistych lasach jałowcowo-świerkowych na wysokości 1400–2800 m n.p.m. w Tienszan i 1400–2000 m n.p.m. w Ałtaju. Podczas przelotów odwiedzają lasy, w tym nadrzeczne, ogrody, zachwaszczone tereny, rzadko trzcinowiska[17]. Płochacze czarnogardłe odzywają się delikatnym ti-ti-ti, podobnie jak inni mali przedstawiciele rodzaju. Ich pieśń przypomina pieśń pokrzywnicy (P. modularis), jest bezładna i wykazuje niewielki zakres tonalny, zwrotki są nieznacznie cichsze i krótsze. Mniej jest w niej czystych nut, niż u pokrzywnicy[16]. Płochacze czarnogadłe żywią się głównie owadami i innymi stawonogami, jedzą także pozostałe bezkręgowce, w tym ślimaki. Zjadają także ziarno, głównie zimą[5].

Lęgi

Większość informacji na temat rozrodu płochaczy czarnogardłych pochodzi z badań nad przedstawicielami P. a. huttoni prowadzonych w Tienszan. Okres lęgowy trwa od maja do sierpnia. Prawdopodobnie ptaki te wyprowadzają dwa, być może trzy lęgi[5]. Pary gniazdują 40–200 m od siebie. Gniazda umieszczone są na drzewach (świerkach, modrzewiach) lub krzewach (jałowcach, wiciokrzewach, wierzbach, różach dzikich, dereniach) na wysokości 0,4–15 m nad ziemią (zazwyczaj 1–2 m). Budulec stanowią cienkie gałązki, suche trawy i mech, wyściółkę zaś włosie, puch roślinny i pióra. Samica buduje gniazdo; zajmuje jej to 7–18 dni. Zniesienie liczy 3–6 jaj. Inkubacja trwa 11–14 dni, samica wysiaduje sama; samiec okazjonalnie ją karmi. Obydwa ptaki z pary karmią młode, które opierzają się w pełni po 11–14 dniach[17].

Status

IUCN uznaje płochacza czarnogardłego za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2017). BirdLife International ocenia trend populacji jako stabilny[18].

  1. ↑ Prunella atrogularis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Prunella atrogularis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ Johann Friedrich Brandt. Remarques sur trois espèces nouvelles d'oiseaux chanteurs appartenant aux genres Saxicola et Accentor. „Bulletin de la Classe physico-mathématique de l'Académie impériale des sciences de Saint-Pétersbourg”. 2, n. 9–10. s. 140. 
  4. ↑ a b Frank Gill & David Donsker: Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors & pipits. IOC world Bird List (v7.3), 31 lipca 2017. [dostęp 3 grudnia 2017].
  5. ↑ a b c d e Hatchwell, B. & de Juana, E.: Black-throated Accentor (Prunella atrogularis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 3 grudnia 2017].
  6. ↑ Lissak, W., & Nowak, M.. Zweiter Nachweis der Schwarzkehlbraunelle Prunella atrogularis in Deutschand. „Limicola”. 26, s. 129–137, 2012. 
  7. ↑ Colin Davies& J.T. R. Sharrock. The European Bird Report. „British Birds”. 93, s. 415-427, 2000. 
  8. ↑ Arzu Gürsoy Ergen & Y. Sancar Barış. First record of Black-throated Accentor, Prunella atrogularis (Brandt, 1884), in Turkey. „Zoology in the Middle East”. 62, s. 367-369, 2016. 
  9. ↑ Search for observations: Prunella atrogularis. tarsiger.com. [dostęp 4 grudnia 2017].
  10. ↑ Frode Falkenberg: En gjest fra Ural. Norsk Ornitologist Forening, 29 listopada 2013. [dostęp 5 grudnia 2017].
  11. ↑ Цуд на Каляды: злапаны новы для Літвы від птушак. , 24 grudnia 2015. [dostęp 4 grudnia 2017]. 
  12. ↑ Vladimír Slobodník & Roman Slobodník. Prehľad krúžkovania vtákov na Slovensku v roku 2010 (Bird-ringing results in Slovakia in 2010). „Tichodroma”. 23, s. 71–76, 2011. 
  13. ↑ N. Cleere , D. Kelly & C.W.T. Pilcher. [http://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/03078698.2000.9674241 Results from a late autumn ringing project in Kuwait, 1995]. „Ringing & Migration”. 20, s. 186-190, 2000. 
  14. ↑ Alstrom, P.. A Radde's accentor Prunella ocularis from Oman reidentified as black-throated accentor P. atrogularis. „Sandgrouse”. 13, pt. 2, 1991. 
  15. ↑ В.Н.Сотников. Черногорлая завирушка Prunella atrogularis – новый вид птиц Кировской области. „Русский орнитологический журнал”. 25, s. 1037-1039, 2016. (ros.). 
  16. ↑ a b c d Lars Svensson: Przewodnik Collinsa. Ptaki. Wyd. II. warszawa: MULTICO, 2017, s. 274–275. ISBN 978-83-7763-406-6.
  17. ↑ a b c d Black-throated Accentor Prunella atrogularis (Brandt, 1844). Kazakhstan Birdwatching Community. [dostęp 3 grudnia 2017].
  18. ↑ Black-throated Accentor Prunella atrogularis. BirdLife International. [dostęp 3 grudnia 2017].
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Płochacz_czarnogardły&oldid=51276772”