Ticino

Ticino

niem. Republik und Kanton Tessin
fr. République et Canton du Tessin
wł. Repubblica e Cantone del Ticino
ret. Republica ed il chantun Tessin

kanton
Herb Flaga
Państwo	Szwajcaria
Siedziba	Bellinzona
Data powstania	1803
Kod ISO 3166-2	CH-TI
Powierzchnia	2812
Populacja (2004) • liczba ludności	319 800
• gęstość	114
Języki urzędowe	włoski
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba dystryktów	8
Liczba gmin	244
Położenie na mapie Szwajcarii
Strona internetowa

{{Jednostka administracyjna infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt zdjęcia =

Ticino, też Tessyn (wł.: Ticino, ofic.: Repubblica e Cantone Ticino; lomb.: Tesin, niem., fr., rom.: Tessin) – najdalej wysunięty na południe kanton Szwajcarii. Tereny Ticino zostały zajęte przez Szwajcarów w XV i na początku XVI wieku, w 1803 kanton Ticino przystąpił do Konfederacji Szwajcarskiej jako pełnoprawny członek.

Językiem urzędowym kantonu jest język włoski, natomiast językiem mówionym jest język lombardzki; wyjątkiem jest gmina Bosco/Gurin, gdzie mówi się po alemańsku. Na terenie Ticino znajduje się włoska enklawa Campione d’Italia. Razem z częścią Gryzonii Ticino tworzy tzw. Svizzera Italiana (Szwajcarię włoskojęzyczną). Dialekty lombardzkie (tessyńskie) są wciąż szeroko używane, ale nie mają oficjalnego statusu. Najważniejsze miasta to Lugano, Locarno i stolica kantonu Bellinzona.

• Stolica: Bellinzona
• Powierzchnia: 2812 km²
• Liczba mieszkańców: 311 900
• Gęstość zaludnienia: 110 osób/km²
• Liczba gmin: 244
• Język urzędowy: włoski

Podział administracyjny

Kanton dzieli się na 8 dystryktów.

• Gminy kantonu Ticino

Demografia

Językiem urzędowym kantonu jest język włoski. Językami z najwyższym odsetkiem użytkowników są:

• język włoski – 83,1%,
• język niemiecki – 8,3%,
• język serbsko-chorwacki – 1,7%.

Kultura i nauka

Z Ticino pochodziło wielu architektów renesansu i baroku: Francesco Borromini, Matteo Castelli, Giovanni Catenazzi, rodzina Fontana, Carlo Maderna, Giovanni Battista di Quadro, Giovanni Trevano.

Z Ticino pochodzi również wielu wybitnych architektów neomodernizmu: Rino Tami, Tita Carloni, Peppo Brivio, Luigi Snozzi, Livio Vacchini, Aurelio Galfetti, Mario Botta.

Zobacz też: kuchnia Ticino.

Nazwa kantonu

Oficjalną nazwą kantonu jest nazwa włoska Ticino (endonim), pochodząca do łacińskiej nazwy Ticinum. W języku polskim używanym w kraju potocznie równie rozpowszechniona jest nazwa Tessyn (takie wyniki daje wyszukiwanie Google). Polonia szwajcarska również używa obu nazw. Polskie publikacje encyklopedyczne w zdecydowanej większości używają nazwy Ticino. KSNG nie wypowiedziała się w tej sprawie, co zgodnie z praktyką i rekomendacjami ONZ oznacza, że zaleca jako poprawną formę endonim, czyli Ticino.

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna kantonu
• Strona biura turystyki