Józef Friedlein: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
EinsBot (dyskusja | edycje)
m →‎top: robot usuwa kategorię
Linia 41: Linia 41:
[[Kategoria:Polscy bibliofile]]
[[Kategoria:Polscy bibliofile]]
[[Kategoria:Prezydenci Krakowa (zabór austriacki)]]
[[Kategoria:Prezydenci Krakowa (zabór austriacki)]]
[[Kategoria:Patroni polskich ulic i placów]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1831]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1831]]
[[Kategoria:Zmarli w 1917]]
[[Kategoria:Zmarli w 1917]]

Wersja z 01:34, 17 sty 2018

Józef Friedlein
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 lutego 1831
Kraków

Data i miejsce śmierci

25 maja 1917
Kraków

Prezydent Krakowa
Okres

od 24 maja 1893
do 7 lipca 1904

Poprzednik

Feliks Szlachtowski

Następca

Juliusz Leo

Józef Edward Friedlein (ur. 4 lutego 1831, zm. 25 maja 1917 w Krakowie) – prezydent Krakowa, księgarz, wydawca, kolekcjoner i bibliofil. Pochodził ze znanej krakowskiej rodziny księgarzy i wydawców zamieszkałej pod Wawelem od 1796. Ukończył Gimnazjum św. Anny w 1848, w 1850 studiował geologię na UJ. Po śmierci ojca Daniela Edwarda Friedleina w 1855 odziedziczył rodzinną działalność wydawniczą, uruchomił księgarnię w Kamienicy Hetmańskiej na Rynku Głównym. Rozwinął dział antykwaryczny, gromadził ryciny, mapy, numizmaty. Wydawał dzieła naukowe, publikował prace Juliana Dunajewskiego, Józefa Szujskiego, podręczniki, albumy, mapy i nuty. Pełnił funkcję przewodniczącego Stowarzyszenia Księgarzy Krakowskich.

W 1866 znalazł się w składzie Rady Miejskiej w Krakowie. Wszedł w skład sekcji ekonomicznej zajmującej się sprawami gospodarczymi miasta. Zajął się organizacją straży pożarnej. W latach 1884-1893 pełnił funkcję wiceprezydenta Krakowa, był najbliższym współpracownikiem prezydenta Feliksa Szlachtowskiego, którego po rezygnacji 24 maja 1893 zastąpił na stanowisku prezydenta Krakowa[1]. Ponownie został wybrany na to stanowisko 15 czerwca 1899.

Jako prezydent Krakowa zajął się gospodarką, kulturą i higieną w mieście. Za czasów jego prezydentury dokonano:

  • ukończenia budowy wodociągów miejskich ze stacją pomp na Bielanach,
  • rozbudowano szpitale, klinikę chorób wewnętrznych (1901), Collegium Medicum UJ (1895),
  • elektryfikacji i rozbudowy miejskiej komunikacji tramwajowej (1902),
  • rozbudowy szkolnictwa, otwarto pierwszą szkołę dla dorosłych analfabetów na Kleparzu w 1896,
  • założenia w 1896 Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, które w 1902 zorganizowało pierwszy kurs na przewodników miejskich dla studentów.

Friedlein jako wiceprezydenta zatrudnił Juliusza Lea; obaj w 1902 po raz pierwszy podnieśli problem rozszerzenia granic Krakowa. Friedleina zmuszono do rezygnacji ze stanowiska prezydenta, 30 czerwca 1904 złożył on dymisję, którą Rada Miasta przyjęła 7 lipca 1904 powołując na stanowisko prezydenta dotychczasowego wiceprezydenta Juliusza Lea.

Na emeryturze Friedlein zajął się porządkowaniem swoich zbiorów w mieszkaniu na ulicy Brackiej 4. Pochowany został na Cmentarzu Rakowickim, mowę pogrzebową nad jego mogiłą wygłosił prezydent Krakowa Juliusz Leo.

Imię Józefa Friedleina nosi jedna z ulic na terenie dzisiejszej Dzielnicy V Miasta Krakowa, przecznica ulicy Wrocławskiej.

  1. Dominika Hołuj. Rola samorządu terytorialnego w kształtowaniu procesu rozwoju Miasta Krakowa w okresie autonomii (1866-1918). „Zeszyty naukowe Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Bochni”. 5. s. 50.