Puławianie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
m poprawa z przekierowania na link właściwy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Puławianie''' – potoczna nazwa [[koteria|koterii]] (działalność [[Frakcja (polityka)#Frakcja partyjna|frakcyjna]] była wówczas w partii zakazana) powstałej w kierownictwie [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] w 1956. Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy [[Ulica Puławska w Warszawie|ul. Puławskiej]] 24 i 26 w [[Warszawa|Warszawie]], które przetrwały wojnę, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji. |
'''Puławianie''' – potoczna nazwa [[koteria|koterii]] (działalność [[Frakcja (polityka)#Frakcja partyjna|frakcyjna]] była wówczas w partii zakazana) powstałej w kierownictwie [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]] w 1956. Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy [[Ulica Puławska w Warszawie|ul. Puławskiej]] 24 i 26 w [[Warszawa|Warszawie]], które przetrwały wojnę, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji. |
||
Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli [[Roman Zambrowski]] i [[Leon Kasman]]. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak [[Jerzy Albrecht]], [[Antoni Alster]], [[Celina Budzyńska]], [[Tadeusz Daniszewski]], [[Ostap Dłuski]], [[Edward Gierek]], [[Romana Granas]], [[Piotr Jaroszewicz]], [[Helena Jaworska]], [[Julian Kole]], [[Wincenty Kraśko]], [[Stanisław Kuziński]], [[Władysław Matwin]], [[Jerzy Morawski]], [[Marian Naszkowski]], [[Roman Nowak]], Mateusz Oks, [[Józef Olszewski]], [[Mieczysław Popiel]], [[Jerzy Putrament]], [[Mieczysław Rakowski]], [[Adam Schaff]], [[Artur Starewicz]], [[Stefan Staszewski]], [[Jerzy Sztachelski]], [[Michalina Tatarkówna-Majkowska]], [[Roman Werfel]], [[Janusz Zarzycki]]<ref name="eisler">[[Jerzy Eisler]], ''Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989'', BGW, Warszawa 1992, s. 61-63. {{ISBN|83-7066-208-0}}.</ref>, a także byli [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS-owcy]], jak [[Tadeusz Dietrich]], [[Henryk Jabłoński ( |
Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli [[Roman Zambrowski]] i [[Leon Kasman]]. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak [[Jerzy Albrecht]], [[Antoni Alster]], [[Celina Budzyńska]], [[Tadeusz Daniszewski]], [[Ostap Dłuski]], [[Edward Gierek]], [[Romana Granas]], [[Piotr Jaroszewicz]], [[Helena Jaworska]], [[Julian Kole]], [[Wincenty Kraśko]], [[Stanisław Kuziński]], [[Władysław Matwin]], [[Jerzy Morawski]], [[Marian Naszkowski]], [[Roman Nowak]], Mateusz Oks, [[Józef Olszewski]], [[Mieczysław Popiel]], [[Jerzy Putrament]], [[Mieczysław Rakowski]], [[Adam Schaff]], [[Artur Starewicz]], [[Stefan Staszewski]], [[Jerzy Sztachelski]], [[Michalina Tatarkówna-Majkowska]], [[Roman Werfel]], [[Janusz Zarzycki]]<ref name="eisler">[[Jerzy Eisler]], ''Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989'', BGW, Warszawa 1992, s. 61-63. {{ISBN|83-7066-208-0}}.</ref>, a także byli [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS-owcy]], jak [[Tadeusz Dietrich]], [[Henryk Jabłoński (1909–2003)|Henryk Jabłoński]], [[Oskar Lange]], [[Lucjan Motyka]], [[Adam Rapacki (polityk)|Adam Rapacki]]<ref>Wojciech Roszkowski, ''Najnowsza historia Polski 1914-1993'', Warszawa 1995.</ref>, [[Andrzej Werblan]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Eisler|imię= Jerzy|autor link= Jerzy Eisler|tytuł= Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989| rozdział= Październik i "Mała stabilizacja"| nazwisko r= | imię r= | autor r link= |wydawca= POW "BGW"|miejsce= Warszawa|rok= 1992|strony= 62|isbn= 8370662080}}</ref>. Wielu z nich było pochodzenia żydowskiego, co natolińczycy wykorzystywali w propagandzie, nazywając puławian „Żydami”. W czasach stalinowskich oprócz stanowisk w partii zajmowali wysokie stanowiska głównie w prasie partyjnej i w instytutach związanych z kierownictwem PZPR. |
||
Koteria puławian była opozycyjna wobec [[natolińczycy|natolińczyków]], którzy mieli poparcie ze strony [[Nikita Chruszczow|Nikity Chruszczowa]]<ref name="jedl">[http://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Bibl.htm Witold Jedlicki, ''Chamy i Żydy''], Paryż 1962, s. 3-41, „[[Kultura (miesięcznik)|Kultura]]” nr 12/1962.</ref>, I sekretarza KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. „Puławianie” wyrobili sobie wcześniej opinię „[[Dogmatyzm|dogmatyków]] i [[Stalinizm|stalinowców]]”<ref name="eisler" />. Jednak po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]] zaczęli dążyć do [[Liberalizacja|liberalizacji]] systemu [[realny socjalizm|realnego socjalizmu]]. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie<ref name="eisler" />. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR [[Edward Ochab]]<ref name="eisler" />. |
Koteria puławian była opozycyjna wobec [[natolińczycy|natolińczyków]], którzy mieli poparcie ze strony [[Nikita Chruszczow|Nikity Chruszczowa]]<ref name="jedl">[http://www.bu.umk.pl/Archiwum_Emigracji/Bibl.htm Witold Jedlicki, ''Chamy i Żydy''], Paryż 1962, s. 3-41, „[[Kultura (miesięcznik)|Kultura]]” nr 12/1962.</ref>, I sekretarza KC [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|KPZR]]. „Puławianie” wyrobili sobie wcześniej opinię „[[Dogmatyzm|dogmatyków]] i [[Stalinizm|stalinowców]]”<ref name="eisler" />. Jednak po śmierci [[Józef Stalin|Stalina]] zaczęli dążyć do [[Liberalizacja|liberalizacji]] systemu [[realny socjalizm|realnego socjalizmu]]. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie<ref name="eisler" />. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR [[Edward Ochab]]<ref name="eisler" />. |
||
Wersja z 21:03, 16 lut 2018
Puławianie – potoczna nazwa koterii (działalność frakcyjna była wówczas w partii zakazana) powstałej w kierownictwie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w 1956. Nazwa pochodzi od zespołu modernistycznych kamienic przy ul. Puławskiej 24 i 26 w Warszawie, które przetrwały wojnę, zasiedlonych po wojnie głównie przez wysokich funkcjonariuszy partyjnych, w których mieszkali niektórzy ze zwolenników tej frakcji.
Do najbardziej prominentnych przedstawicieli puławian należeli Roman Zambrowski i Leon Kasman. Orientacja „puławska” skupiała głównie inteligentów, działaczy czynnych w pierwszym dziesięcioleciu Polski Ludowej. Do związanych z „puławianami” zaliczano również działaczy takich jak Jerzy Albrecht, Antoni Alster, Celina Budzyńska, Tadeusz Daniszewski, Ostap Dłuski, Edward Gierek, Romana Granas, Piotr Jaroszewicz, Helena Jaworska, Julian Kole, Wincenty Kraśko, Stanisław Kuziński, Władysław Matwin, Jerzy Morawski, Marian Naszkowski, Roman Nowak, Mateusz Oks, Józef Olszewski, Mieczysław Popiel, Jerzy Putrament, Mieczysław Rakowski, Adam Schaff, Artur Starewicz, Stefan Staszewski, Jerzy Sztachelski, Michalina Tatarkówna-Majkowska, Roman Werfel, Janusz Zarzycki[1], a także byli PPS-owcy, jak Tadeusz Dietrich, Henryk Jabłoński, Oskar Lange, Lucjan Motyka, Adam Rapacki[2], Andrzej Werblan[3]. Wielu z nich było pochodzenia żydowskiego, co natolińczycy wykorzystywali w propagandzie, nazywając puławian „Żydami”. W czasach stalinowskich oprócz stanowisk w partii zajmowali wysokie stanowiska głównie w prasie partyjnej i w instytutach związanych z kierownictwem PZPR.
Koteria puławian była opozycyjna wobec natolińczyków, którzy mieli poparcie ze strony Nikity Chruszczowa[4], I sekretarza KC KPZR. „Puławianie” wyrobili sobie wcześniej opinię „dogmatyków i stalinowców”[1]. Jednak po śmierci Stalina zaczęli dążyć do liberalizacji systemu realnego socjalizmu. Zmiana ich orientacji była oceniana jako nieszczera i nieprawdziwa, służąca zachowaniu stanowisk i pozycji w państwie[1]. Z czasem za „puławianami” opowiedział się ówczesny I sekretarz KC PZPR Edward Ochab[1].
Po wydarzeniach Poznańskiego Czerwca poparli kandydaturę Władysława Gomułki na I sekretarza KC PZPR.
Walkę między natolińczykami a puławianami opisał Witold Jedlicki w broszurze Chamy i Żydy[4].
Młodą grupą wywodzącą się z rodziców, będących puławianami (młodym wcieleniem), bądź rodzinnie powiązaną z tym środowiskiem byli „komandosi” związani z buntem 1968 r.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Jerzy Eisler, Zarys dziejów politycznych Polski 1944-1989, BGW, Warszawa 1992, s. 61-63. ISBN 83-7066-208-0.
- ↑ Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914-1993, Warszawa 1995.
- ↑ Październik i "Mała stabilizacja". W: Jerzy Eisler: Zarys dziejów politycznych Polski 1944–1989. Warszawa: POW "BGW", 1992, s. 62. ISBN 83-7066-208-0.
- ↑ a b Witold Jedlicki, Chamy i Żydy, Paryż 1962, s. 3-41, „Kultura” nr 12/1962.