Flisak: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
przepraszam |
m Wycofano edycje użytkownika 89.66.12.25 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{inne znaczenia|grupy zawodowej|[[Haliplus|Flisak]] (''Haliplus'') – rodzaj [[chrząszcze|chrząszczy]]}} |
|||
{{dopracować|źródła=2012-06}} |
|||
[[Plik:Wojciech Gerson-Zachwycenie-Flisacy.jpg|thumb|220 px|upright|Flisacy – [[sielanka|sielankowy]] obraz [[Wojciech Gerson|Wojciecha Gersona]]]] |
|||
[[Plik:Stryowski-Flisacy nad Wisla.jpg|thumb|220 px|''Flisacy Nad Wisłą'', Wilhelm August Stryowski, 1881]] |
|||
[[Plik:Tradycyjna tratwa flisacka.jpg|thumb|220 px|Tradycyjna tratwa flisacka]] |
|||
[[Plik:Flisak.jpg|thumb|Flisak na Dunajcu]] |
|||
Jego pomnik można znaleść w Toruniu |
|||
'''Flisak''' (oryl, [[flis]]) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce [[flis]]em, czyli rzecznym spławem ([[transport]]em) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. [[Sebastian Fabian Klonowic]] w swoim poemacie ''[[Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi]]'' z [[1595]] roku. |
|||
Ostatnim żyjącym flisakiem, który zarobkowo spławiał drewno do 1963 roku jest Wincenty Pityński z [[Ulanów|Ulanowa]], które zwane jest Stolicą Polskiego Flisactwa. W [[Ulanów|Ulanowie]] od 1993 roku działa Bractwo Flisackie pw. Św. Barbary, które zrzesza flisaków, najczęściej są to osoby z rodzinnymi tradycjami flisackimi. Bractwo za główny cel działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej. |
|||
Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią starania, aby zawód flisaka wpisać na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa UNESCO]] jako zawód ginący. |
|||
== Hierarchia == |
== Hierarchia == |
||
Wersja z 19:21, 17 kwi 2018
 |
Ten artykuł od 2012-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Flisak (oryl, flis) – przedstawiciel grupy zawodowej zajmującej się w dawnej Polsce flisem, czyli rzecznym spławem (transportem) towarów. Z reguły byli to chłopi zamieszkujący nadrzeczne wsie, dla których spław był dodatkowym, sezonowym zajęciem. Z biegiem czasu wytworzyli oni swoje własne obyczaje i słownictwo. Kulturę flisacką upamiętnił m.in. Sebastian Fabian Klonowic w swoim poemacie Flis, to jest Spuszczanie statków Wisłą i inszymi rzekami do niej przypadającymi z 1595 roku. Ostatnim żyjącym flisakiem, który zarobkowo spławiał drewno do 1963 roku jest Wincenty Pityński z Ulanowa, które zwane jest Stolicą Polskiego Flisactwa. W Ulanowie od 1993 roku działa Bractwo Flisackie pw. Św. Barbary, które zrzesza flisaków, najczęściej są to osoby z rodzinnymi tradycjami flisackimi. Bractwo za główny cel działalności przyjęło kultywowanie flisackich tradycji oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej.
Obecnie Bractwo Flisackie w Ulanowie pw. Św. Barbary wraz z International Timber-Raftsmen Association czynią starania, aby zawód flisaka wpisać na listę światowego dziedzictwa UNESCO jako zawód ginący.
Hierarchia
Starszy flisak kierujący spływem i odpowiedzialny za stan i transport tratew był zwany retmanem. Ponieważ flisacy stanowili liczną grupę zawodową, w XVII wieku założyli własną organizację przypominającą rzemieślniczy cech miejski, a król Władysław IV Waza nadał im przywileje cechowe.
Flisak w legendach i przypowieściach
Wiersz o flisakach z Torunia:
- Flisaczkowa żona,
- siedzi sobie doma.
- A flisaczek, nieboraczek,
- robi na chleb jak robaczek,
- płynie do Torunia.
Legenda o flisaku, który wybawił Toruń od plagi żab jest jednym z elementów interaktywnych spektakli odbywających się w Domu Legend Toruńskich[1].
Pomniki flisaka
Pomniki flisaka znajdują się w:
- Toruniu (pomnik flisaka)
- Grudziądzu na Błoniach Nadwiślańskich
- Kamieńczyku
