Andrzej Łapicki: Różnice pomiędzy wersjami

Andrzej Łapicki
	; Warszawa, 2010
Data i miejsce urodzenia	11 listopada 1924 ; Ryga
Data i miejsce śmierci	21 lipca 2012 ; Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, pedagog
Współmałżonek	1. Zofia Łapicka; 2. Kamila Łapicka;
Lata aktywności	1945–2012
	Zespół artystyczny
	Teatr Narodowy
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 11:16, 29 kwi 2018

Andrzej Łapicki (ur. 11 listopada 1924 w Rydze, zm. 21 lipca 2012 w Warszawie) – polski aktor teatralny i filmowy, reżyser teatralny, profesor i rektor Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, poseł na Sejm X kadencji.

Życiorys

Uczęszczał do Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego w Warszawie, które zakończył maturą w ramach tajnego nauczania w 1942^[1]. Studiował następnie w konspiracyjnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej (m.in. u Zofii Małynicz, Marii i Edmunda Wiercińskich, Mariana Wyrzykowskiego, Jana Kreczmara). Uczestniczył w podziemnych przedstawieniach teatralnych, recytując poezję Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Gajcego, był aktorem Teatru Żołnierskiego Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Brał udział w powstaniu warszawskim.

Po II wojnie światowej uzyskał dyplom w Łodzi (u Aleksandra Zelwerowicza). W 1945 debiutował w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi (jako Kuba w Weselu Stanisława Wyspiańskiego), od 1949 był związany z teatrami warszawskimi – Współczesnym (1949–1964, 1966–1972), Dramatycznym (1964–1966, 1982–1983), Narodowym (1972–1981), Polskim (1983). W 1957 debiutował w Teatrze Dramatycznym jako reżyser (w Uśmiechu Giocondy Aldousa Huxleya). W latach 1995–1999 zajmował stanowisko dyrektora artystycznego Teatru Polskiego w Warszawie.

Występował również w Teatrze Telewizji, m.in. w spektaklach: Z gawędy wuja Sławomira Mrożka w reż. Jerzego Gruzy (1961), Do kraju tego Cypriana Kamila Norwida w reż. Maryny Broniewskiej (1962), Cudza żona i mąż pod łóżkiem Fiodora Dostojewskiego w reż. Andrzeja Wajdy (1962), Świadkowie albo nasza mała stabilizacja Tadeusza Różewicza w reż. Adama Hanuszkiewicza (1963), Wiele hałasu o nic Williama Szekspira w reż. Ludwika René (1965), Brat marnotrawny Oscara Wilde’a w reż. Jerzego Gruzy (1968), Rozmyślania przy goleniu Stanisława Dygata w reż. Adama Hanuszkiewicza (1969) oraz w Makbecie Williama Szekspira w reż. Andrzeja Wajdy (1969), Czarownicach z Salem Arthura Millera w reż. Zygmunta Hübnera (1979) i w Kordianie Juliusza Słowackiego w reż. Jana Englerta (1994).

Od 1953 wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie, od 1979 jako profesor nadzwyczajny, od 1987 jako profesor zwyczajny. W latach 1971–1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Aktorskiego, od 1981 do 1987 i od 1993 do 1996 rektora tej uczelni. Zasiadał w Narodowej Radzie Kultury (1986), w latach 1989–1996 był prezesem Związku Artystów Scen Polskich. Do 1956 pełnił funkcję lektora Polskiej Kroniki Filmowej.

Od początku lat 80. działał w opozycji demokratycznej, należał do „Solidarności”. W czerwcu 1987 witał Jana Pawła II podczas spotkania papieża ze środowiskiem artystów w warszawskim kościele Świętego Krzyża. Był członkiem Prymasowskiej Rady Społecznej i Komitetu Obywatelskiego, z ramienia którego zasiadał w Sejmie kontraktowym w latach 1989–1991 (w trakcie kadencji przeszedł do KP Unii Demokratycznej)^[2].

Zagrał ponad 200 ról teatralnych, filmowych i telewizyjnych, m.in. w filmach Andrzeja Wajdy i Tadeusza Konwickiego. Reżyserował ponad 100 przedstawień teatralnych i telewizyjnych.

Andrzej Łapicki zmarł nad ranem 21 lipca 2012 w swoim domu w Warszawie^[3]. Uroczystości pogrzebowe aktora odbyły się 27 lipca 2012 w warszawskim kościele św. Karola Boromeusza. Prochy artysty spoczęły w grobowcu rodzinnym na Starych Powązkach^[4].

Życie prywatne

Był synem Borysa Łapickiego (profesora i wykładowcy prawa rzymskiego na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Łódzkim) oraz prawnukiem Hektora Łapickiego (wojewody mińskiego w czasie powstania styczniowego).

Jego żoną była Zofia Chrząszczewska (zm. 22 lipca 2005^[5]), z którą miał córkę Zuzannę (Grzegorz był adoptowanym synem Zofii z jej poprzedniego związku). 5 czerwca 2009 ożenił się powtórnie – z teatrolog Kamilą Mścichowską, młodszą od niego o 60 lat^[6]^[7]^[8].

W 2012 Kamila Łapicka opublikowała wspomnienia Andrzeja Łapickiego w formie wspólnie prowadzonych rozmów, zatytułowane Łapa w łapę^[9].

Filmografia

Rok	Tytuł	Rola	Uwagi
1946	Zakazane piosenki	wykonawca wyroku na skrzypku – konfidencie	film muzyczny, reżyseria: Leonard Buczkowski
1946	Dwie godziny	towarzysz damulki w Kolorowej	film obyczajowy, reżyseria: Stanisław Wohl, Józef Wyszomirski
1947	Jasne łany	Leśniewski, były nauczyciel	film polityczny, reżyseria: Eugeniusz Cękalski
1949	Spotkanie		etiuda, reżyseria: Silik Szternfeld
1950	Dwie brygady	aktor Stanisz	film obyczajowy, reżyseria: Eugeniusz Cękalski
1950	Miasto nieujarzmione	oficer SS	film wojenny, reżyseria: Jerzy Zarzycki
1953	Żołnierz zwycięstwa	amerykański dziennikarz John Lane	film biograficzny, reżyseria: Wanda Jakubowska
	Sprawa do załatwienia	narrator	film komediowy, reżyseria: Jan Rybkowski, Jan Fethke
	Domek z kart	starosta	film polityczny, reżyseria: Erwin Axer
1960	Powrót	„Siwy”	film psychologiczny, reżyseria: Jerzy Passendorfer
1961	Dziś w nocy umrze miasto	Piotr	film wojenny, reżyseria: Jan Rybkowski
1962	Spóźnieni przechodnie. Krąg istnienie		film obyczajowy, reżyseria: Andrzej Łapicki
	Spóźnieni przechodnie. Nauczycielka	reżyser	film obyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski
	Spotkanie w Bajce	Wiktor	film psychologiczny, reżyseria: Jan Rybkowski
1963	Pamiętnik pani Hanki	Jacek Renowicki, mąż pani Hanki	film komediowy, reżyseria: Stanisław Lenartowicz
1963	Naprawdę wczoraj	pisarz Nowak	film obyczajowy, reżyseria: Jan Rybkowski
1964	Życie raz jeszcze	Piotr Grajewski	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Morgenstern
1965	Sposób bycia	bohater	film psychologiczny, reżyseria: Jan Rybkowski
	Salto	pijak Pietuch	film psychologiczny, reżyseria: Tadeusz Konwicki
	Lekarstwo na miłość	Andrzej	film komediowo-kryminalny, reżyseria: Jan Batory
1966	Mistrz	doktor Kawski	film wojenny, reżyseria: Jerzy Antczak
1966	Gdzie jest trzeci król	kapitan Berent	film kryminalny, reżyseria: Ryszard Ber
1967	Poradnik matrymonialny	doktor Bogumił	film komediowy, reżyseria: Włodzimierz Haupe
	Zbrodnia lorda Artura Saville’a	lord Artur Saville	film grozy, reżyseria: Witold Lesiewicz
	Poczmistrz	hrabia	film telewizyjny, reżyseria: Stanisław Lenartowicz
	Szach i mat!	Bartolomeo	film fantastyczny, reżyseria: Andrzej Zakrzewski
	Kwestia sumienia	kapitan Parrol Hartroy	film historyczny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
	Klub szachistów	Wacław Urbin	film obyczajowy, reżyseria: Witold Lesiewicz
	Cześć kapitanie	szpieg	film kryminalny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
1968	Mistrz tańca	mistrz tańca	film grozy, reżyseria: Jerzy Gruza
	Lalka	Kazimierz Starski	film kostiumowy, reżyseria: Wojciech Jerzy Has
	Dancing w kwaterze Hitlera	niemiecki turysta	film psychologiczny, reżyseria: Jan Batory
1969	Przygody pana Michała	Ketling (odcinki: 1–2, 4–5, 11–13)	serial historyczny, reżyseria: Jerzy Hoffman
	Jarzębina czerwona	porucznik Gorczyński	film wojenny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
	Wszystko na sprzedaż	reżyser Andrzej	film satyryczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1970	Epilog norymberski	narrator, R. H. Jackson	dokument fabularyzowany, reżyseria: Jerzy Antczak
1971	Jak daleko stąd, jak blisko	Andrzej	film psychologiczny, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1971	Piłat i inni	Afraniusz	film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1972	Wesele	Poeta	film dramatyczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1973	Zazdrość i medycyna	dyrektor Tamten	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Majewski
1973	Stracona noc	pisarz Wacław Kisielecki	film psychologiczny, reżyseria: Janusz Majewski
1974	Ziemia obiecana	Trawiński	film obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda
1975	Ziemia obiecana (serial TV)	Trawiński (odcinek: 2)	serial obyczajowy, reżyseria: Andrzej Wajda
1977	Sprawa Gorgonowej	sędzia Kulczycki	film kryminalny, reżyseria: Janusz Majewski
1979	Panny z Wilka	lekarz w Stokroci	film psychologiczny, reżyseria: Andrzej Wajda
1980	Urodziny młodego warszawiaka	Stanisław, ojciec Jacka Bieleckiego	film wojenny, reżyseria: Ewa Petelska, Czesław Petelski
1981	Z dalekiego kraju	oficer niemiecki w katedrze wawelskiej	film biograficzny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1982	Debiutantka	Jerzy	film obyczajowy, reżyseria: Barbara Sass
1985	Dziewczęta z Nowolipek	profesor zatrudniający matkę Franki	film psychologiczny, reżyseria: Barbara Sass
1986	W zawieszeniu	doktor Ruczyński	film psychologiczny, reżyseria: Waldemar Krzystek
1988	Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest...	Hulan	film psychologiczny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1989	Stan posiadania	ojciec Tomasza	film psychologiczny, reżyseria: Krzysztof Zanussi
1989	Lawa	Car w Śnie Senatora	film poetycki, reżyseria: Tadeusz Konwicki
1999	Pan Tadeusz	ksiądz	film poetycki, reżyseria: Andrzej Wajda
2010–2012	M jak miłość	Tadeusz Budzyński (odcinki: 808–896)	opera mydlana, reżyseria: różni
2012	Reguły gry	staruszek na wernisażu (odcinek: 1)	serial komediowy, reżyseria: Bartłomiej Ignaciuk

Odznaczenia i nagrody

Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1995)^[10]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
Złoty Krzyż Zasługi (1954)
Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)
Medal Komisji Edukacji Narodowej (1973)
Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)^[11]
Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1990)
„Złota Maska” – nagroda w plebiscycie czytelników „Expressu Wieczornego” – dwukrotnie (1964, 1968)
„Srebrna Maska” – nagroda w plebiscycie czytelników „Expressu Wieczornego” – sześciokrotnie (1963, 1965, 1967, 1969, 1970, 1971)
Nagroda Komitetu do Spraw Radia i Telewizji – czterokrotnie (1964, 1970, 1973 i 1979) m.in. za reżyserię słuchowisk radiowych i role w Teatrze Polskiego Radia
Nagroda Miasta Stołecznego Warszawy (1972)
Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia w dziedzinie teatru za osiągnięcia w twórczości aktorskiej i reżyserskiej (1973)
Nagroda na XIX Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych we Wrocławiu za rolę dyrektora teatru w spektaklu Dwa teatry Jerzego Szaniawskiego w Teatrze Narodowym w Warszawie (1978)
Nagroda główna na XX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za rolę Danfertha w Czarownicach z Salem Arthura Millera (1980)
„Złoty Ekran” za inscenizację poezji Jarosława Iwaszkiewicza Żebyś był jak ja, szczęśliwy (1980)
Nagroda na XI Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za mistrzowską realizację Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry w Teatrze Polskim w Warszawie (1985)
Super Wiktor (1994)
Nagroda główna na XX Opolskich Konfrontacjach Teatralnych w Opolu za rolę Radosta i reżyserię Ślubów panieńskich Aleksandra Fredry (1995)
Mistrzowski Laur Teatru Telewizji – przyznany przez redakcję „Tele Tygodnia” za całokształt pracy w Teatrze Telewizji (2003)
Nagroda Ministra Kultury w dziedzinie teatru (2005)
Nagroda Specjalna miesięcznika „Teatr” za całokształt twórczości artystycznej i triumfalny powrót na scenę w przedstawieniu Iwanow Antona Czechowa w reż. Jana Englerta w Teatrze Narodowym w Warszawie (2008)
„Feliks Warszawski” za rolę Matwieja Sjemionowicza Szabelskiego w przedstawieniu Iwanow Antona Czechowa w Teatrze Narodowym w Warszawie (2008)
Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida w kategorii „Dzieło Życia” (pośmiertnie, 2012)

Przypisy

↑ Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, wrzesień 1993, s. 53, 129.
↑ Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2013-01-12].
↑ Andrzej Łapicki nie żyje. rp.pl, 2012-07-21. [dostęp 2013-01-12].
↑ Pożegnanie Andrzeja Łapickiego. tvp.info, 2012-07-27. [dostęp 2013-01-12].
↑ Nekrologi Warszawskie. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2013-01-12].
↑ Eksperymentuję – Rozmowa z Andrzejem Łapickim. polityka.pl, 2009-11-22. [dostęp 2013-01-12].
↑ Kamila Łapicka: Jesteśmy szczęśliwi. onet.pl, 2009-06-17. [dostęp 2013-01-12].
↑ On ma 85 lat, jego żona 25. interia.pl, 2009-06-16. [dostęp 2013-01-12].
↑ Kamila Łapicka: Łapa w łapę. Warszawa: Wydawnictwo czerwone i czarne, 2012. ISBN 978-83-7700-039-7.
↑ M.P. z 1995 r. nr 23, poz. 280
↑ Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 2005-09-10. [dostęp 2013-01-12].

Bibliografia

Nasi w Sejmie i Senacie, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa 1990
Barbara Osterloff (red.), Łapicki. Aktor-reżyser-pedagog. W osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza, Warszawa 2004
Andrzej Łapicki w serwisie Culture.pl. [dostęp 2013-01-12].

Linki zewnętrzne

Andrzej Łapicki w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2013-01-12].
Szablon:E-teatr. [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w bazie IMDb (ang.). [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w bazie Filmweb. [dostęp 2013-01-12].
Andrzej Łapicki w wirtualnym albumie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”

Szablon:Laureaci Nagrody Specjalnej Teatru

[1] Stefan Kwiatkowski, Michał Wiland: Materiały biograficzne wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie. Warszawa: Stowarzyszenie Wychowanków Liceum i Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, wrzesień 1993, s. 53, 129.

[2] Strona sejmowa posła X kadencji. [dostęp 2013-01-12].

[3] Andrzej Łapicki nie żyje. rp.pl, 2012-07-21. [dostęp 2013-01-12].

[4] Pożegnanie Andrzeja Łapickiego. tvp.info, 2012-07-27. [dostęp 2013-01-12].

[nekrologi-5] Nekrologi Warszawskie. nekrologi-baza.pl. [dostęp 2013-01-12].

[6] Eksperymentuję – Rozmowa z Andrzejem Łapickim. polityka.pl, 2009-11-22. [dostęp 2013-01-12].

[7] Kamila Łapicka: Jesteśmy szczęśliwi. onet.pl, 2009-06-17. [dostęp 2013-01-12].

[8] On ma 85 lat, jego żona 25. interia.pl, 2009-06-16. [dostęp 2013-01-12].

[9] Kamila Łapicka: Łapa w łapę. Warszawa: Wydawnictwo czerwone i czarne, 2012. ISBN 978-83-7700-039-7.

[10] M.P. z 1995 r. nr 23, poz. 280

[11] Wręczono złote medale „Gloria Artis”. e-teatr.pl, 2005-09-10. [dostęp 2013-01-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 353: / Linia 353: @@
 * {{Fototeka|album|23|Andrzej Łapicki}}
+{{Prezesi ZASP}}
 {{Laureaci Nagrody Specjalnej Teatru}}
 {{Kontrola autorytatywna}}