Stanisław Tessaro: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
m Tworzę Szablon:Cytuj |
||
Linia 71: | Linia 71: | ||
* ''Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r.'' |
* ''Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r.'' |
||
* ''Nad trumną niezłomnego Żołnierza I Brygady. W dniu pogrzebu śp. gen. Stanisława Zosik-Tessaro 24.VI.1891 - 9.III.1933'', ''Polska Zbrojna'' Nr 73 z 14 marca 1933 r., s. 5. |
* ''Nad trumną niezłomnego Żołnierza I Brygady. W dniu pogrzebu śp. gen. Stanisława Zosik-Tessaro 24.VI.1891 - 9.III.1933'', ''Polska Zbrojna'' Nr 73 z 14 marca 1933 r., s. 5. |
||
* Piotr Stawecki |
* {{Cytuj|autor = Piotr Stawecki |tytuł = Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939 |data = 1994 |isbn = 83-11-08262-6 |miejsce = Warszawa |wydawca = Bellona |oclc = 830050159 }} |
||
* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione |
* Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, ''Generałowie Polski Niepodległej'', Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione |
||
Wersja z 17:06, 10 cze 2018
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
1 Pułk Piechoty Legionów |
Stanowiska |
dowódca pułku piechoty |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
|
Stanisław Tessaro ps. „Marian”, „Zosik” (ur. 24 czerwca 1891 w Białej Podlaskiej, zm. 9 marca 1933 w Przemyślu) – generał brygady Wojska Polskiego.
Życiorys
Stanisław Tessaro urodził się 24 czerwca 1891 w Białej, mieście powiatowym ówczesnej guberni siedleckiej Królestwa Polskiego[1]. Uczył się w Państwowej Szkole Realnej w Warszawie, a następnie w Szkole Realnej Witolda Wróblewskiego, w której w 1909 złożył maturę[2]. W grudniu 1905 wziął udział w strajku szkolnym. W latach 1909–1913 studiował na Wydziale Budowy Maszyn Szkoły Politechnicznej we Lwowie.
W szkole realnej należał do tajnych kółek samokształceniowych, natomiast podczas studiów rozpoczął działalność niepodległościową. W 1909, jako jeden z pierwszych, został członkiem Związku Walki Czynnej[3], a w następnym roku członkiem Związku Strzeleckiego „Strzelec”. W Związku przeszedł wszystkie szczeble dowodzenia, do kompanii włącznie. W 1912 został oficerem Związku, a po ukończeniu Wyższego Kursu Szkoły Oficerskiej Związku Walki Czynnej, jako jeden z sześćdziesięciu sześciu absolwentów, otrzymał znak oficerski „Parasol”[4] . W 1913 został komendantem Okręgu Związku Strzeleckiego w Zagłębiu Dąbrowskim i jednocześnie „okręgowcem PPS”, czyli członkiem kierownictwa Okręgu Polskiej Partii Socjalistycznej. Pracę konspiracyjną prowadzi pod pseudonimem „Marian”. Ma wówczas dwadzieścia dwa lata. Jesienią 1913, w Sosnowcu, w czasie jednego z wykładów doszło do wypadku z użyciem broni palnej, w następstwie którego został zatrzymany. Udało mu się uciec z komisariatu Policji, a następnie wyjechać z Zagłębia Dąbrowskiego. Został wyznaczony na stanowisko komendanta Związku Strzeleckiego w Wilnie. W 1914 został odwołany do Krakowa.
W czasie I wojny światowej walczył w szeregach Legionów Polskich. 6 sierpnia 1914 wyruszył z Krakowa na czele drugiej kompanii kadrowej, która następnie weszła w skład III batalionu. Do kwietnia 1917 dowodził kompanią, a do lipca tego roku batalionem 1 pułku piechoty. 29 września 1914 awansował na porucznika, a 15 czerwca 1915 na kapitana[5]. 22 października 1914 został ranny w bitwie pod Anielinem. W lipcu 1917, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie. Do obozu udał się na ochotnika, w mundurze sierżanta, razem z szeregowymi żołnierzami Legionów. W Szczypiornie pełnił funkcję konspiracyjnego komendanta obozu. Zadenuncjowany Niemcom został wywieziony do Reichu. Był więziony w Havelbergu, Rastatt i Werl. W połowie października 1918 powrócił do Królestwa Polskiego i został komendantem Okręgu VIIIa Polskiej Organizacji Wojskowej w Zamościu. 1 listopada 1918, wykonując rozkaz generała Edwarda Śmigłego-Rydza, przeprowadził mobilizację POW na terenie okręgu zamojskiego. 4 listopada awansował na majora i został mianowany komendantem Okręgu Wojskowego „Zamość”. Był jednym z organizatorów Chełmskiego Pułku Piechoty, który został później przemianowany na 35 pułk piechoty.
Następnie pełnił służbę na stanowisku dowódcy batalionu zapasowego 35 pułku piechoty. W maju 1919 został przeniesiony do 2 Dywizji Piechoty Legionów, w której objął dowództwo grupy operacyjnej złożonej z trzech baonów piechoty, szwadronu kawalerii i baterii artylerii. Od 19 lipca 1919 do 23 lipca 1920 dowodził 2 pułkiem piechoty Legionów. Na tym stanowisku 22 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu pułkownika, w piechocie, „w grupie byłych oficerów Legionów Polskich”. 3 maja 1922 zweryfikowany został w tym stopniu ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów piechoty. Od lipca do października 1921 dowodził II Brygadą Piechoty Legionów i jednocześnie, od września 1920 do 1921, pełnił obowiązki dowódcy 2 Dywizji Piechoty Legionów[6]. Od 1923 do maja 1926 był dowódcą piechoty dywizyjnej 30 Dywizji Piechoty. 31 lipca 1926 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 30 Dywizji Piechoty w Kobryniu[7].
16 marca 1927 Prezydent RP Ignacy Mościcki na wniosek Ministra Spraw Wojskowych, Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego awansował go na generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 12. lokatą w korpusie generałów[8].
12 maja 1929 zwolniony został ze stanowiska dowódcy dywizji i mianowany dowódcą Korpusu Ochrony Pogranicza. 14 października 1930 został mianowany dowódcą Okręgu Korpusu Nr X w Przemyślu[9]. W poniedziałek 10 listopada 1930 roku przybył do Przemyśla i objął obowiązki dowódcy okręgu korpusu[10].
W sobotę 4 marca 1933 zachorował na zapalenie płuc i opłucnej. W poniedziałek 6 marca przewieziony został do 10 Szpitala Okręgowego w Przemyślu. Zmarł w szpitalu, w czwartek 9 marca 1933 o godz. 13.50. Bezpośrednią przyczyną zgonu był udar serca[11].
13 marca 1933 o godz. 9.00, w Przemyślu, odbyła się eksportacja zwłok z kaplicy Szpitala Okręgowego Nr X do katedry, a następnie na dworzec kolejowy. Nabożeństwo w katedrze odprawili: ks. biskup sufragan Franciszek Barda - w obrządku łacińskim i ks. biskup Jozafat Kocyłowski - w obrządku grecko-katolickim. Na dworcu zmarłego pożegnali przemówieniami generałowie brygady: Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz i Stanisław Wieroński oraz burmistrz Przemyśla Roman Krogulecki. O godz. 15.52 pociąg pośpieszny wiozący trumnę ze zwłokami generała odjechał w kierunku Warszawy. „Tłumy publiczności, uczestniczące w uroczystościach pogrzebowych w Przemyślu, przekraczały 20 tysięcy osób”. O godz. 23.15 pociąg przyjechał na Dworzec Główny w Warszawie, gdzie oczekiwała rodzina zmarłego. Następnie trumna została przewieziona do kościoła garnizonowego przy ulicy Długiej[12].
14 marca 1933 został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie. „Po modłach, odprawionych przez duchowieństwo, w chwili spuszczania trumny do grobu, orkiestra odegrała pobudkę, marsza generalskiego i «Pierwszą Brygadę», a wojsko oddało honory.” Ceremonię pogrzebową poprzedziła msza, odprawiona o godz. 10.00, w kościele garnizonowym przez ks. prałata Bronisława Michalskiego. W nabożeństwie uczestniczyła rodzina Zmarłego, prezes Rady Ministrów Aleksander Prystor wraz z przedstawicielami rządu, wiceministrowie spraw wojskowych, gen. dyw. Kazimierz Fabrycy i gen. bryg. Felicjan Sławoj Składkowski, generalicja z gen. dyw. Kazimierzem Sosnkowskim i gen. dyw. Edwardem Śmigły-Rydzem na czele, szef Gabinetu Wojskowego Prezydenta RP, płk Jan Głogowski, delegacje oficerskie i podoficerskie z oddziałów wojskowych z Warszawy i z Okręgu Korpusu Przemyśl, przyjaciele, koledzy i liczne rzesze publiczności[13].
Pracownicy Powiatowej Komendy Uzupełnień w Sanoku (oficerowie, podoficerowie zawodowi i urzędnicy cywilni) złożyli kwotę 25 zł na Polskie Towarzystwo Opieki nad Sierotami po Poległych Wojskowych, zamiast wieńca na trumnę śp. gen. bryg. Stanisława Zosik-Tessaro[14].
Imieniem Stanisława Tessaro-Zosika nazwano oddział Związku Strzeleckiego w Stanisławowie[15].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)[16][17]
- Krzyż Niepodległości (20 stycznia 1931)[18]
- Krzyż Walecznych – czterokrotnie (po raz 2, 3 i 4 w 1921)[19]
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Znak oficerski „Parasol”
- Państwowa Odznaka Sportowa (1931)[20]
Przypisy
- ↑ Gnat-Wieteska 2014 ↓, s. 7.
- ↑ Gnat-Wieteska 2014 ↓, s. 9.
- ↑ Gnat-Wieteska 2014 ↓, s. 10.
- ↑ Gnat-Wieteska 2014 ↓, s. 11.
- ↑ Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich ..., s. 3.
- ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r., s. 25, 917.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 sierpnia 1926 r., Nr 31, s. 246.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 19 marca 1927 r., Nr 10, s. 91.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 28 stycznia 1931 r., Nr 1, s. 1.
- ↑ „Polska Zbrojna” Nr 309 z 11 listopada 1930 roku, s. 43.
- ↑ Gnat-Wieteska 2014 ↓, s. 101.
- ↑ Polska Zbrojna Nr 73 z 14 marca 1933 r., s. 4.
- ↑ Polska Zbrojna Nr 74 z 15 marca 1933 r., s. 4.
- ↑ Polska Zbrojna Nr 74 z 15 marca 1933 r., s. 6.
- ↑ Z życia Z. S. w Stanisławowie. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 181 z 13 sierpnia 1937.
- ↑ Monitor Polski z 1928 r., Nr 60, poz. 630.
- ↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych nr 15 z 11.11.1928
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31
- ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 80)
- ↑ Kronika. Krajowa. „Gazeta Lwowska”, s. 5, Nr 230 z 6 października 1931.
Bibliografia
- Zbigniew Gnat-Wieteska: generał brygady Stanisław Tessaro. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2014. ISBN 978-83-62046-65-2.
- Dzienniki Personalne Ministra Spraw Wojskowych.
- Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917), Warszawa 1917.
- Roczniki oficerskie 1923, 1924, 1928 i 1932.
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego M.S.Wojsk. Nr 37 z 24 września 1921 r.
- Nad trumną niezłomnego Żołnierza I Brygady. W dniu pogrzebu śp. gen. Stanisława Zosik-Tessaro 24.VI.1891 - 9.III.1933, Polska Zbrojna Nr 73 z 14 marca 1933 r., s. 5.
- Piotr Stawecki , Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939, Warszawa: Bellona, 1994, ISBN 83-11-08262-6, OCLC 830050159 .
- Tadeusz Kryska-Karski i Stanisław Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Editions Spotkania, Warszawa 1991, wyd. II uzup. i poprawione
- Absolwenci Politechniki Lwowskiej
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Związku Strzeleckiego (1910–1914)
- Członkowie Związku Walki Czynnej
- Generałowie brygady II Rzeczypospolitej
- Legioniści internowani po kryzysie przysięgowym w Szczypiornie
- Ludzie urodzeni w Białej Podlaskiej
- Oficerowie Korpusu Ochrony Pogranicza
- Oficerowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Oficerowie piechoty Legionów Polskich 1914–1918
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Państwową Odznaką Sportową
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni znakiem oficerskim tzw. „Parasolem”
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Politycy Polskiej Partii Socjalistycznej
- Uczestnicy strajków szkolnych w Królestwie Kongresowym (1905–1908)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej
- Urodzeni w 1891
- Wojskowi związani z Przemyślem
- Zmarli w 1933
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich