5 Dywizjon Artylerii Konnej: Różnice pomiędzy wersjami

5 Dywizjon Artylerii Konnej
	; Odznaka pamiątkowa artylerii konnej
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
	Tradycje
Święto	16 czerwca
Nadanie sztandaru	29 maja 1938
	Dowódcy
Pierwszy	kpt. Józef Klukowski
Ostatni	ppłk Jan Kanty Witowski
	Działania zbrojne
	wojna polsko-bolszewicka; kampania wrześniowa
	Organizacja
Dyslokacja	garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	artyleria
Podległość	1 Pułk Artylerii Konnej; V Brygada Jazdy; 5 Samodzielna Brygada Kawalerii; Krakowska Brygada Kawalerii

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:37, 17 sie 2018

5 Dywizjon Artylerii Konnej (5 dak) - oddział artylerii konnej Wojska Polskiego II RP.

5 Dywizjon Artylerii Konnej został sformowany 16 czerwca 1919 roku^[1].

Dywizjon stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr V^[2] w garnizonie Kraków, na Zakrzówku, a od wiosny 1939 w Oświęcimiu. W 1921 roku funkcjonował w strukturze 1 Pułku Artylerii Konnej^[3]. Pod względem wyszkolenia fachowego dywizjon podporządkowany był dowódcy 5 Grupy Artylerii.
Święto dywizjonu obchodzono 16 czerwca^[4].

W kampanii wrześniowej 1939 dywizjon, złożony z trzech baterii i kolumny amunicyjnej, walczył w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii.

Mobilizacja

Mobilizację w dywizjonie rozpoczęto 25 sierpnia 1939 roku. Brygada otrzymała zadanie osłony północnego skrzydła Armii „Kraków” na osi Woźniki-Zawiercie lub Siewierz. Główna pozycja przesłaniania Kamieńskie Młyny – Ligota – Woźniki. Dywizjon w składzie trzech baterii zajął stanowiska umożliwiające wsparcie obrony na tej pozycji^[5].

Kadra dywizjonu

Dowódcy dywizjonu

kpt. art. Józef Klukowski (od VI 1919^[6])
mjr art. Gustaw Kiwerski (od X 1920^[7])
ppłk art. Alojzy Tadeusz Schuster (1 XII 1922 - I 1928 → rejonowy inspektor koni w Skierniewicach^[8])
ppłk art. Leonard Lubański (III 1928^[9] – XII 1930 → dowódca 27 pal^[10])
ppłk art. Ludomir Kryński (XII 1930^[10] – XI 1935 → dowódca 28 pal)
ppłk art. Karol Pasternak (XI 1935 – XII 1938 → dowódca 28 pal)
ppłk art. Jan Kanty Witowski (XII 1938 – IX 1939 → niemiecka niewola)

Oficerowie

płk dypl. art. Józef Beck (oficer nadetatowy)
kpt. art Wacław Brzozowski
mjr art. Wojciech Stachowicz

Obsada personalna we wrześniu 1939

Dowództwo

dowódca - ppłk Jan Kanty Witowski
adiutant - por. Władysław Machnikowski
oficer zwiadowczy - ppor. Stanisław Rudnicki
oficer obserwacyjny - por. rez. Jan Anioła
oficer łączności - por. Władysław Kajzer
oficer łącznikowy - ppor. rez. Telesfor Spławski
oficer żywnościowy - chor. Stanisław Maciejasz
oficer płatnik - kpt. int. Jan Konopka
oficer broni - ppor. rez. Franciszek Niedźwiedzki
lekarz - por. lek. Antoni Kostarczyk
lekarz weterynarii - por. lek. wet. Markowski
dowódca kolumny amunicyjnej - por. rez. Jan Adamczyk

1 bateria

dowódca - kpt. Stanisław Dąbrowski
oficer ogniowy - por. Stanisław Brzoza-Brzezina
oficer zwiadowczy - ppor. rez. Wacław Leskiewicz
dowódca I plutonu - ppor. Kazimierz Koziorowski
dowódca II plutonu - ppor. rez. Parchoł

2 bateria

dowódca - kpt. Jan Stradomski
oficer ogniowy - por. Józef Frączek
oficer zwiadowczy - ppor. rez. Gustaw Potworowski
dowódca I plutonu - ppor. rez. Tadeusz Rozwadowski
dowódca II plutonu - ppor. rez. Stanisław Gabrych

3 bateria

dowódca - kpt. Wacław Gorecki
oficer ogniowy - ppor. Bronisław Cieszkiewicz
oficer zwiadowczy - ppor. rez. Alfred Wielopolski
dowódca I plutonu - ppor. Sergiusz Lohman
dowódca II plutonu - ppor. rez. Tadeusz Halecki

Kawalerowie Virtuti Militari

Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari^[11]

Order Virtuti Militari

Trąbka 1 baterii

por. Zygmunt Bohdanowski

kpr. Henryk Dąbrowski

kpt. Ludomir Kryński

bomb. Jan Kryszkiewicz

plut. Tadeusz Malinowski

kpr. Walenty Nowak

por. Witold Płotnicki

wchm. Stefan Siwiec

kpr. Władysław Stępniewski

wchm. Tadeusz Szymański

ppor. Jan Ślósarski

plut. Feliks Winiarczyk

Symbole dywizjonu

Sztandar

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

29 maja 1938 na Błoniach Krakowskich gen. dyw. Juliusz Rómmel wręczył jednostce sztandar ufundowany przez społeczeństwo Oświęcimia. Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów M.S.Wojsk. z 5 maja 1938 nr 6 poz 62

Odznaka pamiątkowa

Od 20 maja 1922 oficerom i żołnierzom mogły być nadawane odznaki pamiątkowe artylerii konnej, wspólne dla wszystkich dywizjonów.

Żurawiejka

Osobny artykuł: Żurawiejka.

"Jam koszary dawniej miał, - kiedy Papa o mnie dbał."

Przypisy

↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 3, 9.
↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 60.
↑ Giętkowski 2001 ↓, s. 67.
↑ Galster 1975 ↓, s. 87.
↑ Giętkowski 2001 ↓, s. 269.
↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 9.
↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 29.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 89.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 14.
↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 30.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: Nakładem Koła Oficerów Artylerii Polskiej na Obczyźnie, 1975.
Mirosław Giętkowski: Artyleria konna Wojska Polskiego 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-823-X.
Witold Płotnicki: Zarys historii wojennej 5-go dywizjonu artylerii konnej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
Steblik Władysław : Armia Kraków 1939. Wydawnictwo MON, Warszawa 1989

[CITEREFPłotnicki19293,_9-1] Płotnicki 1929 ↓, s. 3, 9.

[CITEREFAlmanach_oficerski1923/2460-2] Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 60.

[CITEREFGiętkowski200167-3] Giętkowski 2001 ↓, s. 67.

[CITEREFGalster197587-4] Galster 1975 ↓, s. 87.

[CITEREFGiętkowski2001269-5] Giętkowski 2001 ↓, s. 269.

[CITEREFPłotnicki19299-6] Płotnicki 1929 ↓, s. 9.

[CITEREFPłotnicki192929-7] Płotnicki 1929 ↓, s. 29.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_3_z_28_stycznia_1928_roku,_s._25-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_21_marca_1928_roku,_s._89-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 89.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_1_z_28_stycznia_1931_roku,_s._14-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 14.

[CITEREFPłotnicki192930-11] Płotnicki 1929 ↓, s. 30.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

@@ Linia 133: / Linia 133: @@
 == Bibliografia ==
-* {{Cytuj stronę|url=http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164|tytuł=[[Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych]]|data dostępu=2018-03-22|odn={{odn/id|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr}}}}
+* {{Cytuj stronę|url=http://www.wbc.poznan.pl/publication/47164|tytuł=Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych|data dostępu=2018-03-22|odn={{odn/id|Dz. Pers. MSWojsk.|loc=Nr}}}}
 * {{Cytuj książkę | nazwisko =Firich|imię =Karol|nazwisko2 =Krzysik|imię2 =Stanisław|nazwisko3 =Kutrzeba|imię3 =Tadeusz|nazwisko4 =Müller|imię4 =Stanisław|nazwisko5 =Wiatr|imię5 =Józef|autor link=Karol Firich|autor link2=Stanisław Krzysik|autor link3=Tadeusz Kutrzeba| autor link4=|autor link5=Józef Wiatr|tytuł = Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III| data = 1923 | wydawca = Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy|url=http://www.wbc.poznan.pl/publication/57608| miejsce = Warszawa |odn={{odn/id|Almanach oficerski|1923/24}}}}
 * {{Cytuj książkę | nazwisko=Galster| imię=Karol Lucjan  |tytuł=Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939| data=1975 | wydawca=Nakładem Koła Oficerów Artylerii Polskiej na Obczyźnie| miejsce=Londyn|odn=tak}}
 * {{Cytuj książkę | nazwisko=Giętkowski| imię=Mirosław| tytuł=Artyleria konna Wojska Polskiego 1918–1939| data=2001| wydawca=Wydawnictwo Adam Marszałek| miejsce=Toruń|isbn=837174823X |odn=tak}}
+* {{Cytuj książkę|imię=Witold|nazwisko=Płotnicki|autor link=Witold Płotnicki|tytuł=Zarys historii wojennej 5-go dywizjonu artylerii konnej|seria=[[Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920]]|wydawca=Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”|miejsce=Warszawa|rok=1929|odn=tak}}
+* {{cytuj książkę |nazwisko=Rybka|imię=Ryszard|nazwisko2=Stepan|imię2=Kamil|tytuł=Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939|tom=29|data=2006|isbn=83-7188-899-6 |miejsce=Kraków|wydawca = Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska|odn={{odn/id|Rocznik oficerski|1939}}}}
-* {{Cytuj książkę|imię=Witold|nazwisko=Płotnicki|autor link=Witold Płotnicki|tytuł=Zarys historii wojennej 5-go Dywizjonu Artylerii Konnej|seria=[[Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920]]|wydawca=Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”|miejsce=Warszawa|rok=1929|odn=tak}}
+* {{Cytuj książkę | nazwisko= Satora | imię=Kazimierz | tytuł= Opowieści wrześniowych sztandarów | data=1990 | wydawca=[[Instytut Wydawniczy „Pax”]]| miejsce=Warszawa | isbn=83-211-1104-1 |odn=tak}}
 * Steblik Władysław : Armia Kraków 1939. Wydawnictwo MON, Warszawa 1989

Armaty polowe	37 mm wz. 16 TR 75 mm wz. 1897 75 mm wz. 02/26 76,2 mm wz. 1902 76,5 mm wz. 1905 77 mm wz. 1896 n.A. 90 mm wz. 1875/1896 105 mm wz. 13 105 mm wz. 29 120 mm wz. 1878 120 mm wz. 1878/09/31 149 mm wz. A
Haubice	100 mm wz. 1914 100 mm wz. 1914/1919 100 mm wz. 1916 105 mm wz. 1898/09 105 mm wz. 1916 155 mm wz. 1917
Armaty górskie	65 mm wz. 1906
Armaty przeciwpancerne	37 mm wz. 36
Armaty przeciwlotnicze	40 mm wz. 36 75 mm wz. 1897 75 mm wz. 1922/1924 75 mm wz.36/37 88 mm wz. 1917
Moździerze	81 mm wz. 31 220 mm wz. 32
Konstrukcje prototypowe	47 mm wz. 25 47 mm wz. 39 75 mm wz. 26 75 mm wz. 38 St 75 mm wz. 39 AH 100 mm wz. 26 120 mm wz. 40 155 mm wz. 40 moździerz 310 mm

Korpus, dywizje, GO Jazdy	KJ DJ 1 DJ 2 DJ DJ WLŚ GOJ
Brygady jazdy (wojenne)	1 BJ 2 BJ 3 BJ 4 BJ 5 BJ 6 BJ 7 BJ 8 BJ 9 BJ
Brygady jazdy	I BJ II BJ III BJ IV BJ V BJ VI BJ VII BJ VIII BJ IX BJ X BJ
Dywizje kawalerii	1 DK 2 DK 3 DK 4 DK
Samodzielne brygady kawalerii	2 SBK 3 SBK 5 SBK 6 SBK 8 SBK 9 SBK
Brygady kawalerii	I BK IV BK VII BK VIII BK X BK XI BK XII BK XIII BK XIV BK XV BK XVI BK XVII BK XVIII BK
Brygady kawalerii (1929–1937)	Brygady 2 DK BK „Brody” BK „Wilno” BK „Kraków” BK „Stanisławów” BK „Rzeszów” BK „Hrubieszów” BK „Baranowicze” BK „Białystok” BK „Poznań” BK „Równe” BK „Suwałki” BK „Toruń” 10 BK
Grupy Operacyjne Kawalerii 1939	GOKaw. nr 1 GOKaw. nr 2
Brygady kawalerii 1939	Mazowiecka BK Kresowa BK Wileńska BK Suwalska BK Krakowska BK Podolska BK Wielkopolska BK Pomorska BK Nowogródzka BK Wołyńska BK Podlaska BK
Jednostki improwizowane w 1939	DK „Zaza” Zbiorcza BK Rezerwowa BK Kombinowana BK BK „Edward” BK „Plis” Zgr. kaw. ppłk. K. Halickiego Grupa Kawalerii Spieszonej ppłk. E. Wani
Pułki ułanów (szwoleżerów)	1 pszw 2 pszw 3 pszw 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27
Pułki strzelców konnych (dragonów)	1 pd 2 pd 3 pd 4 pd 1 psk 2 psk 3 psk 4 psk 5 psk 6 psk 7 psk 8 psk 9 psk 10 psk
Dywizjony artylerii konnej	1 dak 2 dak 3 dak 4 dak 5 dak 6 dak 7 dak 9 dak 10 dak 11 dak 12 dak 13 dak (8)14 dak 15 bak
szwadrony pionierów	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
szwadrony łączności	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 10 BK WBPM
Inne	pułk jazdy tatarskiej 1 szwadron tatarski 1 p kaw. KOP
Kawaleria zmotoryzowana	24 p.uł 1 psk 10 psk dppanc 10 BK dr 10 BK dr WBPanc.-Mot.
Ośrodki zapasowe kawalerii	OZ Suw. i Podl. BK OZ Wkp. BK OZ Krak. BK OZ Maz. BK OZ Pom. BK OZ Woł. BK OZ Now. BK OZ Pod. BK OZ Wil. BK OZ Kres. BK
Improwizowane (rezerwowe) oddziały kawalerii (1939)	101 puł. 102 puł. 110 puł. 103 pszw. p kaw. osłonowej „Wołkowysk” Warszawski puł. p marszowy Kresowej BK p marszowy Podolskiej BK p zbiorczy Pomorskiej BK 1 psk (spieszony) dyw. kaw. KOP „Niewirków”