Pareidolia: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 19:57, 19 sie 2018

Pareidolia – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od iluzji), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości^[1].

Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku diabła we włosach królowej Elżbiety II na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku World Trade Center, a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii jednego z wypiętrzeń o rozmiarze 1,5 × 3 km na Marsie.

Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja chmury, która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Zjawiskiem tym można tłumaczyć również niektóre rzekome objawienia, gdy układ plam czy cieni na szybie, drzewie czy innym tle może się wydać obrazem Matki Boskiej, Jezusa czy innych postaci religijnych. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest test Rorschacha, polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.

Galeria

Elementy gdańskiego kasownika biletów tworzące kształt twarzy
Marsjańska Twarz będąca przykładem pareidolii
Banknot, na którym rzekomo można dopatrzyć się twarzy diabła we włosach królowej
Naturalna formacja skalna znana jako Sfinks
Zdjęcie fasady budynku w Clearwater, w którym niektórzy dopatrują się wizerunku Matki Boskiej
Chmury przypominające kształtem łódź podwodną
Rak wątrobowokomórkowy. Widać profil twarzy zwrócony w prawą stronę.

Zobacz też

Przypisy

↑ Adam Bilikiewicz (red.): Psychiatria : podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 716. ISBN 978-83-200-3740-1.

Linki zewnętrzne

Czy wiesz że? Pareidolia. przystaneknauka.us.edu.pl. [dostęp 2018-06-20]. (pol.).

[1] Adam Bilikiewicz (red.): Psychiatria : podręcznik dla studentów medycyny. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 716. ISBN 978-83-200-3740-1.

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 [[Plik:Austin-Healey Sprite AN5 Mark I Frogeye 2012-07-15 13-58-32.JPG|thumb|Przykład pareidolii: ''twarz'' widoczna z przodu samochodu [[Austin-Healey Sprite|Austin-Healey Sprite Mk I]]]]
 '''Pareidolia''' – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od [[Złudzenie (psychologia)|iluzji]]), przeważnie pojawiające się przy pełnej [[Świadomość|świadomości]]<ref>{{Cytuj książkę  | nazwisko = Bilikiewicz (red.) | imię = Adam | tytuł = Psychiatria : podręcznik dla studentów medycyny | data = 2007 | wydawca = Wydawnictwo Lekarskie PZWL | miejsce = Warszawa | isbn = 978-83-200-3740-1 | strony = 716}}</ref>.
-Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku [[diabeł|diabła]] we włosach [[Elżbieta II|królowej Elżbiety II]] na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku [[World Trade Center (1973–2001)|World Trade Center]], a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii [[Marsjańska Twarz|jednego z wypiętrzeń]] o rozmiarze 1,5 x 3 km na Marsie.
+Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku [[diabeł|diabła]] we włosach [[Elżbieta II|królowej Elżbiety II]] na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku [[World Trade Center (1973–2001)|World Trade Center]], a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii [[Marsjańska Twarz|jednego z wypiętrzeń]] o rozmiarze 1,5 × 3 km na Marsie.
 Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja [[Chmura (meteorologia)|chmury]], która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Zjawiskiem tym można tłumaczyć również niektóre rzekome [[objawienie|objawienia]], gdy układ plam czy [[cień|cieni]] na szybie, drzewie czy innym tle może się wydać obrazem [[Matka Boża|Matki Boskiej]], [[Jezus Chrystus|Jezusa]] czy innych postaci religijnych. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest [[test Rorschacha]], polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.