Kolorado (rzeka): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m wstawiam parametr wikisłownik=Kolorado w {{Rzeka infobox}}
Linia 26: Linia 26:
|commons = Category:Colorado River
|commons = Category:Colorado River
|nierozpoznany:nierozpoznane:dopływy = lewe:[[Fraser River|Fraser]], [[Eagle River|Eagle]], [[Roaring Fork River|Roaring Fork]], [[Gunnison River|Gunnison]], [[Dolores River|Dolores]], [[San Juan (dopływ Kolorado)|San Juan]], [[Małe Kolorado]], [[Bill Williams River|Bill Williams]], [[Gila River|Gila]], prawe:[[Green River (dopływ Kolorado)|Green River]], [[Dirty Devil River|Dirty Devil]], [[Escalante River|Escalante]], [[Kanab Creek]], [[Virgin River|Virgin]]
|nierozpoznany:nierozpoznane:dopływy = lewe:[[Fraser River|Fraser]], [[Eagle River|Eagle]], [[Roaring Fork River|Roaring Fork]], [[Gunnison River|Gunnison]], [[Dolores River|Dolores]], [[San Juan (dopływ Kolorado)|San Juan]], [[Małe Kolorado]], [[Bill Williams River|Bill Williams]], [[Gila River|Gila]], prawe:[[Green River (dopływ Kolorado)|Green River]], [[Dirty Devil River|Dirty Devil]], [[Escalante River|Escalante]], [[Kanab Creek]], [[Virgin River|Virgin]]
|wikisłownik = Kolorado
}}
}}
'''Kolorado''', ([[język angielski|ang.]] ''Colorado River'', [[język hiszpański|hiszp.]] ''Río Colorado'') – rzeka w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Przepływa przez stany: [[Kolorado (stan)|Kolorado]], [[Utah]], [[Arizona]], [[Nevada]], [[Kalifornia]] oraz przez terytorium [[Meksyk]]u. Należy do zlewiska [[Ocean Spokojny|Oceanu Spokojnego]], gdyż uchodzi do [[Zatoka Kalifornijska|Zatoki Kalifornijskiej]], jednak ze względu na ogromny pobór wody jej poziom w największych zbiornikach retencyjnych ([[Mead (jezioro)|Mead]] i [[Powell (jezioro)|Powell]]) systematycznie spada, a także wypływ wody do delty w Meksyku jest coraz mniejszy<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.smithsonianmag.com/science-nature/the-colorado-river-runs-dry-61427169/?no-ist | tytuł = The Colorado River Runs Dry | opublikowany = [[Smithsonian Institution]] | język = en | data dostępu = 2016-10-29}}</ref>. Stanowi większą część zachodniej granicy Arizony i południowo-wschodniej Nevady, także na niewielkim odcinku [[granica amerykańsko-meksykańska|granicę USA i Meksyku]].
'''Kolorado''', ([[język angielski|ang.]] ''Colorado River'', [[język hiszpański|hiszp.]] ''Río Colorado'') – rzeka w [[Ameryka Północna|Ameryce Północnej]]. Przepływa przez stany: [[Kolorado (stan)|Kolorado]], [[Utah]], [[Arizona]], [[Nevada]], [[Kalifornia]] oraz przez terytorium [[Meksyk]]u. Należy do zlewiska [[Ocean Spokojny|Oceanu Spokojnego]], gdyż uchodzi do [[Zatoka Kalifornijska|Zatoki Kalifornijskiej]], jednak ze względu na ogromny pobór wody jej poziom w największych zbiornikach retencyjnych ([[Mead (jezioro)|Mead]] i [[Powell (jezioro)|Powell]]) systematycznie spada, a także wypływ wody do delty w Meksyku jest coraz mniejszy<ref>{{cytuj stronę | url = http://www.smithsonianmag.com/science-nature/the-colorado-river-runs-dry-61427169/?no-ist | tytuł = The Colorado River Runs Dry | opublikowany = [[Smithsonian Institution]] | język = en | data dostępu = 2016-10-29}}</ref>. Stanowi większą część zachodniej granicy Arizony i południowo-wschodniej Nevady, także na niewielkim odcinku [[granica amerykańsko-meksykańska|granicę USA i Meksyku]].

Wersja z 21:22, 17 wrz 2018

Kolorado (Colorado River)
Ilustracja
Dorzecze rzeki Kolorado
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

 Stany Zjednoczone
 Meksyk

Rzeka
Długość 2330 km
Powierzchnia zlewni

632 000 km²

Średni przepływ

637 m³/s Topock, Arizona

Źródło
Miejsce Przełęcz La Poudre (Góry Skaliste)
Wysokość

3104

Współrzędne

40°28′19,9″N 105°49′34,0″W/40,472200 -105,826100

Ujście
Recypient Zatoka Kalifornijska
Miejsce

Meksyk, Sonora/Kalifornia Dolna

Wysokość

0

Współrzędne

31°48′54″N 114°48′00″W/31,815000 -114,800000

Mapa
Mapa rzeki
Położenie na mapie Ameryki Północnej
Mapa konturowa Ameryki Północnej, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”

Kolorado, (ang. Colorado River, hiszp. Río Colorado) – rzeka w Ameryce Północnej. Przepływa przez stany: Kolorado, Utah, Arizona, Nevada, Kalifornia oraz przez terytorium Meksyku. Należy do zlewiska Oceanu Spokojnego, gdyż uchodzi do Zatoki Kalifornijskiej, jednak ze względu na ogromny pobór wody jej poziom w największych zbiornikach retencyjnych (Mead i Powell) systematycznie spada, a także wypływ wody do delty w Meksyku jest coraz mniejszy[1]. Stanowi większą część zachodniej granicy Arizony i południowo-wschodniej Nevady, także na niewielkim odcinku granicę USA i Meksyku.

Długość Kolorado to 2330 kilometrów, a powierzchnia dorzecza wynosi 632 tysiące km². Jest żeglowna na długości około 980 km. Źródła rzeki znajdują się w Górach Skalistych, a ujście w Zatoce Kalifornijskiej, gdzie tworzy deltę. Jej główne dopływy to San Juan, Małe Kolorado, Gila River, Green. Na rzece znajduje się kilka zbiorników wodnych (największe: Mead, Powell) i elektrowni wodnych. Ze zbiornika Havasu doprowadza się wodę Akweduktem Kolorado do Los Angeles i San Diego. Kolorado zasila również system kanałów nawadniających Imperial Valley (dł. ok. 4700 km). Średni roczny przepływ wody w rzece to 637 m³ na sekundę[2]. Przepływ wody przy ujściu do Meksyku w porównaniu do górnego i środkowego biegu bywa stosunkowo niski, ze względu na wcześniejszy duży pobór wody do celów rolniczych oraz miejskich. Szacuje się że wody rzeki Kolorado nawadniają około 6 milionów akrów ziemi uprawnej oraz są źródłem wody dla około 36 milionów ludzi[3]. Na ostatniej stacji pomiarowej w USA w Winterhaven w Kalifornii (8 km przed granicą z Meksykiem) w latach 2015-2016 przepływ wody wyniósł średnio tylko 9,6 stopy sześciennej na sekundę (przy minimum 6,4 a maksimum 31,0)[4].

Jest znana z malowniczego Wielkiego Kanionu Kolorado, który rzeka utworzyła przecinając Wyżynę Kolorado. Najbardziej malownicza część Wielkiego Kanionu o długości ok. 170 km stanowi od 1919 r. Park Narodowy Wielkiego Kanionu.

Zobacz też

Przypisy

  1. The Colorado River Runs Dry. Smithsonian Institution. [dostęp 2016-10-29]. (ang.).
  2. Nowak, Kenneth C.: Stochastic Streamflow Simulation at Interdecadal Time Scales and Implications to Water Resources Management in the Colorado River Basin. [w:] Center for Advanced Decision Support for Water and Environmental Systems [on-line]. University of Colorado, 2 kwietnia, 2012. [dostęp 4 marca 2014]. (ang.).
  3. Where the River Runs Dry. The New Yorker. [dostęp 2016-10-29]. (ang.).
  4. USGS 09530500 DRAIN 8-B NEAR WINTERHAVEN, CA. USGS Water Resources , National Water Information System. [dostęp 2016-10-18]. (ang.).