Tomasz Lis

Tomasz Lis

Tomasz Lis (2007)
Data i miejsce urodzenia	6 marca 1966 Zielona Góra
Zawód, zajęcie	dziennikarz
Małżeństwo	Kinga Rusin (1994−2006) Hanna Lis (od 2007)
Odznaczenia

{{Biogram infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = Nieznane pola: "podpis".

Tomasz Rafał Lis (ur. 6 marca 1966 w Zielonej Górze) – polski dziennikarz telewizyjny i prasowy, publicysta radiowy, telewizyjny i prasowy, od 26 marca 2012 roku redaktor naczelny tygodnika „Newsweek Polska”.

Rodzice

Jest synem Stefana (ur. 1937) i Wandy (z domu Adamkiewicz, ur. 1946, zm. 2016) Lisów. Ojciec pochodził z rodziny od pokoleń osiadłej w Krotoszynie. Matka urodziła się w Polsce, a jej rodzina pochodząca z Wileńszczyzny przyjechała – jako repatrianci – do Polski w 1946. Ojciec Wandy Lis został zamordowany przez funkcjonariusza UB.

Wykształcenie

Ukończył I Liceum Ogólnokształcące im. Edwarda Dembowskiego w Zielonej Górze.

Jest absolwentem dziennikarstwa na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Na UW równolegle studiował również prawo. Tych studiów jednak nie ukończył.

Po studiach dziennikarskich w Polsce, już jako dziennikarz TVP, w 1992 wyjechał na roczne stypendium naukowe na jezuickim Uniwersytecie Loyoli w Nowym Orleanie.

Kariera

Debiutował opublikowanym 8 listopada 1984 roku w „Sztandarze Młodych”, tekstem na temat warszawskich barów mlecznych.

Prowadzący, reporter sejmowy, korespondent w USA w Wiadomościach TVP

Na IV roku studiów dziennikarskich wygrał otwarty konkurs na reportera TVP. Na antenie TVP zadebiutował 3 maja 1990, prowadząc wieczorne „Wiadomości”. Dwa miesiące po rozpoczęciu pracy w TVP przeprowadził wywiad z prezydentem Lechem Wałęsą. Następnie został sprawozdawcą w Senacie, a wkrótce stał się głównym sprawozdawcą parlamentarnym TVP. W latach 1994–1997 był korespondentem TVP w Stanach Zjednoczonych. Po powrocie do Polski przeszedł do nowo powstałej stacji TVN.

Współtwórca, szef i prowadzący Fakty TVN (1997–2004)

Od 1997 pracował w TVN, gdzie był współtwórcą (wraz z Grzegorzem Miecugowem i Milanem Suboticiem), następnie szefem redakcji i prowadzącym od poniedziałku do piątku główne wydanie „Faktów”. Decyzją Tomasza Lisa główny serwis informacyjny drugiej (po Polsacie), stacji komercyjnej w Polsce nadawany był początkowo o 19:30, konfrontując się z najpopularniejszym wówczas telewizyjnym programem informacyjnym, jakim były „Wiadomości TVP” Nie osiągnięto jednak zamierzonego celu, jakim był wzrost oglądalności, i serwis TVN-u został przesunięty z 19:30 na 19:00.

Sondaż prezydencki i kontrowersyjne zwolnienie z TVN

26 styczniu 2004 roku tygodnik Newsweek Polska opublikował sondaż firmy badawczej (PBS), z którego wynikało, że Tomasz Lis ma duże szanse w zbliżających się wyborach prezydenckich.

Z badania PBS dla Newsweeka wynikało:

• 43% Polaków brałoby pod uwagę głosowanie na Tomasza Lisa
• gdyby w drugiej turze Lis miał konkurować z profesorem Lechem Kaczyńskim, dziennikarz pokonałby go wynikiem 64% do 36%
• gdyby dziennikarz miał rywalizować z popularnym wówczas Andrzejem Lepperem, zdecydowanie zwyciężyłby Lis, z przewagą 80:20%
• Lis przegrywał jedynie z Jolantą Kwaśniewską, żoną urzędującego jeszcze prezydenta, stosunkiem 43% do 57% (przy czym sama Kwaśniewska zapowiadała, że nie wystartuje w wyborach).

W związku ze spekulacjami wokół możliwości kandydowania szefa Faktów w wyborach prezydenckich i niejasnymi deklaracjami samego dziennikarza (po trzech latach w wywiadzie dla Michała Iwanowskiego z Gazety Lubuskiej Lis tłumaczył rezygnacje ze startu w wyborach względami osobistymi) Lis został zawieszony przez władze stacji w obowiązkach redakcyjnych. Następnie 10 lutego 2004 ostatecznie zwolniono go pod zarzutem niedotrzymania warunków umowy. Lis zapowiedział pozwanie stacji za zwolnienie, ostatecznie jednak doszło do ugody.

Szef „Wydarzeń” w Polsacie, publicysta w „Co z tą Polską?” (2004–2007)

1 września 2004 został członkiem zarządu i dyrektorem programowym telewizji Polsat i szefem jedynego programu informacyjnego stacji, czyli Wydarzeń. Choć podczas głównego wydania Wydarzeń Lis nie był – jak w Faktach – już prowadzącym, to w formule programu zarezerwowano mu czas jako codziennego komentatora Wydarzeń.

Odejście w kontekście interesów właściciela „Polsatu”

19 września 2007 prezes Polsatu Zygmunt Solorz-Żak odsunął Lisa od kierowania programem. Dzień później Lis odszedł ze stacji. Według wielu spekulacji odejście popularnego dziennikarza poprzedziły naciski polityczne wywierane przez nowo powołany rząd Prawa i Sprawiedliwości. Konflikt z rządem miał być nie na rękę właścicielowi Polsatu szykującemu się do przejęcia w części państwowego telekomu Plus oraz inwestycji biznesmena w sektorze energetycznym.

Sam dziennikarz odniósł się do sytuacji w wywiadzie radiowym dla Janiny Paradowskiej w Tok FM z 21 września 2007 roku. Potwierdził wówczas, że w związku z jego pracą w Polsacie stacja podlegała zakulisowym „brutalnym atakom”.

Odsunięcie Lisa głośno krytykowało m.in. Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej, według którego było ono wymuszone na władzach Polsatu przez „rządzących”. Z kolei Rada Etyki Mediów zaapelowała do zarządu TV Polsat, Tomasza Lisa oraz kompetentnych władz o „jednoznaczne oświadczenia informujące opinię publiczną o przyczynach i okolicznościach zaistniałej sytuacji”.

Wraz z Tomaszem Lisem z pracy w Polsacie zrezygnowała jego ówczesna partnerka życiowa, późniejsza żona, również pracująca w redakcji Wydarzeń – Hanna Smoktunowicz. Dziennikarze wzięli ślub miesiąc po odejściu ze stacji.

Oskarżenia o mobbing na reporterach Wydarzeń

Już po odejściu Lisa z Polsatu, w czerwcu 2008 w „Dzienniku” ukazał się tekst Luizy Zalewskiej, w którym dziennikarka przywołała wiele opinii reporterów i pracowników redakcji Wydarzeń, oskarżających Tomasza Lisa i jego przyszłą żonę Hannę Smoktunowicz o nieetyczne praktyki, wulgarne zachowanie i regularne poniżanie odwołujące się do ich życia osobistego. Ani Tomasz Lis, ani Hanna Lis nie zdecydowali się pozwać „Dziennika” ani samej Zalewskiej za wysunięte oskarżenia.

Tomasz Lis na żywo w TVP2 (2008-2016)

25 lutego 2008 do 25 stycznia 2016 prowadził w TVP2 cotygodniowy program „Tomasz Lis na żywo”, powracając tym samym do telewizji publicznej po 11 latach pracy w telewizjach komercyjnych. Produkcją odcinków tego programu zajęła się jego firma Tomasz Lis Deadline Productions.

W ocenie Rady Etyki Mediów w programie Tomasz Lis na żywo z 7 grudnia 2009 dopuścił się manipulacji i złamania zasad bezstronnego, obiektywnego dziennikarstwa, wykorzystując antenę TVP do prywatnych spraw i zapraszając do studia, w charakterze niezależnego eksperta, adwokata reprezentującego go w toczącej się rozprawie.

Redaktor naczelny „Wprost” (2010–2012)

25 maja 2010 został redaktorem naczelnym tygodnika „Wprost”. Stanowisko to piastował do lutego 2012. Z „Wprost” zwolniono Lisa, zarzucając mu konflikt interesów w związku z informacjami o tworzeniu przez dziennikarza własnej redakcji nowego portalu, NaTemat.pl, którego jest współwłaścicielem. Dziennikarz natomiast zarzucał wydawcy i bezpośrednio prezesowi zarządu Michałowi Lisieckiemu opóźnienia w wypłacie wynagrodzeń. W tej sprawie doszło do procesu z powództwa Lisieckiego. 11 września 2015 Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał wyrok w tej sprawie nakazujący Lisowi przeproszenie powoda.

Redaktor naczelny „Newsweek Polska” (od marca 2012)

Od 26 marca 2012 Tomasz Lis jest redaktorem naczelnym polskiej edycji „Newsweeka”, wydawanego przez szwajcarsko-niemieckie wydawnictwo Axel Springer. Na stanowisku zastąpił Wojciecha Maziarskiego.

Programy publicystyczne nadawane w Internecie

Od 2007 roku podczas nieobecności dziennikarza na antenach stacji ogólnopolskich programy publicystyczne Tomasza Lisa nadawane są w Internecie.

• Tak było po zwolnieniu z Polsatu, kiedy we współpracy z portalem Gazeta.pl (wówczas jedynym portalem prasowym Gazety Wyborczej) Lis rozpoczął emisję programu „Co z Polską?”. Formuła i tytuł nawiązywała do programu z Polsatu, usunięto jedynie zaimek „tą”. Program powadzony przez Lisa w Polsacie nosił nazwę Co z tą Polską?

• Również po nieprzedłużeniu kontaktu na produkcje i prowadzenie programu „Tomasz Lis na żywo” w TVP2 w 2016 roku, dziennikarz zdecydował się uruchomienie studia on-line. Od 2016 roku prowadzi program Tomasz Lis, emitowany na stronie tygodnika „Newsweek Polska” oraz przez platformę VOD portalu Onet.pl.

Stały komentator w piątkowym „Poranku Tok FM”

Od 2003 do dziś jest stałym gościem piątkowych poranków w radiu Tok FM. Komentuje bieżące wydarzenia w niezmiennym od 15 lat składzie, wraz Wiesławem Władyką i Tomaszem Wołkiem Program od początku prowadzi Jacka Żakowski.

Felietonista dziennika „Polska The Times” (2007–2009)

W latach 2007–2009 był stałym felietonistą działu Opinie dziennika „Polska The Times”. Po zakończeniu współpracy dziennika z Lisem jego miejsce na łamach gazety zajął Kamil Durczok.

Komentator w „Gazecie Wyborczej”

Przez wiele lat pierwszej dekady XXI wieku Tomasz Lis był jednym z komentatorów w rubryce To był tydzień w głównym grzbiecie „Gazety Wyborczej”.

Nagrody i odznaczenia

• Dziewięć Wiktorów, w tym Super Wiktor w 2006
• Tytuł Dziennikarza Roku w latach 1999, 2007 i 2009
• Laureat konkursu Telekamery w latach 2002 (za „Fakty”) i w 2006 (za „Co z tą Polską?”)
• Laureat Nagrody Kisiela w 2005

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski

Postanowieniem prezydenta RP Bronisława Komorowskiego z 30 maja 2014 został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne osiągnięcia w działalności na rzecz wolności słowa w Polsce, za wkład w rozwój wolnych mediów i niezależnego dziennikarstwa.

Hiena Roku

W 2015 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich przyznało Lisowi antynagrodę „Hiena Roku”, podając jako uzasadnienie „wielokrotne łamanie zasady etyki dziennikarskiej”. Wbrew wcześniejszym zapowiedziom dziennikarz nie odebrał antynagrody.

Procesy i kontrowersje związane z zaangażowaniem politycznym

• W 2013 Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich nominowało go do antynagrody „Hiena Roku” za przekroczenie standardów dziennikarskich poprzez publikację okładki opartej na wulgarnych skojarzeniach, obrażającej uczucia religijne i tworzącej negatywne stereotypy. Nominacja związana była z okładką numeru 9/13 tygodnika „Newsweek” przedstawiającą chłopca klęczącego przed księdzem sugerującą wymuszony seks oralny w wykonaniu dziecka.
• 7 września 2015 roku w kierowanym przez Tomasza Lisa tygodniku Newsweek Polska opublikowano artykuł Wojciecha Cieśli i Michała Krzymowskiego na temat przewodniczącego NSZZ Solidarność Piotra Dudy. W okładkowym tekście opisywano luksusowe wakacje związkowca, zasugerowano również, że część kosztów pobytu pokrywana była z pieniędzy związku, a za część standardowo płatnych usług wypoczywający nie płacił w związku z zajmowanym stanowiskiem i powiązań organizacji z hotelem. W toczącej się przez trzy lata batalii sądowej, 5 lipca 2018 roku zapadł ostateczny wyrok nakazujący Lisowi opublikowanie sprostowania do tekstu, którego wcześniej jako naczelny tygodnika odmawiał.
• Podczas prezydenckiej kampanii wyborczej w 2015 roku w prowadzonym przez Lisa programie „Tomasz Lis na żywo” w TVP2 Lis powołał się na wpis na profilu twitterowym, który według dziennikarza miał należeć do córki przyszłego prezydenta Andrzeja Dudy. Kinga Duda miała zapowiedzieć, że jeśli jej ojciec wygra wybory, to podejmie starania, by reżyser Idy Paweł Pawlikowski, zwrócił nagrodę Oskara. Informacji nie sprawdzono i szybko okazało się, że profil nie należy do Kingi Dudy, a sama pomówiona nigdy takiego nie prowadziła. Sprawa nie zakończyła się procesem, ponieważ Lis podczas krótkiej rozmowy przed wejściem do TVP przeprosił kandydata, ale stanowi głośny przykład zaangażowania politycznego dziennikarza. Telewizja Polska przeprosiła kandydata za zachowanie dziennikarza w głównym wydaniu Wiadomości TVP1.
• Po nieprzedłużeniu kontraktu przez TVP na prowadzenie i produkcje programu "Tomasz Lis na żywo" w TVP2 dziennikarz włączył się w działania opozycji przeciwko nowemu rządowi sformułowanemu przez Prawo i Sprawiedliwość. Obecność i emocjonalne przemówienia dziennikarza na manifestacjach Komitetu Obrony Demokracji spotkały się z krytyką w środowisku. Wyrazistą postawę polityczną Lis prezentuje również na Twitterze.

Książki

• 1994: Jak to się robi w Ameryce
• 1997: Zawód korespondent
• 1998: LISt z Ameryki
• 1999: Wielki finał. Kulisy wejścia Polski do NATO
• 2002: ABC dziennikarstwa, współautor – wraz z Krzysztofem Skowrońskim i Mariuszem Ziomeckim
• 2003: Co z tą Polską?
• 2004: Nie tylko Fakty
• 2006: Polska, głupcze!
• 2007: PIS-neyland
• 2008: My, Naród
• 2016: A nie mówiłem?
• 2018: Historia prywatna

Życie prywatne

3 czerwca 1994 poślubił Kingę Rusin, mają dwie córki: Polę (1996) i Igę (2000). Pola, z racji urodzenia na terenie Stanów Zjednoczonych (w Waszyngtonie), ma podwójne obywatelstwo – polskie i amerykańskie. 27 czerwca 2006 dziennikarz rozwiódł się. 19 października 2007 w polskim konsulacie w Rzymie ożenił się z Hanną Smoktunowicz.

Jest fanem sportu żużlowego, kibicem Falubazu Zielona Góra ale przede wszystkim piłki nożnej, czemu daje wyraz w niektórych tekstach prasowych, a po uruchomieniu profilu na Twitterze również licznymi wpisami. Jest kibicem Realu Madryt.

Tomasz Lis jest również maratończykiem i popularyzatorem biegania. Do tej pory przebiegł 10 maratonów, również za granicą, m.in. w Nowym Jorku.

Pozostałe informacje

• Szantaż wobec córki. W październiku 2017 roku dziennikarz wraz z byłą żoną Kingą Rusin wydali oświadczenie o próbie szantażu wobec starszej córki – Poli.

• Media społecznościowe. W związku z licznymi próbami podszywania się pod dziennikarza, co skutkowało szeregiem nieporozumień, w październiku 2015 roku Lis opublikował na stronie internetowej tygodnika Newsweek Polska nagranie wideo o swoim jedynym profilu w mediach społecznościowych – na Twitterze – i jedynym nicku, jakim się tam posługuje – „lis_tomasz”. Profil Lisa jest najpopularniejszym wśród profili twitterowych polskich dziennikarzy (ponad 870 tysięcy obserwujących – w lipcu 2018 roku).

• Jedyny blog. Oprócz komentarzy dla innych mediów od 22 lutego 2012 roku do 13 grudnia 2016 roku Tomasz Lis pisał również jedynego w swojej dotychczasowej działalności bloga. Wpisy – często emocjonalne – publikowane w portalu naTemat.pl, którego jest współwłaścicielem, przez co dziennikarz miał pełną kontrolę nad ich formą. W czasie odejścia z TVP w 2016 roku było to jedyne medium, w którym Lis przedstawił swoją wersje okoliczności związanych z nieprzedłużeniem z nim kontraktu. Przedstawił koszty produkcji programu i szacunki co do zysku TVP2 z reklam nadawanych przed i po programie.

• Dubbing. W 2010 wziął udział w postprodukcji polskiej wersji filmu animowanego Biała i Strzała podbijają kosmos, gdzie użyczył głosu postaci prezydenta Stanów Zjednoczonych Johna F. Kennedy’ego.

Linki zewnętrzne

• Oficjalne konto Tomasza Lisa na Twitterze (jedyne jego konto w mediach społecznościowych)
• Odcinki programu Tomasza Lisa w Onecie
• Blog Tomasza Lisa w serwisie „naTemat”, którego jest współwłaścicielem