Państwa centralne: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Anulowanie wersji 54956934 autorstwa 185.56.211.221 (dyskusja), WP:SK
Znacznik: Anulowanie edycji
Linia 2: Linia 2:
{{legenda|red|Państwa centralne}}
{{legenda|red|Państwa centralne}}
{{legenda|blue|[[Ententa]]}}]]
{{legenda|blue|[[Ententa]]}}]]
'''*Państwa centralne''' − istniejący w okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] sojusz [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]], [[Austro-Węgry|Monarchii Austro-Węgierskiej]], [[Carstwo Bułgarii|Carstwa Bułgarii]] i [[Imperium Osmańskie]]go. Przeciwnikiem państw centralnych była [[Ententa]].
'''Państwa centralne''' − istniejący w okresie [[I wojna światowa|I wojny światowej]] sojusz [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]], [[Austro-Węgry|Monarchii Austro-Węgierskiej]], [[Carstwo Bułgarii|Carstwa Bułgarii]] i [[Imperium Osmańskie]]go. Przeciwnikiem państw centralnych była [[Ententa]].


Nazwa sojuszu pochodzi od centralnego położenia w [[Europa|Europie]] Niemiec i Austro-Węgier, które były otoczone ze wszystkich stron państwami Ententy. Początkowo to Niemcy i Austro-Węgry dźwigały ciężar wojny.
Nazwa sojuszu pochodzi od centralnego położenia w [[Europa|Europie]] Niemiec i Austro-Węgier, które były otoczone ze wszystkich stron państwami Ententy. Początkowo to Niemcy i Austro-Węgry dźwigały ciężar wojny.
Linia 8: Linia 8:
Przedwojenny sojusz Niemiec i Austro-Węgier, a także Włoch, które go opuściły, nazywał się [[Trójprzymierze]]m. Niemcy podpisały układ z Austro-Węgrami w [[1879]] roku, natomiast układ z Włochami w [[1882]]. Imperium Osmańskie weszło w sojusz z Niemcami [[2 sierpnia]] [[1914]] roku, zaś Bułgaria [[14 października]] [[1915]] roku.
Przedwojenny sojusz Niemiec i Austro-Węgier, a także Włoch, które go opuściły, nazywał się [[Trójprzymierze]]m. Niemcy podpisały układ z Austro-Węgrami w [[1879]] roku, natomiast układ z Włochami w [[1882]]. Imperium Osmańskie weszło w sojusz z Niemcami [[2 sierpnia]] [[1914]] roku, zaś Bułgaria [[14 października]] [[1915]] roku.


==Traktaty i rozejmy==
== Traktaty i rozejmy ==

Państwa centralne przegrały ostatecznie wojnę, mimo pokonania [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] i [[Królestwo Rumunii|Rumunii]]. W [[1918]] roku kolejno [[Rozejm|zawieszenie broni]] podpisywały:
Państwa centralne przegrały ostatecznie wojnę, mimo pokonania [[Imperium Rosyjskie|Rosji]] i [[Królestwo Rumunii|Rumunii]]. W [[1918]] roku kolejno [[Rozejm|zawieszenie broni]] podpisywały:
[[plik:WorldWarI-MilitaryDeaths-CentralPowers-Piechart PL.svg|thumb|Straty wśród państw centralnych]]
[[plik:WorldWarI-MilitaryDeaths-CentralPowers-Piechart PL.svg|thumb|Straty wśród państw centralnych]]
Linia 62: Linia 61:
| [[Traktat w Trianon]]
| [[Traktat w Trianon]]
|-
|-
| {{państwo|TUR|1844}}<br/><center><small>(następnie)</small></center>{{państwo|Turcja}}
| {{państwo|TUR|1844}}<br /><center><small>(następnie)</small></center>{{państwo|Turcja}}
| [[Traktat pokojowy w Sèvres 1920|Traktat w Sèvres]]<br/><center><small>(następnie)</small></center>[[Traktat w Lozannie]]
| [[Traktat pokojowy w Sèvres 1920|Traktat w Sèvres]]<br /><center><small>(następnie)</small></center>[[Traktat w Lozannie]]
|}
|}


== Przywódcy ==
== Przywódcy ==
[[Image:Drei Kaiser Bund.jpg|thumb|right|[[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]], [[Mehmed V]], [[Franciszek Józef I]]: trzech imperatorów państw centralnych.]]
[[Plik:Drei Kaiser Bund.jpg|thumb|[[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]], [[Mehmed V]], [[Franciszek Józef I]]: trzech imperatorów państw centralnych.]]
[[Image:Leaders of the Central Powers - Vierbund.jpg|thumb|right|[[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]], [[Franciszek Józef I]], [[Mehmed V]], [[Ferdynand I Koburg|Ferdynand I]]: przywódcy poczwórnego przymierza.]]
[[Plik:Leaders of the Central Powers - Vierbund.jpg|thumb|[[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]], [[Franciszek Józef I]], [[Mehmed V]], [[Ferdynand I Koburg|Ferdynand I]]: przywódcy poczwórnego przymierza.]]
[[File:Leaders of the Central powers.JPG|thumb|right|Pocztówka przedstawiająca przywódców państw centralnych.]]
[[Plik:Leaders of the Central powers.JPG|thumb|Pocztówka przedstawiająca przywódców państw centralnych.]]


==={{państwo|Austro-Węgry}}===
=== {{państwo|Austro-Węgry}} ===
*[[Franciszek Józef I]]: [[Władcy Austrii#Cesarstwo Austrii (1804-1918)|cesarz Austro-Węgier]]
* [[Franciszek Józef I]]: [[Władcy Austrii#Cesarstwo Austrii (1804-1918)|cesarz Austro-Węgier]]
*[[Karol I Habsburg|Karol I]]: cesarz Austro-Węgier
* [[Karol I Habsburg|Karol I]]: cesarz Austro-Węgier
*[[Leopold Berchtold]]: [[Ministrowie spraw zagranicznych Austrii|minister spraw zagranicznych Austro-Węgier]]
* [[Leopold Berchtold]]: [[Ministrowie spraw zagranicznych Austrii|minister spraw zagranicznych Austro-Węgier]]
*[[István Tisza]]: [[Premierzy Węgier|premier Węgier]]
* [[István Tisza]]: [[Premierzy Węgier|premier Węgier]]
*[[Fryderyk Habsburg]]: naczelny wódz armii austro-węgierskiej
* [[Fryderyk Habsburg]]: naczelny wódz armii austro-węgierskiej
*[[Franz Conrad von Hötzendorf]]: szef austro-węgierskiego sztabu generalnego
* [[Franz Conrad von Hötzendorf]]: szef austro-węgierskiego sztabu generalnego
*[[Arthur Arz von Straussenburg]]: szef austro-węgierskiego sztabu generalnego
* [[Arthur Arz von Straussenburg]]: szef austro-węgierskiego sztabu generalnego
*[[Svetozar Boroević von Bojna]]: marszałek postrzegany jako jeden z najlepszych strategów obronnych wojny
* [[Svetozar Boroević von Bojna]]: marszałek postrzegany jako jeden z najlepszych strategów obronnych wojny
*[[Anton Haus]]: [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine|naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej]]
* [[Anton Haus]]: [[Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine|naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej]]
*[[Maximilian Njegovan]]: naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej
* [[Maximilian Njegovan]]: naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej
*[[Miklós Horthy]]: naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej
* [[Miklós Horthy]]: naczelny dowódca austro-węgierskiej marynarki wojennej


==={{państwo|DEU|1871}}===
=== {{państwo|DEU|1871}} ===
*[[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]]: [[cesarz niemiecki]]
* [[Wilhelm II Hohenzollern|Wilhelm II]]: [[cesarz niemiecki]]
*[[Theobald von Bethmann-Hollweg]]: [[Kanclerze Niemiec|kanclerz Niemiec]]
* [[Theobald von Bethmann-Hollweg]]: [[Kanclerze Niemiec|kanclerz Niemiec]]
*[[Helmuth von Moltke (młodszy)|Helmuth von Moltke]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
* [[Helmuth von Moltke (młodszy)|Helmuth von Moltke]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
*[[Erich von Falkenhayn]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
* [[Erich von Falkenhayn]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
*[[Paul von Hindenburg]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
* [[Paul von Hindenburg]]: szef niemieckiego sztabu generalnego
*[[Alfred von Tirpitz]]: admirał [[Kaiserliche Marine]]
* [[Alfred von Tirpitz]]: admirał [[Kaiserliche Marine]]
*[[Reinhard Scheer]]: dowódca cesarskiej floty morskiej
* [[Reinhard Scheer]]: dowódca cesarskiej floty morskiej
*[[Erich Ludendorff]]: naczelny kwatermistrz armii niemieckiej
* [[Erich Ludendorff]]: naczelny kwatermistrz armii niemieckiej
*[[Leopold Bawarski]]: naczelny dowódca teatru wschodniego
* [[Leopold Bawarski]]: naczelny dowódca teatru wschodniego
*[[Max Hoffmann]]: szef sztabu teatru wschodniego
* [[Max Hoffmann]]: szef sztabu teatru wschodniego
*[[Wilhelm Souchon]]: niemiecki doradca ds. marynarki wojennej w imperium osmańskim
* [[Wilhelm Souchon]]: niemiecki doradca ds. marynarki wojennej w imperium osmańskim
*[[Otto Liman von Sanders]]: niemiecki doradca ds. marynarki wojennej w imperium osmańskim
* [[Otto Liman von Sanders]]: niemiecki doradca ds. marynarki wojennej w imperium osmańskim
*[[Paul von Lettow-Vorbeck]]: niemiecki dowódca kampanii wschodnioafrykańskiej
* [[Paul von Lettow-Vorbeck]]: niemiecki dowódca kampanii wschodnioafrykańskiej
*[[Hermann von François]]: niemiecki generał
* [[Hermann von François]]: niemiecki generał
*[[Georg von der Marwitz]]: niemiecki generał kawalerii
* [[Georg von der Marwitz]]: niemiecki generał kawalerii


==={{państwo|Turcja|1844}}===
=== {{państwo|Turcja|1844}} ===
*[[Mehmed V]]: [[Władcy Turcji|sułtan imperium osmańskiego]]
* [[Mehmed V]]: [[Władcy Turcji|sułtan imperium osmańskiego]]
*[[Mehmed VI]]: sułtan imperium osmańskiego
* [[Mehmed VI]]: sułtan imperium osmańskiego
*[[Said Halim Pasza]]: [[wielki wezyr]]
* [[Said Halim Pasza]]: [[wielki wezyr]]
*[[İsmail Enver]]: naczelny dowódca armii imperium osmańskiego
* [[İsmail Enver]]: naczelny dowódca armii imperium osmańskiego
*[[Fritz Bronsart von Schellendorf]]: szef sztabu generalnego
* [[Fritz Bronsart von Schellendorf]]: szef sztabu generalnego
*[[Mustafa Kemal Atatürk]]: dowódca [[2 Armia (Imperium osmańskie)|2 Armii]]
* [[Mustafa Kemal Atatürk]]: dowódca [[2 Armia (Imperium osmańskie)|2 Armii]]
*[[Ahmed Dżemal]]: dowódca [[4 Armia (Imperium osmańskie)|4 Armii]] w Syrii, minister marynarki wojennej
* [[Ahmed Dżemal]]: dowódca [[4 Armia (Imperium osmańskie)|4 Armii]] w Syrii, minister marynarki wojennej
*[[Fevzi Çakmak]]: dowódca [[7 Armia (Imperium osmańskie)|7 Armii]] w Palestynie
* [[Fevzi Çakmak]]: dowódca [[7 Armia (Imperium osmańskie)|7 Armii]] w Palestynie


==={{państwo|Bułgaria|1908}}===
=== {{państwo|Bułgaria|1908}} ===
*[[Ferdynand I Koburg|Ferdynand I]]: [[Władcy Bułgarii|car Bułgarii]]
* [[Ferdynand I Koburg|Ferdynand I]]: [[Władcy Bułgarii|car Bułgarii]]
*[[Wasił Radosławow]]: [[Premierzy Bułgarii|premier Bułgarii]]
* [[Wasił Radosławow]]: [[Premierzy Bułgarii|premier Bułgarii]]
*[[Nikoła Żekow]]: naczelny dowódca bułgarskiej armii
* [[Nikoła Żekow]]: naczelny dowódca bułgarskiej armii
*[[Georgi Todorow (generał)|Georgi Todorow]]: dowódca 2 Armii, zastępca naczelnego dowódcy
* [[Georgi Todorow (generał)|Georgi Todorow]]: dowódca 2 Armii, zastępca naczelnego dowódcy
*[[Konstantin Żostow]]: szef sztabu generalnego
* [[Konstantin Żostow]]: szef sztabu generalnego
*[[Władimir Wazow]]: bułgarski generał
* [[Władimir Wazow]]: bułgarski generał


===[[plik:Flag of the Emirate of Ha'il.svg|20px]] [[Emirat Jabal Shammar|Jabal Shammar]]===
=== [[plik:Flag of the Emirate of Ha'il.svg|20px]] [[Emirat Jabal Shammar|Jabal Shammar]] ===
*Saʿūd I bin ʿAbd al-ʿAzīz: [[Al Rashid|emir Jabal Shammar]]
* Saʿūd I bin ʿAbd al-ʿAzīz: [[Al Rashid|emir Jabal Shammar]]


=== [[plik:Dervish flag.svg|20px]] [[Państwo Derwiszów]] ===
=== [[plik:Dervish flag.svg|20px]] [[Państwo Derwiszów]] ===
*[[Mohammed Abdullah Hassan]]: sajjid Derwiszów
* [[Mohammed Abdullah Hassan]]: sajjid Derwiszów


===[[plik:Bandera Darfur.svg|20px]] [[Sułtanat Dar Fur]]===
=== [[plik:Bandera Darfur.svg|20px]] [[Sułtanat Dar Fur]] ===
*[[Ali Dinar]]: sułtan Dar Furu
* [[Ali Dinar]]: sułtan Dar Furu


==={{państwo|Azerbejdżan|1918}}===
=== {{państwo|Azerbejdżan|1918}} ===
*[[Fətəli xan Xoyski]]: [[Premierzy Azerbejdżanu|premier Azerbejdżanu]] od 28 maja 1918 do 14 kwietnia 1919
* [[Fətəli xan Xoyski]]: [[Premierzy Azerbejdżanu|premier Azerbejdżanu]] od 28 maja 1918 do 14 kwietnia 1919
*[[Nəsib bəy Yusifbəyli]]: premier Azerbejdżanu od 14 kwietnia 1919 do 1 kwietnia 1920
* [[Nəsib bəy Yusifbəyli]]: premier Azerbejdżanu od 14 kwietnia 1919 do 1 kwietnia 1920
*[[Samad bej Mehmandarow]]: azerski generał artylerii
* [[Samad bej Mehmandarow]]: azerski generał artylerii
*[[Ali-Agha Szixlinski]]: azerski generał artylerii
* [[Ali-Agha Szixlinski]]: azerski generał artylerii


[[Kategoria:I wojna światowa]]
[[Kategoria:I wojna światowa]]

Wersja z 20:07, 5 lis 2018

Uczestnicy I wojny światowej

     Państwa centralne

     Ententa

Państwa centralne − istniejący w okresie I wojny światowej sojusz Cesarstwa Niemieckiego, Monarchii Austro-Węgierskiej, Carstwa Bułgarii i Imperium Osmańskiego. Przeciwnikiem państw centralnych była Ententa.

Nazwa sojuszu pochodzi od centralnego położenia w Europie Niemiec i Austro-Węgier, które były otoczone ze wszystkich stron państwami Ententy. Początkowo to Niemcy i Austro-Węgry dźwigały ciężar wojny.

Przedwojenny sojusz Niemiec i Austro-Węgier, a także Włoch, które go opuściły, nazywał się Trójprzymierzem. Niemcy podpisały układ z Austro-Węgrami w 1879 roku, natomiast układ z Włochami w 1882. Imperium Osmańskie weszło w sojusz z Niemcami 2 sierpnia 1914 roku, zaś Bułgaria 14 października 1915 roku.

Traktaty i rozejmy

Państwa centralne przegrały ostatecznie wojnę, mimo pokonania Rosji i Rumunii. W 1918 roku kolejno zawieszenie broni podpisywały:

Straty wśród państw centralnych

       

Rozejmy
Państwo Rozejm
 Bułgaria 1918-09-29 29 września 1918(dts)
 Imperium Osmańskie 1918-10-30 30 października 1918(dts)
 Austro-Węgry 1918-11-04 4 listopada 1918(dts)
 Cesarstwo Niemieckie 1918-11-11 11 listopada 1918(dts)

       

Ponieważ Austro-Węgry rozpadły się, osobny traktat podpisano również z Węgrami, uznając je za jedno z państw centralnych.

Traktaty pokojowe z państwami centralnymi:

Traktaty
Państwo Traktat
 Austria Traktat z Saint-Germain
 Bułgaria Traktat z Neuilly
 Rzesza Niemiecka Traktat wersalski
 Węgry Traktat w Trianon
 Imperium Osmańskie
(następnie)
 Turcja 		Traktat w Sèvres
(następnie)
Traktat w Lozannie

Przywódcy

Wilhelm II, Mehmed V, Franciszek Józef I: trzech imperatorów państw centralnych.
Wilhelm II, Franciszek Józef I, Mehmed V, Ferdynand I: przywódcy poczwórnego przymierza.
Pocztówka przedstawiająca przywódców państw centralnych.

 Austro-Węgry

 Cesarstwo Niemieckie

 Imperium Osmańskie

 Bułgaria

Jabal Shammar

Państwo Derwiszów

Sułtanat Dar Fur

 Demokratyczna Republika Azerbejdżanu

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Państwa_centralne&oldid=54956937”