Quidditch

Quidditch (czyt. kłidicz) – fikcyjna gra sportowa znana z cyklu powieści o Harrym Potterze. Zasady opracowane zostały przez powieściopisarkę Joanne Kathleen Rowling.

Reguły gry

Drużyna quidditcha liczy siedmiu zawodników – 3 ścigających, 2 pałkarzy, obrońcy i szukającego. Istnieją 3 rodzaje piłek: kafel, tłuczek i znicz. Ścigający podają sobie kafla i starają się przerzucić go przez jedną z trzech pętli, pilnowanych przez obrońcę, za co drużyna otrzymuje dziesięć punktów. Pałkarze odbijają tłuczki, aby nie uderzyły one zawodników z ich drużyny. Szukający ma za zadanie złapać złoty znicz, który jest bardzo szybki i strasznie trudno go zobaczyć. Za jego złapanie drużyna dostaje sto pięćdziesiąt punktów. Z chwilą złapania znicza kończy się mecz, co niekoniecznie oznacza zwycięstwo drużyny, która go złapała. Wygrywa drużyna, która zdobyła więcej punktów, choć najczęściej jest to ta, której szukający schwytał złotą piłkę.

Gracze i sprzęt

Gracze

• Ścigający (ang. Chasers) – podają sobie kafla i starają się przerzucić go przez jedną z trzech pętli, za co dostaje się dziesięć punktów.
• Obrońca (ang. Keeper) – broni trzech pętli, żeby ścigający nie trafili do środka.
• Pałkarze (ang. Beaters) – odbijają tłuczki, aby nie trafiły one zawodników z ich drużyny. Używają do tego pałek trochę mniejszych od tych, których używa się w baseballu.
• Szukający (ang. Seeker) – ma za zadanie złapać znicz, który jest bardzo szybki i strasznie trudno go zobaczyć. Za jego złapanie drużyna dostaje sto pięćdziesiąt punktów. Z chwilą złapania znicza kończy się mecz. Szukający są często szybcy i mają małą masę ciała.

Boisko

Szkic boiska

Miotły

Nimbus 2000

Istnieje kilka firm produkujących miotły przeznaczone specjalnie do gry w quidditcha. Kilka najbardziej znanych mioteł to: Nimbusy (2000, 2001), Błyskawica, Meteory, Komety (140, 260) i Zmiatacze (piątka, siódemka, jedenastka).

Piłki

Wygląd kafla

• Kafel (ang. Quaffle) – największa z trzech piłek w quidditchu. Jest to skórzana, bezszwowa piłka o średnicy 12 cali. Ma kolor czerwony. Ścigający musi przerzucić ją przez jedną z trzech pętli przeciwnika, a jeśli mu się to uda jego drużyna dostaje dziesięć punktów. Kafel w przeciwieństwie do znicza i tłuczków nie żyje własnym życiem, a jest przenoszony przez graczy.

• Tłuczek (ang. Bludger) – piłka „samolatająca” (czyli nie tak jak kafel, który jest jak zwykła piłka z naszego świata) czasem odbijana przez pałkarzy, by ugodzić zawodników z drużyny przeciwnej i sprawić, żeby spadli z miotły.

Wygląd złotego znicza

• Złoty znicz (ang. Golden Snitch) – mała, metalowa, złota piłeczka wielkości orzecha włoskiego ze skrzydłami poruszającymi się ruchem obrotowym. Znicz jest zaczarowany tak, aby zawsze pozostawał w obrębie pola gry. Pierwszy złoty znicz został stworzony w Dolinie Godrika – rodzinnym mieście Harry’ego, gdzie wykuł go Bowman Wright, czarodziejski kowal.

Do gry został wprowadzony w 1269 roku.

Tak jak kafel, jest tylko jeden złoty znicz na boisku. Złapanie go jest celem szukającego. Dotknięcie go przez innego zawodnika jest uznawane za faul. Po jego złapaniu kończy się mecz, a drużyna szukającego, który złapał znicza zyskuje 150 punktów. Obecna liczba punktów za złapanie złotego znicza odnosi się do nagrody Barberusa Braggea – 150 galeonów (obecnie 5 milionów galeonów) – jaką zamierzał wypłacić temu, kto złapie znikacza (małego ptaszka, którym kiedyś był obecny znicz).

Znicze są zaczarowane tak, by mogły zidentyfikować pierwszą osobę, która ich dotknęła, by wykluczyć kwestionowanie zdobywcy – mają pamięć cielesną. Piłeczka nie ma kontaktu z gołą skórą przed uwolnieniem. Nawet wytwórca nosi rękawiczki.

Złoty znicz, który został złapany przez Harry’ego Pottera podczas jego pierwszego meczu quidditcha został mu zapisany w testamencie Albusa Dumbledore’a wraz z mieczem Godryka Gryffindora.

Znanymi szukającymi byli:

• Harry Potter – drużyna Gryfonów
• Ginny Weasley – drużyna Gryfonów (chwilowo)
• Cedrik Diggory – drużyna Puchonów
• Cho Chang – drużyna Krukonów
• Draco Malfoy – drużyna Ślizgonów
• Harper – drużyna Ślizgonów (chwilowo)
• Wiktor Krum – drużyna narodowa Bułgarii
• Aidan Lynch – drużyna narodowa Irlandii
• Józef Wroński – drużyna Gobliny z Grodziska, Polska.

Historia sportu

Podwaliny pod quidditcha pojawiły się w XI wieku. Czarownica z bagien w okolicach Queerditch Marsh obserwowała grupę czarodziejów latających na miotłach i grających stworzoną przez siebie piłką. Z czasem udoskonalali swoją grę, dodając kolejne piłki. Zapewne to od nazwy miejscowości wzięła się nazwa gry.

Od tego czasu quidditch się rozwijał, bez wątpienia najważniejsze było pojawienie się złotego znicza. Pierwsze mistrzostwa świata w quidditchu odbyły się w XV wieku. W ich trakcie wykorzystano wszystkie siedemdziesiąt dotychczas spisanych rodzajów fauli, z których większość dziś nie jest już możliwa, ponieważ wiążą się one z użyciem różdżki.

Mistrzostwa świata w quidditchu

W IV tomie przygód, młody Potter, razem z Hermioną i liczną rodziną Weasleyów, jedzie na czterysta dwudziesty drugi finał tych mistrzostw. Na stadionie mogącym pomieścić sto tysięcy widzów spotkały się reprezentacje Bułgarii i Irlandii. Irlandczycy, którzy w półfinale rozgromili Peru, zaszli w zawodach najdalej spośród reprezentacji z Wysp Brytyjskich. We wcześniejszych fazach turnieju Anglicy ulegli Transylwanii 10:390, Walia przegrała z Ugandą, zaś Szkocja z Luksemburgiem.

W drużynie irlandzkiej wystąpili: ścigający Troy, Mullet i Moran, obrońca Barry Ryan, pałkarze Quigley i Connolly oraz szukający Aidan Lynch. Bułgarię reprezentowali: ścigający Dimitrow, Iwanowa i Lewski, obrońca Zograf, pałkarze Wołkow i Wulkanow oraz, mający status supergwiazdy, szukający Wiktor Krum. Pomimo że Krum złapał znicz, Irlandia wygrała dziesięcioma punktami.

Każdy centymetr olbrzymiego stadionu był zabezpieczony zaklęciami antymugolskimi (np. gdy mugol był zbyt blisko, niespodziewanie przypominał sobie o ważnej dlań sprawie, którą musiał natychmiast załatwić), a w dodatku położony był w odludnym miejscu. Departament Magicznych Gier i Sportów i Departament Międzynarodowej Współpracy Czarodziejów zajęli się organizacyjnymi sprawami tego przedsięwzięcia. Na takich meczach czarodzieje również zakładają się o wyniki meczów, a przed rozpoczęciem rozgrywek można kupić zaczarowane pamiątki z oznaczeniami krajów (chodzące figurki zawodników, mieniące się kapelusze, szaliki, wrzeszczące czapki itd.).

Po meczu, niedaleko stadionu przy lesie, Barty Crouch Junior, który był pod peleryną-niewidką, wyczarował różdżką Harry’ego Pottera Mroczny Znak, w celu przestraszenia śmierciożerców, którzy przemaszerowali przez polach namiotowe czarodziejów, demolując je i znęcając się nad pilnującą pól namiotowych rodziną (według młodego Croucha słudzy Czarnego Pana nie byli godni noszenia swego mienia, gdyż zostawili swego Pana, któremu przecież przysięgali wierność).

Drużyny quidditcha

Armada z Bragi Armaty z Chudley Bombardierzy z Bigonville Brzytwodzioby z Tarapoto Buławy z Patonga Chluba Portree Gargulce z Gródka Gobliny z Grodziska Gwiazdy ze Sweetwater

Harpie z Holyhead Jastrzębie z Falmouth Jeźdźcy z Reginy Kanie z Karasjok Katapulty z Cearphilly Meteoryty z Moose Jaw Młoty z Haileybury Nietoperze z Ballycastle Niezrównani ze Stonewall

Osy z Wimbourne Papugi z Moutohory Pioruny z Thunderally Pogromcy kafla z Quiberon Pogromcy olbrzymów z Gimbi Pustułki z Kenmare Sępy z Wracy Słoneczne Dziryty z Sumbawanga Sokoły z Heidelbergu

Sroki z Montrose Strzały z Appleby Tajfuny z Tutshill Toyohashi Tengu Wędrowcy z Wigtown Wojownicy z Woollongong Zaklinacze z Czamba Zięby z Fitchburga Zjednoczeni z Puddlemere

„Mugolski quidditch”

Logo Międzynarodowego Stowarzyszenia Quidditcha

Wraz ze wzrastającą popularnością książek i filmów o Harrym Potterze, podejmowano próby przeniesienia quidditcha do świata realnego, m.in. poprzez zastąpienie mioteł rowerami jednokołowymi. Niektóre uczelnie wyższe w Stanach Zjednoczonych (m.in. Uniwersytet Harvarda i Emerson College) i w Australii umożliwiają dostanie się do uniwersyteckiej drużyny quidditcha.

Popularność uniwersyteckich rozgrywek w Ameryce przyczyniła się do powstania w 2007 roku Intercollegiate Quidditch Association (Międzyuniwersyteckie Stowarzyszenie Quidditcha; IQA), które w 2010 roku zmieniło nazwę na International Quidditch Association (Międzynarodowe Stowarzyszenie Quidditcha), a w 2014 roku, po utworzeniu własnego kongresu, oficjalnie stało się międzynarodową federacją sportową, której podlegają narodowe stowarzyszenia quidditcha. Federacja jest odpowiedzialna za organizację międzynarodowych turniejów i wydarzeń związanych z quidditchem, przede wszystkim IQA Global Games, jak również ustalanie reguł gry i popularyzację sportu..

Bibliografia

• Whisp, Kennilworthy (J.K. Rowling): Quidditch przez wieki. Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina, 2002. ISBN 83-7278-019-6.