Jan Mrozowicki (1910–1972): Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
zmiana infoboksu, usunięcie nieadekwatnych źródeł, poprawki techniczne
Nie podano opisu zmian
Linia 35: Linia 35:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Urodził się 15 marca 1910 roku w [[Korabniki|Korabnikach]], majątku rodziców<ref name=":0">{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni|miejsce= Gdynia|data=2006|strony= 481}}</ref>, jako najstarszy syn [[Adam Kazimierz Mrozowicki|Adama Kazimierza]], ziemianina i Zofii Janiny Żelskiej z Husiatyna<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni|miejsce= Gdynia|data= 2006|strony= 984}}</ref>. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], w której w 1914 roku poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, matka sprzedała Korabniki<ref name=psb>{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Polski Słownik Biograficzny| tom=XXII|data= 1977|strony= 208–209}}</ref>. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył [[Korpus Kadetów Nr 1|Korpus Kadetów nr 1]] we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku<ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej|miejsce= Warszawa | strony= 269 |data =2001}}</ref><ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Aneks|miejsce= Warszawa | strony= 75–76 |data =2006}}</ref>, po której został podchorążym w [[Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej|Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu]], następnie studiował w [[Uniwersytet Morski w Gdyni|Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni]], którą ukończył w 1934 roku uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Awanse w polskiej marynarce handlowe |url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=189571|czasopismo = Dzień Bydgoski |wydanie = 283 |wolumin = 6 |strony = 7 |data = 1934-12-13}}</ref>. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej<ref>Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.</ref>. Podjął początkowo pracę w [[Urząd Morski w Gdyni|Urzędzie Morskim w Gdyni]], a następnie został oficerem kompanii żeglugowej [[Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe]], gdzie między innymi był oficerem transatlantyka [[SS Pułaski]]. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „[[Latarnia Morska|Latarni Morskiej]]”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze<ref>„Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.</ref><ref>Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.</ref> i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”<ref>„Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.</ref>
Urodził się 15 marca 1910 roku w [[Korabniki|Korabnikach]], majątku rodziców<ref name=":0">{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni|miejsce= Gdynia|data=2006|strony= 481}}</ref>, jako najstarszy syn [[Adam Kazimierz Mrozowicki|Adama Kazimierza]], ziemianina i [[Zofia Żelska-Mrozowicka|Zofii Janiny Żelskiej]] z Husiatyna<ref name=":0" /><ref>{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Encyklopedia Gdyni|miejsce= Gdynia|data= 2006|strony= 984}}</ref>. Po [[I wojna światowa|I wojnie światowej]], w której w 1914 roku poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, matka sprzedała Korabniki<ref name=psb>{{Cytuj książkę |autor = |tytuł = Polski Słownik Biograficzny| tom=XXII|data= 1977|strony= 208–209}}</ref>. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył [[Korpus Kadetów Nr 1|Korpus Kadetów nr 1]] we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku<ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej|miejsce= Warszawa | strony= 269 |data =2001}}</ref><ref>{{Cytuj książkę|autor = |tytuł = Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Aneks|miejsce= Warszawa | strony= 75–76 |data =2006}}</ref>, po której został podchorążym w [[Szkoła Podchorążych Marynarki Wojennej|Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu]], następnie studiował w [[Uniwersytet Morski w Gdyni|Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni]], którą ukończył w 1934 roku uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej<ref>{{Cytuj pismo |tytuł = Awanse w polskiej marynarce handlowe |url = http://www.kpbc.ukw.edu.pl/dlibra/editions-content?id=189571|czasopismo = Dzień Bydgoski |wydanie = 283 |wolumin = 6 |strony = 7 |data = 1934-12-13}}</ref>. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej<ref>Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.</ref>. Podjął początkowo pracę w [[Urząd Morski w Gdyni|Urzędzie Morskim w Gdyni]], a następnie został oficerem kompanii żeglugowej [[Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe]], gdzie między innymi był oficerem transatlantyka [[SS Pułaski]]. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „[[Latarnia Morska|Latarni Morskiej]]”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze<ref>„Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.</ref><ref>Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.</ref> i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”<ref>„Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.</ref>


Uczestniczył w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] na morzu pod polską banderą i pod dowództwem [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji brytyjskiej]], jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: [[SS Cieszyn|SS „Cieszyn”]], [[SS Lublin|SS „Lublin”]], [[MS Morska Wola|MS „Morska Wola”]], [[SS Białystok|SS „Białystok”]] oraz [[SS Tobruk|SS „Tobruk”]] i [[MS Sobieski|MS „Sobieski”]]. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie [[Kaolack]] na rzece [[Saloum (rzeka)|Saloum]] w [[Senegal]]u w ówczesnej [[Francuska Afryka Zachodnia|Francuskiej Afryce Zachodniej]] i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale [[La Manche]] nieopodal [[Falmouth (Anglia)|Falmouth]] „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie [[Atlantic Star]]. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony [[Italy Star]]. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po [[Operacja Overlord|lądowaniu wojsk alianckich w Normandii]] przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie [[Medal Morski|Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi]] (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: [[War Medal 1939–1945]] i [[1939–1945 Star]]<ref name=":0" /><ref>Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.</ref><ref>Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.</ref>.
Uczestniczył w [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] na morzu pod polską banderą i pod dowództwem [[Admiralicja brytyjska|Admiralicji brytyjskiej]], jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: [[SS Cieszyn|SS „Cieszyn”]], [[SS Lublin|SS „Lublin”]], [[MS Morska Wola|MS „Morska Wola”]], [[SS Białystok|SS „Białystok”]] oraz [[SS Tobruk|SS „Tobruk”]] i [[MS Sobieski|MS „Sobieski”]]. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie [[Kaolack]] na rzece [[Saloum (rzeka)|Saloum]] w [[Senegal]]u w ówczesnej [[Francuska Afryka Zachodnia|Francuskiej Afryce Zachodniej]] i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale [[La Manche]] nieopodal [[Falmouth (Anglia)|Falmouth]] „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie [[Atlantic Star]]. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony [[Italy Star]]. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po [[Operacja Overlord|lądowaniu wojsk alianckich w Normandii]] przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie [[Medal Morski|Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi]] (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: [[War Medal 1939–1945]] i [[1939–1945 Star]]<ref name=":0" /><ref>Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.</ref><ref>Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.</ref>.

Wersja z 21:48, 12 gru 2018

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Jan Klemens Mrozowicki
Data i miejsce urodzenia

10 marca 1910
Korabniki

Data i miejsce śmierci

1 maja 1972
Gdynia

Zawód, zajęcie

oficer marynarki handlowej

Narodowość

polska

Alma Mater

Państwowa Szkoła Morska w Gdyni

Stanowisko

kapitan żeglugi wielkiej

Pracodawca

Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, Polskie Linie Oceaniczne, Chipolbrok

Rodzice

Adam Kazimierz Mrozowicki, Zofia Janina Żelska

Małżeństwo

Anna Diakonow

Dzieci

Krzysztof Andrzej, Jerzy Adam, Michał Piotr

Krewni i powinowaci

Kazimierz Artur, Józef Michał

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi Medal Morski (trzykrotnie) Gwiazda Atlantyku (Wielka Brytania) Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Italii (Wielka Brytania) Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania) Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Złota Odznaka „Zasłużony Pracownik Morza”
Multimedia w Wikimedia Commons
Prus III, herb rodziny kapitana Mrozowickiego[1]

Jan Klemens Mrozowicki (ur. 15 marca 1910 w Korabnikach, zm. 1 maja 1972 w Gdyni) – polski kapitan żeglugi wielkiej, literat.

Życiorys

Urodził się 15 marca 1910 roku w Korabnikach, majątku rodziców[2], jako najstarszy syn Adama Kazimierza, ziemianina i Zofii Janiny Żelskiej z Husiatyna[2][3]. Po I wojnie światowej, w której w 1914 roku poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, matka sprzedała Korabniki[4]. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył Korpus Kadetów nr 1 we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku[5][6], po której został podchorążym w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, następnie studiował w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, którą ukończył w 1934 roku uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej[7]. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej[8]. Podjął początkowo pracę w Urzędzie Morskim w Gdyni, a następnie został oficerem kompanii żeglugowej Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, gdzie między innymi był oficerem transatlantyka SS Pułaski. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „Latarni Morskiej”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze[9][10] i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”[11]

Uczestniczył w II wojnie światowej na morzu pod polską banderą i pod dowództwem Admiralicji brytyjskiej, jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: SS „Cieszyn”, SS „Lublin”, MS „Morska Wola”, SS „Białystok” oraz SS „Tobruk” i MS „Sobieski”. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie Kaolack na rzece Saloum w Senegalu w ówczesnej Francuskiej Afryce Zachodniej i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale La Manche nieopodal Falmouth „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie Atlantic Star. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony Italy Star. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po lądowaniu wojsk alianckich w Normandii przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: War Medal 1939–1945 i 1939–1945 Star[2][12][13].

Po zakończeniu wojny powrócił do kraju i wziął udział w odtwarzaniu floty handlowej. W kwietniu 1946 roku został delegowany w charakterze starszego oficera na MS „Batory”. Następnie kolejno dowodził ponad dwudziestoma polskimi statkami, armatorów: Żegluga Polska Line, przemianowana w 1951 roku na Polską Żeglugę Morską, Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe przemianowane w 1951 roku na Polskie Linie Oceaniczne oraz Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe Chipolbrok[2].

Od wczesnej młodości parał się literaturą, opublikował szereg wspomnień, opowiadań i artykułów poświęconych głównie problematyce morskiej, m.in.: w „Orlętach: czasopiśmie młodzieży Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie”, 1928, „Świcie. Miesięczniku Ilustrowanym Związku Kresowej Młodzieży Polskiej”, Lwów, 1931. W latach 1941–1946 opublikował w wydawnictwie londyńskim „Polska na Morzach”, m.in. artykuły „Monsieur Basse-Balla” (R. I i II, 1941-42 nr 1 i 2.), „Morska Zjawa zostaje commodorem” (R. VI, 1946 nr 30.) Za książkę „Konwój w nieznane”, wydaną w Gdańsku w 1969 roku, w 1970 roku dostał nagrodę literacką im. Józefa Conrada[14].

Zmarł 1 maja 1972 roku w Gdyni i został pochowany na Cmentarzu Witomińskim tamże[2].

Rodzina

W 1947 roku poślubił wdowę po swoim młodszym bracie, Józefie Michale, Annę[2][4]. Jego żona w czasie II wojny światowej była członkiem Armii Krajowej, podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką w Zgrupowaniu Żubr II Obwodu na Żoliborzu, po upadku powstania została wywieziona przez Niemców na roboty przymusowe do Austrii, gdzie pracowała w fabryce Rich. Klinger A.G. w Wien-Gumpoldkirchen przy produkcji uszczelek dla przemysłu lotniczego[15]. Po wyzwoleniu do 1947 roku była kierowniczką Domu Dziecka Polskiego Czerwonego Krzyża im. Powstańców Warszawskich w Solicach Zdroju, po ślubie z Mrozowickim zamieszkała w Gdyni i poświęciła się pracy społecznej, m.in. w Lidze Kobiet i Związku Zawodowym Marynarzy oraz była organizatorką wielu przedsięwzięć charytatywnych na terenie Sopotu, gdzie zamieszkała po owdowieniu. Zmarła 22 sierpnia 2008 roku w Gdańsku[2].

Pozostawił trzech synów: Krzysztofa Andrzeja, Jerzego Adama oraz Michała Piotra[15].

Odznaczenia

Był odznaczony: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”, a także Złotą Odznaką „Zasłużony Pracownik Morza”.

Przypisy

  1. ↑ http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25].
  2. ↑ a b c d e f g Encyklopedia Gdyni. Gdynia: 2006, s. 481.
  3. ↑ Encyklopedia Gdyni. Gdynia: 2006, s. 984.
  4. ↑ a b Polski Słownik Biograficzny. T. XXII. 1977, s. 208–209.
  5. ↑ Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Warszawa: 2001, s. 269.
  6. ↑ Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Aneks. Warszawa: 2006, s. 75–76.
  7. ↑ Awanse w polskiej marynarce handlowe. „Dzień Bydgoski”. 6 (283), s. 7, 1934-12-13. 
  8. ↑ Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.
  9. ↑ „Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.
  10. ↑ Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.
  11. ↑ „Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.
  12. ↑ Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
  13. ↑ Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.
  14. ↑ Dziennik Bałtycki, 1970, nr 134 z dnia 6-7.08.1970.
  15. ↑ a b Anna Mrozowicka. [w:] Powstańcze Biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-11-21].

Bibliografia

  • Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
  • Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
  • Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Mrozowicki_(1910–1972)&oldid=55267783”