Walka (wojsko)

Lądowanie w Normandii, przykład działań desantowych

Walka – główna kategoria działań taktycznych, rozumiana jako skupione w czasie i przestrzeni starcie dwóch przeciwstawnych stron w skali taktycznej.

Podstawowymi rodzajami walki są: obrona, natarcie oraz działania opóźniające. Wyróżnia się ponadto: działania desantowo-szturmowe, działania specjalne, wycofanie, działania nieregularne i inne.

System walki

Jest to skoordynowany wewnętrznie zbiór wzajemnie powiązanych sił, środków i różnorodnych działań, ukierunkowanych na osiągnięcie celu walki, (kampanii, operacji) w sposób zgodny z zamiarem dowódcy i przy jak najmniejszych stratach własnych. W skład systemu walki wchodzą podsystemy: rażenia, informacyjny, wsparcia, zasilania, infrastruktury obszaru działania, ugrupowania.

Czynniki walki

• manewr
• rażenie

polega na bezpośrednim fizycznym, psychicznym i informacyjnym oddziaływaniu na siły i środki przeciwnika. Celem rażenia jest obniżenie jego potencjału bojowego, zdolności bojowej, zdezorganizowanie jego działań i zapewnienie wojskom własnym sprzyjających warunków do wykonania postawionych zadań. Podstawowa formą rażenia jest ogień. Szczególnymi formami oddziaływania są inżynieryjne środki rażenia, rażenie elektroniczne i oddziaływanie psychologiczne.

• ciągłe rozpoznanie
• ochrona i obrona
• obrona przeciwlotnicza
• zabezpieczenie logistyczne
• dowodzenie

Zasady walki

Jednym z pierwszych, który formułował zasady sztuki wojennej był grecki dowódca Ksenofont. W VI wieku cesarz bizantyjski Maurycjusz opracował traktat pt „Strategikon”, w którym wymienił zasady: zaskoczenia, manewru i inicjatywy. Raimondo Montecuccoli w 1664 określił zasady sztuki wojennej w następujący sposób: nie rozpraszać sił, rozwijać szybkość działania, aktywność i manewr. Maurycy Saski w 1751 opisał wojnę manewrową w której uwypuklił zaskoczenie, manewr, szybkość i zdecydowanie. Napoleon stosował ześrodkowanie sił i środków do wykonania głównych zadań w określonym miejscu i czasie, zabezpieczenie linii operacyjnych, szybkość i zdecydowanie, zaskoczenie i manewr, prostota działania i jedność dowodzenia. Marszałek Ferdinand Foch pisał o ekonomii sił, swobodzie działania, swobodzie dysponowania siłami i ubezpieczeniu. Regulamin działań taktycznych wojsk lądowych z 2 maja 1994 roku, do zasad sztuki wojennej zaliczał:celowość działania, zachowanie zdolności bojowej wojsk, ekonomię sił, zaskoczenie, aktywność i manewrowość.

Cechy walki

• duża dynamika

wynika ze stosowania przez walczące strony nowoczesnych, środków o dużej sile rażenia, ruchu wojsk na polu walki oraz coraz doskonalszych środków dowodzenia. Jest ona determinowana potrzebą przenoszenia wysiłku wojsk na wybrane kierunki lub w głąb ugrupowania przeciwnika. Będzie występowała również podczas przekraczania stref skażeń, zakażeń, zniszczeń, pożarów i zatopień, wyprowadzania wojsk spod uderzeń i rejonów zagrożonych odcięciem lub okrążeniem, a także podczas zamiany wojsk obezwładnionych uderzeniami przeciwnika

• częste i gwałtowne zmiany sytuacji

następują wskutek stosowania silnych środków rażenia, szerokiego manewru, stosowania przez walczące strony niekonwencjonalnych rozwiązań i często znacznej różnicy potencjału bojowego. Mogą być również wynikiem sztuki prowadzenia walki, czy też pełnego wykorzystania możliwości środków walki.

• duża liczba informacji lub ich brak

utrudnia podejmowanie decyzji i kierowanie wojskami. Gwałtowny wzrost liczby i jakości technicznych środków pozyskiwania i przekazywania informacji spowodował równie szybki wzrost środków ich zakłócania i niszczenia. Powoduje to, że w pewnych okresach walki dowódcy mogą otrzymywać bardzo dużą liczbę informacji pochodzących z różnych źródeł i często ze sobą sprzecznych, a w innych okresach może nastąpić prawie całkowity brak informacji. Dlatego też, podejmowanie decyzji będzie często oparte na informacjach zmiennych lub niepełnych.

• różnorodność sposobów prowadzenia walki

wynika z charakteru działań przeciwnika, dużych możliwości bojowych posiadanego uzbrojenia i wyposażenia, liczby posiadanych sił i środków, a także możliwości realizowania określonych zadań bojowych w różnych warunkach terenowych.

• jednoczesne prowadzenie walki w zróżnicowanych środowiskach

oznacza realizację określonych zadań bojowych na lądzie, w powietrzu, na wodzie. Najbardziej typowe będą działania powietrzno-lądowe, prowadzone z dużym rozmachem przestrzennym i w szybkim tempie. Przykładem walki w trzech środowiskach może być prowadzenie działań przez wojska lądowe wzdłuż wybrzeża morskiego, przy aktywnym udziale marynarki wojennej i lotnictwa.

Prawa walki zbrojnej

• Prawo zależności przebiegu i wyniku działań wojennych od stosunku sił biorących w nich bezpośredni udział.
• Prawo zależności form i sposobów prowadzenia działań wojennych od stosowanego uzbrojenia i sprzętu technicznego, zwłaszcza od ich jakości i sprawności technicznej;

a także:

• prawo zależności przebiegu i wyniku walki od właściwości środowiska, w jakim jest prowadzona;
• prawo zależności przebiegu i wyniku walki od sposobu dowodzenia;
• prawo zależności walki od współdziałania sił i środków danej strony biorącej w niej udział;
• prawo zależności przebiegu i wyniku walki od ześrodkowania wysiłków.

Zobacz też

• Bitwa

Bibliografia

• „Leksykon wiedzy wojskowej”; Wydawnictwo MON. Warszawa 1979
• Stanisław Koziej: „Teoria sztuki wojennej”. Warszawa 1993.