Jan Mrozowicki (1910–1972): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne techniczne |
Andrzei111 (dyskusja | edycje) m Andrzei111 przeniósł stronę Jan Mrozowicki (1910-1972) do Jan Mrozowicki (1910–1972): typografia |
(Brak różnic)
|
Wersja z 23:12, 6 lut 2019
Data i miejsce urodzenia |
15 marca 1910 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 maja 1972 |
Zawód, zajęcie |
oficer marynarki handlowej |
Narodowość |
polska |
Alma Mater | |
Stanowisko | |
Pracodawca |
Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, Polskie Linie Oceaniczne, Chipolbrok |
Rodzice |
Adam Kazimierz Mrozowicki, Zofia Janina Żelska |
Małżeństwo |
Anna Diakonow |
Dzieci |
Krzysztof Andrzej, Jerzy Adam, Michał Piotr |
Krewni i powinowaci |
bracia: Kazimierz Artur, Józef Michał |
Odznaczenia | |
Jan Klemens Mrozowicki (ur. 15 marca 1910 w Korabnikach, zm. 1 maja 1972 w Gdyni) – polski kapitan żeglugi wielkiej, literat.
Życiorys
Urodził się 15 marca 1910 roku w Korabnikach, majątku rodziców[2], jako najstarszy syn Adama Kazimierza, ziemianina i Zofii Janiny Żelskiej z Husiatyna[2][3]. Po I wojnie światowej, w której w 1914 roku poległ jego ojciec, porucznik rezerwy artylerii armii austriackiej, matka sprzedała Korabniki[4]. Następnie przebywał z matką i braćmi w: Krakowie, Oksywiu k/Gdyni i Rabce. Ukończył Korpus Kadetów nr 1 we Lwowie, uzyskując maturę w 1929 roku[5][6], po której został podchorążym w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, następnie studiował w Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, którą ukończył w 1934 roku, uzyskując dyplom porucznika żeglugi małej[7]. W 1939 roku został porucznikiem żeglugi wielkiej[8]. Podjął początkowo pracę w Urzędzie Morskim w Gdyni, a następnie został oficerem kompanii żeglugowej Gdynia–Ameryka Linie Żeglugowe, gdzie między innymi był oficerem transatlantyka SS Pułaski. Parał się w tym czasie również publicystyką, publikując artykuły m.in. w: „Latarni Morskiej”, poświęcone konieczności aktywizacji kapitału w żegludze[9][10] i „Ilustrowanym Magazynie Tygodniowym AS.”[11]
Uczestniczył w II wojnie światowej na morzu pod polską banderą i pod dowództwem Admiralicji brytyjskiej, jako II, a następnie I oficer marynarki handlowej polskich statków, które pełniły funkcje transportowców wojennych: SS „Cieszyn”, SS „Lublin”, MS „Morska Wola”, SS „Białystok” oraz SS „Tobruk” i MS „Sobieski”. Wybuch wojny 1 września 1939 roku zastał go w Antwerpii, na stanowisku II oficera, na pokładzie statku SS „Cieszyn”. Po kapitulacji Francji jego statek 22 czerwca 1940 roku znalazł się w porcie Kaolack na rzece Saloum w Senegalu w ówczesnej Francuskiej Afryce Zachodniej i w następnym tygodniu został internowany przez rząd Vichy. W nocy 9 lipca 1940 roku SS „Cieszyn”, razem ze statkiem SS „Śląsk”, który był również internowany w Kaolacku, dokonał brawurowej ucieczki pod ogniem artylerii francuskiej, podczas której Mrozowicki się odznaczył. W dniu 20 marca 1941 roku w kanale La Manche nieopodal Falmouth „Cieszyn” został zaatakowany przez dwa samoloty niemieckie i zatopiony. Mrozowicki został wówczas ranny, ale zdołał się uratować. Po rekonwalescencji został zaokrętowany na SS „Lublin”. W 1942 roku uzyskał dyplom kapitana żeglugi wielkiej i w tymże roku rozpoczął służbę na statku MS „Morska Wola”, który pełnił służbę w konwojach atlantyckich. Za udział w tych konwojach został odznaczony przez władze brytyjskie Atlantic Star. W połowie 1943 roku został zaokrętowany w Londynie, jako I oficer, na nowo nabyty przez armatora Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe, statek SS „Białystok”, który wziął udział we wrześniu 1943 roku w wyzwoleniu Włoch, za co został odznaczony Italy Star. Następnie pływał jako starszy oficer na MS „Sobieski”, który po lądowaniu wojsk alianckich w Normandii przez 6 miesięcy przewoził oddziały bojowe z Anglii do Francji i na nim pływał do końca wojny. Za swój udział w wojnie na morzu został odznaczony przez władze polskie trzykrotnie Medalem Morskim – Polska Swojemu Marynarzowi (z trzema okuciami) oraz przez władze brytyjskie: War Medal 1939–1945 i 1939–1945 Star[2][12][13].
Po zakończeniu wojny powrócił do kraju i wziął udział w odtwarzaniu floty handlowej. W kwietniu 1946 roku został delegowany w charakterze starszego oficera na MS „Batory”. Następnie kolejno dowodził ponad dwudziestoma polskimi statkami, armatorów: Żegluga Polska Line, przemianowana w 1951 roku na Polską Żeglugę Morską, Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe przemianowane w 1951 roku na Polskie Linie Oceaniczne oraz Chińsko-Polskie Towarzystwo Okrętowe Chipolbrok[2].
Od wczesnej młodości parał się literaturą, opublikował szereg wspomnień, opowiadań i artykułów poświęconych głównie problematyce morskiej, m.in.: w „Orlętach: czasopiśmie młodzieży Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie”, 1928, „Świcie. Miesięczniku Ilustrowanym Związku Kresowej Młodzieży Polskiej”, Lwów, 1931. W latach 1941–1946 opublikował w wydawnictwie londyńskim „Polska na Morzach”, m.in. artykuły „Monsieur Basse-Balla” (R. I i II, 1941-42 nr 1 i 2.), „Morska Zjawa zostaje commodorem” (R. VI, 1946 nr 30.) Za książkę „Konwój w nieznane”, wydaną w Gdańsku w 1969 roku, w 1970 roku dostał nagrodę literacką im. Józefa Conrada[14].
Zmarł 1 maja 1972 roku w Gdyni i został pochowany na Cmentarzu Witomińskim tamże[2].
Rodzina
W 1947 roku poślubił wdowę po swoim młodszym bracie, Józefie Michale, Annę[2][4]. Jego żona w czasie II wojny światowej była członkiem Armii Krajowej, podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką w Zgrupowaniu Żubr II Obwodu na Żoliborzu, po upadku powstania została wywieziona przez Niemców na roboty przymusowe do Austrii, gdzie pracowała w fabryce Rich. Klinger A.G. w Wien-Gumpoldkirchen przy produkcji uszczelek dla przemysłu lotniczego[15]. Po wyzwoleniu do 1947 roku była kierowniczką Domu Dziecka Polskiego Czerwonego Krzyża im. Powstańców Warszawskich w Solicach Zdroju, po ślubie z Mrozowickim zamieszkała w Gdyni i poświęciła się pracy społecznej, m.in. w Lidze Kobiet i Związku Zawodowym Marynarzy oraz była organizatorką wielu przedsięwzięć charytatywnych na terenie Sopotu, gdzie zamieszkała po owdowieniu. Zmarła 22 sierpnia 2008 roku w Gdańsku[2].
Pozostawił trzech synów: Krzysztofa Andrzeja, Jerzego Adama oraz Michała Piotra[15].
Odznaczenia
- War Medal 1939-1945,
- 1939-1945 Star,
- Italy Star,
- Atlantic Star,
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”,
- Złota Odznaka honorowa „Zasłużony Pracownik Morza”[16].
Przypisy
- ↑ http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp 2018-11-25].
- ↑ a b c d e f g Encyklopedia Gdyni. Gdynia: 2006, s. 481.
- ↑ Encyklopedia Gdyni. Gdynia: 2006, s. 984.
- ↑ a b Polski Słownik Biograficzny. T. XXII. 1977, s. 208–209.
- ↑ Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Warszawa: 2001, s. 269.
- ↑ Księga pamięci kadetów II Rzeczypospolitej. Aneks. Warszawa: 2006, s. 75–76.
- ↑ Awanse w polskiej marynarce handlowe. „Dzień Bydgoski”. 6 (283), s. 7, 1934-12-13.
- ↑ Dziennik Bydgoski nr 53/1939 z dnia 5.03.1939.
- ↑ „Inicjatywa prywatna w żegludze a kapitał” – Latarnia Morska 1935/38.
- ↑ Gdańskie Zeszyty Humanistyczne: Historia, Wydania 5-8, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Gdańsk 1965 s. 50.
- ↑ „Na błękitnym ekranie”, AS Ilustrowany Magazyn Tygodniowy, nr 12/1935 z dnia 19.05.1935.
- ↑ Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
- ↑ Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.
- ↑ Dziennik Bałtycki, 1970, nr 134 z dnia 6-7.08.1970.
- ↑ a b Anna Mrozowicka. [w:] Powstańcze Biogramy [on-line]. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2018-11-21].
- ↑ Encyklopedia Gdyni. Gdynia, s. 481., 2006 .
Bibliografia
- Encyklopedia Gdyni, Gdynia, 2006, s. 481.
- Mirosław Azembski, Mój kapitan, Warszawa 1964.
- Jan Mrozowicki, Konwój w nieznane, Gdańsk 1969.
- Mrozowiccy herbu Prus III
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony Pracownik Morza”
- Odznaczeni Złotym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Polacy odznaczeni Italy Star
- Polacy odznaczeni War Medal 1939–1945
- Polacy odznaczeni 1939-45 Star
- Polacy – uczestnicy bitwy o Atlantyk 1939–1945
- Polscy oficerowie żeglugi
- Urodzeni w 1910
- Zmarli w 1972
- Ludzie urodzeni w Skawinie
- Absolwenci Uniwersytetu Morskiego w Gdyni
- Ludzie związani z Gdynią