Problemy Hilberta: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 176.109.50.58) i przywrócono wersję 55287113 autorstwa 79.110.11.129 |
|||
Linia 42: | Linia 42: | ||
| align="center" | 8 |
| align="center" | 8 |
||
| [[Hipoteza Riemanna]] (część rzeczywista każdego nietrywialnego [[miejsce zerowe|zera]] [[Funkcja dzeta Riemanna|funkcji dzeta]] jest równa ½) i [[hipoteza Goldbacha]] (każda [[parzystość liczb|liczba parzysta]] większa od 2 może być wyrażona jako suma dwóch [[Liczba pierwsza|liczb pierwszych]]) |
| [[Hipoteza Riemanna]] (część rzeczywista każdego nietrywialnego [[miejsce zerowe|zera]] [[Funkcja dzeta Riemanna|funkcji dzeta]] jest równa ½) i [[hipoteza Goldbacha]] (każda [[parzystość liczb|liczba parzysta]] większa od 2 może być wyrażona jako suma dwóch [[Liczba pierwsza|liczb pierwszych]]) |
||
|style="background:#FFCCCC;" | |
|style="background:#FFCCCC;" | Rozwiazane - Hipoteza Riemanna obalona. Hipoteza Goldbacha potwierdzona. |
||
|- |
|- |
||
| align="center" | 9 |
| align="center" | 9 |
Wersja z 07:35, 18 kwi 2019
Ten artykuł od 2010-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji: zwłaszcza dot. aktualnego stanu wiedzy i do uwzględnienia rozbieżności z en wiki (problemy nr. 5, 6, 11, 13, 15, 23). |
Problemy Hilberta – lista 23 zagadnień matematycznych przedstawiona przez Davida Hilberta na Międzynarodowym Kongresie Matematyków w Paryżu w 1900 roku podczas referatu pokazującego stan matematyki na przełomie XIX i XX wieku.
Sam Hilbert prawdopodobnie nie zdawał sobie sprawy z wagi i trudności wielu spośród postawionych przez siebie problemów. Próby ich rozwiązania wpłynęły znacząco na rozwój matematyki w XX wieku.
Obecnie większość problemów Hilberta została rozwiązana, choć niektóre problemy sformułowane są zbyt ogólnie, by można to było jednoznacznie stwierdzić. Do nierozwiązanych wciąż problemów należy m.in. problem numer 8, który zawiera dwie hipotezy dotyczące liczb pierwszych (hipotezę Goldbacha i hipotezę Riemanna).
Lista problemów Hilberta
Nr | Krótki opis | Aktualny status |
---|---|---|
1 | Hipoteza continuum (nie istnieje zbiór o mocy pośredniej pomiędzy mocą zbioru liczb całkowitych i liczb rzeczywistych) | Udowodniono, że hipoteza ta jest niezależna od aksjomatyki Zermela-Fraenkla teorii mnogości. W oparciu o te aksjomaty nie można jej ani udowodnić, ani obalić. |
2 | Udowodnić niesprzeczność aksjomatów arytmetyki (tzn., że arytmetyka jest systemem formalnym, w którym nie jest możliwy dowód dwóch sprzecznych ze sobą twierdzeń) | Nie ma zgody co do rozstrzygnięcia, mający pomóc w rozwiązaniu problemu program Hilberta został podważony przez twierdzenie Gödla, jednak jest to wciąż przedmiotem debaty. |
3 | Czy mając dane dwa wielościany o równej objętości, można zawsze rozłożyć jeden z nich na skończoną liczbę wielościennych części, a następnie złożyć je w drugi? | Rozwiązany przez Maxa Dehna, który podał kontrprzykład. |
4 | Problem konstrukcji przestrzeni metrycznych, w których proste stanowią najkrótszą drogę pomiędzy punktami | Problem uznany za zbyt ogólnikowy, choć został rozstrzygnięty dla pewnych szczególnych przypadków. |
5 | Czy wszystkie ciągłe grupy są jednocześnie grupami Liego? | Rozwiązany w 1953 r. – dowodu dostarcza twierdzenie Gleasona-Montgomery'ego-Zippina. |
6 | Aksjomatyzacja całości fizyki | Problem został uznany za niematematyczny, rozwiązany tylko dla niektórych dziedzin. |
7 | Czy liczba a b, gdzie liczba algebraiczna a jest różna od 0 i 1, a b jest algebraiczną liczbą niewymierną, jest liczbą przestępną? | Rozwiązany – odpowiedzi pozytywnej udziela twierdzenie Gelfonda. |
8 | Hipoteza Riemanna (część rzeczywista każdego nietrywialnego zera funkcji dzeta jest równa ½) i hipoteza Goldbacha (każda liczba parzysta większa od 2 może być wyrażona jako suma dwóch liczb pierwszych) | Rozwiazane - Hipoteza Riemanna obalona. Hipoteza Goldbacha potwierdzona. |
9 | Dowód uogólnionego prawa wzajemności dla każdego algebraicznego ciała liczbowego | Rozwiązany częściowo. W 1927 r. Emil Artin podał dowód dla rozszerzeń abelowych (twierdzenie Artina o wzajemności). Przypadek ogólny pozostaje otwarty. |
10 | Przewidzenie rozwiązywalności każdego równania diofantycznego | Rozwiązany – zgodnie z twierdzeniem Matijasiewicza jest to niemożliwe. |
11 | Rozwiązywanie form kwadratowych z dowolnymi algebraicznymi współczynnikami liczbowymi | Rozwiązany w 1924 r. przez Helmuta Hassego. |
12 | Rozszerzenie twierdzenia Kroneckera-Webera o ciałach abelowych na dowolne algebraiczne ciała liczbowe | Problem otwarty. |
13 | Rozwiązywanie wszystkich równań 7. stopnia przy użyciu funkcji dwóch zmiennych | Rozwiązany. Możliwość rozwiązania wszystkich takich równań udowodnił Władimir Arnold razem z Andriejem Kołmogorowem |
14 | Dowód skończoności konstrukcji pewnych podpierścieni | Rozwiązany. Odpowiedź przecząca z uwagi na kontrprzykład znaleziony w 1959 r. przez Masayoshi Nagatę. |
15 | Ścisłe sformułowanie rachunku Schuberta | Rozwiązany w 1930 r. przez Van der Waerdena. |
16 | Postulat badań nad topologią krzywych i powierzchni algebraicznych | Problem otwarty. |
17 | Wyrażenie określonych funkcji rzeczywistych jako ilorazu sum kwadratów | Rozwiązany. Znaleziono górne ograniczenie dla liczby wymaganych składników. |
18 | Czy istnieje nieforemny wielościan pozwalający na wypełnienie przestrzeni? Jakie jest najgęstsze upakowanie sfer? | Rozwiązany, ale dowód postulatu Keplera wciąż czeka na powszechną akceptację. |
19 | Czy rozwiązania lagranżjanów są zawsze analityczne? | Rozwiązany. Odpowiedź twierdząca. Dowód podany przez Ennio de Giorgiego oraz niezależnie, z wykorzystaniem innego aparatu, przez Johna Forbesa Nasha. |
20 | Czy wszystkie zadania rachunku wariacyjnego z określonymi warunkami brzegowymi mają rozwiązania? | Rozwiązany. Obszar intensywnych i szeroko zakrojonych badań w XX w.; wieloletnie wysiłki zwieńczone w 1998 r. skonstruowaniem dowodu dla przypadku nieliniowego. |
21 | Dowód istnienia liniowych równań różniczkowych z przypisanymi grupami monodromii | Rozwiązany w 1957 r. przez Helmuta Rörla. Odpowiedź twierdząca lub przecząca, w zależności od bardziej szczegółowego sformułowania problemu. |
22 | Uniformizacja relacji analitycznych przy pomocy funkcji automorficznych | Rozwiązany w 1907 r. przez Henriego Poincarégo. |
23 | Dalszy rozwój rachunku wariacyjnego | Rozwiązany. |