Semiotyka (językoznawstwo): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
. |
→Zobacz też: ort. |
||
Linia 15: | Linia 15: | ||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* {{Link-interwiki| |
* {{Link-interwiki|biosemiotyka|en|Biosemiotics|biosemiotyka}} |
||
* [[ |
* [[semioza]] — jednakowe rozumienie [[symbol]]i przez grupę społeczną |
||
* [[ |
* [[polisemia]] — różnorodne, wielorakie, indywidualne rozumienie [[symbol]]i przez grupę społeczną. |
||
* [[ |
* [[zoosemiotyka]] – nauka o sygnałach w świecie zwierząt, wyłoniona z etologii i semiotyki. |
||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
Wersja z 21:20, 3 cze 2019
Ten artykuł należy dopracować |
Szablon:Lingwistyka Semiotyka (stgr. semeiotikòs, czyli dotyczący znaku) albo semiologia, zwana jest także ogólną teorią znaków. Ogólna, formalna, czyli logiczna teoria języka rozumianego jako system znakowy, zajmująca się językiem w aspekcie jego racjonalności i sprawności w aktach poznania i komunikowania.
Termin semiotyka wprowadził w „Rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego” John Locke, semiotyką zajmował się amerykański filozof i logik Charles Sanders Peirce. Termin semiologia wprowadził Ferdinand de Saussure, mniej więcej w tym samym czasie, w którym tworzył Peirce. Inni znani lingwiści zajmujący się ogólną teorią znaku to Éric Buyssens, Georges Mounin, Roland Barthes, Umberto Eco, Rudolf Carnap, Jurij Łotman.
Semiotyka opiera się na trzech filarach:
- Znak
- utworzony przez człowieka i odbierany przez jego zmysły np. słowo (napisane, wypowiedziane).
- Kod
- system znaków np. taniec.
- Kultura
- struktura, w której zanurzone są znaki i kody.
Według definicji de Saussure'a znak zbudowany jest z dwóch elementów: znaczącego i znaczonego. Pierwszy to jego fizyczna reprezentacja np. obraz, słowo, fotografia, znak drogowy, a drugi to pojęcie z nim powiązane. Francuski teoretyk semiologii, Roland Barthes opracował model, który uwidocznił wpływ znaków i kodów na postrzeganie i interpretowanie rzeczywistości przez jednostki. Jego model opisuje dwa porządki funkcjonowania przekazu. W pierwszym (rzeczywistość i znak) znajdują się fizyczna reprezentacja znaku i jego element znaczony, w drugim zaś, osadzonym w kulturze, konotacja i mit. Mit nie oznacza tutaj nieprawdziwej historii, tylko skomplikowane konstrukty tłumaczące i naturalizujące w danych kulturach pewne aspekty rzeczywistości np. mit kobiety – opiekunki ogniska domowego.
Semiotyka dzieli się na trzy dziedziny: semantykę, syntaktykę i pragmatykę. Podział ten został wprowadzony w roku 1938 przez Charlesa W. Morrisa w pracy Podstawy teorii znaków (Foundations of the Theory of Signs). Semiotykę nazywa się też semantyką w szerszym sensie (w sensie węższym semantyka jest to teoria znaczenia lub teoria oznaczania) lub semiologią, chociaż ten ostatni termin używany jest nieraz w innych znaczeniach, na przykład Kristeva.
Zobacz też
- biosemiotyka
- semioza — jednakowe rozumienie symboli przez grupę społeczną
- polisemia — różnorodne, wielorakie, indywidualne rozumienie symboli przez grupę społeczną.
- zoosemiotyka – nauka o sygnałach w świecie zwierząt, wyłoniona z etologii i semiotyki.