5 Dywizjon Artylerii Konnej: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
drobne redakcyjne |
Wstawiłam historyczną fotografię, usunęłam często wykorzystywaną fotografię armaty polowej 75 mm wz. 1902/26 |
||
Linia 32: | Linia 32: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Oficerowie 5 dak.jpg|thumb|240px|Grupa oficerów 5 dywizjonu artylerii konnej z dowódcą Krakowskiej Brygady Kawalerii płk. [[Zygmunt Piasecki|Zygmuntem Piaseckim]] (siedzi z prawej). Następnie stoją: por. Stefan Dąbrowski, ppłk [[Karol Pasternak]], mjr Józef Korus]] |
[[Plik:Oficerowie 5 dak.jpg|thumb|240px|Grupa oficerów 5 dywizjonu artylerii konnej z dowódcą Krakowskiej Brygady Kawalerii płk. [[Zygmunt Piasecki|Zygmuntem Piaseckim]] (siedzi z prawej). Następnie stoją: por. Stefan Dąbrowski, ppłk [[Karol Pasternak]], mjr Józef Korus]] |
||
[[File:Popisy kawaleryjskie w 5 Dywizjonie Artylerii Konnej w Krakowie NAC 1-W-1474-2.jpg|240px|thumb|Popisy kawaleryjskie w 5 Dywizjonie Artylerii Konnej w Krakowie - pojedynek kawaleryjski]] |
|||
[[File:Krakowska BK w 1938.jpg|240px|thumb|Krakowska BK w 1938]] |
[[File:Krakowska BK w 1938.jpg|240px|thumb|Krakowska BK w 1938]] |
||
[[File:Artyleria ciężka Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej.jpg|240px|thumb|Artyleria konna Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej]] |
[[File:Artyleria ciężka Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej.jpg|240px|thumb|Artyleria konna Wojska Polskiego w 1939 przed wybuchem II wojny światowej]] |
||
[[Plik:Armia krakow 1939.png|240px|thumb|Dywizjon walczył w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii]] |
[[Plik:Armia krakow 1939.png|240px|thumb|Dywizjon walczył w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii]] |
||
[[Plik:76 mm m1902 sotamuseo helsinki 1.jpg|240px|thumb|[[76 mm armata dywizyjna wz. 1902|Armata wz. 02]] po przekalibrowaniu stanowiła podstawowe uzbrojenie dywizjonu]] |
|||
'''5 Dywizjon Artylerii Konnej''' (5 dak) - [[Oddział wojskowy|oddział]] [[Artyleria konna|artylerii konnej]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] w [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]]. |
'''5 Dywizjon Artylerii Konnej''' (5 dak) - [[Oddział wojskowy|oddział]] [[Artyleria konna|artylerii konnej]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego]] w [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]]. |
||
5 dywizjon artylerii konnej został sformowany 16 czerwca 1919 roku{{odn|Płotnicki|1929|s=3, 9}}. |
5 dywizjon artylerii konnej został sformowany 16 czerwca 1919 roku{{odn|Płotnicki|1929|s=3, 9}}. |
Wersja z 12:31, 8 wrz 2019
Odznaka pamiątkowa artylerii konnej | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie |
1919 |
Rozformowanie |
1939 |
Tradycje | |
Święto |
16 czerwca |
Nadanie sztandaru |
29 maja 1938 |
Dowódcy | |
Pierwszy |
kpt. Józef Klukowski |
Ostatni |
ppłk Jan Kanty Witowski |
Działania zbrojne | |
wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj sił zbrojnych | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
1 Pułk Artylerii Konnej |
5 Dywizjon Artylerii Konnej (5 dak) - oddział artylerii konnej Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej. 5 dywizjon artylerii konnej został sformowany 16 czerwca 1919 roku[1].
Dywizjon stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr V[2] w garnizonie Kraków, na Zakrzówku, a od wiosny 1939 w Oświęcimiu. W 1921 roku funkcjonował w strukturze 1 pułku artylerii konnej[3].
Pod względem wyszkolenia fachowego dywizjon podporządkowany był dowódcy 5 Grupy Artylerii.
Święto dywizjonu obchodzono 16 czerwca[4].
W kampanii wrześniowej 1939 dywizjon, złożony z trzech baterii i kolumny amunicyjnej, walczył w składzie Krakowskiej Brygady Kawalerii.
Mobilizacja
Mobilizację w dywizjonie rozpoczęto 25 sierpnia 1939 roku. Brygada otrzymała zadanie osłony północnego skrzydła Armii „Kraków” na osi Woźniki – Zawiercie lub Siewierz. Główna pozycja przesłaniania Kamieńskie Młyny – Ligota – Woźniki. Dywizjon w składzie trzech baterii zajął stanowiska umożliwiające wsparcie obrony na tej pozycji[5].
Kadra dywizjonu
- Dowódcy dywizjonu
- kpt. art. Józef Klukowski (od VI 1919[6])
- mjr art. Gustaw Kiwerski (od X 1920[7])
- ppłk art. Alojzy Tadeusz Schuster (1 XII 1922 - I 1928 → rejonowy inspektor koni w Skierniewicach[8])
- ppłk art. Leonard Lubański (III 1928[9] – XII 1930 → dowódca 27 pal[10])
- ppłk art. Ludomir Kryński (XII 1930[10] – XI 1935 → dowódca 28 pal)
- ppłk art. Karol Pasternak (XI 1935 – XII 1938 → dowódca 28 pal)
- ppłk art. Jan Kanty Witowski (XII 1938 – IX 1939 → niemiecka niewola)
- Oficerowie
- płk dypl. art. Józef Beck (oficer nadetatowy)
- kpt. art Wacław Brzozowski
- mjr art. Wojciech Stachowicz
Obsada personalna we wrześniu 1939
- Dowództwo
- dowódca - ppłk Jan Kanty Witowski
- adiutant - por. Władysław Machnikowski
- oficer zwiadowczy - ppor. Stanisław Rudnicki
- oficer obserwacyjny - por. rez. Jan Anioła
- oficer łączności - por. Władysław Kajzer
- oficer łącznikowy - ppor. rez. Telesfor Spławski
- oficer żywnościowy - chor. Stanisław Maciejasz
- oficer płatnik - kpt. int. Jan Konopka
- oficer broni - ppor. rez. Franciszek Niedźwiedzki
- lekarz - por. lek. Antoni Kostarczyk
- lekarz weterynarii - por. lek. wet. Markowski
- dowódca kolumny amunicyjnej - por. rez. Jan Adamczyk
- 1 bateria
- dowódca - kpt. Stanisław Dąbrowski
- oficer ogniowy - por. Stanisław Brzoza-Brzezina
- oficer zwiadowczy - ppor. rez. Wacław Leskiewicz
- dowódca I plutonu - ppor. Kazimierz Koziorowski
- dowódca II plutonu - ppor. rez. Parchoł
- 2 bateria
- dowódca - kpt. Jan Stradomski
- oficer ogniowy - por. Józef Frączek
- oficer zwiadowczy - ppor. rez. Gustaw Potworowski
- dowódca I plutonu - ppor. rez. Tadeusz Rozwadowski
- dowódca II plutonu - ppor. rez. Stanisław Gabrych
- 3 bateria
- dowódca - kpt. Wacław Gorecki
- oficer ogniowy - ppor. Bronisław Cieszkiewicz
- oficer zwiadowczy - ppor. rez. Alfred Wielopolski
- dowódca I plutonu - ppor. Sergiusz Lohman
- dowódca II plutonu - ppor. rez. Tadeusz Halecki
Kawalerowie Virtuti Militari
Żołnierze pułku odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[11]
- Trąbka 1 baterii
- por. Zygmunt Bohdanowski
- kpr. Henryk Dąbrowski
- kpt. Ludomir Kryński
- bomb. Jan Kryszkiewicz
- plut. Tadeusz Malinowski
- kpr. Walenty Nowak
- por. Witold Płotnicki
- wchm. Stefan Siwiec
- kpr. Władysław Stępniewski
- wchm. Tadeusz Szymański
- ppor. Jan Ślósarski
- plut. Feliks Winiarczyk
Symbole dywizjonu
- Sztandar
- Osobny artykuł:
29 maja 1938 na Błoniach Krakowskich gen. dyw. Juliusz Rómmel wręczył jednostce sztandar ufundowany przez społeczeństwo Oświęcimia[12]. Nadanie sztandaru i zatwierdzenie jego wzoru ujęte zostało w Dzienniku Rozkazów M.S.Wojsk. z 5 maja 1938 nr 6 poz 62
- Odznaka pamiątkowa
Od 20 maja 1922 oficerom i żołnierzom mogły być nadawane odznaki pamiątkowe artylerii konnej, wspólne dla wszystkich dywizjonów.
- Żurawiejka
- Osobny artykuł:
"Jam koszary dawniej miał, - kiedy Papa o mnie dbał."
Przypisy
- ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 3, 9.
- ↑ Almanach oficerski 1923/24 ↓, s. 60.
- ↑ Giętkowski 2001 ↓, s. 67.
- ↑ Galster 1975 ↓, s. 87.
- ↑ Giętkowski 2001 ↓, s. 269.
- ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 9.
- ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 29.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 28 stycznia 1928 roku, s. 25.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 21 marca 1928 roku, s. 89.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 14.
- ↑ Płotnicki 1929 ↓, s. 30.
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 316.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Karol Lucjan Galster: Księga Pamiątkowa Artylerii Polskiej 1914-1939. Londyn: Nakładem Koła Oficerów Artylerii Polskiej na Obczyźnie, 1975.
- Mirosław Giętkowski: Artyleria konna Wojska Polskiego 1918–1939. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001. ISBN 83-7174-823-X.
- Witold Płotnicki: Zarys historii wojennej 5-go dywizjonu artylerii konnej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Steblik Władysław : Armia Kraków 1939. Wydawnictwo MON, Warszawa 1989