Bolechów (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
49°03′N 23°52′E/49,050000 23,866667| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
м |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
|nazwa = Bolechów |
|nazwa = Bolechów |
||
|nazwa oryginalna = Болехів |
|nazwa oryginalna = Болехів |
||
|zdjęcie = |
|zdjęcie = Троїцький монастир.jpg |
||
|opis zdjęcia = |
|opis zdjęcia = |
||
|herb = Coat of arms of Bolekhiv.png |
|herb = Coat of arms of Bolekhiv.png |
||
Wersja z 21:23, 27 wrz 2019
| |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Populacja (2006) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
+380 3437 | ||||
| Kod pocztowy |
77200 | ||||
Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego  | |||||
Położenie na mapie Ukrainy  | |||||
| 49°03′N 23°52′E/49,050000 23,866667
| |||||
| Strona internetowa | |||||
Bolechów[1] (ukr. Болехів) – miasto na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim.
Do 1945[2] w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie dolińskim, siedziba gminy Bolechów[3].
Historia
Osada pierwszy raz wymieniona w kronikach w 1371 roku jako Bolechów (Olechów) Wołoski. Do roku 1772 w województwie ruskim w Polsce (ziemia lwowska), miasto lokowane przywilejem królewskim w roku 1612 potwierdzonym przez króla Zygmunta III, po I rozbiorze (1772) w zaborze austriackim, miasto w powiecie dolińskim w kraju koronnym Galicja (od 1866 roku Austro-Węgry). W roku 1890 liczyło ok. 4400 mieszkańców, w tym ponad połowę stanowiła społeczność żydowska (2714 osób). Od 1 listopada 1918 do maja 1919 roku pod administracją Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej, w maju 1919 roku zajęte przez Wojsko Polskie. Od maja 1919 roku do 14 marca 1923 roku pod administracją tymczasową Polski, zatwierdzoną przez paryską konferencję pokojową 25 czerwca 1919 roku. Suwerenność Polski na terytorium Galicji Wschodniej Rada Ambasadorów uznała 15 marca 1923 roku. Od grudnia 1920 roku w składzie nowo utworzonego województwa stanisławowskiego.
W 1937 roku liczyło 11300 mieszkańców. W Bolechowie znajdował się sąd, poczta, szkoły, urzędy władzy oraz muzeum regionalne, przemysł reprezentowało kilka niewielkich fabryk (zakłady warzelnicze, olejarnia i trzy zakłady garbarskie).
We wrześniu 1939 roku zajęty przez wojska sowieckie. Podczas ataku III Rzeszy na ZSRR zajęty 3 lipca 1941 roku przez wojska węgierskie i słowackie; od sierpnia 1941 roku pod niemiecką administracją okupacyjną. 4 lipca 1941 roku miejscowi Żydzi zostali poddani pogromowi, polegającemu na biciu i grabieżach. W dniach 28-29 października 1941 roku na uroczysku Berezino Niemcy rozstrzelali 750 Żydów, a dla pozostałych utworzyli w Bolechowie getto. Getto zostało zlikwidowane w rezultacie trzech kolejnych masowych egzekucji oraz wywózki do obozu zagłady w Bełżcu do 25 sierpnia 1943 roku. W sumie podczas okupacji niemieckiej na miejscu zabito 3800 Żydów, a do Bełżca wywieziono 450[4].
6 sierpnia 1944 roku miasto zostało zajęte przez Armię Czerwoną[5]. Polacy zostali wysiedleni z Bolechowa pod koniec 1945 roku w ramach tzw. repatriacji[6].
Zabytki
- zamek[7]
Ludzie związani z miastem
- Jan Batkowski (1931-2012) – historyk sztuki i architektury, autor książki o Bolechowie
- Władysław Klimczak (1878-1929) – architekt, profesor Politechniki Lwowskiej;
- Natalia Kobryńska (1855-1920) – poetka i powieściopisarka, działaczka na rzecz emancypacji ukraińskich kobiet;
- Jan Kanty Krupiński – notariusz, burmistrz miasta, honorowy obywatel Bolechowa z 1904[8];
- Marcella Sembrich-Kochańska (1858–1935) – artystka operowa, profesor muzyki i śpiewu;
- ks. Krzysztof Panasowiec – pierwszy proboszcz, od chwili przekazania kościoła społeczności katolickiej w Bolechowie;
- Juliusz Petry (1890-1961) – dziennikarz, literat, pierwszy dyrektor rozgłośni radiowych we Lwowie i Wilnie, a po wojnie we Wrocławiu;
- Roman Skworyj (zm. 1996) – etnograf i historyk, autor książek, założyciel Muzeum w Bolechowie;
W Bolechowie urodzili się:
- Kazimiera Alberti – polska poetka, powieściopisarka, tłumaczka, działaczka kulturalna;
- Juliusz Holzmüller – polski malarz, tworzył pejzaże, widoki miast, do historii przeszedł jako malarz koni;
- Kazimierz Kochański (1813-1873) – organista, ojciec Marcelli Sembrich-Kochańskiej;
- Krystyna Multarzyńska (1932-1981) – malarka, autorka dekoracji filmowych;
- Marceli Najder – polski farmaceuta i działacz społeczny, poseł na Sejm,
- Zbigniew Sawicz – polski artysta fotograf,
- Ignacy Schindler (1869-1910) – aptekarz i burmistrz;
- Kopel Schwarz – działacz syjonistyczny, poseł na Sejm II RP I kadencji.
- Genowefa Telega – działaczka polonijna i parafialna, fundatorka krzyża na wieży kościelnej.
Pobliskie miejscowości
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
- ↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 14 lipca 1934 r. o podziale powiatu dolińskiego w województwie stanisławowskiem na gminy wiejskie (Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 563).
- ↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s.95-96
- ↑ ВОВ-60 - Сводки
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939–1946, Wydanie I, ISBN 978-83-85865-13-1, s.16
- ↑ Władysław Łozińskim Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, str. 98
- ↑ Wiadomości bieżące. Bolechów. „Słowo Polskie”, s. 7, Nr 406 z 29 sierpnia 1904.
- ↑ Wołooska Wieś, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 894.
Linki zewnętrzne
- Bolechów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 297.
- Opis miasta w Jewish Encyclopedia (ang.)
- Historia Żydów w Bolechowie na portalu Wirtualny Sztetl
- Jan Forowicz, Miejscowości w Karpatach ważne dla naszych przodków i dla nas
