Delatyn: Różnice pomiędzy wersjami

Delatyn
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	iwanofrankowski
Rejon	nadwórniański
Populacja; • liczba ludności	; 8386; (1 stycznia 2019)
Kod pocztowy	78442
	Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Delatyn
	Położenie na mapie Ukrainy Delatyn
	48°31′43″N 24°37′25″E/48,528611 24,623611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 12:54, 9 lis 2019

Delatyn^[1] (ukr. Делятин) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim, w rejonie nadwórniańskim, do 1945^[2] miasto w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie nadwórniańskim.

Delatyn leży niedaleko Nadwórnej, nad Prutem, u wschodniego przedproża pasma Gorganów. Miejscowość letniskowa.

Historia

Prywatna wieś szlachecka prawa wołoskiego, położona była w ziemi halickiej województwa ruskiego^[3].

W okresie międzywojennym miasto znajdowało się w powiecie nadwórniańskim, w województwie stanisławowskim w Polsce. W 1921 roku w mieście mieszkało 3513 Rusinów, 1576 Żydów i 875 Polaków^[4]. Do 17 września 1939 garnizon macierzysty Batalionu KOP „Delatyn”. Od września 1939 do 1941 miasto znalazło się pod okupacją sowiecką, a później od 1941 do 1944 pod okupacją niemiecką.

Podczas wojny ukraińscy nacjonaliści zabili 18 polskich mieszkańców^[4]. Od jesieni 1941 do jesieni 1942 Niemcy dokonali eksterminacji ludności żydowskiej w liczbie ponad 2 tysiące. W kilku egzekucjach w lesie Wilchowiec zabito od 1718 do 1950 osób, pozostałych deportowano do Stanisławowa i Lwowa. Ukrywający się w lasach Żydzi dołączyli w lipcu-sierpniu 1943 do rajdującego w okolicy partyzanckiego zgrupowania Sydora Kowpaka^[5].

Ponownie zajęty przez wojska radzieckie 26 lipca 1944^[6], rok później przekazany Ukraińskiej SRR. W końcu września 1944 w okolicach Delatyna toczyły się ciężkie walki z wojskami niemieckimi.

Zabytki

zamek^[7]

Osoby urodzone w Delatynie

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Delatynie.

Adold Marian Gałacki – porucznik piechoty Wojska Polskiego, „cichociemny”.
Tadeusz Gieruszyński – polski dendrolog,
Adam Harasowski – polski kompozytor, pianista, znawca twórczości Fryderyka Chopina, inżynier mechanik,
Jan Łopuszniak – polski aktor teatralny i filmowy,
Fryderyk Pautsch – polski malarz reprezentujący nurt folklorystyczno-ekspresjonistyczny w sztuce Młodej Polski,
Józef Rybak – polski dowódca wojskowy, generał dywizji Wojska Polskiego II RP.

Przypisy

↑ Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).
↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
↑ Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 81.
↑ ^a ^b Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wydanie I, ISBN 978-83-85865-13-1, s. 335
↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I.A. Altman, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 258
↑ ВОВ-60 - Сводки
↑ Władysław Łoziński, Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, s. 98

Linki zewnętrzne

Delatyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 950 .
Delatyn, pow. nadwórniański, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 399 .
Historia Żydów w Delatynie na portalu Wirtualny Sztetl

[1] Zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 lutego 1937 r. o ustaleniu urzędowych nazw miast (M.P. z 1937 r. nr 69, poz. 104).

[2] Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).

[3] Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 81.

[siekierka-4] Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946, Wydanie I, ISBN 978-83-85865-13-1, s. 335

[5] Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Red. I.A. Altman, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 258

[6] ВОВ-60 - Сводки

[7] Władysław Łoziński, Prawem i lewem. Obyczaje na Czerwonej Rusi w pierwszej połowie XVII wieku, 1903, s. 98

[c-8] zas wojny pozbawione praw miejskich

[b-9] strzałki wsteczne dotyczą stanu z 1939

[a-10] ursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[A]

[B]

[C]

@@ Linia 32: / Linia 32: @@
 Prywatna wieś szlachecka [[prawo wołoskie|prawa wołoskiego]], położona była w [[ziemia halicka|ziemi halickiej]] [[województwo ruskie|województwa ruskiego]]<ref>Grzegorz Jawor, Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin 2000, s. 81.</ref>.
-W [[Historia Polski (1918–1939)|okresie międzywojennym]] miasto znajdowało się w [[powiat nadwórniański|powiecie nadwórniańskim]], w [[województwo stanisławowskie|województwie stanisławowskim]] w [[II Rzeczpospolita|Polsce]]. W 1921 roku w mieście mieszkało 3513 Ukraińców, 1576 Żydów i 875 Polaków<ref name=siekierka>Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, ''Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946'', Wydanie I,  {{ISBN|978-83-85865-13-1}}, s. 335</ref>. Do 17 września 1939 [[garnizon]] macierzysty [[Batalion KOP „Delatyn”|Batalionu KOP „Delatyn”]]. Od września 1939 do 1941 miasto znalazło się pod okupacją sowiecką, a później od 1941 do 1944 pod [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacją niemiecką]].
+W [[Historia Polski (1918–1939)|okresie międzywojennym]] miasto znajdowało się w [[powiat nadwórniański|powiecie nadwórniańskim]], w [[województwo stanisławowskie|województwie stanisławowskim]] w [[II Rzeczpospolita|Polsce]]. W 1921 roku w mieście mieszkało 3513 Rusinów, 1576 Żydów i 875 Polaków<ref name=siekierka>Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Eugeniusz Różański, ''Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie stanisławowskim 1939-1946'', Wydanie I,  {{ISBN|978-83-85865-13-1}}, s. 335</ref>. Do 17 września 1939 [[garnizon]] macierzysty [[Batalion KOP „Delatyn”|Batalionu KOP „Delatyn”]]. Od września 1939 do 1941 miasto znalazło się pod okupacją sowiecką, a później od 1941 do 1944 pod [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacją niemiecką]].
 Podczas wojny ukraińscy nacjonaliści zabili 18 polskich mieszkańców<ref name=siekierka/>. Od jesieni 1941 do jesieni 1942 Niemcy dokonali eksterminacji ludności żydowskiej w liczbie ponad 2 tysiące. W kilku egzekucjach w lesie Wilchowiec zabito od 1718 do 1950 osób, pozostałych deportowano do Stanisławowa i Lwowa. Ukrywający się w lasach Żydzi dołączyli w lipcu-sierpniu 1943 do rajdującego w okolicy partyzanckiego zgrupowania [[Sidor Kowpak|Sydora Kowpaka]]<ref>''Холокост на территории СССР: Энциклопедия'', Red. I.A. Altman, Moskwa 2009, {{ISBN|978-5-8243-1296-6}} s. 258</ref>.

Przynależność wojewódzka	woj. stanisławowskie (1920–39)
Miasta / Prawa miejskie (1920–34 →)	Delatyn (od 1934) Nadwórna (od 1934) Sołotwina (← 1932–34)
Miasteczka (1920–34)	Delatyn (→) Nadwórna (→)
Gminy miejskie (1920–39 →)	Delatyn Nadwórna
Gminy wiejskie zbiorowe (1934–39 →)	Jabłonica Jaremcze Łanczyn Majdan Średni Mikuliczyn Osławy Białe Pniów Porohy Przerośl Rosulna Sołotwina Starunia Worochta Zielona