Johann Christoph Friedrich GutsMuths: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy
+ rozbudowa artykułu na podst. przypisów w Tygodniu Sportu II
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
[[Plik:J-C-F-GutsMuths.jpg|thumb]]
|imię i nazwisko = Johann Christoph Friedrich GutsMuths
'''Johann Christoph Friedrich GutsMuths''' (ur. [[9 sierpnia]] [[1759]] w [[Quedlinburg]]u, zm. [[21 maja]] [[1839]] w [[Waltershausen]]) – [[pedagogika|pedagog]] niemiecki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne. Stworzył zasady [[Gimnastyka artystyczna|gimnastyki artystycznej]].
|imię i nazwisko org =
|grafika = J-C-F-GutsMuths.jpg
|opis grafiki =
|podpis =
|data urodzenia = [[9 sierpnia]] [[1759]]
|miejsce urodzenia = [[Quedlinburg]]
|data śmierci = [[21 maja]] [[1839]]
|miejsce śmierci = [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]]
|zawód = pedagog
|odznaczenia =
|commons = Category:Johann Christoph Friedrich GutsMuths
|www =
}}
'''Johann Christoph Friedrich GutsMuths''' (ur. [[9 sierpnia]] [[1759]] w [[Quedlinburg]]u, zm. [[21 maja]] [[1839]] w [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]]) – [[pedagogika|pedagog]] niemiecki, nauczyciel geografii i gimnastyki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne.


== Życiorys ==
Najważniejsze jego dzieła w języku niemieckim to: ''Gymnastik für die Jugend'' (1793), ''Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes'' (1796), ''Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst'' (1798), ''Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes'' (1817) i ''Handbuch der Geographie'' (1810).
Johann Christoph Friedrich GutsMuths urodził się 9 sierpnia 1759 roku w [[Quedlinburg]]u{{odn|NDB|1966}}. W 1770 roku rozpoczął naukę w liceum w Quedlinburgu{{odn|NDB|1966}}. W 1773 roku został nauczycielem [[Carl Ritter|Carla Rittera]] (1759–1839), późniejszego współtwórcy nowożytnej [[geografia|geografii]]{{odn|NDB|1966}}. Interesował się [[pedagogika|pedagogiką]], studiował prace [[Johannes Bernhard Basedow|Johannesa Bernharda Basedowa]] (1724–1790) i [[Jean-Jacques Rousseau|Jean-Jacques'a Rousseau]] (1712–1778){{odn|NDB|1966}}.


W latach 1779–1782 studiował [[teologia|teologię]] w Halle i uczęszczał na wykłady z pedagogiki prowadzone przez [[Ernst Christian Trapp|Ernsta Christiana Trappa]] (1745–1818){{odn|NDB|1966}}. W 1782 roku ponownie został nauczycielem Rittera, który trzy lata później wraz z bratem rozpoczął naukę w Philanthropinum w [[Waltershausen|Schnepfenthal]], gdzie GutsMuths został zatrudniony jako nauczyciel{{odn|NDB|1966}}. Nauczał tam geografii, języka francuskiego, gimnastyki i pływania{{odn|NDB|1966}}.
W 1800 jego praca na temat wychowania fizycznego została przetłumaczona na angielski i wydana w Londynie pod tytułem ''Gymnastics for youth: or A practical guide to healthful and amusing exercises for the use of schools''.


Zajmował się zagadnieniami edukacji, a z czasem kwestiami aktywności fizycznej w pracy nauczyciela gimnastyki, zbierając i opracowując ćwiczenia gimnastyczne{{odn|NDB|1966}}. W 1793 roku wydał pracę ''Gymnastik für die Jugend'' ze zbiorem ćwiczeń fizycznych, która została przetłumaczona na
== Bibliografia ==
duński, angielski, francuski, holenderski, włoski i grecki{{odn|NDB|1966}}. Następnie opublikował prace na temat gier i zabaw (1796) oraz pływania (1798), które również cieszyły się wielkim zainteresowaniem{{odn|NDB|1966}}. Zajmował się także zagadnieniami nauczana geografii, walcząc z utartymi metodami zorientowanymi na nauczanie granic państwowych i propagując bardziej kompleksowe nauczanie{{odn|NDB|1966}}. Od 1800 roku był redaktorem pisma ''Bibliothek für Pädagogik, Schulwesen und die gesammte pädagogische Litteratur Deutschlands'', które przez kolejne 20 lat ukazywało się pod różnymi tytułami{{odn|ADB|1879}}.
Janusz Orzech, ''Rozwój koncepcji, technik i metod fizjoterapii'', SiR, Tarnów 2001


Największe zasługi GutsMuths ma na polu promocji wychowania fizycznego{{odn|NDB|1966}}. Uznawany jest za jednego z najważniejszych pionierów i autorów ćwiczeń fizycznych w historii edukacji{{odn|NDB|1966}}.


GutsMuths zmarł 21 maja 1839 roku w [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]]{{odn|NDB|1966}}.


== Publikacje ==
{{Kontrola autorytatywna}}
Wybór prac podany za [[Neue Deutsche Biographie]]{{odn|NDB|1966}}:
* ''Gymnastik für die Jugend'', 1793
* ''Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes für die Jugend, ihre Erzieher und alle Freunde unschuldiger Jugendfreuden'', 1796
* ''Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst'', 1798
* ''Spielalmanach für die Jugend'', 1802
* ''Über vaterländische Erziehung, in: ''Bibliothek der Pädagogischen Literatur'', 1814
* 'Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes'', 1817
* ''Lehrbuch der Geografie, Zum Gebrauch für Lehrer bei Unterricht,… und für Freunde der Geografie überhaupt, mit Rücksicht selbst auf die letzten, 1810–1813
* ''Kurzer Abriß der Erdbeschreibung als Leitfaden uund Memoirenbuch für Schulen'', 1819
* ''Versuch einer Methodik des geografischen Unterrichts, 1835
W 1800 jego praca na temat wychowania fizycznego została przetłumaczona na angielski i wydana w Londynie pod tytułem ''Gymnastics for youth: or A practical guide to healthful and amusing exercises for the use of schools''.


== Przypisy ==
[[Kategoria:Niemieccy geografowie|GutsMuths, Johann Christoph Friedrich]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Niemieccy pedagodzy|GutsMuths, Johann Christoph Friedrich]]

[[Kategoria:Urodzeni w 1759|GutsMuths, Johann Christoph Friedrich]]
== Bibliografia ==
[[Kategoria:Zmarli w 1839|GutsMuths, Johann Christoph Friedrich]]
* Janusz Orzech, ''Rozwój koncepcji, technik i metod fizjoterapii'', SiR, Tarnów 2001
* {{Cytuj książkę | tytuł = [[Neue Deutsche Biographie]] [Online-Version] | data = 1966 | strony = 350–351| tom = 7 | rozdział = Guts Muths, Christoph | imię r = Ommo | nazwisko r = Grupe | data dostępu = 2020-01-01 | adres rozdziału = https://www.deutsche-biographie.de/pnd118699520.html#ndbcontent |język =de|odn={{odn/id|NDB|1966}}}}
* {{Cytuj książkę | tytuł = [[Allgemeine Deutsche Biographie ]] [Online-Version] | data = 1879 | strony = 224–225| tom = 10 | rozdział = Guts Muths, Christoph | imię r = Heinrich | nazwisko r = Kämmel| data dostępu = 2020-01-01 | adres rozdziału = https://www.deutsche-biographie.de/pnd118699520.html#adbcontent |język =de|odn={{odn/id|ADB|1879}}}}

{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORT:GutsMuths, Johann Christoph Friedrich}}
[[Kategoria:Niemieccy geografowie]]
[[Kategoria:Niemieccy pedagodzy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1759]]
[[Kategoria:Zmarli w 1839]]

Wersja z 11:59, 1 sty 2020

Johann Christoph Friedrich GutsMuths
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

9 sierpnia 1759
Quedlinburg

Data i miejsce śmierci

21 maja 1839
Ibenhain bei Schnepfenthal

Zawód, zajęcie

pedagog

Johann Christoph Friedrich GutsMuths (ur. 9 sierpnia 1759 w Quedlinburgu, zm. 21 maja 1839 w Ibenhain bei Schnepfenthal) – pedagog niemiecki, nauczyciel geografii i gimnastyki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne.

Życiorys

Johann Christoph Friedrich GutsMuths urodził się 9 sierpnia 1759 roku w Quedlinburgu[1]. W 1770 roku rozpoczął naukę w liceum w Quedlinburgu[1]. W 1773 roku został nauczycielem Carla Rittera (1759–1839), późniejszego współtwórcy nowożytnej geografii[1]. Interesował się pedagogiką, studiował prace Johannesa Bernharda Basedowa (1724–1790) i Jean-Jacques'a Rousseau (1712–1778)[1].

W latach 1779–1782 studiował teologię w Halle i uczęszczał na wykłady z pedagogiki prowadzone przez Ernsta Christiana Trappa (1745–1818)[1]. W 1782 roku ponownie został nauczycielem Rittera, który trzy lata później wraz z bratem rozpoczął naukę w Philanthropinum w Schnepfenthal, gdzie GutsMuths został zatrudniony jako nauczyciel[1]. Nauczał tam geografii, języka francuskiego, gimnastyki i pływania[1].

Zajmował się zagadnieniami edukacji, a z czasem kwestiami aktywności fizycznej w pracy nauczyciela gimnastyki, zbierając i opracowując ćwiczenia gimnastyczne[1]. W 1793 roku wydał pracę Gymnastik für die Jugend ze zbiorem ćwiczeń fizycznych, która została przetłumaczona na duński, angielski, francuski, holenderski, włoski i grecki[1]. Następnie opublikował prace na temat gier i zabaw (1796) oraz pływania (1798), które również cieszyły się wielkim zainteresowaniem[1]. Zajmował się także zagadnieniami nauczana geografii, walcząc z utartymi metodami zorientowanymi na nauczanie granic państwowych i propagując bardziej kompleksowe nauczanie[1]. Od 1800 roku był redaktorem pisma Bibliothek für Pädagogik, Schulwesen und die gesammte pädagogische Litteratur Deutschlands, które przez kolejne 20 lat ukazywało się pod różnymi tytułami[2].

Największe zasługi GutsMuths ma na polu promocji wychowania fizycznego[1]. Uznawany jest za jednego z najważniejszych pionierów i autorów ćwiczeń fizycznych w historii edukacji[1].

GutsMuths zmarł 21 maja 1839 roku w Ibenhain bei Schnepfenthal[1].

Publikacje

Wybór prac podany za Neue Deutsche Biographie[1]:

  • Gymnastik für die Jugend, 1793
  • Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes für die Jugend, ihre Erzieher und alle Freunde unschuldiger Jugendfreuden, 1796
  • Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst, 1798
  • Spielalmanach für die Jugend, 1802
  • Über vaterländische Erziehung, in: Bibliothek der Pädagogischen Literatur, 1814
  • 'Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes, 1817
  • Lehrbuch der Geografie, Zum Gebrauch für Lehrer bei Unterricht,… und für Freunde der Geografie überhaupt, mit Rücksicht selbst auf die letzten, 1810–1813
  • Kurzer Abriß der Erdbeschreibung als Leitfaden uund Memoirenbuch für Schulen, 1819
  • Versuch einer Methodik des geografischen Unterrichts, 1835

W 1800 jego praca na temat wychowania fizycznego została przetłumaczona na angielski i wydana w Londynie pod tytułem Gymnastics for youth: or A practical guide to healthful and amusing exercises for the use of schools.

Przypisy

Bibliografia