Johann Christoph Friedrich GutsMuths: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
+ rozbudowa artykułu na podst. przypisów w Tygodniu Sportu II |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox |
|||
[[Plik:J-C-F-GutsMuths.jpg|thumb]] |
|||
|imię i nazwisko = Johann Christoph Friedrich GutsMuths |
|||
⚫ | '''Johann Christoph Friedrich GutsMuths''' (ur. [[9 sierpnia]] [[1759]] w [[Quedlinburg]]u, zm. [[21 maja]] [[1839]] w [[Waltershausen]]) – [[pedagogika|pedagog]] niemiecki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne. |
||
|imię i nazwisko org = |
|||
|grafika = J-C-F-GutsMuths.jpg |
|||
|opis grafiki = |
|||
|podpis = |
|||
|data urodzenia = [[9 sierpnia]] [[1759]] |
|||
|miejsce urodzenia = [[Quedlinburg]] |
|||
|data śmierci = [[21 maja]] [[1839]] |
|||
|miejsce śmierci = [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]] |
|||
|zawód = pedagog |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = Category:Johann Christoph Friedrich GutsMuths |
|||
|www = |
|||
}} |
|||
⚫ | '''Johann Christoph Friedrich GutsMuths''' (ur. [[9 sierpnia]] [[1759]] w [[Quedlinburg]]u, zm. [[21 maja]] [[1839]] w [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]]) – [[pedagogika|pedagog]] niemiecki, nauczyciel geografii i gimnastyki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne. |
||
== Życiorys == |
|||
Najważniejsze jego dzieła w języku niemieckim to: ''Gymnastik für die Jugend'' (1793), ''Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes'' (1796), ''Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst'' (1798), ''Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes'' (1817) i ''Handbuch der Geographie'' (1810). |
|||
Johann Christoph Friedrich GutsMuths urodził się 9 sierpnia 1759 roku w [[Quedlinburg]]u{{odn|NDB|1966}}. W 1770 roku rozpoczął naukę w liceum w Quedlinburgu{{odn|NDB|1966}}. W 1773 roku został nauczycielem [[Carl Ritter|Carla Rittera]] (1759–1839), późniejszego współtwórcy nowożytnej [[geografia|geografii]]{{odn|NDB|1966}}. Interesował się [[pedagogika|pedagogiką]], studiował prace [[Johannes Bernhard Basedow|Johannesa Bernharda Basedowa]] (1724–1790) i [[Jean-Jacques Rousseau|Jean-Jacques'a Rousseau]] (1712–1778){{odn|NDB|1966}}. |
|||
W latach 1779–1782 studiował [[teologia|teologię]] w Halle i uczęszczał na wykłady z pedagogiki prowadzone przez [[Ernst Christian Trapp|Ernsta Christiana Trappa]] (1745–1818){{odn|NDB|1966}}. W 1782 roku ponownie został nauczycielem Rittera, który trzy lata później wraz z bratem rozpoczął naukę w Philanthropinum w [[Waltershausen|Schnepfenthal]], gdzie GutsMuths został zatrudniony jako nauczyciel{{odn|NDB|1966}}. Nauczał tam geografii, języka francuskiego, gimnastyki i pływania{{odn|NDB|1966}}. |
|||
⚫ | |||
Zajmował się zagadnieniami edukacji, a z czasem kwestiami aktywności fizycznej w pracy nauczyciela gimnastyki, zbierając i opracowując ćwiczenia gimnastyczne{{odn|NDB|1966}}. W 1793 roku wydał pracę ''Gymnastik für die Jugend'' ze zbiorem ćwiczeń fizycznych, która została przetłumaczona na |
|||
⚫ | |||
duński, angielski, francuski, holenderski, włoski i grecki{{odn|NDB|1966}}. Następnie opublikował prace na temat gier i zabaw (1796) oraz pływania (1798), które również cieszyły się wielkim zainteresowaniem{{odn|NDB|1966}}. Zajmował się także zagadnieniami nauczana geografii, walcząc z utartymi metodami zorientowanymi na nauczanie granic państwowych i propagując bardziej kompleksowe nauczanie{{odn|NDB|1966}}. Od 1800 roku był redaktorem pisma ''Bibliothek für Pädagogik, Schulwesen und die gesammte pädagogische Litteratur Deutschlands'', które przez kolejne 20 lat ukazywało się pod różnymi tytułami{{odn|ADB|1879}}. |
|||
⚫ | |||
Największe zasługi GutsMuths ma na polu promocji wychowania fizycznego{{odn|NDB|1966}}. Uznawany jest za jednego z najważniejszych pionierów i autorów ćwiczeń fizycznych w historii edukacji{{odn|NDB|1966}}. |
|||
GutsMuths zmarł 21 maja 1839 roku w [[Waltershausen|Ibenhain bei Schnepfenthal]]{{odn|NDB|1966}}. |
|||
== Publikacje == |
|||
⚫ | |||
Wybór prac podany za [[Neue Deutsche Biographie]]{{odn|NDB|1966}}: |
|||
* ''Gymnastik für die Jugend'', 1793 |
|||
* ''Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes für die Jugend, ihre Erzieher und alle Freunde unschuldiger Jugendfreuden'', 1796 |
|||
* ''Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst'', 1798 |
|||
* ''Spielalmanach für die Jugend'', 1802 |
|||
* ''Über vaterländische Erziehung, in: ''Bibliothek der Pädagogischen Literatur'', 1814 |
|||
* 'Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes'', 1817 |
|||
* ''Lehrbuch der Geografie, Zum Gebrauch für Lehrer bei Unterricht,… und für Freunde der Geografie überhaupt, mit Rücksicht selbst auf die letzten, 1810–1813 |
|||
* ''Kurzer Abriß der Erdbeschreibung als Leitfaden uund Memoirenbuch für Schulen'', 1819 |
|||
* ''Versuch einer Methodik des geografischen Unterrichts, 1835 |
|||
⚫ | |||
== Przypisy == |
|||
⚫ | |||
{{Przypisy}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
* {{Cytuj książkę | tytuł = [[Neue Deutsche Biographie]] [Online-Version] | data = 1966 | strony = 350–351| tom = 7 | rozdział = Guts Muths, Christoph | imię r = Ommo | nazwisko r = Grupe | data dostępu = 2020-01-01 | adres rozdziału = https://www.deutsche-biographie.de/pnd118699520.html#ndbcontent |język =de|odn={{odn/id|NDB|1966}}}} |
|||
* {{Cytuj książkę | tytuł = [[Allgemeine Deutsche Biographie ]] [Online-Version] | data = 1879 | strony = 224–225| tom = 10 | rozdział = Guts Muths, Christoph | imię r = Heinrich | nazwisko r = Kämmel| data dostępu = 2020-01-01 | adres rozdziału = https://www.deutsche-biographie.de/pnd118699520.html#adbcontent |język =de|odn={{odn/id|ADB|1879}}}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Niemieccy geografowie]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ |
Wersja z 11:59, 1 sty 2020
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
pedagog |
Johann Christoph Friedrich GutsMuths (ur. 9 sierpnia 1759 w Quedlinburgu, zm. 21 maja 1839 w Ibenhain bei Schnepfenthal) – pedagog niemiecki, nauczyciel geografii i gimnastyki. Jako pierwszy wprowadził do programu szkolnego systematyczne ćwiczenia fizyczne.
Życiorys
Johann Christoph Friedrich GutsMuths urodził się 9 sierpnia 1759 roku w Quedlinburgu[1] . W 1770 roku rozpoczął naukę w liceum w Quedlinburgu[1] . W 1773 roku został nauczycielem Carla Rittera (1759–1839), późniejszego współtwórcy nowożytnej geografii[1] . Interesował się pedagogiką, studiował prace Johannesa Bernharda Basedowa (1724–1790) i Jean-Jacques'a Rousseau (1712–1778)[1] .
W latach 1779–1782 studiował teologię w Halle i uczęszczał na wykłady z pedagogiki prowadzone przez Ernsta Christiana Trappa (1745–1818)[1] . W 1782 roku ponownie został nauczycielem Rittera, który trzy lata później wraz z bratem rozpoczął naukę w Philanthropinum w Schnepfenthal, gdzie GutsMuths został zatrudniony jako nauczyciel[1] . Nauczał tam geografii, języka francuskiego, gimnastyki i pływania[1] .
Zajmował się zagadnieniami edukacji, a z czasem kwestiami aktywności fizycznej w pracy nauczyciela gimnastyki, zbierając i opracowując ćwiczenia gimnastyczne[1] . W 1793 roku wydał pracę Gymnastik für die Jugend ze zbiorem ćwiczeń fizycznych, która została przetłumaczona na duński, angielski, francuski, holenderski, włoski i grecki[1] . Następnie opublikował prace na temat gier i zabaw (1796) oraz pływania (1798), które również cieszyły się wielkim zainteresowaniem[1] . Zajmował się także zagadnieniami nauczana geografii, walcząc z utartymi metodami zorientowanymi na nauczanie granic państwowych i propagując bardziej kompleksowe nauczanie[1] . Od 1800 roku był redaktorem pisma Bibliothek für Pädagogik, Schulwesen und die gesammte pädagogische Litteratur Deutschlands, które przez kolejne 20 lat ukazywało się pod różnymi tytułami[2] .
Największe zasługi GutsMuths ma na polu promocji wychowania fizycznego[1] . Uznawany jest za jednego z najważniejszych pionierów i autorów ćwiczeń fizycznych w historii edukacji[1] .
GutsMuths zmarł 21 maja 1839 roku w Ibenhain bei Schnepfenthal[1] .
Publikacje
Wybór prac podany za Neue Deutsche Biographie[1] :
- Gymnastik für die Jugend, 1793
- Spiele zur Übung und Erholung des Körpers und Geistes für die Jugend, ihre Erzieher und alle Freunde unschuldiger Jugendfreuden, 1796
- Kleines Lehrbuch der Schwimmkunst, 1798
- Spielalmanach für die Jugend, 1802
- Über vaterländische Erziehung, in: Bibliothek der Pädagogischen Literatur, 1814
- 'Turnbuch für die Söhne des Vaterlandes, 1817
- Lehrbuch der Geografie, Zum Gebrauch für Lehrer bei Unterricht,… und für Freunde der Geografie überhaupt, mit Rücksicht selbst auf die letzten, 1810–1813
- Kurzer Abriß der Erdbeschreibung als Leitfaden uund Memoirenbuch für Schulen, 1819
- Versuch einer Methodik des geografischen Unterrichts, 1835
W 1800 jego praca na temat wychowania fizycznego została przetłumaczona na angielski i wydana w Londynie pod tytułem Gymnastics for youth: or A practical guide to healthful and amusing exercises for the use of schools.
Przypisy
Bibliografia
- Janusz Orzech, Rozwój koncepcji, technik i metod fizjoterapii, SiR, Tarnów 2001
- Ommo Grupe: Guts Muths, Christoph. W: Neue Deutsche Biographie [Online-Version]. T. 7. 1966, s. 350–351. (niem.).
- Heinrich Kämmel: Guts Muths, Christoph. W: Allgemeine Deutsche Biographie [Online-Version]. T. 10. 1879, s. 224–225. (niem.).