Eratostenes: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kat.
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołanie szablonu {{encyklopedia PWN}}
Linia 16: Linia 16:
}}
}}
[[Plik:Mappa di Eratostene.jpg|thumb|240px|XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa]]
[[Plik:Mappa di Eratostene.jpg|thumb|240px|XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa]]
'''Eratostenes''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Ἐρατοσθένης}} ''Eratosthenes''; ur. [[276 p.n.e.]] w [[Cyrena|Cyrenie]], zm. [[194 p.n.e.]]) – [[starożytna Grecja|grecki]] [[Matematyka|matematyk]], [[astronomia|astronom]], [[Filozofia|filozof]], [[geografia|geograf]] i [[Liryka|poeta]]. W 255 p.n.e. przeniósł się do [[Aleksandria|Aleksandrii]]<ref name="EPWN">{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Eratostenes-z-Cyreny;3898379.html | tytuł = Eratostenes z Cyreny | opublikowany = Encyklopedia PWN | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>.
'''Eratostenes''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Ἐρατοσθένης}} ''Eratosthenes''; ur. [[276 p.n.e.]] w [[Cyrena|Cyrenie]], zm. [[194 p.n.e.]]) – [[starożytna Grecja|grecki]] [[Matematyka|matematyk]], [[astronomia|astronom]], [[Filozofia|filozof]], [[geografia|geograf]] i [[Liryka|poeta]]. W 255 p.n.e. przeniósł się do [[Aleksandria|Aleksandrii]]<ref name="EPWN">{{encyklopedia PWN|id = 3898379|tytuł=Eratostenes z Cyreny|data dostępu=2017-05-11}}</ref>.


Wyznaczył obwód Ziemi (zob. [[Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki#Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi|opis eksperymentu]]) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od [[Gibraltar]]u, można dotrzeć do [[Indie|Indii]]. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie [[rok przestępny|roku przestępnego]], czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu<ref name=" O'Connor">{{Cytuj stronę | url = http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Eratosthenes.html | tytuł = Eratosthenes of Cyrene | autor = J. J. O'Connor, E. F. Robertson | opublikowany = O'Connor | język = en | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>. Opracował katalog 675 gwiazd{{r| O'Connor}}. Skonstruował [[mezolabium]]<ref>{{Cytuj | tytuł=Matematyka | seria=Encyklopedia szkolna | miejsce=Warszawa | data=1990 | wydawca=Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | s=190 | isbn=83-02-02551-8}}</ref>.
Wyznaczył obwód Ziemi (zob. [[Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki#Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi|opis eksperymentu]]) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od [[Gibraltar]]u, można dotrzeć do [[Indie|Indii]]. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie [[rok przestępny|roku przestępnego]], czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu<ref name=" O'Connor">{{Cytuj stronę | url = http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Eratosthenes.html | tytuł = Eratosthenes of Cyrene | autor = J. J. O'Connor, E. F. Robertson | opublikowany = O'Connor | język = en | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>. Opracował katalog 675 gwiazd{{r| O'Connor}}. Skonstruował [[mezolabium]]<ref>{{Cytuj | tytuł=Matematyka | seria=Encyklopedia szkolna | miejsce=Warszawa | data=1990 | wydawca=Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | s=190 | isbn=83-02-02551-8}}</ref>.

Wersja z 11:57, 28 lut 2020

Eratostenes
Ἐρατοσθένης
{{{alt grafiki}}}
Eratostenes z Cyreny (nowożytna rycina)
Data i miejsce urodzenia

276 p.n.e.
Cyrena

Data śmierci

194 p.n.e.

Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa

Eratostenes (gr. Ἐρατοσθένης Eratosthenes; ur. 276 p.n.e. w Cyrenie, zm. 194 p.n.e.) – grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. W 255 p.n.e. przeniósł się do Aleksandrii[1].

Wyznaczył obwód Ziemi (zob. opis eksperymentu) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od Gibraltaru, można dotrzeć do Indii. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego, czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu[2]. Opracował katalog 675 gwiazd[2]. Skonstruował mezolabium[3].

Najważniejsze dzieła Eratostenesa to:

Był również badaczem twórczości Homera – ustalił datę zdobycia Troi na rok 1184 p.n.e., czyli nieodbiegającą od współczesnych szacunków[4]. Podał sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa. W 236 p.n.e. przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską[1].

W wieku 82 lat, nie mogąc pogodzić się z utratą wzroku, zagłodził się na śmierć[5][6].

Prace matematyczne Eratostenesa są znane głównie z pism Pappusa z Aleksandrii, zaś jego opisy geograficzne z ksiąg Strabona[6].

Przypisy

  1. ↑ a b Eratostenes z Cyreny, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2017-05-11].
  2. ↑ a b J. J. O'Connor, E. F. Robertson: Eratosthenes of Cyrene. O'Connor. [dostęp 2017-05-11]. (ang.).
  3. ↑ Matematyka, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990 (Encyklopedia szkolna), s. 190, ISBN 83-02-02551-8.
  4. ↑ Eratostenes. historia.info.pl. [dostęp 2017-05-11]. (pol.).
  5. ↑ Henry Smith Williams, Edward Huntington Williams: A history of science. T. 1. Charleston, S.C.: BiblioBazaar, 2007, s. 188. ISBN 978-1-4346-1615-9. (ang.).
  6. ↑ a b Eratosthenes, Greek scientist. Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2017-05-11]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eratostenes&oldid=58913759”