Marian Filar: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Aight 2009 (dyskusja | edycje) →Odznaczenia: drobne merytoryczne |
m uzup. przypis |
||
Linia 17: | Linia 17: | ||
| commons = |
| commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Marian Andrzej Filar''' (ur. [[6 października]] [[1942]] w [[Krosno|Krośnie]], zm. [[1 czerwca]] [[2020]]<ref>{{Cytuj |tytuł = |
'''Marian Andrzej Filar''' (ur. [[6 października]] [[1942]] w [[Krosno|Krośnie]], zm. [[1 czerwca]] [[2020]]<ref>{{Cytuj |autor = Grzegorz Giedrys |tytuł = Zmarł prof. Marian Filar, wybitny prawnik i były poseł na Sejm |data = 2020-06-01 |data dostępu = 2020-06-01 |opublikowany = torun.wyborcza.pl |url = https://torun.wyborcza.pl/torun/7,48723,25992690,zmarl-prof-marian-filar-wybitny-prawnik-i-byly-posel-na-sejm.html?disableRedirects=true}}</ref>) – polski prawnik, [[Tytuł profesora|profesor]] [[Nauki prawne|nauk prawnych]], [[polityk]], poseł na [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejm]] [[Posłowie na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej VI kadencji|VI]] kadencji. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
Wersja z 16:35, 1 cze 2020
Data i miejsce urodzenia |
6 października 1942 |
---|---|
Data śmierci |
1 czerwca 2020 |
Poseł VI kadencji Sejmu | |
Okres |
od 5 listopada 2007 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
Marian Andrzej Filar (ur. 6 października 1942 w Krośnie, zm. 1 czerwca 2020[1]) – polski prawnik, profesor nauk prawnych, polityk, poseł na Sejm VI kadencji.
Życiorys
Działalność naukowa
W 1967 ukończył studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Doktoryzował się z prawa w 1972 na tym samym wydziale. Habilitację uzyskał w 1977. W latach 1978–1979 był wykładowcą Wyższej Szkoły Oficerskiej MSW im. Feliksa Dzierżyńskiego w Legionowie. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1988, profesorem zwyczajnym został w 1991. W 1990 został kierownikiem Katedry Prawa Karnego i Polityki Kryminalnej UMK w Toruniu. Był dziekanem Wydziału Prawa i Administracji UMK w Toruniu w latach 1988–1990 i prorektorem tej uczelni od 1990 do 1993.
Członek licznych towarzystw naukowych polskich i międzynarodowych, także gremiów kierowniczych. Autor przeszło 180 prac i wydawnictw książkowych w języku polskim i językach obcych z dziedziny prawa karnego, polityki kryminalnej, seksualnego prawa karnego, lekarskiego prawa karnego. Promotor licznych rozpraw doktorskich i prac magisterskich.
Wykładowca na wielu uniwersytetach zagranicznych (m.in. Niemcy, Włochy, Finlandia). Ekspert Organizacji Narodów Zjednoczonych w dziedzinie zapobiegania i kontroli przestępczości. Współautor kodyfikacji prawa karnego i lekarskiego. Specjalista w dziedzinie definicji przestępstw seksualnych.
Sekretarz generalny Towarzystwa Naukowego w Toruniu, prezes Towarzystwa Miłośników Torunia. Autor cotygodniowych felietonów prasowych, najpierw w „Nowościach”, następnie w toruńskim dodatku lokalnym „Gazety Wyborczej”. Powoływany w skład Komitetu Bioetyki Polskiej Akademii Nauk[2].
Działalność polityczna
Należał do Kongresu Liberalno-Demokratycznego, potem do Unii Wolności, następnie do Partii Demokratycznej – demokraci.pl (do sierpnia 2006 wobec zaniku struktur lokalnych). W latach 1997–2001 był wiceprzewodniczącym Trybunału Stanu.
Wielokrotnie bez powodzenia kandydował w różnych wyborach – w 1997 ubiegał się o mandat posła z listy Unii Wolności. W 2001 startował do Senatu w ramienia komitetu Blok Senat 2001, rok później z lokalnego ugrupowania do sejmiku. W czerwcu 2004 kandydował w wyborach do Parlamentu Europejskiego, zdobywając 29 185 głosów (drugie miejsce w województwie kujawsko-pomorskim), jednak nie został eurodeputowanym. W wyborach parlamentarnych w 2005 był liderem Partii Demokratycznej – demokraci.pl w okręgu toruńsko-włocławskim. W wyborach samorządowych w 2006 kandydował na urząd prezydenta Torunia z własnego komitetu przy poparciu Platformy Obywatelskiej. Uzyskał drugi wynik – 18,71% poparcia (11 960 głosów), przegrywając z ubiegającym się o reelekcję Michałem Zaleskim.
W wyborach parlamentarnych w 2007 uzyskał mandat poselski z listy Lewicy i Demokratów (jako kandydat bezpartyjny, rekomendowany przez Partię Demokratyczną) w okręgu toruńskim z wynikiem 21 892 głosy. W grudniu 2007 został reprezentantem Sejmu w Krajowej Radzie Sądownictwa. Po wyborach ponownie wstąpił do Partii Demokratycznej, zasiadał w Radzie Politycznej i władzach regionalnych tego ugrupowania. Po odejściu z LiD posłów związanych z PD współtworzył powołane 9 kwietnia 2008 Demokratyczne Koło Poselskie.
W styczniu 2009 Instytut Pamięci Narodowej wniósł o jego lustrację w związku z podejrzeniami o „kłamstwo lustracyjne”[3]. 26 czerwca tego samego roku Sąd Okręgowy w Bydgoszczy uznał jego oświadczenie o zaprzeczeniu współpracy za zgodne z prawdą[4].
W tym samym miesiącu wraz z Bogdanem Lisem opuścił Partię Demokratyczną, a na początku lipca 2009 przystąpił do Stronnictwa Demokratycznego (był członkiem rady naczelnej oraz zarządu głównego partii). 16 lipca 2009 jego koło poselskie zostało przemianowane na DKP SD, a w czerwcu 2011 przestało istnieć, w wyniku czego został posłem niezrzeszonym. W tym samym roku bezskutecznie kandydował na senatora jako kandydat KWW Unia Prezydentów – Obywatele do Senatu.
Wybrane publikacje
- Lekarskie prawo karne, 2000.
- Odpowiedzialność lekarzy i zakładów opieki zdrowotnej, 2004.
- Pornografia: studium z dziedziny polityki kryminalnej, 1977.
- Przestępstwa seksualne w polskim prawie karnym, 1985.
- Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym, 1974.
- Seksuologia kulturowa (współautor), 1980.
- Transpozycje płci: transseksualizm i inne zaburzenia identyfikacji płciowej (współautor), 2001.
- W służbie utopii, 1992.
- Zarys prawa karnego (współautor), 1978.
Odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2015)[5][6]
- Medal Komisji Edukacji Narodowej
Przypisy
- ↑ Grzegorz Giedrys , Zmarł prof. Marian Filar, wybitny prawnik i były poseł na Sejm [online], torun.wyborcza.pl, 1 czerwca 2020 [dostęp 2020-06-01] .
- ↑ Skład Komitetu. pan.pl. [dostęp 2020-05-17].
- ↑ IPN wnosi do sądu o lustrację dwóch parlamentarzystów. gazeta.pl, 12 stycznia 2009. [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Sąd: Marian Filar nie jest kłamcą lustracyjnym. interia.pl, 26 czerwca 2009. [dostęp 2020-05-17].
- ↑ M.P. z 2015 r. poz. 510
- ↑ Wolność trzeba zawsze umacniać. prezydent.pl, 3 maja 2015. [dostęp 2020-05-17].
Bibliografia
- Prof. zw. dr hab. Marian Andrzej Filar, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2008-07-02] .[martwy link]
- Strona sejmowa posła VI kadencji. [dostęp 2020-05-17].
- Absolwenci Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Członkowie Komitetu Nauk Prawnych PAN
- Członkowie Krajowej Rady Sądownictwa
- Członkowie Trybunału Stanu
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Medalem Komisji Edukacji Narodowej
- Politycy Kongresu Liberalno-Demokratycznego
- Politycy Partii Demokratycznej – demokraci.pl
- Politycy Stronnictwa Demokratycznego
- Politycy Unii Wolności
- Polscy karniści
- Posłowie z okręgu Toruń
- Wykładowcy Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Ludzie urodzeni w Krośnie
- Urodzeni w 1942
- Zmarli w 2020