Rudaki: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 23:24, 28 sie 2020

Rudaki, właśc. Abu Abdullah Dżafar ben Muhammad (ur. 857, zm. ok. 941) – poeta perski, uważany za największego twórcę perskojęzycznego swoich czasów. Rudaki uważany jest także za klasyka literatury tadżyckiej.

Pochodził z rodziny chłopskiej^[1] z miejscowości Pandżrud (lub Pandż Rud^[1]) na terenie obecnego Tadżykistanu. Długie lata był nadwornym poetą samanidzkiego emira Nasra II Ibn Ahmada (panującego w latach 914-943), władcy Chorasanu i Transoksanii. Siedziba dworu znajdowała się w Bucharze (Uzbekistan). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości^[1]. Był już wówczas niewidomy, niektóre źródła sugerują również celowe oślepienie^[2]. Powodem wydalenia mogła być jego przyjaźń z obalonym w 937 r. wezyrem Nasrem II Belamim lub udział w ruchu karmatów^[2].

Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów^[2], stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to kasydy, gazele, poematy dydaktyczne, wiersze satyryczne, elegie^[2]. Jego twórczość nawiązywała do życia codziennego^[3], wychwalanego jako najlepszego nauczyciela. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy XI w.

Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie Dywan perski autorstwa Władysława Dulęby, Kraków 1977.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Gafurow 1978 ↓, s. 398.
↑ ^a ^b ^c ^d Gafurow 1978 ↓, s. 399.
↑ MaciejM. Salamon MaciejM. (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 620, ISBN 83-85719-85-7 .

Bibliografia

BobodżanB. Gafurow BobodżanB., Dzieje i kultura ludów Azji Centralnej, Warszawa 1978 .

Linki zewnętrzne

[CITEREFGafurow1978398-1] Gafurow 1978 ↓, s. 398.

[CITEREFGafurow1978399-2] Gafurow 1978 ↓, s. 399.

[3] MaciejM. Salamon MaciejM. (red.), Wielka Historia Świata, t. 4. Kształtowanie średniowiecza, Kraków: Oficyna Wydawnicza FOGRA, 2005, s. 620, ISBN 83-85719-85-7 .

[1]

[2]

[3]

@@ Linia 5: / Linia 5: @@
 Pochodził z rodziny chłopskiej{{odn|Gafurow|1978|s=398}} z miejscowości [[Pandżrud]] (lub Pandż Rud{{odn|Gafurow|1978|s=398}}) na terenie obecnego [[Tadżykistan]]u. Długie lata był nadwornym poetą [[Samanidzi|samanidzkiego]] emira [[Nasr II Ibn Ahmad Samanida|Nasra II Ibn Ahmada]] (panującego w latach [[914]]-[[943]]), władcy [[Chorasan]]u i [[Transoksania|Transoksanii]]. Siedziba dworu znajdowała się w [[Buchara|Bucharze]] ([[Uzbekistan]]). Pod koniec życia został jednak wydalony z dworu i ostatnie lata spędził biednie w swej rodzinnej miejscowości{{odn|Gafurow|1978|s=398}}. Był już wówczas niewidomy, niektóre źródła sugerują również celowe oślepienie{{odn|Gafurow|1978|s=399}}. Powodem wydalenia mogła być jego przyjaźń z obalonym w [[937]] r. [[wezyr]]em [[Nasr II Belami|Nasrem II Belamim]] lub udział w [[Karmaci|ruchu karmatów]]{{odn|Gafurow|1978|s=399}}.
-Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów{{odn|Gafurow|1978|s=399}}, stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to [[kasyda|kasydy]], [[gazel]]e, [[poemat dydaktyczny|poematy dydaktyczne]], wiersze satyryczne, [[elegia|elegie]]{{odn|Gafurow|1978|s=399}}. Jego twórczość nawiązywała do życia codziennego<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Praca zbiorowa pod redakcją naukową [[Maciej Salamon|Macieja Salamona]]|imię= |autor link= |inni= |tytuł= Wielka Historia Świata Tom 4 Kształtowanie średniowiecza|wydanie= |tom= 4|wydawca= Oficyna Wydawnicza Fogra|miejsce= |rok= 2005|strony= 620|isbn= 83-85719-85-7}}</ref>, wychwalanego jako najlepszego nauczyciela. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy [[XI wiek|XI w.]]
+Z całej twórczości Rudakiego, podobno bardzo obfitej, do naszych czasów zachowało się nieco ponad 2000 wersów{{odn|Gafurow|1978|s=399}}, stanowiących w głównej mierze mniejsze lub większe fragmenty innych utworów. Są to [[kasyda|kasydy]], [[gazel]]e, [[poemat dydaktyczny|poematy dydaktyczne]], wiersze satyryczne, [[elegia|elegie]]{{odn|Gafurow|1978|s=399}}. Jego twórczość nawiązywała do życia codziennego<ref>{{Cytuj |redaktor=Maciej Salamon |tytuł=Wielka Historia Świata |wolumin=4. ''Kształtowanie średniowiecza'' |wydawca=Oficyna Wydawnicza FOGRA |miejsce=Kraków |data=2005 |isbn=83-85719-85-7 |s=620}}</ref>, wychwalanego jako najlepszego nauczyciela. Styl, utworzony przez Rudakiego i jego współczesnych, panował w poezji perskiej do połowy [[XI wiek|XI w.]]
 Przekład kilkunastu drobnych utworów Rudakiego ukazał się w tomie ''Dywan perski'' autorstwa [[Władysław Dulęba (iranista)|Władysława Dulęby]], Kraków 1977.