Ernest Pischinger: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Aight 2009 (dyskusja | edycje) drobne merytoryczne |
porz. |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce śmierci = [[Poznań]] |
|miejsce śmierci = [[Poznań]] |
||
|miejsce spoczynku = [[Cmentarz Rakowicki]] w [[Kraków|Krakowie]] |
|miejsce spoczynku = [[Cmentarz Rakowicki]] w [[Kraków|Krakowie]] |
||
|zawód = inżynier |
|zawód = inżynier chemik,<br />nauczyciel akademicki |
||
|narodowość = polska |
|narodowość = polska |
||
|tytuł naukowy = |
|tytuł naukowy = profesor |
||
|Alma Mater = [[Uniwersytet Jagielloński]] |
|Alma Mater = [[Uniwersytet Jagielloński]] |
||
|uczelnia = [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|UMK w Toruniu]], [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy#Wieczorowa Szkoła Inżynierska 1951-1964|Wyższa Szkoła Inżynierska w Bydgoszczy]] |
|uczelnia = [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|UMK w Toruniu]], [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy#Wieczorowa Szkoła Inżynierska 1951-1964|Wyższa Szkoła Inżynierska w Bydgoszczy]] |
||
|wydział = Wydział Matematyczno-Przyrodniczy UMK w Toruniu |
|wydział = Wydział Matematyczno-Przyrodniczy UMK w Toruniu |
||
|stanowisko = rektor [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy|WIS w Bydgoszczy]] (1951–1967), poseł na [[Sejm PRL]] III kadencji (1961–1965) |
|||
|stanowisko = profesor; kierownik Zakładu Technologii Chemicznej |
|||
|partia = [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] |
|partia = [[Polska Partia Robotnicza|PPR]] <small>(1947–1948)</small><br />[[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|PZPR]] <small>(1948–1980)</small> |
||
|dzieci = Urszula Łempicka |
|dzieci = Urszula Łempicka |
||
|odznaczenia = {{Order|OBPL|2}} {{Order|OSP|2}} {{Order|OOP|KK}} {{Order|KZ|S}} |
|odznaczenia = {{Order|OBPL|2}} {{Order|OSP|2}} {{Order|OOP|KK}} {{Order|KZ|S}} |
||
Linia 31: | Linia 31: | ||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
=== Okres przed wybuchem II wojny światowej === |
=== Okres przed wybuchem II wojny światowej === |
||
Urodził się 31 lipca |
Urodził się 31 lipca 1905 w [[Wiedeń|Wiedniu]], w rodzinie polsko-austriackiej{{r|gazeta.pl}}. Był synem Ernesta (urzędnika kolejowego) i Melanii z Haraschinów. Do szkoły powszechnej uczęszczał w [[Kraków|Krakowie]], a od 1914, po służbowym przeniesieniu ojca, w Wiedniu. Tu też rozpoczął naukę w gimnazjum klasycznym. Po repatriowaniu do [[II Rzeczpospolita|Polski]] naukę kontynuował w III Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Krakowie. |
||
W latach 1924–1928 studiował chemię na Wydziale Filozoficznym [[Uniwersytet Jagielloński#Okres międzywojenny|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] (Oddział Matematyczno-Przyrodniczy). Po studiach (w okresie 1928–1932) wykonywał, w Zakładzie Chemii Rolnej UJ, pracę doktorską pt. ''O rozpuszczalności związków fosforowych mąki konopnej i o związku kwasu fitynowego przez białka w niej zawarte''. W tym też roku otrzymał patent na metodę otrzymywania [[fityna|fityny]]. |
W latach 1924–1928 studiował chemię na Wydziale Filozoficznym [[Uniwersytet Jagielloński#Okres międzywojenny|Uniwersytetu Jagiellońskiego]] (Oddział Matematyczno-Przyrodniczy). Po studiach (w okresie 1928–1932) wykonywał, w Zakładzie Chemii Rolnej UJ, pracę doktorską pt. ''O rozpuszczalności związków fosforowych mąki konopnej i o związku kwasu fitynowego przez białka w niej zawarte''. W tym też roku otrzymał patent na metodę otrzymywania [[fityna|fityny]]. |
||
Linia 38: | Linia 38: | ||
=== Okres 1939–1945 === |
=== Okres 1939–1945 === |
||
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] służył w dywizji gen. [[Franciszek Kleeberg#Kampania wrześniowa|Franciszka Kleeberga]]{{r|rektorzy ATR}}. W końcu 1939 został aresztowany przez żandarmerię wojskową i osadzony w obozie przejściowym w Dąbiu pod Krakowem. W następnych latach pracował w Zakładach Sodowych Solvay w Krakowie{{r|rektorzy ATR}} będąc kolejno szefem laboratorium i szefem Oddziału Sody Kaustycznej. W oczyszczalni wody do kotłowni pracował wówczas fizycznie [[Jan Paweł II|Karol Wojtyła]], wykonujący |
W czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] służył w dywizji gen. [[Franciszek Kleeberg#Kampania wrześniowa|Franciszka Kleeberga]]{{r|rektorzy ATR}}. W końcu 1939 został aresztowany przez żandarmerię wojskową i osadzony w obozie przejściowym w Dąbiu pod Krakowem. W następnych latach pracował w Zakładach Sodowych Solvay w Krakowie{{r|rektorzy ATR}}, będąc kolejno szefem laboratorium i szefem Oddziału Sody Kaustycznej. W oczyszczalni wody do kotłowni pracował wówczas fizycznie [[Jan Paweł II|Karol Wojtyła]], wykonujący zlecane przez niego zadania{{r|Kalendarium 1944|gazeta.pl|Görlich}}. Wspomnienia Karola Wojtyły i jego współpracowników z Solvaya przytacza ks. [[Adam Boniecki (ksiądz)|Adam Boniecki]] w ''Kalendarium życia Karola Wojtyły''{{r|Kalendarium 1944}}. Gdy Karol Wojtyła został głową Kościoła, nie zapomniał o „swoim patronie” z Solvaya{{r|JPII i Toruń}} – „…zawsze pamiętał o życzeniach dla nas na Wielkanoc, czy Boże Narodzenie. Wiele z nich pisał własnoręcznie” – wspomina Urszula Łempicka, córka Ernesta Pischingera{{r|gazeta.pl}}. |
||
W 1944 |
W 1944 rozpoczął prowadzenie wykładów z chemii organicznej na tajnym Wydziale Farmaceutycznym UJ{{r|rektorzy ATR}}. |
||
=== Okres powojenny === |
=== Okres powojenny === |
||
W latach 1945–1950 był dyrektorem [[Soda Polska Ciech#Inowrocławskie Zakłady Chemiczne w Mątwach|Zakładów Sodowych w Mątwach]] i Kopalni Soli „Solna” w [[Inowrocław]]iu. Ze stanowiska tego zrezygnował w związku z powołaniem go w 1948 |
W latach 1945–1950 był dyrektorem [[Soda Polska Ciech#Inowrocławskie Zakłady Chemiczne w Mątwach|Zakładów Sodowych w Mątwach]] i Kopalni Soli „Solna” w [[Inowrocław]]iu. Ze stanowiska tego zrezygnował w związku z powołaniem go w 1948 na stanowisko zastępcy profesora i kierownika Katedry Chemii Technologicznej (później Technologii Chemicznej) na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym [[Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu|UMK w Toruniu]] {{r|55lat ATR|rektorzy ATR}}. Zatrzymał jednak funkcję rzeczoznawcy w przemyśle chemicznym. |
||
W 1951 |
W 1951 rozpoczął organizację [[Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy|Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Bydgoszczy]]. Funkcję jej rektora (później Wyższej Szkoły Inżynierskiej) pełnił przez 16 lat (1951–1967){{r|rektorzy ATR}}. W tej uczelni uzyskał nominację na [[docent]]a (1954), tytuł [[profesor uczelni|profesora nadzwyczajnego]] (1958) i [[Profesor (stanowisko)|profesora zwyczajnego]] (1966){{r|rektorzy ATR}}. |
||
Uczelnia powstawała od podstaw, początkowo bez własnej bazy lokalowej i wyposażenia laboratoriów oraz własnej kadry naukowej{{r|WSI 1951–1964}}. Tworzyła ja grupa pracowników przemysłu, |
Uczelnia powstawała od podstaw, początkowo bez własnej bazy lokalowej i wyposażenia laboratoriów oraz własnej kadry naukowej{{r|WSI 1951–1964}}. Tworzyła ja grupa pracowników przemysłu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i [[Budynek Zespołu Szkół Mechanicznych w Bydgoszczy|Technikum Mechaniczno-Elektrycznego w Bydgoszczy]] {{r|kalendarium UTP}}. W pierwszej kolejności uruchomiono dwa wydziały{{r|WSI 1951–1964}}: |
||
* mechaniczny, z siedzibą w [[Bydgoszcz]]y, w budynku Technikum, |
* mechaniczny, z siedzibą w [[Bydgoszcz]]y, w budynku Technikum, |
||
* chemiczny, w Mątwach koło [[Inowrocław]]ia (przy [[Soda Polska Ciech|Zakładach Sodowych]]) i w Bydgoszczy-Łęgnowie (przy [[Zakłady Chemiczne Zachem w Bydgoszczy|Zakładach Chemicznych „ERG”]]). |
* chemiczny, w Mątwach koło [[Inowrocław]]ia (przy [[Soda Polska Ciech|Zakładach Sodowych]]) i w Bydgoszczy-Łęgnowie (przy [[Zakłady Chemiczne Zachem w Bydgoszczy|Zakładach Chemicznych „ERG”]]). |
||
Linia 54: | Linia 54: | ||
{{Cytat| |
{{Cytat| |
||
Udałem się na ul. Zygmunta Augusta, bo tam właśnie w gmachu Technikum Mechaniczno-Elektrycznego mieścił się rektorat szkoły. Na zamkniętych drzwiach jednej z sal szkolnych znalazłem kartkę zawiadamiającą, że jutro o godzinie 17-tej będzie można zastać rektora. Przyszedłem następnego dnia. (...) Na korytarzu przyjął mnie pan około pięćdziesiątki, wzrostu raczej niewysokiego, ubrany w brązową, wymiętą marynarkę welwetową. Taka była wówczas moda, by wyglądać na robotnika. Był to rektor Pischinger, chemik z toruńskiego uniwersytetu. Bardzo grzecznie przeprosił, że przyjmuje mnie na korytarzu, bo nie ma jeszcze gabinetu.}} |
Udałem się na ul. Zygmunta Augusta, bo tam właśnie w gmachu Technikum Mechaniczno-Elektrycznego mieścił się rektorat szkoły. Na zamkniętych drzwiach jednej z sal szkolnych znalazłem kartkę zawiadamiającą, że jutro o godzinie 17-tej będzie można zastać rektora. Przyszedłem następnego dnia. (...) Na korytarzu przyjął mnie pan około pięćdziesiątki, wzrostu raczej niewysokiego, ubrany w brązową, wymiętą marynarkę welwetową. Taka była wówczas moda, by wyglądać na robotnika. Był to rektor Pischinger, chemik z toruńskiego uniwersytetu. Bardzo grzecznie przeprosił, że przyjmuje mnie na korytarzu, bo nie ma jeszcze gabinetu.}} |
||
Opisując nową szkołę wyższą pisał{{r|WSI 1951–1964}}: |
Opisując nową szkołę wyższą, pisał{{r|WSI 1951–1964}}: |
||
{{Cytat| |
{{Cytat| |
||
(…) miała tylko jedną salę szkolną, której całe umeblowanie stanowiło jedno biurko i kilka krzeseł, wszystko wypożyczone. W tej sali mieścił się gabinet rektora, sekretariat uczelni, sekretariat Wydziału Mechanicznego, gabinet dziekana, magazyn i zaczątek biblioteki. Jednocześnie pełniła funkcję sali posiedzeń i narad. Jak ironicznie mówił rektor Pischinger, urzędował on «na skrzynce po mydle».}} |
|||
Dzięki staraniom rektora Ernesta Pischingera i wiceprzewodniczącego Wojewódzkiej [[Rada narodowa (PRL)|Rady Narodowej]] Aleksandra Schmidta w 1954 |
Dzięki staraniom rektora Ernesta Pischingera i wiceprzewodniczącego Wojewódzkiej [[Rada narodowa (PRL)|Rady Narodowej]] Aleksandra Schmidta, w 1954 uczelnia otrzymała cały budynek (ul. Olszewskiego 20). Opracowano szczegółowy program rozwoju, w tym przekształcenia szkoły wieczorowej w uczelnię stacjonarną{{r|WSI 1951–1964}}. |
||
Program udało się zrealizować po kolejnych latach starań. W 1964 |
Program udało się zrealizować po kolejnych latach starań. W 1964 Wieczorowa Szkoła Inżynierska została przekształcona w Wyższą Szkołę Inżynierską, uprawnioną do przyznawania tytułu zawodowego inżyniera{{r|WSI 1964–1974}}. We wrześniu 1967, po 16 latach intensywnej działalności na stanowisku rektora, Ernest Pischinger przekazał kierownictwo czterowydziałowej bydgoskiej uczelni swojemu następcy{{r|WSI 1964–1974}}. |
||
W 1971 rektor |
W 1971 rektor UMK powołał go na kierownika zespołu naukowo-badawczego: Chemia i technologia oczyszczania wód ścieków. Od 1970 był członkiem rady Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa. We wrześniu 1975 przeszedł na emeryturę, lecz nadal udzielał się na uczelni{{r|rektorzy ATR}}. |
||
Zmarł 22 marca 1980 |
Zmarł 22 marca 1980 w [[Poznań|Poznaniu]]. Został pochowany został na [[Cmentarz Rakowicki|Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]]. |
||
=== Działalność poza uczelnią === |
=== Działalność poza uczelnią === |
||
W 1957 |
W 1957 był członkiem komitetu organizacyjnego [[Bydgoskie Towarzystwo Naukowe|Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego]], w latach 1957–1969 wiceprezesem Towarzystwa, a w latach 1959–1966 przewodniczącym Wydziału Nauk Technicznych BTN. Przez 10 lat przewodniczył Radzie Naukowej przy PWRN w Bydgoszczy. |
||
Pełnił także szereg innych funkcji w organizacjach i instytucjach naukowych. Był przez 20 lat członkiem Rady Naukowej [[Instytut |
Pełnił także szereg innych funkcji w organizacjach i instytucjach naukowych. Był przez 20 lat członkiem Rady Naukowej [[Instytut Nowych Syntez Chemicznych, Oddział Chemii Nieorganicznej „IChN” w Gliwicach|Instytutu Chemii Nieorganicznej w Gliwicach]], członkiem redakcji w latach 1948–1975 Chemii Stosowanej, kwartalnika Komitetu Nauk Chemicznych [[Polska Akademia Nauk|PAN]]. Brał takie aktywny udział w pracach różnych komisji naukowo-doradczych powoływanych przez władze przemysłowe. Był członkiem, a w latach 1952–1953 prezesem toruńskiego oddziału [[Polskie Towarzystwo Chemiczne|Polskiego Towarzystwa Chemicznego]] oraz członkiem [[Towarzystwo Naukowe w Toruniu|Towarzystwa Naukowego w Toruniu]] i Deutsche Chemische Gesellschaft{{r|rektorzy ATR}}. Należał do inicjatorów budowy miasteczka uniwersyteckiego w Toruniu. Był też współzałożycielem dwóch muzeów w Toruniu ([[Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu|Etnograficznego]] i Sztuki Dalekiego Wschodu). |
||
=== Działalność polityczna === |
=== Działalność polityczna === |
||
Od 1947 |
Od 1947 był członkiem [[Polska Partia Robotnicza|Polskiej Partii Robotniczej]], z którą w 1948 przystąpił do [[Polska Zjednoczona Partia Robotnicza|Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej]]. W latach 1961–1965 był [[Posłowie na Sejm Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej III kadencji|posłem na Sejm PRL III kadencji]] z okręgu wyborczego Toruń (zasiadał w Komisji Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa){{r|sejm}}. |
||
== Życie prywatne == |
|||
Ernest Pischinger był żonaty z Izabelą Kornecką. Mieli jedną córkę Urszulę. |
Ernest Pischinger był żonaty z Izabelą Kornecką. Mieli jedną córkę Urszulę. |
||
Linia 87: | Linia 87: | ||
== Nagrody i wyróżnienia == |
== Nagrody i wyróżnienia == |
||
Został odznaczony m.in.{{r|rektorzy ATR}}: |
|||
* Krzyżem Kawalerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], |
* Krzyżem Kawalerskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Odrodzenia Polski]], |
||
* [[Krzyż Zasługi| |
* Srebrnym [[Krzyż Zasługi|Krzyżem Zasługi]] (1938){{r|córka pamiątki}}, |
||
* [[Order Sztandaru Pracy|Orderem Sztandaru Pracy]] II klasy (1964), |
* [[Order Sztandaru Pracy|Orderem Sztandaru Pracy]] II klasy (1964), |
||
* [[Order Budowniczych Polski Ludowej]] (1974)<ref>[http://mbc.malopolska.pl/dlibra/plain-content?id=56619 ''Wręczenie odznaczeń w Belwederze''], „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3.</ref> |
* [[Order Budowniczych Polski Ludowej]] (1974)<ref>[http://mbc.malopolska.pl/dlibra/plain-content?id=56619 ''Wręczenie odznaczeń w Belwederze''], „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3.</ref>. |
||
Otrzymał liczne odznaki honorowe i nagrody resortowe{{r|rektorzy ATR}}. |
Otrzymał liczne odznaki honorowe i nagrody resortowe{{r|rektorzy ATR}}. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
* <ref name="rektorzy ATR">{{cytuj stronę|url= |
* <ref name="rektorzy ATR">{{cytuj stronę|url=https://www.utp.edu.pl/pl/uniwersytet/historia/rektorzy-w-historii-uczelni|tytuł=Ernest Pischinger|praca=Rektorzy w historii uczelni|opublikowany=utp.edu.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="55lat ATR">Biuletyn informacyjny ATR, rok XI, Nr 3(39), 2006 (wydanie specjalne: 55 lat ATR |
* <ref name="55lat ATR">Biuletyn informacyjny ATR, rok XI, Nr 3(39), 2006 (wydanie specjalne: 55 lat ATR {{ISSN|1429-5490}})</ref> |
||
* <ref name="fot Solvay ">{{cytuj stronę|url=http://stara.gorpol.pl/miasta/krakow/solv/solv.html |
* <ref name="fot Solvay ">{{cytuj stronę|url=http://stara.gorpol.pl/miasta/krakow/solv/solv.html|tytuł=Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay i Centrum Handlowe Zakopianka|praca=Galeria|opublikowany=stara.gorpol.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="gazeta.pl"> |
* <ref name="gazeta.pl">{{cytuj stronę|url=https://bydgoszcz.wyborcza.pl/bydgoszcz/1,35590,4003870.html|tytuł=On był szefem Papieża|opublikowany=wyborcza.pl|data=2007-03-21|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="Kalendarium 1944 |
* <ref name="Kalendarium 1944">{{cytuj stronę|url=http://www.opoka.org.pl/biblioteka/T/TH/THO/znak_2010_kalendarium_jp2_06.html|tytuł=Fragment: Studia teoogiczne (1944)|praca=ks. Adam Boniecki, Kalendarium życia Karola Wojtyły (ISBN: 83-7006-834-0; Wyd.Znak 2010)|opublikowany=opoka.org.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="Görlich">{{cytuj stronę|url=http://www.uci.agh.edu.pl/bip/68/12_68.htm |
* <ref name="Görlich">{{cytuj stronę|url=http://www.uci.agh.edu.pl/bip/68/12_68.htm|tytuł=W laboratorium chemicznym|opublikowany=uci.agh.edu.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="JPII i Toruń">{{cytuj stronę|url=http://www.oil.org.pl/xml/oil/oil67/gazeta/numery/n2005/n200503/n20050309 |
* <ref name="JPII i Toruń">{{cytuj stronę|url=http://www.oil.org.pl/xml/oil/oil67/gazeta/numery/n2005/n200503/n20050309|tytuł=Życie jak katecheza; Toruń był Mu zawsze bliski…|opublikowany=oil.org.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="kalendarium UTP">{{cytuj stronę|url= |
* <ref name="kalendarium UTP">{{cytuj stronę|url=https://www.utp.edu.pl/pl/uniwersytet/historia/kalendarium-najwazniejszych-wydarzen|tytuł=Kalendarium Najważniejszych wydarzeń|opublikowany=utp.edu.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
|tytuł= |
* <ref name="WSI 1951–1964">{{cytuj stronę|url=https://www.utp.edu.pl/pl/uniwersytet/historia/wsi-lata-1951-1964|tytuł=WSI – lata 1951–1964|praca= Historia uczelni|opublikowany=utp.edu.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="WSI 1964–1974">{{cytuj stronę|url=https://www.utp.edu.pl/pl/uniwersytet/historia/wsi-lata-1964-1974|tytuł=WSI – lata 1951–1964|praca=Historia uczelni|opublikowany=utp.edu.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
|||
* <ref name=" |
* <ref name="córka pamiątki">{{cytuj stronę|url=https://pomorska.pl/pani-ula-przywiozla-pamiatki-po-tacie/ar/6886029|tytuł=Pani Ula przywiozła pamiątki po tacie|autor=Agnieszka Szynkowska|opublikowany=pomorska.pl|data=2007-03-21|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name=" |
* <ref name="Chem techn 72">{{cytuj stronę|url=https://web.archive.org/web/20160305130424/https://www.chem.umk.pl/zaklady_pracownie/tech/literaturaspec.html|tytuł=Literatura do zadań obowiązujących w Pracowni Specjalistycznej z Technologii Chemicznej|opublikowany=chem.umk.pl|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="wydawn UMK">{{cytuj stronę|url=http://opac.bu.umk.pl/webpac-bin/B_horizonPL/wgbroker.exe?2020110919521300197252+1+scan+select+1+4|tytuł=Katalog Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
|||
* <ref name="córka pamiątki">{{cytuj stronę|url= http://old-www.utp.edu.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=415:pamiatki-po-prof-dr-ernescie-pischingerze-przekazane-uczelni-ktorej-byl-organizatorem-i-pierwszym-rektorem&catid=1:aktualnosci |tytuł= Pamiątki po prof. Erneście Pischingerze|praca=Aktualności |opublikowany=www.atr.bydgoszcz.pl |język=pl|data dostępu=2011-09-23}}</ref> |
|||
* <ref name=" |
* <ref name="Noteć">{{cytuj stronę|url= http://books.google.com/books?id=uikQAQAAIAAJ&q=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&dq=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&hl=pl&ei=fVN7TvP-HJHItAbx0oi6Dw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA|tytuł=Badania zanieczyszczenia wód Noteci i Jeziora Pakoskiego|autor=Ernest Pischinger|opublikowany=Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Wydział Nauk Technicznych|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name=" |
* <ref name="Suszarnie">{{cytuj stronę|url=http://books.google.com/books?id=FyLnPgAACAAJ&dq=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&hl=pl&ei=UFR7To7KLIiWswa_ht3ZDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDsQ6AEwAw|tytuł=Praktyczne wskazówki dla obsługi suszarń sodowych|autor=Ernest Pischinger|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
||
* <ref name="sejm">{{cytuj stronę|url=https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000005457&find_code=SYS&local_base=ARS10|tytuł=Profil na stronie Biblioteki Sejmowej|data dostępu=2020-11-09}}</ref> |
|||
* <ref name="Noteć">{{cytuj stronę|url= http://books.google.com/books?id=uikQAQAAIAAJ&q=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&dq=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&hl=pl&ei=fVN7TvP-HJHItAbx0oi6Dw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCwQ6AEwAA|tytuł= Badania zanieczyszczenia wód Noteci i Jeziora Pakoskiego|praca=|opublikowany= Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Wydział Nauk Technicznych|język=pl|data dostępu=2011-09-23}}</ref> |
|||
* <ref name="Suszarnie ">{{cytuj stronę|url=http://books.google.com/books?id=FyLnPgAACAAJ&dq=inauthor:%22Ernest+Pischinger%22&hl=pl&ei=UFR7To7KLIiWswa_ht3ZDw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CDsQ6AEwAw |tytuł=Praktyczne wskazówki dla obsługi suszarń sodowych |autor = Ernest Pischinger|opublikowany= |język=pl|data dostępu=2011-09-23}}</ref> |
|||
* <ref name="sejm">{{cytuj stronę|url=http://poslowie.cqc.pl/trzecia-ernest-pischinger.html |tytuł= Ernest Pischinger|praca= Kadencja sejmowa III, 1961–1965|opublikowany=poslowie.cqc.pl|język=pl|data dostępu=2011-09-23}}</ref> |
|||
}} |
}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* |
* Stanisław Błażejewski, Janusz Kutta, Marek Romaniuk: ''Bydgoski Słownik Biograficzny''. Tom II. Bydgoszcz 1995. s. 119. {{ISBN|83-85327-27-4}}. |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{SORTUJ:Pischinger, Ernest}} |
{{SORTUJ:Pischinger, Ernest}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |
[[Kategoria:Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego]] |
||
[[Kategoria:Członkowie Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego]] |
[[Kategoria:Członkowie Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego]] |
||
[[Kategoria:Działacze PZPR]] |
[[Kategoria:Działacze PZPR]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej]] |
||
⚫ | |||
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]] |
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]] |
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie]] |
||
Linia 138: | Linia 139: | ||
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy]] |
[[Kategoria:Wykładowcy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1980]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1980]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ |
Wersja z 00:13, 10 lis 2020
Data i miejsce urodzenia |
31 lipca 1905 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 marca 1980 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
inżynier chemik, |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
profesor |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Wydział |
Wydział Matematyczno-Przyrodniczy UMK w Toruniu |
Stanowisko |
rektor WIS w Bydgoszczy (1951–1967), poseł na Sejm PRL III kadencji (1961–1965) |
Partia | |
Dzieci |
Urszula Łempicka |
Odznaczenia | |
Ernest Pischinger (ur. 31 lipca 1905 w Wiedniu, zm. 22 marca 1980 w Poznaniu) – twórca Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Bydgoszczy, chemik-technolog specjalizujący się w technologii sody, przełożony Karola Wojtyły w czasie pracy w Zakładach Sodowych w Borku Fałęckim. Budowniczy Polski Ludowej.
Życiorys
Okres przed wybuchem II wojny światowej
Urodził się 31 lipca 1905 w Wiedniu, w rodzinie polsko-austriackiej[1]. Był synem Ernesta (urzędnika kolejowego) i Melanii z Haraschinów. Do szkoły powszechnej uczęszczał w Krakowie, a od 1914, po służbowym przeniesieniu ojca, w Wiedniu. Tu też rozpoczął naukę w gimnazjum klasycznym. Po repatriowaniu do Polski naukę kontynuował w III Państwowym Gimnazjum Klasycznym w Krakowie.
W latach 1924–1928 studiował chemię na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (Oddział Matematyczno-Przyrodniczy). Po studiach (w okresie 1928–1932) wykonywał, w Zakładzie Chemii Rolnej UJ, pracę doktorską pt. O rozpuszczalności związków fosforowych mąki konopnej i o związku kwasu fitynowego przez białka w niej zawarte. W tym też roku otrzymał patent na metodę otrzymywania fityny.
W kolejnych latach pracował w Zakładach Solvay w Grodźcu k. Będzina (1932–1934) jako szef laboratorium i w Zakładach Sodowych Solvay w Mątwach k. Inowrocławia (1934–1939), produkujących węglan sodu (sodę amoniakalną) metodą Solvaya[2][3].
Okres 1939–1945
W czasie kampanii wrześniowej służył w dywizji gen. Franciszka Kleeberga[2]. W końcu 1939 został aresztowany przez żandarmerię wojskową i osadzony w obozie przejściowym w Dąbiu pod Krakowem. W następnych latach pracował w Zakładach Sodowych Solvay w Krakowie[2], będąc kolejno szefem laboratorium i szefem Oddziału Sody Kaustycznej. W oczyszczalni wody do kotłowni pracował wówczas fizycznie Karol Wojtyła, wykonujący zlecane przez niego zadania[4][1][5]. Wspomnienia Karola Wojtyły i jego współpracowników z Solvaya przytacza ks. Adam Boniecki w Kalendarium życia Karola Wojtyły[4]. Gdy Karol Wojtyła został głową Kościoła, nie zapomniał o „swoim patronie” z Solvaya[6] – „…zawsze pamiętał o życzeniach dla nas na Wielkanoc, czy Boże Narodzenie. Wiele z nich pisał własnoręcznie” – wspomina Urszula Łempicka, córka Ernesta Pischingera[1].
W 1944 rozpoczął prowadzenie wykładów z chemii organicznej na tajnym Wydziale Farmaceutycznym UJ[2].
Okres powojenny
W latach 1945–1950 był dyrektorem Zakładów Sodowych w Mątwach i Kopalni Soli „Solna” w Inowrocławiu. Ze stanowiska tego zrezygnował w związku z powołaniem go w 1948 na stanowisko zastępcy profesora i kierownika Katedry Chemii Technologicznej (później Technologii Chemicznej) na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym UMK w Toruniu [7][2]. Zatrzymał jednak funkcję rzeczoznawcy w przemyśle chemicznym.
W 1951 rozpoczął organizację Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej w Bydgoszczy. Funkcję jej rektora (później Wyższej Szkoły Inżynierskiej) pełnił przez 16 lat (1951–1967)[2]. W tej uczelni uzyskał nominację na docenta (1954), tytuł profesora nadzwyczajnego (1958) i profesora zwyczajnego (1966)[2].
Uczelnia powstawała od podstaw, początkowo bez własnej bazy lokalowej i wyposażenia laboratoriów oraz własnej kadry naukowej[8]. Tworzyła ja grupa pracowników przemysłu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Technikum Mechaniczno-Elektrycznego w Bydgoszczy [9]. W pierwszej kolejności uruchomiono dwa wydziały[8]:
- mechaniczny, z siedzibą w Bydgoszczy, w budynku Technikum,
- chemiczny, w Mątwach koło Inowrocławia (przy Zakładach Sodowych) i w Bydgoszczy-Łęgnowie (przy Zakładach Chemicznych „ERG”).
Tadeusz Wysocki – jeden z pierwszych pracowników i organizatorów WSI, wspominał[8]:
Udałem się na ul. Zygmunta Augusta, bo tam właśnie w gmachu Technikum Mechaniczno-Elektrycznego mieścił się rektorat szkoły. Na zamkniętych drzwiach jednej z sal szkolnych znalazłem kartkę zawiadamiającą, że jutro o godzinie 17-tej będzie można zastać rektora. Przyszedłem następnego dnia. (...) Na korytarzu przyjął mnie pan około pięćdziesiątki, wzrostu raczej niewysokiego, ubrany w brązową, wymiętą marynarkę welwetową. Taka była wówczas moda, by wyglądać na robotnika. Był to rektor Pischinger, chemik z toruńskiego uniwersytetu. Bardzo grzecznie przeprosił, że przyjmuje mnie na korytarzu, bo nie ma jeszcze gabinetu.
[8]:
Opisując nową szkołę wyższą, pisał(…) miała tylko jedną salę szkolną, której całe umeblowanie stanowiło jedno biurko i kilka krzeseł, wszystko wypożyczone. W tej sali mieścił się gabinet rektora, sekretariat uczelni, sekretariat Wydziału Mechanicznego, gabinet dziekana, magazyn i zaczątek biblioteki. Jednocześnie pełniła funkcję sali posiedzeń i narad. Jak ironicznie mówił rektor Pischinger, urzędował on «na skrzynce po mydle».
Rady Narodowej Aleksandra Schmidta, w 1954 uczelnia otrzymała cały budynek (ul. Olszewskiego 20). Opracowano szczegółowy program rozwoju, w tym przekształcenia szkoły wieczorowej w uczelnię stacjonarną[8]. Program udało się zrealizować po kolejnych latach starań. W 1964 Wieczorowa Szkoła Inżynierska została przekształcona w Wyższą Szkołę Inżynierską, uprawnioną do przyznawania tytułu zawodowego inżyniera[10]. We wrześniu 1967, po 16 latach intensywnej działalności na stanowisku rektora, Ernest Pischinger przekazał kierownictwo czterowydziałowej bydgoskiej uczelni swojemu następcy[10].
Dzięki staraniom rektora Ernesta Pischingera i wiceprzewodniczącego WojewódzkiejW 1971 rektor UMK powołał go na kierownika zespołu naukowo-badawczego: Chemia i technologia oczyszczania wód ścieków. Od 1970 był członkiem rady Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa. We wrześniu 1975 przeszedł na emeryturę, lecz nadal udzielał się na uczelni[2].
Zmarł 22 marca 1980 w Poznaniu. Został pochowany został na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Działalność poza uczelnią
W 1957 był członkiem komitetu organizacyjnego Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego, w latach 1957–1969 wiceprezesem Towarzystwa, a w latach 1959–1966 przewodniczącym Wydziału Nauk Technicznych BTN. Przez 10 lat przewodniczył Radzie Naukowej przy PWRN w Bydgoszczy.
Pełnił także szereg innych funkcji w organizacjach i instytucjach naukowych. Był przez 20 lat członkiem Rady Naukowej Instytutu Chemii Nieorganicznej w Gliwicach, członkiem redakcji w latach 1948–1975 Chemii Stosowanej, kwartalnika Komitetu Nauk Chemicznych PAN. Brał takie aktywny udział w pracach różnych komisji naukowo-doradczych powoływanych przez władze przemysłowe. Był członkiem, a w latach 1952–1953 prezesem toruńskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Chemicznego oraz członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu i Deutsche Chemische Gesellschaft[2]. Należał do inicjatorów budowy miasteczka uniwersyteckiego w Toruniu. Był też współzałożycielem dwóch muzeów w Toruniu (Etnograficznego i Sztuki Dalekiego Wschodu).
Działalność polityczna
Od 1947 był członkiem Polskiej Partii Robotniczej, z którą w 1948 przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1961–1965 był posłem na Sejm PRL III kadencji z okręgu wyborczego Toruń (zasiadał w Komisji Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa)[11].
Życie prywatne
Ernest Pischinger był żonaty z Izabelą Kornecką. Mieli jedną córkę Urszulę.
Dorobek pracy naukowo-dydaktycznej
Ernest Pischinger opracował lub uczestniczył w opracowaniu wielu publikacji dotyczących technologii chemicznej, a przede wszystkim technologii sody, zagospodarowania odpadów, ochrony wód. W 1953 r. opracował wieloletni narodowy plan prac badawczych w zakresie problematyki sodowej. Wydał m.in. publikacje[12][2][13]:
- W. Grycza, S. Kamiński, S. Leszczyński, E. Pischinger: Technologia sody amoniakalnej, PWT, 1953.
- E. Pischinger i wsp., Technologia sody, 1958.
- T. Adamski, E. Pischinger, Technologia chemiczna nieorganiczna, PWN, 1965.
- E. Pischinger, M. Lango, Chemia techniczna, część II, Wyd. WSI, Bydgoszcz 1972.
- E. Pischinger, Praktyczne wskazówki dla obsługi suszarń sodowych[14].
- E. Pischinger, Badania zanieczyszczenia wód Noteci i Jeziora Pakoskiego, Wyd. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1962[15].
Pełnił funkcję promotora w 16 pracach dyplomowych (inżynierskich i magisterskich) i 12 pracach doktorskich; był opiekunem naukowym sześciu doktorów habilitowanych[2].
Nagrody i wyróżnienia
Został odznaczony m.in.[2]:
- Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski,
- Srebrnym Krzyżem Zasługi (1938)[16],
- Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1964),
- Order Budowniczych Polski Ludowej (1974)[17].
Otrzymał liczne odznaki honorowe i nagrody resortowe[2].
Przypisy
- ↑ a b c On był szefem Papieża. wyborcza.pl, 2007-03-21. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Ernest Pischinger. [w:] Rektorzy w historii uczelni [on-line]. utp.edu.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Krakowskie Zakłady Sodowe Solvay i Centrum Handlowe Zakopianka. [w:] Galeria [on-line]. stara.gorpol.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b Fragment: Studia teoogiczne (1944). [w:] ks. Adam Boniecki, Kalendarium życia Karola Wojtyły (ISBN: 83-7006-834-0; Wyd.Znak 2010) [on-line]. opoka.org.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ W laboratorium chemicznym. uci.agh.edu.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Życie jak katecheza; Toruń był Mu zawsze bliski…. oil.org.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Biuletyn informacyjny ATR, rok XI, Nr 3(39), 2006 (wydanie specjalne: 55 lat ATR ISSN 1429-5490)
- ↑ a b c d e WSI – lata 1951–1964. [w:] Historia uczelni [on-line]. utp.edu.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Kalendarium Najważniejszych wydarzeń. utp.edu.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ a b WSI – lata 1951–1964. [w:] Historia uczelni [on-line]. utp.edu.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Katalog Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Literatura do zadań obowiązujących w Pracowni Specjalistycznej z Technologii Chemicznej. chem.umk.pl. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Ernest Pischinger: Praktyczne wskazówki dla obsługi suszarń sodowych. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Ernest Pischinger: Badania zanieczyszczenia wód Noteci i Jeziora Pakoskiego. Bydgoskie Towarzystwo Naukowe. Wydział Nauk Technicznych. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Agnieszka Szynkowska: Pani Ula przywiozła pamiątki po tacie. pomorska.pl, 2007-03-21. [dostęp 2020-11-09].
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3.
Bibliografia
- Stanisław Błażejewski, Janusz Kutta, Marek Romaniuk: Bydgoski Słownik Biograficzny. Tom II. Bydgoszcz 1995. s. 119. ISBN 83-85327-27-4.
- Absolwenci Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego
- Działacze PZPR
- Ludzie urodzeni w Wiedniu
- Ludzie związani ze szkołą im. Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Orderem Budowniczych Polski Ludowej
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Pochowani na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
- Politycy PPR
- Polscy przedstawiciele technologii i inżynierii chemicznej
- Posłowie z okręgu Toruń (PRL)
- Rektorzy uczelni w Polsce
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1905
- Wykładowcy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
- Wykładowcy Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich w Bydgoszczy
- Zmarli w 1980