Perła w koronie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
rozbudowa sekcji o fabule, uporządkowanie obsady (ekipa filmowa wspomniana jest już w infoboksie) |
rozbudowa Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017 |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
== Produkcja == |
== Produkcja == |
||
Po sukcesie ''[[Sól ziemi czarnej|Soli ziemi czarnej]]'' [[Kazimierz Kutz]] zabrał się za stworzenie kolejnego filmu opowiadającego dzieje Ślązaków z perspektywy historycznej. Za inspirację dla reżysera ''Perły w koronie'' posłużył autentyczny strajk w [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|kopalni Gieschego]] w 1937 roku, w którym brało udział 3 tysiące górników{{Odn|Klich|2019|s=153}}. Wbrew obietnicy danej strajkującym zarząd oryginalnej kopalni doprowadził do jej likwidacji i zatopienia{{Odn|Klich|2019|s=154}}. Mimo że [[Krzysztof Zanussi]] po przeczytaniu scenariusza przekonywał Kutza, że „z tego nie da się nic zrobić”, reżyser ''Soli'' kontynuował realizację swego projektu, zachowując zarazem większą samodyscyplinę{{Odn|Klich|2019|s=147}}. Kutz zdecydował, że kopalnia, w której odbywa się strajk, zostanie zbudowana nie w [[Wytwórnia Filmów Fabularnych w Łodzi|łódzkim atelier]], lecz w [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|cechowni Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek”]] na katowickim [[Nikiszowiec|Nikiszowcu]]{{Odn|Klich|2019|s=148}}. Ekipa filmowa próbowała dodatkowo udostępnienie jednego ze śląskich kościołów na potrzeby kilku scen filmu. Jednak katowicki biskup [[Herbert Bednorz]] stanowczo odmówił współpracy z Kutzem, argumentując iż „polska policja nigdy nie biła demonstrantów w kościele”{{Odn|Klich|2019|s=149}}. W zaistniałej sytuacji sceny przemocy policjantów wobec osób zgromadzonych w kościele zrealizowano na terenie gminy [[Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP|ewangelickiej]]{{Odn|Klich|2019|s=149}}. |
|||
Film kręcono w [[Katowice|Katowicach]] ([[Nikiszowiec]], cechownia [[Kopalnia Węgla Kamiennego „Wieczorek”|kopalni "Wieczorek"]]), [[Bytom]]iu (cechownia [[Kopalnia Węgla Kamiennego Rozbark|kopalni "Rozbark"]]) oraz [[Świętochłowice|Świętochłowicach]] (hałda Ajska, kolonia robotnicza Martynszacht). |
|||
Ciężar dramaturgiczny filmu spoczywał na roli Sierszy, którego odgrywał autentyczny Ślązak [[Franciszek Pieczka]], wywodzący się z rodziny górniczej{{Odn|Klich|2019|s=148}}. Natomiast w roli Wichty Kutz obsadził amatorkę Łucję Kowolik, niegdysiejszą koleżankę [[Olgierd Łukaszewicz|Olgierda Łukaszewicza]]{{Odn|Kutz|2018|s=150-151}}. Do obsady ''Perły w koronie'' dołączył również [[Jan Englert]], odtwórca roli dowódcy powstańczego z ''Soli ziemi czarnej''{{Odn|Klich|2019|s=152}}. Zarówno główni strajkujący bohaterowie, jak i statyści byli malowani czarną sadzą, aby przypominali posągi. Codziennie na planie zdjęciowym zużywano około 600 kg sadzy{{Odn|Klich|2019|s=148}}. Pieśń o „górnikach suchotnikach” Kutz napisał specjalnie na potrzeby filmu, aby aktorzy nie musieli śpiewać ''[[Międzynarodówka (pieśń)|Międzynarodówki]]'', która była pierwotnie śpiewana przez strajkującą obsadę kopalni Gieschego{{Odn|Klich|2019|s=153}}. |
|||
== Nagrody == |
== Nagrody == |
||
| Linia 65: | Linia 67: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
|||
* {{Cytuj |autor = Aleksandra Klich |tytuł = Cały ten Kutz. Biografia niepokorna |data = 2019 |miejsce = Kraków |wydawca = Znak |odn = tak}} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
Wersja z 18:25, 23 lut 2021
| Gatunek |
obyczajowy |
|---|---|
| Rok produkcji |
1971 |
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język |
polski |
| Czas trwania |
111 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role |
Łucja Kowolik, Olgierd Łukaszewicz, Jan Englert, Franciszek Pieczka |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Nagrody | |
| Złoty Globus | |
Perła w koronie – polski film fabularny z 1971 roku w reżyserii Kazimierza Kutza, opowiadający dzieje rodziny śląskiej na tle wydarzeń z połowy lat trzydziestych minionego stulecia. Perła w koronie jest kontynuacją filmu Sól ziemi czarnej, ze względu na udział tych samych bohaterów i tych samych aktorów[1]. Niektóre wypowiedzi padające z ust bohaterów są w śląskich dialektach.
Fabuła
Akcja filmu toczy się w sierpniu 1934 roku w polskiej (tj. wschodniej) części Górnego Śląska. Kopalnia węgla kamiennego „Zygmunt”, należąca wciąż do niemieckich przedsiębiorców, ma zostać zlikwidowana. Górnicy pod przywództwem Huberta Sierszy, w obawie o utratę pracy, ogłaszają strajk okupacyjny. Młody górnik Jaś, mąż i ojciec, pomimo obaw zostaje ze strajkującymi kolegami. Nieugięty zarząd kopalni chce spławić strajkujących, obiecując ugodę z przywódcami strajku, jeśli górnicy opuszczą teren kopalni. Jednak na wieść o strajku przed terenem kopalni wiecują rodziny górników, wśród nich były powstaniec śląski Erwin. Siersza wysyła Grudnioka, członka komitetu strajkowego do Warszawy z prośbą o interwencję rządu polskiego. Grudniok jednak informuje Erwina po swym powrocie, że rząd nie może wpłynąć na właściciela kopalni, który jest Niemcem[2].
W akcie desperacji górnicy ogłaszają strajk głodowy. Ponieważ dyrekcja kopalni nie godzi się na ustępstwa, policja próbuje zaprowadzić porządek, tłumiąc demonstrację rodzin strajkujących. Jednakże górnicy przekazują zarządowi jasny komitet, iż nie wyjdą z kopalni, nawet gdyby została ona zalana. Ostatecznie dyrekcja godzi się na ustępstwa. Ubrudzeni, wyczerpani górnicy wychodzą na powierzchnię, po czym podpisują ugodę z dyrekcją. Strajkujących pod kopalnią witają stęsknione rodziny. Skrajnie wycieńczony Jaś w swojej chałupie zmywa z siebie osad węgielny z pomocą oddanej mu żony Wichty[2].
Obsada
- Łucja Kowolik – Wichta
- Olgierd Łukaszewicz – Jaś
- Jan Englert – Erwin Maliniok
- Franciszek Pieczka – Hubert Siersza
- Jerzy Cnota – August Mol
- Bernard Krawczyk – Franciszek Bula
- Tadeusz Madeja – Ochman
- Henryk Maruszczyk – Alojz Grudniok
- Marian Opania – Albert
- Jerzy Siwy – Milenda
- Wojciech Alaborski – major Suchanek
- Antoni Jurasz – Kosela
- Andrzej Gazdeczka – Władek
Produkcja
Po sukcesie Soli ziemi czarnej Kazimierz Kutz zabrał się za stworzenie kolejnego filmu opowiadającego dzieje Ślązaków z perspektywy historycznej. Za inspirację dla reżysera Perły w koronie posłużył autentyczny strajk w kopalni Gieschego w 1937 roku, w którym brało udział 3 tysiące górników[3]. Wbrew obietnicy danej strajkującym zarząd oryginalnej kopalni doprowadził do jej likwidacji i zatopienia[4]. Mimo że Krzysztof Zanussi po przeczytaniu scenariusza przekonywał Kutza, że „z tego nie da się nic zrobić”, reżyser Soli kontynuował realizację swego projektu, zachowując zarazem większą samodyscyplinę[5]. Kutz zdecydował, że kopalnia, w której odbywa się strajk, zostanie zbudowana nie w łódzkim atelier, lecz w cechowni Kopalni Węgla Kamiennego „Wieczorek” na katowickim Nikiszowcu[6]. Ekipa filmowa próbowała dodatkowo udostępnienie jednego ze śląskich kościołów na potrzeby kilku scen filmu. Jednak katowicki biskup Herbert Bednorz stanowczo odmówił współpracy z Kutzem, argumentując iż „polska policja nigdy nie biła demonstrantów w kościele”[7]. W zaistniałej sytuacji sceny przemocy policjantów wobec osób zgromadzonych w kościele zrealizowano na terenie gminy ewangelickiej[7].
Ciężar dramaturgiczny filmu spoczywał na roli Sierszy, którego odgrywał autentyczny Ślązak Franciszek Pieczka, wywodzący się z rodziny górniczej[6]. Natomiast w roli Wichty Kutz obsadził amatorkę Łucję Kowolik, niegdysiejszą koleżankę Olgierda Łukaszewicza[8]. Do obsady Perły w koronie dołączył również Jan Englert, odtwórca roli dowódcy powstańczego z Soli ziemi czarnej[9]. Zarówno główni strajkujący bohaterowie, jak i statyści byli malowani czarną sadzą, aby przypominali posągi. Codziennie na planie zdjęciowym zużywano około 600 kg sadzy[6]. Pieśń o „górnikach suchotnikach” Kutz napisał specjalnie na potrzeby filmu, aby aktorzy nie musieli śpiewać Międzynarodówki, która była pierwotnie śpiewana przez strajkującą obsadę kopalni Gieschego[3].
Nagrody
- 1972 - Kazimierz Kutz Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) – Grand Prix "Złote Grono"
- 1972 - Franciszek Pieczka Łagów (Lubuskie Lato Filmowe) – Nagroda za pierwszoplanową rolę męską
- 1972 - Kazimierz Kutz Don Kichot (Nagroda PF DKF) przyznana podczas IV Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie
- 1972 - Kazimierz Kutz Mediolan (MFF) – Złoty Globus
- 1972 - Kazimierz Kutz Panama (MFF) – Wielka Nagroda
- 1972 - Kazimierz Kutz Panama (MFF) – nagroda za reżyserię
- 1973 - Kazimierz Kutz Antwerpia (Europejski Festiwal Młodego Filmu) – Nagroda "Mediorama"
- 1973 - Kazimierz Kutz Bancenberge – I Nagroda
Przypisy
- ↑ Jan Lewandowski: 100 filmów polskich. Chorzów: Videograf II, 2004, s. 98. ISBN 83-7183-326-1.
- ↑ a b Perła w koronie [online], Culture.pl [dostęp 2021-02-23] (pol.).
- ↑ a b Klich 2019 ↓, s. 153.
- ↑ Klich 2019 ↓, s. 154.
- ↑ Klich 2019 ↓, s. 147.
- ↑ a b c Klich 2019 ↓, s. 148.
- ↑ a b Klich 2019 ↓, s. 149.
- ↑ Kutz 2018 ↓, s. 150-151.
- ↑ Klich 2019 ↓, s. 152.
Bibliografia
- Aleksandra Klich, Cały ten Kutz. Biografia niepokorna, Kraków: Znak, 2019.
Linki zewnętrzne
- Perła w koronie w bazie IMDb (ang.)
- Perła w koronie w bazie Filmweb
- Perła w koronie w bazie filmpolski.pl
- Zdjęcia z filmu Perła w koronie w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Fragment filmu Perła w koronie w bazie Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej. Filmoteka Narodowa – Instytut Audiowizualny (FINA)
| Lata 50. | |
|---|---|
| Lata 60. |
|
| Lata 70. | |
| Lata 80. | |
| Lata 90. | |
| Seriale TV |
|
