VIII Korpus Wielkiej Armii: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
drobne merytoryczne |
drobne redakcyjne |
||
| Linia 6: | Linia 6: | ||
'''VIII Korpus Wielkiej Armii''' - jeden z korpusów Wielkiej Armii I Cesarstwa Francuskiego, nazywany czasem w literaturze "''Korpusem wirtemberskim''". |
'''VIII Korpus Wielkiej Armii''' - jeden z korpusów Wielkiej Armii I Cesarstwa Francuskiego, nazywany czasem w literaturze "''Korpusem wirtemberskim''". |
||
Po kapitulacji Austriaków pod Ulm siły francuskie posuwały się w kierunku Wiednia |
Po kapitulacji Austriaków pod Ulm siły francuskie posuwały się w kierunku Wiednia. [[Wielka Armia]] miała problemy z zaopatrzeniem, tym bardziej że Rosjanie zostawiali za sobą spaloną ziemię. [[Napoleon I Bonaparte]] postanowił więc z części wojsk stworzyć korpus operujący na lewym brzegu Dunaju, powierzając dowództwo marszałkowi [[Édouard Mortier|Mortier]]. Tak powstał VIII Korpus Wielkiej Armii. |
||
===Skład w listopadzie 1805=== |
===Skład w listopadzie 1805=== |
||
Wersja z 17:01, 12 sie 2007
VIII Korpus Wielkiej Armii - jeden z korpusów Wielkiej Armii I Cesarstwa Francuskiego, nazywany czasem w literaturze "Korpusem wirtemberskim".
Po kapitulacji Austriaków pod Ulm siły francuskie posuwały się w kierunku Wiednia. Wielka Armia miała problemy z zaopatrzeniem, tym bardziej że Rosjanie zostawiali za sobą spaloną ziemię. Napoleon I Bonaparte postanowił więc z części wojsk stworzyć korpus operujący na lewym brzegu Dunaju, powierzając dowództwo marszałkowi Mortier. Tak powstał VIII Korpus Wielkiej Armii.
Skład w listopadzie 1805
- dowódca: marszałek Édouard Mortier
- szef sztabu: gen. bryg. Nicolas Godinot
- Dywizja - Gazan (2 dywizja V korpusu WA): generałowie brygady: Campana, Graindorge
- 4 p.p. lekkiej - 3 bataliony, płk Bazancourt
- 100 p.p. liniowej - 3 bataliony, płk Ritay
- 103 p.p. liniowej - 3 bataliony, płk Taupin
Razem: ok. 6000 ludzi, 3 działa
- Dywizja - Dupont (1 dywizja VI korpusu WA): generałowie brygady: Rouyer, Marchand
- 9 p.p. lekkiej - 2 bataliony
- 32 p.p. liniowej - 2 bataliony
- 96 p.p. liniowej - 2 bataliony (nie brał udziału w bitwie pod Dürrenstein)
- 1 p. huzarów - 3 szwadrony
Razem: ok. 4000 ludzi, 8 dział
- Dywizja - Jean-Baptiste Dumonceau (3 dywizja II korpusu WA)
oddziały batawskie, ok. 5000 ludzi (nie wzięła udziału w bitwie pod Dürrenstein, przybyła na pole walki pod wieczór 11 listopada).
- Dywizja dragonów - Klein: tylko 4 regiment dragonów wziął bitwie pod Dürrenstein.
Początek wojny z Rosją 1812
- dowódca gen. Jean-Andoche Junot
- 19 000 ludzi
- 34 armaty
Odtworzenie formacji w 1813
Mimo totalnej klęski Napoleona w wyprawie moskiewskiej książę Poniatowski przystapił do odtwarzania armii. Stosując metody kościuszkowskie: intensywny pobór dymowy i wcielając bataliony gwardii narodowej do pułków liniowych uzyskał doskonałe efekty. Stary żołnierz tworzył doskonałe kadry, a rekrut prędko stawał się starym żołnierzem.
Powołany przez Napoleona dekretem z marca 1813. W w czerwcu przejęty na żołd francuski
Dowódcą korpusu mianowano księcia Józefa Ponatowskiego a szefem sztabu gen. Aleksandra Różnieckiego.
Artylerią korpusu dowodził płk Jakub Redel, wojskami inżynieryjnymi płk Jean-Baptiste Mallet de Grandville.
Skład w 1813
- 26 Dywizja gen. Ludwika Kamienieckiego
- 3x brygada
- 27 Dywizja gen. Izydora Krasińskiego
- 3x brygada
- Brygada Jazdy Straży Przedniej płk. Jana Nepomucena Umińskiego
- 8 kompania artylerii
Wraz ze służbami korpus liczył ok. 10 000 i 36 dział.
Działania zbrojne
7 maja VIII Korpus opuszcza kraj i udaje się ku Wielkiej Armii. Gen Michał Sokolnicki spóźnia się z wezwaniem Napoleona (12 maja), by na tyłach przeciwnika prowadzić działania partyzanckie. sławetne słowa "Idę do Polski i dla Polski, tam się mają połączyć ze mna Polacy..." nigdy nie urzeczywistniły się. Książę Poniatowski kontynuował swój marsz do Saksonii.
W kampanii jesiennej (saksońskiej) korpus walczy początkowo pod Ebersdorf i Löbau.
Wykonuje zawsze zadania samodzielnie. używany jest do działań dywersyjnych, przesłaniania działań sił głównej, wiązania i zatrzymywania przeważających sił przeciwnika. Za tego typu walki otrzymał buławę marszałka Francji jego dowódca książę Józef Poniatowski.
Bitwa pod Lipskiem
Dla wojsk Korpusu bitwa pod Lipskiem rozpoczeła się 16 października w godzinach rannych. Na wieś Markkleeberg ruszyło sześć pułków sprzymierzonych. Naprzeciw nich stanęła dywizja generała Krasińskiego. Po zaciętych walkach zatrzymała ona natarcie Austriaków.
Nad rzeką Pleisse walczyła dywizja gen. Kamienieckiego. I tu nie osiągnął przeciwnik żadnych decydujących sukcesów.
Na koniec dnia VIII Korpus miał około 35% strat.
Trzeci dzień bitwy, 18 października, miał przynieść rozstrzygnięcie. O 10 rano wzmógł się nacisk nieprzyjaciela na odcinku VIII Korpusu koło Probstheide. Walczyli tu, obok Poniatowskiego marszałkowie Augereau i Oudinot. Dywizja Krasińskiego, dywizja konna Sokolnickiego, batalion Kurcyusza i w tym dniu biły się dzielnie nieustannie kontratakując silniejszego liczebnie przeciwnika.
Walki 19 października były chyba najkrwawsze i ostatnie w dziejach korpusu. Oddziały polskie VIII Korpusu i wojska marszałka Macdonalda odpierały główne uderzenie nieprzyjaciela i osłaniały odwrót Wielkiej Armii na zachód. W bojach tych VIII Korpus znów poniósł ciężkie straty broniąc zaciekle odcinka Dölitz-Probsthejde. Jednak zbyt wczesne zniszczenie mostu na Elsterze spowodowało zgubę wielu oddziałów. W rzece znalazł również śmierć książę Józef Poniatowski, wódz naczelny Wojska Polskiego i najmłodszy marszałek Francji.
VIII Korpus Wielkiej Armii przestał istnieć.
Bibliografia
- Bronisław Gembarzewski, Wojsko polskie. Księstwo Warszawskie. 1807-1814 (1905);
- Marian Kukiel, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej 1795-1815, Poznań 1912;
- Gabriel Zych, Armia Ksiestwa Warszawskiego 1807-1812.