Farářství

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Farářství
Ilustracja
Widok na Farářství
Państwo

 Czechy

Kraj

 hradecki

Kod pocztowy

500 02

Tablice rejestracyjne

H

Położenie na mapie Hradec Králové
Mapa konturowa Hradec Králové, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Położenie na mapie kraju hradeckiego
Mapa konturowa kraju hradeckiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Farářství”
Ziemia50°11′55″N 15°48′29″E/50,198611 15,808056

Farářství (niem. Farastwy[1]) - część hradeckiej dzielnicy Pražské Předměstí.

Geografia i przyroda[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Farářství jest położone na obszarze Kotliny Czeskiej, w południowo-wschodniej oraz południowej części dzielnicy Pražské Předměstí. Jego współrzędne geograficzne: 50° 11' 55.342" długości geograficznej wschodniej oraz 15° 48' 28.617" szerokości geograficznej północnej (kamienny cokół zabytkowego krzyża).

Hydrologia[edytuj | edytuj kod]

Miejscowość leży w dorzeczu Łaby, która płynie na wschodniej stronie od Farářství. Na jego terenie, z wyjątkiem Łaby, nie ma większych cieków wodnych ani naturalnych czy sztucznych zbiorników wodnych. Tylko za ogrodami na południowy zachód jest mały staw po byłej kopalni piasku i w pobliżu Łaby Farské jezero, byłe ślepe ramię tej rzeki.

Giant Aquarium

Geologia[edytuj | edytuj kod]

W większości przeważają plejstoceńskie piaski i żwiry o zróżnicowanej granulacji oraz składzie mineralnym, które mieszają się z inundacyjnymi osadami holocenu.

Fauna i flora[edytuj | edytuj kod]

Lokalna fauna i flora składa się z typowych gatunków Europy Środkowej. Znaczną powierzchnię stanowią dziś ogrody oraz obszary zabudowane. Z byłych bagien oraz kilku stawów do dziś prawie nic nie zostało.

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Tutaj nie znajdują się obszary chronione.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Liczba ludności[edytuj | edytuj kod]

Rok 1869 1910
Liczba ludności  192 (+ Červený Dvůr oraz Rybárny)[2]  284 (+ Červený Dvůr oraz Rybárny)[3]

Historia[edytuj | edytuj kod]

Kamienny cokół zabytkowego krzyża

Nazwa Farářství powstała zgodnie z jej założeniem na gruntach parafialnych. Historia miejscowości tej nie jest zbyt długa i urozmaicona. Farářství było w okresie prehistorycznym oraz we wczesnym średniowieczu puste, a to z powodu gęstego zalesienia oraz istnienia torfowiskowego, stale podmokłego terenu wraz z licznymi ślepymi ramionami Łaby.

Wtedy był najbardziej znaną częścią tego terenu las Farářství. Ten został wycięty dopiero w XVIII w. W tym czasie zaczęła się pojawiać osada o tej samej nazwie.

Po założeniu Przedmieścia Kuklen (niem. Vorstadt Kuklena) Farářství zostało jego częścią. Większość gruntów należało do Dworu Šostenskiego lub do klasztoru minorytów.

W 1778 r. Maria Teresa Habsburg, cesarzowa rzymsko-niemiecka, nakazała w zakresie raabizacji, czyli reformy polegającej na zamianie roboty pańszczyźnianej na czynsz pieniężny, podzielenie majątku Dworu Šostenskiego i przypisanie jego części do bezrolnych za dziedziczną opłatę dzierżawną. W 1783 r. otrzymali ziemię pod lasem Farářství obywatele Kuklen, w tym np. Jan Náhlík, Karel Janoušek, Bernard Štěpán oraz Matěj Vitoušek. Las Farářství oraz staw pozostały majątkiem minorytów. Następnie, w wyniku reform józefińskich, połączone Kukleny oraz Pražské Předměstí w ramach jednej gminy katastralnej. W 1789 r. został zamknięty kuklenski klasztor minorytów i następnego roku las Farářství został przekazany w ręce Josefa Vostiny (w dokumentach również nosił nazwisko Wostina), i to za 1.800 zł. Ze zgodą miasta zlikwidował lokalną bażantarnię i wkrótce Vostinus w części wyrąbanego lasu zbudował obecny Czerwony Dwór.

Mieszkańcy zburzonego Przedmieścia Praskiego przenieśli się do okolicy stawu Farářství, gdzie założyli małą osadę o tej samej nazwie, która już w 1826 r. miała 104 mieszkańców w 17 domach. Od tej pory Farářství składało się z Czerwonego Dworu oraz Rybáren[4]. Początkowo należało do Kuklen, w latach 1889-1942 do Przedmieścia Praskiego i od 1942 r. do dziś do miasta Hradec Králové.

Rozwój Farářství został zakłócony przez kilka wojen (wojna 1866, I wojna światowa, II wojna światowa). Wielu mieszkańców zostało poszkodowanych na skutek podtopień i zalań oraz huraganów (4 lipca 1929). Jednak wieś podwoiła się i nadal rosła. Sieć wodociągowa została jednak zbudowana dopiero w 1963 r.[5]

Czerwony Dwór

Centrum lokalnego życia kulturalnego i społecznego mieściło się w kilka lokalnych restauracjach, zwłaszcza w tej, która należała do Eduarda Panenki. Tutaj na przykład spotykali się do końca lat 40. XX w. członkowie spółdzielni „Hospodářské, nájemní, úsporné a stavební družstvo ve Farářství“[6]. Regularnie grywały tutaj także amatorskie teatrzyki miejscowe oraz z okolicy[7].

W odniesieniu do ważnych postaci, należy zauważyć, że tu od 1934 r. mieszkał tu czeski malarz Jindra Vlček[8].

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Budynki Czerwonego Dworu z 1789 r.
  • Zabytkowy krzyż kamienny z 1878 r. u Czerwonego Dworu
  • Dzwonniczka
  • Kamienny cokół zabytkowego krzyża z 1863 r.
  • Drewniany dom na ulicy Na Rybárně
  • Rzeźba św. Jana Nepomucena z 1844 r. (ogród domu nr 1646 na ulicy Medkovej)
  • Willa Františka Sternwalda z lat 1940-1941 (ulica Baarova nr 1151; architekt Gustav Louženský)[9]
  • Rodzinny dom Karla oraz Jaroslavy Cee (ulica Seydlerova 125; architekt Karel Horák, 1935)
  • Olbrzymie Akwarium Dom Envi z 1998 r.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Mapy.cz [online], www.mapy.cz [dostęp 2017-11-15].
  2. Seznam míst v království Českém k rozkazu vysokého c. kr. místodržitelství Českého na základě úřadních udání sestaven, Praha 1878
  3. Seznam míst v království Českém. Sestaven na základě úředních dat k rozkazu c.k. místodržitelství, Praha 1913
  4. Czasopismo Královéhradecko, 15 stycznia 1937
  5. Gazeta Pochodeň, 7 marca 1973
  6. Dwutygodnik Družstevník, 27 kwietnia 1932
  7. Czasopismo Český severovýchod, 30 czerwca 1933
  8. Czasopismo Královéhradecko, 1 września 1937
  9. Královehradecký - SlavneStavby.cz