Flandria (region)

     Belgijska część Flandrii w granicach Regionu Flamandzkiego

     Holenderska część Flandrii

Hrabstwo Flandrii w 1477

Flandria (niderl. Vlaanderen, fr. Flandre) – kraina historyczno-geograficzna położona na terenach Belgii, Francji i Holandii wzdłuż wybrzeża Morza Północnego.

Obejmuje terytoria dawnego Hrabstwa Flandrii, ale jej granice mogą być przy tym różnie określane, niekoniecznie jako prosta kontynuacja dawnego hrabstwa. Niekiedy, zwłaszcza w Belgii, termin „Flandria” używany jest na określenie wszystkich ziem zamieszkiwanych przez Flamandów i objętych zasięgiem języka flamandzkiego czy też jako określenie Regionu Flamandzkiego, jednostki federalnej Belgii, a nie jedynie terytorialno-kulturowej kontynuacji samego hrabstwa Flandrii.

Flandria zamieszkana jest głównie przez Flamandów, posługujących się językiem niderlandzkim i jego odmianą, językiem flamandzkim. Część obszaru dawnego Hrabstwa Flandrii jest jednak francuskojęzyczna.

Historia

Od starożytności zasiedlona przez plemiona Celtów, następnie część imperium rzymskiego. Począwszy od III wieku zasiedlana przez plemiona germańskie, głównie Franków i Fryzów. W VIII wieku znalazła się w państwie Karola Wielkiego, następnie po jego rozpadzie stanowiła lenno Francji. W okresie od XII–XV wieku była najbogatszą i najgęściej zaludnioną częścią Europy oraz największym ośrodkiem gospodarczym kontynentu. Mieszkańcy regionu zajmowali się tkactwem, handlem i produkcją sukienniczą. Wśród jego najważniejszych ośrodków gospodarczych była Brugia, określana w literaturze historycznej mianem kolebki europejskiego kapitalizmu. W 1204 roku hrabia Flandrii, Baldwin IX został władcą Cesarstwa Łacińskiego w Konstantynopolu (jako Baldwin I). Rycerstwo flandryjskie licznie brało udział w wyprawach krzyżowych. W latach 1301–1320 toczyła się wojna w obronie niezależności regionu, który usiłowali włączyć do swojego władztwa królowie francuscy. W wyniku tej wojny jedynie część Flandrii znalazła się w granicach francuskich.

Od XV wieku rozpoczął się we Flandrii renesans, kraj stał się centrum rozwoju malarstwa, działali tu m.in. Jan van Eyck i Rogier van der Weyden. Spór o dominację nad regionem był jedną z przyczyn wybuchu pomiędzy Anglią i Francją wojny stuletniej. Po śmierci Karola Śmiałego w 1477 roku, dzięki małżeństwu z jego córką Marią, władzę nad prowincją objął arcyksiążę habsburski Maksymilian. W 1556 Flandria przeszła pod rządy hiszpańskiej linii Habsburgów. W czasie wojny o niepodległość Niderlandów, toczonej w latach 1566–1581, Flandrię podzielono na katolicką część południową, która przystąpiła do unii w Arras w 1579 i protestancką część północną, która przystąpiła do unii w Utrechcie. Od roku 1714, po pokoju w Rastatt znalazła się w rękach Habsburgów austriackich, w 1794 zajęta przez Francję, która utworzyła na jej terenie Republikę Batawską. Pomiędzy 1814 i 1830 wchodziła w skład Niderlandów, zaś od 1830 istnieje obecny podział pomiędzy Belgię, Francję i Holandię. Podczas I wojny światowej stanowiła teren walk między wojskami niemieckimi i państwami Ententy.

Bibliografia

• Flandria, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2009-07-24] .