Groty Dziesięciu Tysięcy Buddów

Groty Dziesięciu Tysięcy Buddów

Państwo	Chiny
Miejscowość	okolice Longmen
Wyznanie	buddyzm
Historia
Data budowy	V-IX w.
Położenie na mapie Chin Groty Dziesięciu Tysięcy Buddów
34°33′16″N 112°28′16″E

Jaskinie Longmen

Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Longmen Shiku
Państwo	Chiny
Typ	kulturowy
Spełniane kryterium	I, II, III
Numer ref.	1003
Region	Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	2000 na 24. sesji

Posągi Buddy w Longmen Shiku

Nisze naskalne

Groty Dziesięciu Tysięcy Buddów, także Jaskinie Smoczych Wrót (chin. upr. 龙门石窟, chin. trad. 龍門石窟, pinyin Lóngmén Shíkū) – jedna ze świątyń wykutych w wapiennych skałach ciągnących się wzdłuż rzeki Yi He, w pobliżu miejscowości Longmen we wschodnich Chinach. Świątynie w Longmen poświęcone są Buddzie, indyjskiemu księciu, którego nauki stały się podstawą buddyzmu.

Prace rzeźbiarskie w jaskiniach Longmen zaczęły się w 494 roku, gdy cesarz Xiaowen z Północnej dynastii Wei przeniósł stolicę państwa do miasta Luoyang w prowincji Henan. Jaskinie leżą w odległości 12 kilometrów od Luoyang, które jest dziś wielkim miastem. Na ścianach znajdują się tysiące małych figurek Buddy, od których jaskinia wzięła swą nazwę. Posążki te wykonane są w technice płaskorzeźby. Małym Buddom towarzyszą muzycy grający na fletach, cymbałach, harfach i innych instrumentach. Miękki wapień pozwalał na bardzo szczegółowe ukształtowanie postaci. W jaskini znajduje się także duży posąg Buddy w towarzystwie czterech uczniów.

W latach 1915–1916 władze miasta oceniły, że groty zawierają 97306 figur buddów. Jednak ostatnie liczenie wykazało, że jest ich 142289.

Dla historyków największe znaczenie mają inskrypcje, niektóre datowane, towarzyszące wyobrażeniom buddów i bodhisattwów. Wynika z nich, że najbardziej aktywne okresy kreatywności w grotach to lata 500–530 i 650–710. Pierwszy z tych okresów związany był z rozkwitem Północnej dynastii Wei. Drugi – z okresem panowania wielkiej protektorki buddyzmu cesarzowej Wu Zetian. Był to także okres, kiedy chińscy pielgrzymi Xuanzang i Yijing byli aktywni jako tłumacze oraz kiedy tacy wybitni nauczyciele jako Daoxuan, Fazang i Shandao propagowali swoje nauki.

Z ilości wyobrażeń danych buddów i bodhisattwów można zorientować się, który z nich cieszył się największą popularnością, a tym samym był przedmiotem kultu:

Budda lub bodhisattwa	Datowane	Niedatowane	Razem
Amitabha	133	89	222
Awalokiteśwara	82	115	197
Siakjamuni	61	33	94
Maitreja	49	13	62
Ksitigarbha	11	22	33
Bhaiśjadźjaguru	3	12	15
Mahasthamaprapta	2	3	5

Najpopularniejszymi byli Amitabha i Awalokiteśwara, których wyobrażenie liczą więcej niż połowę wyobrażeń buddów i bodhisattwów w powyższej tabeli.

Bardzo interesujące dane wynikają z zestawienia ilości wyobrażeń z okresem, w którym zostały stworzone. Wynika z nich, kiedy dany budda czy bodhisattwa cieszył się największym kultem:

Data	Siakjamuni	Maitreja	Amitabha	Awalokiteśwara
500	–	3	–	–
510	14	10	–	1
520	11	11	1	3
530	11	8	6	10
540	7	3	1	8
650	–	2	11	6
660	5	4	40	18
670	–	1	26	5
680	–	3	11	7
690	3	1	15	8
700	–	1	9	8
710	2	–	6	4
720	–	–	2	4

W okresie północnej dynastii Wei zdecydowanie górowali Siakjamuni i Maitreja. Jednak w okresie dynastii Tang najpopularniejszymi stają się Amitabha i Awalokiteśwara. Przyczyną tego było aktywne nauczanie takich mistrzów Szkoły Czystej Krainy jak Daochuo i Shandao.

Inskrypcje dzieli się zwykle na trzy rodzaje, ze względu na ich pochodzenie:

1. Pochodzące od klasy panującej (np. rodziny cesarskiej), urzędników i intelektualistów
2. Pochodzące od religijnych stowarzyszeń pod kierownictwem pewnych mnichów
3. Pochodzące od mnichów i mniszek będących przywódcami społeczności buddyjskiej w Luoyangu.

Jaskinie skalne przestano rzeźbić w IX wieku, wraz z końcem dynastii Tang.

W 2000 roku jaskinie w Longmen wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.