Józef Holewiński
 Józef Holewiński (fot. 1897) | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Dziedzina sztuki | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Nagrody | |
|
1873 - dyplom uznania na Wystawie Powszechnej w Wiedniu | |
Józef Holewiński (ur. 17 marca 1848 w Warszawie, zm. 20 stycznia 1917 tamże) – drzeworytnik warszawski, artysta-malarz, ilustrator; jeden z wybitnych polskich ksylografów.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Malarstwa uczył się w warszawskiej Szkole Rysunkowej Wojciecha Gersona, natomiast sztuki drzeworytu interpretacyjnego u Jana Styfiego (od 1864)[1][2]. Pod jego kierunkiem rozpoczął w 1865 pracę w drzeworytni „Kłosów”; po upadku czasopisma w 1890 przeszedł do „Tygodnika Ilustrowanego”, w którym (od 1891) pełnił funkcję kierownika artystycznego; na stanowisku tym pozostał do śmierci w 1917; przez jakiś czas prowadził dział ilustracji w tygodniku „Wędrowiec”; współpracował także z zagranicznymi magazynami "Moderne Kunst" i "Gazette des Beaux Arts"[3][4][5]
Za swoje drzeworyty Holewiński był wielokrotnie nagradzany: w 1873 otrzymał dyplom uznania na Wystawie Powszechnej w Wiedniu[6]; w 1886 nagrodę pieniężną a w 1888 pierwszą nagrodę na I i III Wystawie Dzieł Sztuki Ornamentacyjnej i Reprodukcyjnej w Warszawie[7]; w 1886 pierwszą nagrodę na wystawie Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie za drzeworyt Sabała, rytowany według rysunku Stanisława Witkiewicza; w 1895 złoty medal w Monachium i wielki medal srebrny na Wystawie Sztuki Drukarskiej w Petersburgu[6][8].
W latach 1907-1909 wykładał rysunek w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W tych latach był także członkiem TKN[9].
Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 171-1-6/7)[10].
Twórczość drzeworytnicza[edytuj | edytuj kod]
Drzeworyty Holewińskiego odznaczają się subtelną kreską, miękkim i delikatnym światłocieniem oraz znakomitą interpretacją oryginału; perfekcyjnie odtwarzał dzieła Michała Andriollego, Józefa Chełmońskirgo, Aleksandra Gierymskiego, Juliusza Kossaka, Jana Matejki, Ksawerego Pillatiego, Józefa Szermentowskiego, Stanisława Witkiewicza i wielu innych[5][11][12]. W 1881 wspólnie z Edwardem Gorazdowskim wykonał drzeworyt według obrazu Aleksandra Gierymskiego, pt. Handlarka owoców - uważany za jeden z najlepszych ówczesnych drzeworytów polskich[13]. Na szczególną uwagę zasługują jeszcze drzeworyty rytowane dla Michała Andriollego do książek: Klechdy K.W. Wójcickiego, Stara baśń J.I. Kraszewskiego (1879) i Bohaterki poezji polskiej (1885), oraz do Albumu Jana Matejki (1874).
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Opałek M., Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Warszawa 1949, s. 48.
- ↑ Szyndler B., Tygodnik ilustrowany "Kłosy" (1865-1890), Wrocław 1981, s. 123.
- ↑ Kotańska A., Ilustratorzy i drzeworytnicy czasopism ilustrowanych drugiej połowy XIX w., "Almanach Muzealny" 1997, tom 1, s. 100.
- ↑ Szyndler B., s. 123, 125.
- ↑ a b Opałek M., op. cit.
- ↑ a b Kotańska A., s. 102.
- ↑ Kotańska A., s. 101.
- ↑ Szyndler B., s. 124-125.
- ↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Józef Holewiński, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-05-28].
- ↑ Socha G., Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Ossolineum 1988, s. 102.
- ↑ Szyndler B., s. 123.
- ↑ Socha G., s. 103.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Encyklopedia wiedzy o książce, Ossolineum 1971
- Grajewski L., Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich XIX i pocz. XX w. (do 1918 r.), Warszawa 1972
- Kotańska A., Ilustratorzy i drzeworytnicy czasopism ilustrowanych drugiej połowy XIX w., "Almanach Muzealny" 1997, tom 1, s. 85-116.
- Opałek M., Drzeworyt w czasopismach polskich XIX stulecia, Warszawa 1949, s. 64-66.
- Socha G., Andriolli i rozwój drzeworytu w Polsce, Ossolineum 1988
- Szyndler B., Tygodnik ilustrowany "Kłosy" (1865-1890), Wrocław 1981