Kluszczany
54°57′49″N 26°09′19″E/54,963611 26,155278.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 54°57′49″N 26°09′19″E/54,963611 26,155278
| |
Kluszczany[2] (biał. Клюшчаны, Kluszczany; ros. Клющаны, Kluszczany) – wieś na Białorusi, przy granicy z Litwą. Znajduje się w rejonie ostrowieckim obwodu grodzieńskiego.
Siedziba rzymskokatolickiej parafii św. Joachima w Kluszczanach.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pod zaborami i w II Rzeczpospolitej miasteczko. W XIX i w początkach XX w. położone były w Rosji, w guberni wileńskiej, w powiecie zawilejskim/święciańskim[3]. Po I wojnie światowej pod administracją polską, w Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich. W latach 1920-1922 w składzie Litwy Środkowej.
Od 11 kwietnia 1922[4] leżały w Polsce, w województwie wileńskim[a], w powiecie święciańskim, do 11 kwietnia 1929 w gminie Łyntupy, następnie w gminie Żukojnie[5][6].
Przed II wojną światową mieścił się tu folwark[7] polskiej książęcej rodziny Swolkieniów Szajkuny. W czasie wojny jego mieszkańcy: Edward Swolkień (ps. „Sasza” albo „Saszka”), jego siostra Anna Szendzielarz (z domu Swolkień) wraz z mężem Zygmuntem Szendzielarzem (rtm./mjr, ps. „Łupaszko”) działali w Armii Krajowej[8]. Do dnia dzisiejszego przetrwała kaplica grobowa rodziny Swolkieniów (wzniesiona w 1840), natomiast dwór (XVII–XIX w.) został zniszczony[7]. Pozostałością po nim jest park[9].
Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi. 6 czerwca 2017 r. spłonął drewniany neogotycki kościół św. Joachima z 1726 roku[10][11].
Z miejscowości pochodzi Adolf Klimowicz, białoruski działacz państwowy, dziennikarz i wydawca.
.jpg)
Inne nazwy[edytuj | edytuj kod]
- Udokumentowane zniekształcenia nazwy dworu: Szapuny (r. 1913), Szeikun (r. 1914)[12]
- Udokumentowane zniekształcenia nazwy wsi: Kluszczane[7]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przynależność wojewódzka zmieniała się. W Zarządzie Cywilnym Ziem Wschodnich miejscowość leżała w okręgu wileńskim; w Polsce do 20 stycznia 1926 w Ziemi Wileńskiej, następnie w województwie wileńskim
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
- ↑ Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169.
- ↑ Dz.U. z 1922 r. nr 26, poz. 213
- ↑ Dz.U. z 1929 r. nr 22, poz. 223
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej.. T. I. Województwo wileńskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1938.
- ↑ a b c Kaplica i dwór Swolkieniów w Szajkunach.
- ↑ Leszek Bednarczuk, Od Naroczy do Niemna. Relacje partyzantów Kmicica, Łupaszki, Ronina (Armii Krajowej na Wileńszczyźnie) III 43 – VII 44 [III. 1943 – VII. 1944], Gdańsk-Lipce: "b.w." [bez wydawcy], "skrypt na prawach maszynopisu", 2005 [dostęp 2010-05-01] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-30].
- ↑ Globus Białorusi: Kluszczany. [dostęp 2010-05-01]. (ros.).
- ↑ Spłonął zabytkowy kościół w Kluszczanach na Białorusi [online], dzieje.pl [dostęp 2021-11-03] (pol.).
- ↑ Na Grodzieńszczyźnie spłonął drewniany kościół z XVIII wieku. Bywał w nim „Łupaszko” [online], Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna [dostęp 2021-11-03] (pol.).
- ↑ Lista pasażerów o nazwisku Unczur przybyłych do portu Ellis Island w Nowym Jorku
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- http://wikimapia.org/15433958/ru/Клюшчаны
- Radzima.ORG (pol. • ros. • biał. • ang.)– autor zdjęć: Rościsław Kisielow (Киселёв Ростислав):
- Folwark Szajkuny w Kluszczanach (błędnie napisanych jako Kluszczane). M.in. zdjęcie zniszczonej trumny w kaplicy grobowej.
- Kluszczany
- Globus Białorusi: Kluszczany (ros.)
- Kluszczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 169.