Marek Jackowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Marek Jackowski
Ilustracja
Imię i nazwisko

Marek Norbert[a] Jackowski

Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1946
Stary Olsztyn

Data i miejsce śmierci

18 maja 2013
San Marco

Instrumenty

gitara

Gatunki

pop-rock

Zawód

gitarzysta, piosenkarz

Aktywność

lata 60. – 2013

Wydawnictwo

Pomaton, Wifon

Zespoły
Kleks
Impulsy
Vox Gentis
Maanam
Anawa
Osjan
Grupa Okazjonalna
Złotousty i Anioły
The Goodboys
Odznaczenia
Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Marek Norbert[a] Jackowski (ur. 11 grudnia 1946 w Starym Olsztynie[1], zm. 18 maja 2013[2] w San Marco[3]) – polski muzyk rockowy, gitarzysta i kompozytor.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 11 grudnia 1946 ok. godz. 22.30 w Starym Olsztynie na Warmii, a dorastał w Łęgajnach[4][5]. Był synem Bernarda Jackowskiego (1911–1981) i Gabrieli Heleny z domu Gwóźdź (1914–1990), którzy pobrali się 25 grudnia 1939[6][7]. Rodzice pracowali w Państwowych Gospodarstwach Rolnych — matka była księgową w Zakładzie Ogrodniczym PGR Łęgajny, ojciec zaś, z zawodu agronom, piastował stanowisko dyrektora; w 1953 został, w wyniku śledztwa Urzędu Bezpieczeństwa, oskarżony i skazany na trzy lata więzienia za niedopełnienie obowiązków służbowych (przez co wyrządził szkody w PGR-ach na ponad 3 mln zł), a po wyjściu z więzienia w 1955 (dzięki zwolnieniu warunkowemu za dobre sprawowanie) został urzędnikiem w Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie[8] w Wydziale Rolnictwa i Leśnictwa. Marek Jackowski miał starszą siostrę, Krystynę (ur. 1941)[9][10]. W dzieciństwie zaczął mieć problemy z wymową – jąkał się, był nieśmiałym i wyobcowanym dzieckiem[11].

Zafascynowany muzyką Paula Anki, Neila Sedaki i The Rolling Stones, zainteresował się bigbitem, podjął naukę gry na gitarze akustycznej i zaczął pisać pierwsze piosenki[12]. Szkołę podstawową ukończył w 1960 z wynikiem dobrym[13]. Cztery lata później ukończył naukę w klasie matematyczno-fizycznej w I Liceum Ogólnokształcącym w Olsztynie, uzyskując na świadectwie dobre i dostateczne oceny[14]. W okresie licealnym stawiał pierwsze kroki muzyczne w zespole popowym Kleks (później przemianowym na Posągi)[12][15][16]. Studiował filologię angielską; studia rozpoczęte na Uniwersytecie Łódzkim kontynuował po przeprowadzce do Krakowa na Uniwersytecie Jagiellońskim i zakończył w 1970, jednak nie złożył pracy magisterskiej[17][18].

Podczas studiów w latach 1966–1967 był gitarzystą w łódzkiej grupie Impulsy, zespole instrumentalno-wokalnym Rady Uczelnianej Zrzeszenia Studentów Polskich Uniwersytetu Łódzkiego[19][20]. Z zespołem zajął w 1967 drugie miejsce na Ogólnopolskim Festiwalu Muzyki Młodzieżowej w Częstochowie[21]. Formację przekształcił później w zespół Vox Gentis (pol. Głos Plemienia[21]), który był początkowo kwintetem grającym blues rocka, a później – duetem gitar elektrycznych, który tworzył ze Zbigniewem Frankowskim[19]. Po wyprowadzce do Krakowa nawiązał współpracę z Piwnicą pod Baranami, gdzie występował z grupą Anawa (1969–1971), z którą nagrał płyty: Marek Grechuta & Anawa (1970) i Korowód (1971)[22]; na drugi album stworzył instrumentalny utwór „Widzieć więcej”[23]. W 1969 w uznaniu za swoją grę został mianowany „prekursorem polskiego podziemia” przez redakcję miesięcznika „Jazz”[24]. W 1971 założył z Jackiem Ostaszewskim zespół Osjan, w którym grał do 1975[25]. W 1976 został redaktorem w czasopiśmie „Jazz Forum”, z której to pracy zrezygnował wraz z rozwojem działalności w Maanamie[26].

W 1974 wraz z Milo Kurtisem założył w Krakowie zespół grający muzykę świata Sensacyjna Grupa Okazjonalna, który później przemianował na Maanam[27][28]. Po wielu zmianach personalnych skład tej grupy – z ówczesną żoną Jackowskiego, Korą (Olgą Jackowską) jako wokalistką – ustalił się w 1979, a zespół udanie zadebiutował jako grupa rockowa[29]. Jackowski stał się głównym kompozytorem materiału płytowego, a do klasyki polskiej muzyki weszła piosenka „Oprócz błękitnego nieba” (1979), którą nagrał z Maanamem[30]. Po rozwodzie z Korą w 1984 popadł w uzależnienie od alkoholu, które doprowadziło do zawieszenia działalności Maanamu i zadłużenia Jackowskiego[31]. W latach 80. współtworzył z Robertem Gawlińskim projekt Złotousty i Anioły[32]. Dorabiał, udzielając korepetycji z języka angielskiego i ucząc gry na gitarze, a także pracując jako lektor wiadomości w Radiu Alex[33]. W 1990 odbył z Korą oraz Leszkiem Biolikiem i Markiem Czapelskim trasę koncertową po klubach polonijnych w USA[34], a w 1991 reaktywował Maanam i pozostał liderem zespołu do czasu jego rozwiązania 31 grudnia 2008[35].

Równocześnie z działalnością w Maanamie w latach 90. wydał dwa solowe albumy: No1 (1994) i Fale Dunaju (1995), które jednak nie zdobyły uznania krytyków i nie wylansowały przeboju[36]. W wolnych chwilach razem z trzecią żoną Ewą zajmował się handlem antyków i prowadził dwie galerie sztuki w Zakopanem[37]. W 2002 wydał kompilację z serii Złota kolekcja. W 2005 został laureatem Brązowego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis[38]. Pod koniec 2007 uformował z Januszem Iwańskim zespół The Goodboys, z którym trzy lata później wydał album, również zatytułowany The Goodboys[39][40]. Z powodu nikłego zainteresowania projektem na rynku zakończył jego działalność niedługo po pierwszym koncercie[41].

W latach 2011–2013 występował gościnnie z zespołem Plateau na trasie koncertowej promującej ich czwarty album Projekt Grechuta, obejmującej m.in. występ na Przystanku Woodstock 2011 w Kostrzynie nad Odrą[42][43]. Z zespołem Plateau zagrał swój ostatni koncert, który odbył się 17 marca 2013 we Wrocławiu[44]. Skomponował dla grupy także dwa utwory: „Małe kina” (piosenka ukazała się na piątym albumie Plateau pt. W związku z tobą) oraz „Kocham cię, kimkolwiek jesteś” (piosenka miała premierę w październiku 2022)[45]. W tym ostatnim utworze można usłyszeć jego gitarę w nagraniu, a w teledysku do piosenki wystąpiły trzy córki Jackowskiego[46].

Nisza cmentarna Marka Jackowskiego na Nowym Cmentarzu w Zakopanem

W 2013 wydał trzeci solowy album, zatytułowany po prostu Marek Jackowski, nad którym pracę zakończył na kilka dni przed swoją śmiercią[47]. Zmarł 18 maja 2013 na zawał serca[48]. Pogrzeb odbył się 19 maja na cmentarzu w San Marco[49]. Jego ponowny pochówek miał miejsce na Nowym Cmentarzu w Zakopanem 14 sierpnia 2013 w kolumbarium (kwatera U1-1c-1)[50][51].

W 2014 r. pośmiertnie przyznano mu nagrodę Złoty Fryderyk za całokształt twórczości[52].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

W okresie studenckim był związany z Ewą Janicką, której miał zadedykować melodię przeboju Maanamu „Kocham cię, kochanie moje”[53]. W latach 1971–1984 był mężem Kory, wokalistki Maanamu, z którą ma syna, Mateusza (ur. 1972)[28]. W trakcie małżeństwa nawiązał trwający prawie rok romans z Małgorzatą Kubiak[54]. W latach 80. miał kilkumiesięczny romans z aktorką Grażyną Szapołowską[55]. 5 stycznia 1991, po sześciu latach nieformalnego związku, ożenił się z młodszą o 21 lat Katarzyną Krupicz, siostrą Dariusza Krupicza, współzałożyciela i muzyka zespołów De Mono i Magma, z którą rozwiódł się w 1994[56][57] [58]. W 1988 przeprowadził się do Zakopanego, wciąż mieszkał także w Warszawie[59]. Na przełomie lat 80. i 90. stał się religijny i pokonał chorobę alkoholową[60]. W 1993 związał się z młodszą o 28 lat Ewą Święs, z którą ożenił się 18 czerwca 1994 i miał trzy córki: Biankę (ur. 1995), Palomę (ur. 1996) i Sonię[61]. Od 2007 do śmierci mieszkał w San Marco di Castellabate we Włoszech, w prowincji Salerno, pod Neapolem[28][62].

Odznaczenia i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

  • Laureat Brązowego Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2005)[38].
  • W grudniu 2021 w gminie Purda w Starym Olsztynie, gdzie urodził się artysta, została odsłonięta tablica, upamiętniająca 75. rocznicę urodzin Jackowskiego. Przedstawia ona wizerunek muzyka grającego na gitarze oraz cytat z jego największego przeboju „Oprócz błękitnego nieba”[63].

Dyskografia[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz więcej w artykule Maanam, w sekcji Dyskografia.
Rok Tytuł Pozycja na liście Certyfikat ZPAV
POL
[64]
1994 No1
  • Data: 1994[65]
  • Wydawca: Kamiling Co./Pomaton EMI
 –
1995 Fale Dunaju
  • Data: 1995[66]
  • Wydawca: Pomaton EMI
 –
2002 Oprócz błękitnego nieba
  • Data: 19 października 2002[67]
  • Wydawca: Pomaton EMI
 –
2013 Marek Jackowski
  • Data: 23 października 2013
  • Wydawca: Digital Works/Universal Music
 8
„–” album nie był notowany.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Kompozytor muzyki filmowej:

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Na stronie internetowej ZAiKS (online.zaiks.org.pl) w wyszukiwarce utworów M. Jackowskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Leszek Gnoiński, Jan Skaradziński, Encyklopedia Polskiego Rocka, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 205, ISBN 83-7129-570-7, OCLC 43868642.
  2. ↑ kj: Marek Jackowski nie żyje. Założyciel i lider Maanamu zmarł na zawał serca. Gazeta Wyborcza (Agora SA), 2013-05-18. [dostęp 2013-05-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-14)].
  3. ↑ Pogrzeb Marka Jackowskiego już w niedzielę 19 maja? Fakt i jego rewelacje.
  4. ↑ Marek Jackowski: Miał być anglistą, został ojcem Maanamu. Urodził się w Starym Olsztynie, mieszkał w Łęgajnach [online], gazetaolsztynska.pl [dostęp 2022-07-22].
  5. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 62.
  6. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 130–131. ISBN 978-83-240-6681-0.
  7. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 52–55, 62, 72, 205–206, 272.
  8. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 7–14, 17, 21–23, 43, 65, 75–83.
  9. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 131. ISBN 978-83-240-6681-0.
  10. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 12, 55.
  11. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 21, 35.
  12. ↑ a b Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 132. ISBN 978-83-240-6681-0.
  13. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 27.
  14. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 28–30, 37–39.
  15. ↑ Jackowski pierwsze kroki muzyczne stawiał w I LO w Olsztynie [online], gazetaolsztynska.pl [dostęp 2022-07-22].
  16. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 28, 31–37, 47.
  17. ↑ Leszek Gnoiński: Życie jest piękne (wywiad z Markiem Jackowskim). 2011-04-26.
  18. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 40, 105–106, 126–127.
  19. ↑ a b Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 133. ISBN 978-83-240-6681-0.
  20. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 86.
  21. ↑ a b Kamińska 2023 ↓, s. 87.
  22. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 135. ISBN 978-83-240-6681-0.
  23. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 119.
  24. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 134. ISBN 978-83-240-6681-0.
  25. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 136–138. ISBN 978-83-240-6681-0.
  26. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 156–157, 169.
  27. ↑ Katarzyna Kubisiowska: Się żyje. Kora. Biografia. Wydawnictwo „Znak”, 2023, s. 164–166. ISBN 978-83-240-6681-0.
  28. ↑ a b c Marek Jackowski: Wyszedłem z czarnej dziury. [w:] Gala.pl [on-line]. gala.pl, 2009-01-16. [dostęp 2020-03-31].
  29. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 167–169.
  30. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 185.
  31. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 233, 240–241, 262–263, 266.
  32. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 241–242, 249–251, 254.
  33. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 269–271.
  34. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 272–279.
  35. ↑ To już koniec Maanam?. [w:] Interia.pl [on-line]. muzyka.interia.pl, 2008-12-02. [dostęp 2020-03-31].
  36. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 311–312.
  37. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 302–310.
  38. ↑ a b Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis. [dostęp 2023-09-21].
  39. ↑ Marek Jackowski powraca na scenę z The Goodboys. [w:] Wirtualna Polska [on-line]. muzyka.wp.pl, 2010-06-02. [dostęp 2020-03-31].
  40. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 381.
  41. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 381–382.
  42. ↑ Marek Jackowski wystąpił w Kolbudach. [dostęp 2012-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-26)].
  43. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 383–385, 389.
  44. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 395.
  45. ↑ PLATEAU (feat. Marek Jackowski) KOCHAM CIĘ, KIMKOLWIEK JESTEŚ!. [dostęp 2022-12-23].
  46. ↑ Marek Jackowski został upamiętniony w teledysku. Córki zmarłego muzyka oddały mu hołd [online], Fakt24.pl, 31 października 2022 [dostęp 2022-12-23].
  47. ↑ a b Koncert pamięci Marka Jackowskiego. wrocław.pl, 2014-03-15. [dostęp 2020-03-31].
  48. ↑ Jacek Cieślak: Zmarł Marek Jackowski. Rzeczpospolita (Gremi Media), 2013-05-18. [dostęp 2013-05-18].
  49. ↑ Błyskawiczny pogrzeb Marka Jackowskiego. Kora nie dotarła. interia.pl, 20 maja 2013. [dostęp 2013-05-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-08)].
  50. ↑ Pogrzeb Marka Jackowskiego: Powrót do domu. interia.pl, 14 sierpnia 2013. [dostęp 2013-08-15].
  51. ↑ śp. Marek Jackowski
  52. ↑ Fryderyki 2014 - Złoty Fryderyk dla Marka Jackowskiego [online], Jedynka - Polskie Radio, 13 lutego 2014 [dostęp 2023-12-19].
  53. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 93–97.
  54. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 143–144.
  55. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 193–194, 248.
  56. ↑ Te kiczowate lata 80-te... [online], Przyjazne Forum Audio [dostęp 2021-05-29].
  57. ↑ Tygodnik Życie na gorąco nr 22, 28 maja 2015, s. 56–57.
  58. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 279–280, 294.
  59. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 265, 268, 280, 313.
  60. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 271, 337.
  61. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 291–302, 313.
  62. ↑ Kamińska 2023 ↓, s. 357.
  63. ↑ W Starym Olsztynie upamiętniono Marka Jackowskiego – współzałożyciela Maanamu. radioolsztyn.pl, 2021-12-12. [dostęp 2022-01-04].
  64. ↑ Oficjalna lista sprzedaży :: OLIS – Official Retail Sales Chart [online], olis.onyx.pl [dostęp 2017-11-25].
  65. ↑ Marek Jackowski – No. 1 | Pomaton / Kamiling Co. | 1994 | POM CD 113 K015 | Archiwum Polskiego Rocka 1961 – 2017 [online], www.archiwumrocka.art.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-26].
  66. ↑ Marek Jackowski – Fale Dunaju | Pomaton | 1995 | POM CD 116 5903110221165 | Archiwum Polskiego Rocka 1961 – 2017 [online], www.archiwumrocka.art.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-26].
  67. ↑ Złota kolekcja – Spis utworów – – Muzyka – WP.PL [online], muzyka.wp.pl [dostęp 2017-11-25].
  68. ↑ Złote płyty CD przyznane w 2014 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-17].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Maanam
Albumy studyjne
Albumy koncertowe
Albumy zagraniczne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marek_Jackowski&oldid=73556306”