Nawojowa (gmina)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nawojowa
gmina wiejska
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

TERC

1210122

Wójt

Stanisław Marian Kiełbasa

Powierzchnia

51,13 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności


8537[1]

• gęstość

170,0 os./km²

Nr kierunkowy

18

Tablice rejestracyjne

KNS

Adres urzędu:
Nawojowa 313
33-335 Nawojowa
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw

8

Liczba miejscowości

8

Położenie na mapie powiatu
Położenie na mapie powiatu
49°33′34″N 20°44′31″E/49,559444 20,741944
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej
Pałac Stadnickich

Nawojowagmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim. Siedzibą gminy jest Nawojowa.

Sąsiaduje z gminami Kamionka Wielka, Łabowa, Piwniczna-Zdrój, Rytro, Stary Sącz i miastem Nowy Sącz.

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Obszar gminy w 1948 r. wynosił 9848 ha, w tym 6275 ha użytkowanych rolniczo. Grunty orne stanowiły 4434 ha.Gmina posiada obszar 51,13 km², w tym: użytki rolne 50%, użytki leśne 43%. Stanowi to 3,3% powierzchni powiatu.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Powstanie Nawojowej datuje się na XIII–XIV w.

Nazwa wiąże się z imieniem Nawoja z Tęczyna, kasztelana krakowskiego, któremu ziemię przekazał jako uposażenie Bolesław Krzywousty. Rycerz Nawoj, pochodził z rodu Starzów Małopolskich.

W wiekach późniejszych Nawojowa przechodziła w ręce kolejnych przedstawicieli rodu. Ostatnim z nich był Piotr Nawojowski. To on w latach 1580–1590 zbudował w rodzinnej wsi zamek.

Kolejnymi rodami były: krótko panująca rodzina Lubomirskich, a następnie ród Stadnickich których praw własności pozbawi dopiero komunistyczna reforma rolna PKWN, po II wojnie światowej.

Za panowania rodziny Stadnickich nastąpił znaczny rozkwit miejscowości.

27 stycznia 1937 r. w pałacu Stadnickich podejmowana była przyszła królowa Holandii, księżniczka Juliana wraz z mężem księciem Bernardem, bawiąca w Polsce w podróży poślubnej[2].

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Bącza Kunina, Frycowa, Homrzyska, Nawojowa, Popardowa, Złotne, Żeleźnikowa Mała, Żeleźnikowa Wielka.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

  • Piramida wieku mieszkańców gminy Nawojowa w 2014 roku[1].


Zabytki[edytuj | edytuj kod]

  • Pałac Stadnickich w Nawojowej.
  • Murowany kościół w Nawojowej z 1897 roku.
  • Kapliczka w Popardowej z 1857 roku.

Kultura[edytuj | edytuj kod]

Zespoły artystyczne:

  • Dziecięco-Młodzieżowy Zespół Folklorystyczny "PIECUCHY"[3] z Nawojowej – prezentujący folklor Lachów Sądeckich, regionu w Beskidzie Sądeckim.Zespołowi towarzyszy tradycyjny skład muzyki. Zespół działa od 1995 roku i w swym dorobku ma wiele nagród i wyróżnień. Zespół ,,Piecuchy" reprezentował Polskę na III Światowej Folkloriadzie w 2004 roku na Węgrzech.
  • Zespół "Nawojowiacy" – powstał w roku 1993, prezentuje tańce i śpiewy regionu Lachów Sądeckich. Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień na festiwalach krajowych. Zespołowi przygrywa kapela w składzie tradycyjnym: skrzypce, basy, trąbka, klarnet.

Urodzeni w Nawojowej[edytuj | edytuj kod]

Szkolnictwo[edytuj | edytuj kod]

W Nawojowej działa przedszkole gminne, szkoła podstawowa oraz gimnazjum.

W 1946 utworzono Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. W. Witosa (dawniej Zespół Szkół Rolniczych im. W. Witosa), które uzyskało specjalną nagrodę Ministra Edukacji Narodowej i Sportu za zajęcie I miejsca w Ogólnopolskim Rankingu Szkół Średnich w kategorii szkół z małych miejscowości. Szkoła pełni funkcję ośrodka egzaminacyjnego Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, w którym młodzież zdaje egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Gmina Nawojowa w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Ród Stadnickich [online], czartoryski.fm.interia.pl [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-29].
  3. Piecuchy – Dziecięco – młodzieżowy zespół folklorystyczny "PIECUCHY" z Nawojowej. [dostęp 2021-10-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-04)].
  4. ZSP Nawojowa