Pielgrzymka (województwo dolnośląskie)
51°07′13″N 15°48′53″E/51,120278 15,814722| wieś | |
 Kościół pod wezwaniem Św. Jana Nepomucena | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
774[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
59-524[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DZL |
| SIMC |
0366416 |
Położenie na mapie gminy Pielgrzymka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu złotoryjskiego  | |
| 51°07′13″N 15°48′53″E/51,120278 15,814722[1]
| |
Pielgrzymka (niem. Pilgramsdorf[4], 1945–1946 Pielgrzymowice[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, w gminie Pielgrzymka, na Pogórzu Kaczawskim w Sudetach.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie legnickim. Miejscowość jest siedzibą gminy Pielgrzymka.
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) liczyła 774 mieszkańców[2]. Jest trzecią co do wielkości miejscowością gminy Pielgrzymka.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Pielgrzymka leży na Pogórzu Kaczawskim, a dokładniej w Kotlinie Proboszczowskiej, w jej centralnej części, nad Skorą.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Ok. 1150 osiedlili się tu podobno rycerze zakonu templariuszy, którzy wybudowali tu kościół, który stał się celem pielgrzymek. Wieś po raz pierwszy wymieniono w kronikach ok. 1251[6].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół parafialny pw. św. Jana Nepomucena, romański, kamienny, wzmiankowany w drugiej ćwierci XIII w. Do chwili obecnej przetrwały dolne partie murów nawy i prezbiterium oraz portal w kruchcie północnej i fragmenty portalu zachodniego. Kościół był rozbudowywany i powiększany w XVI, XVII i XVIII w. Był to tzw. kościół ucieczkowy dla ewangelików spoza księstwa legnicko-brzeskiego, którzy na swoich terenach nie posiadali swobody wyznaniowej. Z tego okresu pochodzą piętrowe empory, do których prowadzą od zewnątrz osobne wejścia. Na emporach zachowane malowidła przedstawiające sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Zachowany późnoromański portal z piaskowca w północnej kruchcie, z głowicami zdobionymi liśćmi i tympanonem z rzeźbionymi symbolami Pasji. W sklepieniu sceny z życia Maryi i Chrystusa. Renesansowa chrzcielnica z 1612, na murze zewnętrznym liczne barokowe epitafia.
- cmentarz ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki, przy kościele
- plebania, z 1710 r.
- zespół pałacowy, z przełomu XVII/XVIII w., przebudowany w początkach XIX w.
- pałac, nie istnieje
- park
- aleja
Inne zabytki:
- Budynek stacji oraz nieczynna linia kolejowa nr 284 Legnica – Pobiedna, przechodząca przez wieś
Transport[edytuj | edytuj kod]
Transport drogowy[edytuj | edytuj kod]
Przez przebiega Droga wojewódzka nr 364.
Transport kolejowy[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś przebiega Linia kolejowa nr 284 (Legnica – Pobiedna)
Sport[edytuj | edytuj kod]
W miejscowości tej istnieje Klub Sportowy Fenix Pielgrzymka (zał. 3 sierpnia 1994) grający, do sezonu 2014/2015, w legnickiej A-klasie, grupa III[8]. Latem 2015 r. zespół spadł do B-klasy, grupa: Legnica V. Po zakończeniu rundy jesiennej sezonu 2015/2016 jest liderem rozgrywek (12 spotkań, 31 pkt, bilans: 10-1-1)[9]
W Pielgrzymce działa również klub łuczniczy o nazwie GLKS Unia Pielgrzymka. Klub ten znajduje się w czołówce polskich klubów łuczniczych[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 100402
- ↑ a b GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 936 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
- ↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 390.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 263. [dostęp 2012-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Klub Sportowy Fenix Pielgrzymka. [dostęp 2014-10-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-18)].
- ↑ http://www.90minut.pl/liga/0/liga8481.html portal 90minut.pl
- ↑ http://www.archery.pl/newsy/48/2277/archery_pl_newsy_file_1938.pdf 4. miejsce Adriany Rachwał w ogólnopolskich zawodach seniorek 5 grudnia 2015
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pogórze Kaczawskie, Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 7, pod red. M. Staffy, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław 2002, ss. 394-401, ISBN 83-85773-47-9
- Góry i Pogórze Kaczawskie. Skala 1:40.000. Jelenia Góra: Wydawnictwo Turystyczne Plan, 2004. wyd. II. ISBN 83-88049-02-X.