Stara Leśna

Stara Leśna
Stará Lesná
	; Główna ulica Starej Leśnej
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Kieżmark
Starosta	Ľubomír Lauf
Powierzchnia	9,48 km²
Wysokość	731 m n.p.m.
Populacja (2023); • liczba ludności; • gęstość	; 986; 103,54 os./km²
Nr kierunkowy	+421 52
Kod pocztowy	059 52
Tablice rejestracyjne	KK
	Położenie na mapie kraju preszowskiego Stara Leśna
	Położenie na mapie Słowacji Stara Leśna
	49°08′18″N 20°18′18″E/49,138333 20,305000
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stara Leśna (słow. Stará Lesná, węg. Felsőerdőfalva, do 1892 Óleszna, niem. Altwalddorf) – wieś gminna (słow. obec) w północnej Słowacji znajdująca się w powiecie Kieżmark w kraju preszowskim.

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś leży u podnóża Tatr w odległości ok. 3,5 km na południe od Tatrzańskiej Łomnicy i ok. 8 km na zachód od Kieżmarku. W odległości ok. 4 km na południowy wschód od Starej Leśnej znajduje się Wielka Łomnica. Centrum Starej Leśnej położone jest na wysokości ok. 725 m n.p.m. Miejscowość rozciąga się wzdłuż drogi łączącej szosę Biała Spiska – Poprad z Drogą Wolności. Przy skrzyżowaniu z tą ostatnią, 3,5 km od centrum wsi, znajduje się stacja Tatrzańskich Kolei Elektrycznych Stará Lesná. Pomiędzy stacją a centrum wsi położony jest autokemping, hotele i obserwatoria astronomiczne i meteorologiczne Słowackiej Akademii Nauk, których główne budynki powstały w latach 1984–1987. Od wsi pochodzi nazwa Doliny Staroleśnej i licznych obiektów w jej granicach i sąsiedztwie.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsza pisemna wzmianka na temat wsi pochodzi z 1294 roku, kiedy to została założona przez Berzeviczych^[6]. Mieszkańcy Starej Leśnej zajmowali się niegdyś rolnictwem, hodowlą bydła, produkcją płótna lnianego i pracą leśną. Do II wojny światowej społeczność Starej Leśnej składała się w dużej części z Niemców i Żydów. Obecnie (stan na rok 2011) główną mniejszością narodową są Romowie, którzy stanowią około 11%^[7]. Większość mieszkańców utrzymuje się dziś z turystyki, wykorzystując walory turystyczne związane z położeniem u podnóża Tatr Wysokich.

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Najcenniejszym zabytkiem wsi jest kościół rzymskokatolicki św. Piotra i Pawła z XIII wieku. W latach 1793–94 został on przebudowany w stylu barokowo-klasycystycznym. Ołtarz główny w stylu gotyckim został wywieziony do Budapesztu w roku 1896, natomiast w ołtarzu bocznym znajduje się figura św. Anny Samotrzeciej z XIV wieku. Obok kościoła stoi renesansowa dzwonnica z przełomu XVI i XVII wieku. Drugi z kościołów w Starej Leśnej, ewangelicki z 1821 r., od lat jest opuszczony.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-30]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 9,48S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).
↑ ^a ^b ^c Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.
↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.
↑ Stará Lesná - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-30]. (słow.).
↑ ZÁKLADNÉ ÚDAJE zo Sčítania obyvateľov, domov a bytov 2011. OBYVATEĽSTVO PODĽA NÁRODNOSTI. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (słow.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Józef Nyka: Tatry słowackie. Przewodnik. Wyd. VI. Latchorzew: Trawers, 2008. ISBN 978-83-60078-05-1.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Informacje o wsi
Stara Leśna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 220 .

[zarządzający-1] Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2014. [dostęp 2017-10-30]. (słow.).

[2] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: 9,48S_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter).

[base_info-3] Statistical Office of the Slovak Republic: Základná charakteristika. 2015-04-17. [dostęp 2022-03-31]. (słow.).

[4] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7101rr_obc: AREAS_SK.

[5] Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk): Hustota obyvateľstva - obce. www.statistics.sk. [dostęp 2024-03-28]. Ustawienia: om7014rr_obc: AREAS_SK.

[historia-6] Stará Lesná - História. [w:] E-OBCE.sk [on-line]. TERRA GRATA. [dostęp 2017-10-30]. (słow.).

[spis2011-7] ZÁKLADNÉ ÚDAJE zo Sčítania obyvateľov, domov a bytov 2011. OBYVATEĽSTVO PODĽA NÁRODNOSTI. Štatistický úrad Slovenskej republiky, 2012. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (słow.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Orawa	Zuberzec Zwierówka Habówka Orawice
Podhale	Chochołów Witów Kościelisko Kiry Zakopane Kuźnice Jaszczurówka Toporowa Cyrhla Murzasichle Małe Ciche Bukowina Tatrzańska Łysa Polana
Spisz	Łysa Polana Jaworzyna Tatrzańska Podspady Zdziar Wysokie Tatry Tatrzańska Kotlina Kieżmarskie Żłoby Matlary Tatrzańska Łomnica Tatrzańska Leśna Górny Smokowiec Dolny Smokowiec Stary Smokowiec Nowy Smokowiec Tatrzańskie Zręby Tatrzańska Polanka Nowa Polanka Wyżnie Hagi Stara Leśna Nowa Leśna
Liptów	Szczyrba Szczyrbskie Jezioro Tatrzańska Szczyrba Wysokie Tatry Podbańska Przybylina Wawrzyszów Jakubowiany Liptowski Andrzej Jamnik Końska Beňadiková Wiaterna Poręba Żar Smreczany Liptowski Mikułasz Jałowiec Trzciana Bobrowiec Bobrowczyk Pavlova Ves Liptovské Beharovce Liptowski Tarnowiec Liptowskie Matiaszowce Kwaczany Huty