Wybory w Estonii
Estonia wybiera ustawodawcę na poziomie krajowym. Riigikogu ma 101 członków, wybieranych na czteroletnią kadencję przez reprezentację proporcjonalną. Szef państwa – prezydent – jest wybierany na pięcioletnią kadencję parlamentu (runda 1 – 3) lub kolegium wyborców (4 i kolejne rundy). Estończycy wybierają także rady samorządu terytorialnego, które różnią się wielkością. Prawo wyborcze określa minimalną wielkość rady w zależności od wielkości gminy. Samorządy lokalne również są wybierane przez reprezentację proporcjonalną.
- Minimalna liczba członków rady wyznaczona jest na co najmniej 7 miejsc
- Powyżej 2000 mieszkańców: co najmniej 13 miejsc
- Powyżej 5000 mieszkańców: co najmniej 17 miejsc
- Powyżej 10000 mieszkańców: co najmniej 21 miejsc
- Powyżej 50 000 mieszkańców: co najmniej 31 miejsc
- Powyżej 300 000 mieszkańców: co najmniej 79 miejsc
W Estonii występuje system wielopartyjny. Często żadna ze stron nie ma szans na samodzielne sprawowanie władzy, więc partie muszą współpracować ze sobą, tworząc rządy koalicji.
Wybory publiczne miały miejsce w następnych latach:
- Riigikogu (parlament): 1992, 1995, 1999, 2003, 2007, 2011, 2015
- Lokalne/miejskie: 1993, 1996, 1999, 2002, 2005, 2009, 2013
- Parlament Europejski: 2004, 2009, 2014
- Referenda: 2003 (EU)
- Prezydenckie: 1992 (Wybory prezydenckie od 1996 roku miały miejsce w Riigikogu lub Kolegium Elektorów)
Ostatnie wybory krajowe[1][edytuj | edytuj kod]
| Partia | Głosy | % | Miejsca | +/– |
|---|---|---|---|---|
| Eesti Reformierakond | 158,897 | 27.7 | 30 | –3 |
| Eesti Keskerakond | 142,457 | 24.8 | 27 | +1 |
| Sotsiaaldemokraatlik Erakond | 87,168 | 15.2 | 15 | –4 |
| Isamaa ja Res Publica Liit | 78,679 | 13.7 | 14 | –9 |
| Eesti Vabaerakond | 49,882 | 8.7 | 8 | Nowa |
| Eesti Konservatiivne Rahvaerakond | 46,763 | 8.1 | 7 | +7 |
| Erakond Eestimaa Rohelised | 5,191 | 0.9 | 0 | 0 |
| Rahva Ühtsuse Erakond | 2,290 | 0.4 | 0 | Nowa |
| Eesti Iseseisvuspartei | 1,045 | 0.2 | 0 | 0 |
| Eestimaa Ühendatud Vasakpartei | 763 | 0.1 | 0 | Nowa |
| Niezależni | 886 | 0.2 | 0 | 0 |
| Nieprawidłowe/puste głosy | 3,755 | – | – | – |
| Razem | 577,914 | 100 | 101 | 0 |
| Zarejestrowani wyborcy/frekwencja | 899,793 | 64.2 | – | – |
| Źródło | ||||
Referenda[edytuj | edytuj kod]
Konstytucja Estonii daje parlamentowi prawo do złożenia projektu referendum lub projektu krajowego (art. 105 Konstytucji[2]). Wynik głosowania jest wiążący. Jeśli projekt ustawy, która jest poddawana referendum, nie uzyska większości głosów, Prezydent deklaruje nadzwyczajne wybory do Parlamentu.
Są pewne kwestie, których nie można poddać referendum: kwestie dotyczące budżetu, opodatkowania, zobowiązań finansowych państwa, ratyfikacji i wypowiadania traktatów międzynarodowych, deklaracji lub wypowiedzenia stanu wyjątkowego lub obrony narodowej (art. 105 Konstytucji[2]).
Niektóre fragmenty Konstytucji (rozdziały "Postanowienia ogólne" i "Zmiana Konstytucji") mogą zostać zmienione jedynie przez referendum (artykuł 162 Konstytucji[2]). Reszta Konstytucji może zostać zmieniona przez
- referendum;
- dwóch członków parlamentu;
- Parlament w trybie pilnym (art. 163 Konstytucji[2]).
Większość (trzy piąte) Parlamentu wymaga złożenia projektu ustawy o zmianie Konstytucji w referendum (artykuł 164 Konstytucji[2]).
Parlament Europejski przyjął referendum 2 razy od kiedy Estonia odzyskała niepodległość od ZSRR.
- w 1992 r. referendum w sprawie nowej konstytucji i obywatelstwa
- referendum w sprawie członkostwa Estonii w Unii Europejskiej w 2003 r
Ponadto w 1991 r. odbyło się referendum w sprawie estońskiej niezależności, podczas gdy Estońska SRR była nadal częścią ZSRR.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Riigikogu valimised [online], rk2015.vvk.ee [dostęp 2017-04-03] (est.).
- ↑ a b c d e Constitution of the Republic of Estonia | President [online], www.president.ee [dostęp 2017-04-03] (ang.).