Baszta Giedymina: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
navbox
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1: Linia 1:
{{Źródła|data=2010-09 }}
{{Źródła|data=2010-09 }}
[[Plik:Wilno - Wieza Giedymina.JPG|thumb|Baszta Giedymina]]
[[Plik:Wilno - Wieza Giedymina.JPG|thumb|Baszta Giedymina]]
'''Baszta Giedymina''' ([[lit.]] ''Gedimino pilies bokštas'') – [[baszta]] zachodnia [[Zamek Górny w Wilnie|Zamku Górnego w Wilnie]], który wzniesiono w stylu [[Gotyk|gotyckim]] na Górze Zamkowej (dawnej Turzej) w [[1409]], za panowania [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]]. Zamek murowany, z trzema basztami, zastąpił drewnianą warownię, która istniała już w [[XIV wiek]]u za panowania [[Giedymin (wielki książę litewski)|Giedymina]]. W roku [[1419]] zamek spłonął, lecz został odbudowany. Od czasów [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] w Zamku Górnym mieściła się ludwisarnia, a w lochach więzienie. [[Zygmunt II August]] odnowił zamek, w którym umieścił swoją bibliotekę. W [[1655]] zamek zdobyli [[Rosjanie]]. Z biegiem czasu popadł w ruinę. Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża, zwaną Basztą Giedymina. W [[1830]] postawiono drewnianą nadbudówkę na telegraf optyczny na ocalałym zrębie baszty, którą zdjęto w latach trzydziestych [[XX wiek]]u. Wówczas zabezpieczono wieżę celem przeprowadzenia renowacji. Remont i rekonstrukcję wieży przeprowadzono w latach [[1948]]-[[1950]]. Od [[1960]] w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w którym można obejrzeć schemat [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy pod Grunwaldem]], [[Zakon krzyżacki|krzyżackie]] sztandary i popiersie księcia Witolda, wykonane w brązie przez Vincasa Grybasa. W muzeum zgromadzono również [[hełm]]y, [[Kolczuga|kolczugi]], [[Zbroja|zbroje]], [[miecz]]e i [[muszkiet]]y oraz [[Armata|armaty]] i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety wileńskich zamków, fotokopie grafik [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] oraz panoramiczny plan miasta z roku [[1576]]. Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z którego można podziwiać panoramę miasta, w tym śródmieście i Pohulankę oraz widok na [[Wilia (dopływ Niemna)|Wilję]] z przedmieściami Śnipiszki i Tuskulanum. Od [[1990]], na szczycie wieży powiewa flaga niepodległej [[Litwa|Litwy]].
'''Baszta Giedymina''' ([[lit.]] ''Gedimino pilies bokštas'') – [[baszta]] zachodnia [[Zamek Górny w Wilnie|Zamku Górnego w Wilnie]], który wzniesiono w stylu [[Gotyk|gotyckim]] na Górze Zamkowej (dawnej Turzej) w [[1409]], za panowania [[Witold Kiejstutowicz|Witolda]]. Zamek murowany, z trzema basztami, zastąpił drewnianą warownię, która istniała już w [[XIV wiek]]u za panowania [[Giedymin (wielki książę litewski)|Giedymina]]. W roku [[1419]] zamek spłonął, lecz został odbudowany. Od czasów [[Aleksander Jagiellończyk|Aleksandra Jagiellończyka]] w Zamku Górnym mieściła się ludwisarnia, a w lochach więzienie. [[Zygmunt II August]] odnowił zamek, w którym umieścił swoją bibliotekę. W [[1655]] zamek zdobyli [[Rosjanie]]. Z biegiem czasu popadł w ruinę. Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża, zwaną Basztą Giedymina. W [[1830]] postawiono drewnianą nadbudówkę na telegraf optyczny na ocalałym zrębie baszty, którą zdjęto w latach trzydziestych [[XX wiek]]u. Wówczas polscy konserwatorzy zabezpieczyli wieżę w celu przeprowadzenia renowacji i w 1930 roku odtworzyli trzecią kondygnację. W dniu 20 września 1939 roku Rosjanie zrzucili z wieży polską flagę i pozwolili 27 października wywiesić zamiast niej flagę litewską. W lipcu 1944 roku po operacji [[Ostra Brama]], w trakcie której wypędzono Niemców z Wilna, żołnierze AK powiesili na wieży biało-czerwoną flagę, którą jednak szybko usunęli nowi okupanci<ref>Przemysław Włodek, "Wilno-przewodnik", wyd. Rewasz, 2008, s.158</ref>. W trakcie działań wojennych częściowo zniszczona została najwyższa, trzecia, kondygnacja. W czasach ZSRR kolejny remont wieży przeprowadzono w latach [[1948]]-[[1950]]. Od [[1960]] w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w którym można obejrzeć schemat [[Bitwa pod Grunwaldem|bitwy pod Grunwaldem]], [[Zakon krzyżacki|krzyżackie]] sztandary i popiersie księcia Witolda, wykonane w brązie przez Vincasa Grybasa. W muzeum zgromadzono również [[hełm]]y, [[Kolczuga|kolczugi]], [[Zbroja|zbroje]], [[miecz]]e i [[muszkiet]]y oraz [[Armata|armaty]] i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety wileńskich zamków, fotokopie grafik [[Franciszek Smuglewicz|Franciszka Smuglewicza]] oraz panoramiczny plan miasta z roku [[1576]]. Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z którego można podziwiać panoramę miasta, w tym śródmieście i Pohulankę oraz widok na [[Wilia (dopływ Niemna)|Wilję]] z przedmieściami Śnipiszki i Tuskulanum. Od [[1990]], na szczycie wieży powiewa flaga [[Litwa|Litwy]].

{{Przypisy}}


{{Wilno}}
{{Wilno}}

Wersja z 19:40, 20 maj 2011

Szablon:Źródła

Baszta Giedymina

Baszta Giedymina (lit. Gedimino pilies bokštas) – baszta zachodnia Zamku Górnego w Wilnie, który wzniesiono w stylu gotyckim na Górze Zamkowej (dawnej Turzej) w 1409, za panowania Witolda. Zamek murowany, z trzema basztami, zastąpił drewnianą warownię, która istniała już w XIV wieku za panowania Giedymina. W roku 1419 zamek spłonął, lecz został odbudowany. Od czasów Aleksandra Jagiellończyka w Zamku Górnym mieściła się ludwisarnia, a w lochach więzienie. Zygmunt II August odnowił zamek, w którym umieścił swoją bibliotekę. W 1655 zamek zdobyli Rosjanie. Z biegiem czasu popadł w ruinę. Do naszych czasów zachowała się jedynie wieża, zwaną Basztą Giedymina. W 1830 postawiono drewnianą nadbudówkę na telegraf optyczny na ocalałym zrębie baszty, którą zdjęto w latach trzydziestych XX wieku. Wówczas polscy konserwatorzy zabezpieczyli wieżę w celu przeprowadzenia renowacji i w 1930 roku odtworzyli trzecią kondygnację. W dniu 20 września 1939 roku Rosjanie zrzucili z wieży polską flagę i pozwolili 27 października wywiesić zamiast niej flagę litewską. W lipcu 1944 roku po operacji Ostra Brama, w trakcie której wypędzono Niemców z Wilna, żołnierze AK powiesili na wieży biało-czerwoną flagę, którą jednak szybko usunęli nowi okupanci[1]. W trakcie działań wojennych częściowo zniszczona została najwyższa, trzecia, kondygnacja. W czasach ZSRR kolejny remont wieży przeprowadzono w latach 1948-1950. Od 1960 w Wieży Giedymina mieści się Muzeum Zamku Górnego, w którym można obejrzeć schemat bitwy pod Grunwaldem, krzyżackie sztandary i popiersie księcia Witolda, wykonane w brązie przez Vincasa Grybasa. W muzeum zgromadzono również hełmy, kolczugi, zbroje, miecze i muszkiety oraz armaty i kule armatnie. Znajdują się w nim również makiety wileńskich zamków, fotokopie grafik Franciszka Smuglewicza oraz panoramiczny plan miasta z roku 1576. Na najwyższym piętrze mieści się taras obserwacyjny, z którego można podziwiać panoramę miasta, w tym śródmieście i Pohulankę oraz widok na Wilję z przedmieściami Śnipiszki i Tuskulanum. Od 1990, na szczycie wieży powiewa flaga Litwy.

  1. Przemysław Włodek, "Wilno-przewodnik", wyd. Rewasz, 2008, s.158

Szablon:Wilno