Drohiczyn (Polska): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
→‎Zabytki: drobne merytoryczne
Linia 187: Linia 187:
* [[Zamek w Drohiczynie|Zamek królewski na Górze zamkowej]]
* [[Zamek w Drohiczynie|Zamek królewski na Górze zamkowej]]
* Klasztor Bazylianów z 1798 roku znajdujący się koło cerkwi pw. Mikołaja Cudotwórcy, skierowany piętrowym frontem do rynku i dłuższym parterowym od ul. Mazowieckiej.
* Klasztor Bazylianów z 1798 roku znajdujący się koło cerkwi pw. Mikołaja Cudotwórcy, skierowany piętrowym frontem do rynku i dłuższym parterowym od ul. Mazowieckiej.
* Dworek Sądów Marszałkowskich z XVIII w. pomiędzy ul.Dmochowskiego i Biskupią. Drewniany, kryty czterospadowym dachem, z gankiem. Zburzony przez Rosjan prawdopodobnie w 1940 r.
* Dworek Sądów Marszałkowskich z XVIII w. pomiędzy ul.Dmochowskiego i Biskupią. Drewniany, kryty czterospadowym dachem pokrytym gontem, z gankiem. Zburzony przez Rosjan prawdopodobnie w 1940 r.
* Port rzeczny w zachodniej części ''[[Ruska Strona|Ruskiej Strony]]''.
* Port rzeczny w zachodniej części ''[[Ruska Strona|Ruskiej Strony]]''.
* bożnica żydowska z drewna znajdująca się przy ul. Piłsudskiego 9. Spłonęła 22 czerwca 1941 r.
* bożnica żydowska z drewna znajdująca się przy ul. Piłsudskiego 9. Spłonęła 22 czerwca 1941 r.
* drewniana kaplica św. Barbary. Rozebrana przez Rosjan w 1940 r.


== Muzea ==
== Muzea ==

Wersja z 01:02, 14 sty 2012

Szablon:POL miasto infobox Drohiczynmiasto w woj. podlaskim, w powiecie siemiatyckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Drohiczyn. Leży na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej, nad Bugiem. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.

Według danych z 30 czerwca 2008 miasto miało 2075 mieszkańców.

Miasto położone jest we wschodniej Polsce, w południowej części województwa podlaskiego. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 62 (SiemiatyczeStrzelno). Ośrodek usługowy dla rolnictwa; drobne przetwórstwo drzewne i rolno-spożywcze.

Historia

Historyczna stolica Podlasia. W XI w. gród na pograniczu rusko-polskim z ważną komorą celną nad Bugiem, którym spławiano towary na Ruś. W XII wieku stolica księstwa drohiczyńskiego w kręgu wpływów Kazimierza Sprawiedliwego. Następnie przejściowo należał do Mazowsza i w końcu XIII w. opanowany przez Litwę. Następnie przechodził z rąk do rąk. W XV wieku od książąt mazowieckich gród kupili Jagiellonowie. Prawa miejskie otrzymał Drohiczyn w 1498 z rąk Aleksandra Jagiellończyka. Od 1520 stolica województwa podlaskiego, Drohiczyn pozostał nią aż do okresu rozbiorów. Od 1569 miasto zostało włączone do Korony. XVI wiek to okres największego rozkwitu miasta.

Na początku XVII w. były w Drohiczynie trzy kościoły, pięć cerkwi i cztery klasztory w tym dwa katolickie (franciszkanów i benedyktynek). W mieście istniały także szpital, apteka i szkoła. Okres pomyślnego rozwoju miasta przerwało zniszczenie miasta w 1657 r. przez wojska siedmiogrodzkie Jerzego II Rakoczego w czasie potopu szwedzkiego, w trakcie którego Drohiczyn utracił 68% ludności. W XVIII w. odnowiono, odbudowano lub wybudowano drohiczyńskie kościoły i klasztory. Pozbawiony dawnej świetności Drohiczyn zasłynął w tym okresie ze wspaniałych szkół: szkółki prowadzonej przez franciszkanów i jezuickiej szkoły, która w 1747 roku uzyskała rangę kolegium (Collegium Nobilium).

XIX wiek to okres upadku miasta. Drohiczyn przekształcił się w prowincjonalne miasteczko bez perspektyw rozwoju, oddalone od nowych szlaków komunikacyjnych. W latach 1808-1842 był siedzibą powiatu, co jednak oznaczało w tamtym czasie siedzibę gminy zbiorowej. Liczba mieszkańców z ok. 2000 w 1775 zmniejszyła się do 835 w 1857. Całkowicie zniknęła lewobrzeżna część miasta (Ruska Strona). Na początku XX w. napływ ludności żydowskiej spowodował, iż liczba jej wzrosła ponownie do 2000. Podczas dwóch wojen światowych miasto ponownie zostało zniszczone, a potem ponownie odbudowane. Dziś Drohiczyn pełni funkcje usługowo-handlowe dla okolicznych wsi, a ze względu na malownicze położenie jest też miejscowością letniskową. Tradycje drohiczyńskich szkół podtrzymują: Wyższe Seminarium Duchowne i Liceum Ogólnokształcące. Od 1991 Drohiczyn jest siedzibą diecezji drohiczyńskiej. Znajdują tu się trzy kościoły i jedna cerkiew prawosławna. 10 czerwca 1999 odbyło tu się spotkanie ekumeniczne z papieżem Janem Pawłem II.

Góra Zamkowa
Kościół benedyktynek pw. Wszystkich Świętych
Kościół Franciszkanów pw. NMP
Plik:Klasztor pw.Wszystkich Świętych w Drohiczynie.JPG
Katedra pw. św. Trójcy
Ołtarz główny w kościele Jezuitów (ob. katedra)
Cerkiew św. Mikołaja
Drohiczyn

Chronologia

Zabytki

zachowane:

  • Grodzisko na Górze Zamkowej
  • Zespół klasztorny jezuitów
    • Katedra św. Trójcy z lat 16961709 w stylu barokowym. Pierwotny kościół ufundował Władysław Jagiełło w 1392. W 1657 przekazano parafię zakonowi Jezuitów, którzy wybudowali istniejący dziś kościół. Po kasacie jezuitów parafię przekazano zakonowi pijarów. Kościół zniszczono w czasie I wojny światowej w latach 1914-1918. Odbudowany w 1919. Zdewastowany w latach 1939-1940 (szczególnie wnętrze). Zachował się późnogotycki krucyfiks, barokowa rzeźba Chrystusa Frasobliwego, chrzcielnica późnorenesansowa z pocz. XVII w., rokokowa monstrancja z 1786 r., obraz św. Trójcy z XVII w. w ołtarzu głównym,
    • Klasztor Jezuitów z lat 17291744) w stylu barokowym na planie podkowy pod kierunkiem jezuity Jakuba Ruoffa (obecnie Kuria Biskupia).
    • Kolegium Jezuitów (budowa: 1746-1751) wg projektu Wincentego lub Wojciecha Rachetti i fundacji superiora klasztoru o. Stefana Kuczyńskiego (1704-1773); spalone w czasie I wojny światowej. Obecnie Seminarium Duchowne.
  • Zespół klasztorny franciszkanów
    • Kościół Franciszkanów pw. Wniebowzięcia NMP (budowa: 1682-1715) z ołtarzem głównym z 1762, wg tradycji zbudowany w miejscu drewnianego kościoła z 1400 fundacji wojewody Mikołaja Nasuty. Pierwsza potwierdzona wzmianka w źródłach o kościele pojawiła się w 1470 r. Budowa obecnego barokowego kościoła rozpoczęła się w 1682 r. ze składek miejscowej szlachty. Zakrystia od północy z 1682 r. i skarbczyk od południa wybudowany w 1734 r. jako drohickie archiwum ksiąg ziemskich. We wnętrzu Kaplica Loretańska z 1695 r. z ołtarzem rokokowym z 1774 r. oraz stiukowy rokokowy ołtarz główny z 1762-64 r. Ołtarze przy filarach tęczowych z lat 1770-74. Lewy z obrazem Wizja św. Antoniego z 1775 r., prawy z obrazem św. Franciszka z 1774 r. Na filarze tęczowym od południa ołtarz klasycystyczny z 1780 r. W zamknięciu nawy północnej relikty murowanego ołtarza barokowego z XVIII w. Kościół zniszczono w czasie II wojny światowej, do kultu przywrócony w 1949 r.
    • dzwonnica z ok. 1770 r. w stylu późnobarokowym wg proj. Kazimierza Kamieńskiego
    • klasztor Franciszkanów (budowa 1737-1751) zbudowany z funduszy chorążego ziemi bielskiej Marcina Kuczyńskiego (1663-1751). Po kasacie po powstaniu listopadowym w 1832 mieściły się w nim koszary. W 1889 przebudowany na szkołę. Obecnie pozbawiony cech stylowych.
    • stróżówka z XVIII w.
    • oficyna z XVIII w., ob. dom, ul. Kraszewskiego 4
  • Zespół klasztorny benedyktynek ufundowany w 1623 przez wojewodę Wojciecha Niemirę, początkowo jako drewniany.
    • Kościół Benedyktynek pw. Wszystkich Świętych z lat 1733-1738 w stylu późnobarokowym, projekt: Jakub Fontana, fundacja Wiktoryna Kuczyńskiego (1668-1737) i Marcina Kuczyńskiego. Wewnątrz znajdują się trzy rzeźby barokowe, monstrancja z 1780 r., obraz św. Benedykta z pocz. XVII w. i krucyfiks z 1 poł. XVIII w. z ołtarza głównego.
    • Klasztor Benedyktynek – rozebrany przez władze carskie po powstaniu styczniowym, odbudowano go bez cech stylowych w latach 1958-1960 bez skrzydła wschodniego uzupełnionego w 1992. Obecnie bez cech stylowych.
  • Cerkiew pw. św. Mikołaja z 1792 r., w stylu klasycystycznym (poprzednio pw. Świętej Trójcy) fundacji Konstancji z Kuczyńskich i Jakuba Ciecierskiego. Wzniesiona pierwotnie jako cerkiew klasztorna unickiego zakonu bazylianów. Od 1839 prawosławna, czego efektem była przebudowa w 1848 i dodanie kopułek, usunięcie ołtarzy, ambony i organów. Obecnie świątynia parafialna. Znajduje się przy Placu Tadeusza Kościuszki.
  • kapliczka barokowa u zbiegu ul. Świętojańskiej i Mieszka I z figurą św. Jana Nepomucena z XVIII wieku.
  • kapliczka przydrożna, przy drodze do Kłyszówki i Minczewa, pocz. XIX,
  • dom z 1 poł. XIX wieku, pl. Tadeusza Kościuszki 23
  • Schrony bojowe z 1940-1941 (linia Mołotowa)

niezachowane:

  • Zamek królewski na Górze zamkowej
  • Klasztor Bazylianów z 1798 roku znajdujący się koło cerkwi pw. Mikołaja Cudotwórcy, skierowany piętrowym frontem do rynku i dłuższym parterowym od ul. Mazowieckiej.
  • Dworek Sądów Marszałkowskich z XVIII w. pomiędzy ul.Dmochowskiego i Biskupią. Drewniany, kryty czterospadowym dachem pokrytym gontem, z gankiem. Zburzony przez Rosjan prawdopodobnie w 1940 r.
  • Port rzeczny w zachodniej części Ruskiej Strony.
  • bożnica żydowska z drewna znajdująca się przy ul. Piłsudskiego 9. Spłonęła 22 czerwca 1941 r.
  • drewniana kaplica św. Barbary. Rozebrana przez Rosjan w 1940 r.

Muzea

  • Muzeum Diecezjalne w Drohiczynie przy ul. Kraszewskiego 4 (w danym klasztorze franciszkanów). W zbiorach znajdują się dokumenty królów Władysława IV, Jana Kazimierza, Augusta II Mocnego, kielichy, relikwiarze, monstrancje Jabłonowskich, Sapiehów, Radziwiłłów, pasy słuckie, pacyfikały, tace, lichtarze, ornaty, pastorały: biskupa Zygmunta Łozińskiego i papieża Piusa XII oraz krzesło papieża Jana Pawła II z wizyty w 1999 roku, naczynia z cyny.
  • Muzeum Regionalne w Drohiczynie przy ul. Kopernika 7. W zbiorach znajdują się eksponaty pochodzące z wykopalisk archeologicznych, m.in. szklane paciorki, enkolpion z brązu, grzebienie z poroża jeleni i łosiów, gliniana kostka, bransolety z brązu, ołowiane plomby z XII, XIII, XIV w. W zbiorach są także narzędzia rolnicze i przedmioty codziennego użytku z XIX i pocz. XX w. oraz kolekcja rzeźb ludowych.
  1. a b c d e f g h i j k l Katalog Zabytków Sztuki w Polsce „Siemiatycze, Drohiczyn i okolice”, Warszawa 1996, s. 6.
  2. Piotr Bunar, Stanisław A.Sroka „Słownik Wojen, Bitew i Potyczek w Średniowiecznej Polsce”, wyd. Uniwersitas, Kraków 2004, s. 42.
  3. K. Kwiatkowski, Drohiczyn n. Bugiem jako miejsce stykania się wpływów rusko-bałtyjsko-polskich (XII-XIV w.),[w:] Zeszyty Naukowe Studenckiego Koła Naukowego Historyków Uniwersytetu w Białymstoku, red. R. Poniat,Białystok 2003, s. 71.
  4. Stanisław Szczur „Historia Polski”, Wyd.Literackie, Kraków 2002, s. 243.
  5. J. K. Kochanowski, Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, Warszawa 1919, s. 421-422.
  6. Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, t. II, dokumenty z lat 1248-1355, opr. S. Kuraś i I. Sułkowska-Kurasiowa,Wrocław 1989, s. 252.
  7. [Kronika Janka z Czarnkowa „70. O zdobyciu zamku Drohiczyna”].
  8. M. Radoch, W sprawie daty nadania przez Władysława Jagiełłę ziemi drohickiej księciu mazowieckiemu Januszowi I, [w:] Szkice z dziejów kolonizacji Podlasia i Grodzieńszczyzny od XIV do XVI wieku, Olsztyn 2002, s. 11-20.
  9. T. J. Lubomirski, Kodeks Dyplomatyczny Księstwa Mazowieckiego, Warszawa 1863, s. 111-113; Biblioteka PAN Kórnik, rkp. 203, k. 178-178v.
  10. Kronika Wiganda z Marburga, wyd. E. Raczyński, Poznań 1842, s. 353.
  11. a b c d e f g h i j k l m Katalog Zabytków Sztuki w Polsce „Siemiatycze, Drohiczyn i okolice”, Warszawa 1996, s. 8.

Zobacz też

Pomniki i tablice pamiątkowe

  • Pomnik ustawiony na rynku w dniu 3 maja 1919 roku na pamiątkę odzyskania niepodległości
  • Grób Nieznanego Żołnierza przy kościele benedyktynek
  • Obelisk z 1928 roku na Górze Zamkowej ustawiony z okazji 10 lecia odzyskania Niepodległości
  • Pomnik lotników polskich poległych we wrześniu 1939 roku i pochowanych na cmentarzu parafialnym
  • Tablica pamiątkowa z okazji 90-rocznicy walk stoczonych 19 sierpnia 1920 roku z bolszewikami przez 8 kompanię 1. Pułku Piechoty Legionów.

Periodyki lokalne

  • Drohiczyński Przegląd Naukowy – wydawany przez Drohiczyńskie Towarzystwo Naukowe

Ciekawostki

  • Na międzynarodowej wystawie zabytków w 1936 roku fasada kościoła bernardynek otrzymała pierwszą nagrodę

Linki zewnętrzne

Szablon:Linki do map Polski