Hamburg: Różnice pomiędzy wersjami

Edytuj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Hamburg Mitte ilustracja
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
→‎Transport: Polonica
Linia 179: Linia 179:
[[Metro hamburskie|Hamburskie metro]] składają się z trzech linii, system szybkiej kolei miejskiej (S-Bahn) posiada sześć linii na których znajduje się 67 stacji.
[[Metro hamburskie|Hamburskie metro]] składają się z trzech linii, system szybkiej kolei miejskiej (S-Bahn) posiada sześć linii na których znajduje się 67 stacji.
W Hamburgu znajduje się [[Port lotniczy Hamburg-Fuhlsbüttel|międzynarodowy port lotniczy Fuhlsbüttel]], położony około 8 km na północny zachód od centrum miasta.
W Hamburgu znajduje się [[Port lotniczy Hamburg-Fuhlsbüttel|międzynarodowy port lotniczy Fuhlsbüttel]], położony około 8 km na północny zachód od centrum miasta.

== Polonica ==
* do maja 1945 roku w południowo wschodniej części Hamburga działał obóz koncentracyjny [[Neuengamme (KL)|Konzentrationslager Neuengamme]], w którym więziono w czasie II wojny światowej łącznie 16 900 obywateli polskich. Pamiątkowy pomnik ku czci ofiar obozu znajduje się przy ulicy Jean-Dolidier-Weg 61.

'''Zobacz [[:Kategoria:Więźniowie KL Neuengamme|biogramy więźniów]].'''

* w stoczni [[Blohm und Voss]] w 1909 roku zbudowano, zakupiony przez Polskę w 1929 roku, żaglowiec [[Dar Pomorza]].


== Sport ==
== Sport ==

Wersja z 15:29, 8 maj 2012

Szablon:Miasto zagranica infobox Hamburg (niem. Freie und Hansestadt Hamburg, łac. Hammonia, dosł. Wolne i Hanzeatyckie Miasto Hamburg; dolnoniem. Hamborg [ˈhaˑmbɔːχ]) – miasto w północnych Niemczech na prawach kraju związkowego niedaleko ujścia Łaby do Morza Północnego. Wolne miasto i zarazem związkowy kraj niemiecki (pow. 755 km², ludność 1,74 mln – drugie po Berlinie). Największy port morski kraju (75 mln ton przeładunku), wielki ośrodek przemysłowy (statki, elektrotechnika, przetwórstwo ropy, przemysł spożywczy) i finansowy. W 2011 roku miasto to otrzymało tytuł Europejskiej Stolicy Czystości[1][2].

Historia

 Osobny artykuł: Kalendarium historii Hamburga.

Pierwsza osada na terenie dzisiejszego Hamburga pochodzi z IV w. p.n.e. Od IV do VI w. n.e. tereny te zostały zasiedlane przez Sasów. W 810 cesarz Karol Wielki wybudował kościół, żeby nawracać pogańskich dotąd Sasów. Dla obrony tego kościoła został zbudowany gród warowny, który nazwano w 858 Hammaburg[3], w 983 zdobyty i spalony przez Drzewian.

W XII w. Łaba zdobywała coraz to większe znaczenie. Handel w regionie północnoeuropejskim szybko się rozwijał, w roku 1189 z rąk cesarza Fryderyka I Barbarossy Hamburg uzyskał przywilej pobierania ceł nad Łabą i wtedy właśnie zdobył status Wolnego Miasta Rzeszy (niem. Kaiserlich freye Reichsstadt).

W średniowieczu Hamburg stał się najważniejszym portem hanzeatyckim na Morzu Północnym i służył jako punkt przeładunkowy rozmaitych towarów, m.in. futer, zboża, sukna, śledzi i drewna. Jednak najbardziej popularnym towarem eksportowym Hamburga było piwo.

Od 1356 corocznie w mieście jest organizowana uczta z okazji dnia św. Macieja – 24 lutego. W średniowieczu dzień ten był uznawany za początek wiosny, a więc okazję do świętowania. W Hamburgu podejmowano wtedy ważne decyzje polityczne, m.in. wybierano burmistrza. Mieszkańcy Hamburga chwalą się, że to najstarsza regularnie wydawana uczta na świecie[4].

Rozwój miasta przyspiesza tempa w 1558 roku, po otwarciu giełdy hamburskiej będącą pierwszą taką placówką w krajach niemieckojęzycznych. Podczas okresu reformacji życie ewangelików skupiało się w kościele Bugenhagena, proces reformacji przebiegał w Hamburgu bardzo spokojnie, w XVII wieku większość mieszkańców stanowią ewangelicy do których należało większość kościołów. W 1619 Hamburg był największym miastem na ziemiach niemieckich.

Hamburg ok. 1660

W roku 1678 rozpoczyna działanie Opera w Hamburgu będąca jedną z pierwszych w Europie. Kulturalny rozkwit miasta nastąpił jednak dopiero w XVIII wieku między innymi za sprawą założenia Hamburskiego Teatru Narodowego (1767). Ciemnym okresem w historii miasta stała się epidemia dżumy przetaczająca się przez Europę w 1713 która to również dotknęła Hamburg.

Pomiędzy rokiem 1806 a 1814 Hamburg był okupowany przez oddziały Napoleońskie. Wydarzenie to z jednej strony przyczyniło się do przeobrażeń demokratycznych, z drugiej zaś strony tymczasowo zahamowało rozwój miasta. Do roku 1842 miasto pozostawało w granicach wyznaczonych jeszcze w średniowieczu. Po wielkim pożarze, który strawił jedną trzecią miasta a większa część ludności straciła dach nad głową, nastąpiła szybka odbudowa miasta oparta o nowoczesne rozwiązania urbanistyczne i architektoniczne. Około roku 1850 Hamburg liczył już 50 000 mieszkańców. W roku 1860, wraz z postępującą industrializacją, rozpoczął się proces wchłaniania okolicznych miejscowości przez rozrastające się miasto.

Hamburg dzięki rozwojowi żeglugi morskiej i handlu z krajami Zachodu w drugiej połowie XIX wieku, znacznie rozbudował port i magazyny portowe. Największą dzielnicą portową była Speicherstadt zbudowana w latach 1881-1888. W następnych dziesięcioleciach port rozbudowano również na drugim brzegu Łaby. Założenie portu wolnocłowego w roku 1888 uczyniło Hamburg jednym z największych składów kawy, kakao, przypraw oraz dywanów. Budowa Nordseeostkanal w roku 1895 zwiększyła jeszcze bardziej atrakcyjność portu, jako że od tej pory zapewnione było bezpośrednie i szybkie połączenie z obszarem Morza Bałtyckiego.

Od roku 1900 Hamburg zaczyna nabierać wielkomiejskiego charakteru. wówczas to miasto przekracza milion mieszkańców. W roku 1937 specjalne ustawy wyznaczyły granice aglomeracji hamburskiej, które obowiązują do dnia dzisiejszego.

Okres II wojny światowej był najtragiczniejszym wydarzeniem w dziejach Hamburga. Miasto szczególnie ucierpiało w 1943 roku w czasie bombardowań alianckich (Operacja Gomora) będących reakcją na niemiecką agresję. Wtedy to większa część zabudowy została zniszczona, zginęły dziesiątki tysięcy ludzi.

Nagranie armii amerykańskiej podczas bombardowania Hamburga

W roku 1962 Wielka Powódź, która zalała wielkie obszary północnych Niemiec, dotknęła także Hamburg.

Architektura

Stare zabytkowe miasto – w większości zniszczone w wyniku alianckiego nalotu dywanowego 27 lipca 1943 (ponad 40 tysięcy ofiar) – otoczone jest nowoczesnymi osiedlami wkomponowanymi w obszary leśne. Historyczne centrum Hamburga znajduje się między dworcem głównym a placem Gänsemarkt Ulica Jungfernstieg nad rzeką Alster pozostaje ulicą handlową i promenadą Hamburga. Obraz miasta kształtowany jest przez wieże głównych świątyń: Kościoła św. Katarzyny, św. Piotra, św. Jakuba, św. Mikołaja i św. Michała. Ten ostatni jest cennym zabytkiem barokowej architektury sakralnej w północnych Niemczech. Historia Kościoła Św. Piotra położonego przy dzisiejszym deptaku handlowym Mönckebergstraβe sięga XII wieku, po wielkim pożarze Hamburga w roku 1842, kiedy to budowlę strawił ogień, kościół odbudowano. Kościół Św. Mikołaja przy placu Hopfenmarkt, został mocno zniszczony podczas II Wojny Światowej. Ruiny jego wieży pozostawiono jako pomnik.

Sięgające XVII wieku domy Krameramtswohnungen, wyróżniają się swą północnoniemiecką architekturą. W jednym z nich znajduje się Muzeum Historii Hamburga. Budynek Giełdy Hamburskiej jest najstarszym budynkiem tego typu na ziemiach niemieckich, połączony jest tylną częścią z ratuszem. Monumentalny ratusz otwarty w 1897 roku został zbudowany w miejscu starego, który spłonął w 1842 roku. Ratusz wyróżnia się bogato zdobioną fasadą, wzdłuż której ustawiono w sumie 20 posągów cesarzy. Ponad bramą główną napisane jest po łacinie: „LIBERTATEM QUAM PEPERERE MAIORES DIGNE STUDEAT SERVARE POSTERITAS“ – „Wolność, którą zdobyli przodkowie, niech godnie starają się zachować potomni“.

Podział administracyjny

Podział administracyjny Hamburga
Plik:Stadtplan Hamburg.gif
Hamburg-Mitte ilustracja

Hamburg podzielony jest obecnie na siedem okręgów (Bezirke).

Okręg Populacja[5] Powierzchnia mieszk./km²
Hamburg-Mitte 238.257 107,1 km² 1652,46
Altona 246.936 78,3 km² 3153,72
Eimsbüttel 248.233 50,1 km² 4954,75
Hamburg-Nord 283.246 57,8 km² 4900,05
Wandsbek 408.032 147,5 km² 2766,32
Bergedorf 118.789 154,8 km² 767,37
Harburg 200.134 161,0 km² 1243,07

Kultura

Opera w Hamburgu
Arkady nad Binnenalster

Tradycje kulturalne tego hanzeatyckiego miasta sięgają średniowiecza. Ogromny wpływ na historię kultury wywarli tacy poeci jak Friedrich Klopstock, Gotthold Lessing i Heinrich Heine oraz sławni na całym świecie kompozytorzy, a wśród nich Händel, który działał w pierwszej położonej po za Włochami publicznej operze[6]. Z Hamburga wywodził się Johannes Brahms. Gustav Gründgens swoją legendarną inscenizacją „Fausta“ Goethego tworzył tu historię teatru, a grupa The Beatles w Starclubie świętowała swój przełom.

Hamburskie sceny teatralne oferują rozmaite sztuki artystyczne, począwszy od teatru improwizowanego, aż do baletu Johna Neumeiera. Oprócz trzech teatrów narodowych, w tym założonej w 1678 r. Hamburskiej Opery Narodowej, Teatru Niemieckiego i Teatru Thalia, ponad 50 muzeów oraz w sumie 313 scen teatralnych i muzycznych oraz mnogość kabaretów przyciąga dużą liczbę publiczności. Hamburg jest po Nowym Jorku i Londynie trzecim co do wielkości miastem musicalowym na świecie.

Gospodarka

Port w Hamburgu jest ważnym centrum handlu z krajami Europy Wschodniej i Północnej.

Wśród portów obsługujących kontenerowce zajmuje drugie miejsce w Europie i siódme na świecie. Położony jest 120 km od linii morza, a mimo to może przyjąć największe kontenerowce świata.

Śródlądowe położenie, a także bogate możliwości kontynuowania transportu drogą kolejową, wodną i autostradami decydują o stopniu używalności tego portu. Sam tylko obrót z krajami Morza Bałtyckiego stanowi 25%.

W Hamburgu będącym metropolią handlową i komunikacyjną ma swoją siedzibę ponad 90 konsulatów. Spośród tylko azjatyckich przedsiębiorstw aż 460 ma w Hamburgu swoją centralę europejską bądź swój oddział. Wraz z rozwijającym się centrum handlowym miasta powstaje nad samą Łabą nowoczesna dzielnica handlowo-przemysłowa Hafencity.

Hamburg będąc także siedzibą wysoko wyspecjalizowanego przemysłu jest w czołówce ośrodków rozwoju medycyny i biotechnologii. To również światowe centrum przemysłu lotniczego. Właśnie tutaj powstaje wiele podzespołów wielkiego Airbusa A380.

Media

Hamburg jest miastem mediów. W mieście tym jest między innymi produkowany Der Spiegel, Stern i Die Zeit. Siedzibę mają w Hamburgu liczne wydawnictwa: Gruner + Jahr, Axel Springer Verlag, Bauer Verlagsgruppe, Verlagsgruppe Milchstrasse (część wydawnictwa Burda), Jahreszeiten Verlag oraz Hoffmann & Campe Verlag.

Poza tym mieści się tutaj największa niemiecka agencja prasowa Deutsche Presse Agentur dpa. Redakcja ARD produkuje codzienne wiadomości telewizyjne Tagesschau, Tagesthemen i Nachtmagazin. Główną siedzibę ma w Hamburgu również pierwsza stacja telewizyjna Norddeutscher Rundfunk. Znajduje się tutaj również RTL Nord (RTL Television – regionalna telewizja komercyjna z główną siedzibą w Kolonii oraz Sat 1 i ZDF – studia regionalne.

Hamburg słynie również z renomowanych agencji reklamowych w Europie, takich jak: Scholz & Friends, Springer & Jacoby, Jung von Matt, TBWA, Kolle Rebbe, Zum Goldenen Hirschen, Grabarz & Partner oraz agencji kreatywnych, m.in.: Peter Schmidt Group, Faktor Design i Landor Associates.

Demografia

W grudniu roku 2006 żyło w Hamburgu 469.051 ludzi obcego pochodzenia (tj. 26,8 procent mieszkańców)[7]. Według oficjalnych danych z 2010 roku, 20.635 mieszkańców Hamburga to Polacy[8]. Szacuje się że w Hamburgu mieszka 110.000 ludzi polskiego pochodzenia[9].

Polityka

 Osobny artykuł: Burmistrzowie Hamburga.
Ratusz w Hamburgu

Hamburg jest siedzibą 100 konsulatów i zajmuje w tym drugie miejsce na świecie (po Hongkongu). Miasto przez pięćdziesiąt lat po wojnie było rządzone przez lewicę. Od 2010 roku na czele rządu stoi Christoph Ahlhaus(CDU).

Edukacja

  • Uniwersytet w Hamburgu (UHH); założony w roku 1919, obecnie kształci się na nim 39.000 studentów[10].
  • Uniwersytet Techniczny Hamburg-Harburg (TUHH); założony w 1978[11].
  • Hochschule für Musik und Theater Hamburg; założona w 1950[12]; jako pierwsza w Niemczech wprowadziła studia dla managerów kultury
  • HFH Hamburger Fern-Hochschule (HFH); założona w 1997 roku z obecną liczbą 6000 studentów, jest jedną z największych prywatnych szkół wyższych w Niemczech[13].
  • Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych; powołana w 1970 roku jako szkoła inżynierska, składała się do niedawna z czterech szkół inżynierskich i sześciu wyższych szkół zawodowych[14].
  • Uniwersytet ds. Gospodarki i Polityki (HWP); zapoczątkowany w roku 1948 jako "akademia gospodarki powszechnej", w którym pierwszy raz w Niemczech dopuszczono studentów nie posiadających matury[15].
  • HafenCity Universität (HCU); założony w 2006 kształci w dziedzinie architektury i urbanistyki[16].
  • Kühne Logistics University; założony w 2010
  • Führungsakademie der Bundeswehr; uniwersytet Bundeswehry założony w 1957

Parki i tereny rekreacyjne

Zespół parkowy Planten un Blomen znajduje się w centrum Hamburga niedaleko starych wałów obronnych jest obfitującym w tereny zielone terenem rekreacyjnym z ogrodem botanicznym, palmiarnią i największym ogrodem japońskim w Europie[17]. Znajduje się tam jezioro parkowe, gdzie zainstalowano fontannę. Od maja do września odbywają się tu w ciągu dnia festiwal Wasserspiele, a wieczorami koncerty wodno-świetlne (niem. farbige Wasserlichtkonzerte).

Park miejski jest popularnym terenem rekreacyjnym mieszkańców Hamburga z bogatą infrastrukturą wypoczynkową (m.in. rowery wodne, łodzie wiosłowe). W lecie na scenie na wolnym powietrzu odbywa się wiele koncertów z udziałem artystów z całego świata. Znajduje się tu jedno z najstarszych planetariów na świecie. Dziś hamburskie planetarium wyposażone jest w nowoczesne projektory, odbywają się tu regularnie pokazy nieba, symulacje, jak i przedstawienia teatralne i muzyczne.

Cmentarz w Ohlsdorfie o powierzchni 405 hektarów jest po Chicago drugim co do wielkości cmentarzem na świecie[18]. Znajduje się tu około 17 kilometrów alei i ścieżek spacerowych prowadzących pośród licznych stawów i starych drzewostanów.

Ogród zoologiczny Hagenbecka znajdują się tu liczne okazy małp, tygrysów i innym zwierząt Zwierzęta posiadają przestronne wybiegi, naśladujące naturalne warunki życiowe. Popularnością cieszy się otwarty wybieg dla słoni.

W Hamburgu znajduje się Miniatur Wunderland. Jest to największa makieta modelarstwa kolejowego świata[19].

Transport

Hamburg jest jednym z największych węzłów transportowych w Niemczech. Miasto posiada dostęp do czterech autostrad, ponadto Hamburg jest największym węzłem kolejowym w północnych Niemczech. Największym dworcem jest Hamburg Hauptbahnhof. Przez Hamburg wiodą trasy prowadzące w głąb Skandynawii.

Transport miejski zorganizowany jest na zasadzie joint venture pomiędzy największymi firmami przewozowymi. Hamburskie metro składają się z trzech linii, system szybkiej kolei miejskiej (S-Bahn) posiada sześć linii na których znajduje się 67 stacji. W Hamburgu znajduje się międzynarodowy port lotniczy Fuhlsbüttel, położony około 8 km na północny zachód od centrum miasta.

Polonica

  • do maja 1945 roku w południowo wschodniej części Hamburga działał obóz koncentracyjny Konzentrationslager Neuengamme, w którym więziono w czasie II wojny światowej łącznie 16 900 obywateli polskich. Pamiątkowy pomnik ku czci ofiar obozu znajduje się przy ulicy Jean-Dolidier-Weg 61.

Zobacz biogramy więźniów.

Sport

Imprezy sportowe

Galeria

  • Ratusz hamburski
    Ratusz hamburski
  • Kanał w Hamburgu
    Kanał w Hamburgu
  • teatr Deutsches Schauspielhaus
    teatr Deutsches Schauspielhaus
  • Binnenalster
    Binnenalster
  • Binnenalster "Blaue Stunde"
    Binnenalster "Blaue Stunde"
  • Centrum handlowe Europa Passage
    Centrum handlowe Europa Passage
  • Port
    Port

Honorowi obywatele Hamburga

Miasta partnerskie

  1. ↑ Europejskie stolice roku 2011. UniaEuropejska.org, 3 stycznia 2011. [dostęp 2011-02-11]. (pol.).
  2. ↑ Hamburski „pociąg pomysłów”. UniaEuropejska.org, 10 lutego 2011. [dostęp 2011-02-11]. (pol.).
  3. ↑ z dlniem. słowa hamme oznaczające "wysunięty nad wodą cypel lądu", co zgadza się z topografią miasta
  4. ↑ Tusk i Merkel spotkają się wieczorem w Hamburgu. [w:] Aktualności [on-line]. Polska – Internetowe wydanie dziennika ogólnopolskiego, 2009-02-27. [dostęp 2009-02-28].
  5. ↑ Dane pochodzą z 2006 roku
  6. ↑ George J. Buelow: A History of Baroque Music. Indiana university Press, 2004, s. 561. ISBN 0-253-34365-8.
  7. ↑ Hamburger Abendblatt
  8. ↑ a I 4 - j/10 H
  9. ↑ PolskiNetwork.org - Liczebność polskiej diaspory
  10. ↑ Universität Hamburg Strona oficjalna uniwersytetu
  11. ↑ Technische Universität Hamburg-Harburg
  12. ↑ Hochschule: HFMT
  13. ↑ Hamburger_Fern-Hochschule
  14. ↑ Wyższa Szkoła Nauk Stosowanych
  15. ↑ hwp-hamburg.de
  16. ↑ [1]
  17. ↑ http://www.hamburg-tourism.de/pl/hamburg-tourism/co-warto-zobaczyc/ogrody-zoologiczne-parki/ największy ogród japoński w Europie
  18. ↑ http://www.friedhof-hamburg.de/ohlsdorf/ Dane ze strony oficjalnej cmentarza w Hamburgu
  19. ↑ [2]/

Linki zewnętrzne

Podział administracyjny Niemiec
Kraje związkowe
(Bundesland)

Niemcy

Podział administracyjny Hamburga
Okręgi administracyjne (Bezirk)
Dzielnice (Stadtteil)

Herb Hamburga

Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link FA Szablon:Link GA

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hamburg&oldid=31124828”