Franciszek Salezy Potocki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m poprawa linków
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne redakcyjne
Linia 27: Linia 27:
Po klęsce konfederacji przez pewien czas na emigracji, w 1736 powrócił do kraju i pojednał się z [[August III Sas|Augustem III]]. Był posłem na [[sejm walny|sejm]] [[1738]]<ref>Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 472.</ref> i [[1740]] roku. <ref>Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 710.</ref>Nadal jednak był przeciwnikiem Sasa i jednym z przywódców stronnictwa [[republikanci|republikanckiego]], a po śmierci [[Józef Potocki|Józefa]] i [[Michał Potocki|Michała]] głową rodu Potockich. Dopiero pod koniec panowania [[August III Sas|Augusta III]] zbliżył się do dworu.
Po klęsce konfederacji przez pewien czas na emigracji, w 1736 powrócił do kraju i pojednał się z [[August III Sas|Augustem III]]. Był posłem na [[sejm walny|sejm]] [[1738]]<ref>Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 472.</ref> i [[1740]] roku. <ref>Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 710.</ref>Nadal jednak był przeciwnikiem Sasa i jednym z przywódców stronnictwa [[republikanci|republikanckiego]], a po śmierci [[Józef Potocki|Józefa]] i [[Michał Potocki|Michała]] głową rodu Potockich. Dopiero pod koniec panowania [[August III Sas|Augusta III]] zbliżył się do dworu.


W czasie ostatniego bezkrólewia w sojuszu z [[Partia hetmańska|partią hetmańską]] zwalczał [[Familia (stronnictwo)|Familię]] i usiłował udaremnić wybór [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] na króla. [[7 maja]] [[1764]] roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojsk rosyjskich]] [[sejm konwokacyjny (1764)|sejm konwokacyjny]] [[Wojna domowa w Rzeczypospolitej 1764|za nielegalny]].<ref>Materiały do dziejów bezkrólewia po śmierci Augusta III i pierwszych lat dziesięciu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, t. I Lwów 1857, s. 45-49.</ref> W [[1764]] roku podpisał jego elekcję.<ref>Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 284.</ref> W [[1767]] był jednym z głównych przywódców [[Konfederacja radomska|konfederacji radomskiej]], jednak ostatecznie zrezygnował z otwartej walki z nowym królem. [[23 października]] [[1767]] wszedł w skład [[Sejm delegacyjny|delegacji]] [[Sejm Repninowski|Sejmu]], wyłonionej pod naciskiem [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763-1794|posła rosyjskiego]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaja Repnina]], powołanej w celu określenia ustroju [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]<ref>[[Volumina Legum]] t. VII, [[Petersburg]] [[1860]], s. 244-248.</ref>. Próżny, dumny i dwulicowy, splamił się w [[1771]] słynną zbrodnią na [[Gertruda Potocka|Gertrudzie Komorowskiej]], poślubionej przez [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]] wbrew jego woli. Z niechęci do [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] popierał [[Konfederacja barska|konfederację barską]], do której jednak oficjalnie nie przystąpił.
W czasie ostatniego bezkrólewia w sojuszu z [[Stronnictwo hetmańskie|partią hetmańską]] zwalczał [[Familia (stronnictwo)|Familię]] i usiłował udaremnić wybór [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]] na króla. [[7 maja]] [[1764]] roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności [[Armia Imperium Rosyjskiego|wojsk rosyjskich]] [[sejm konwokacyjny (1764)|sejm konwokacyjny]] [[Wojna domowa w Rzeczypospolitej 1764|za nielegalny]].<ref>Materiały do dziejów bezkrólewia po śmierci Augusta III i pierwszych lat dziesięciu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, t. I Lwów 1857, s. 45-49.</ref> W [[1764]] roku podpisał jego elekcję.<ref>Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 284.</ref> W [[1767]] był jednym z głównych przywódców [[Konfederacja radomska|konfederacji radomskiej]], jednak ostatecznie zrezygnował z otwartej walki z nowym królem. [[23 października]] [[1767]] wszedł w skład [[Sejm delegacyjny|delegacji]] [[Sejm Repninowski|Sejmu]], wyłonionej pod naciskiem [[Ambasadorowie i posłowie rosyjscy w Rzeczypospolitej 1763-1794|posła rosyjskiego]] [[Nikołaj Repnin|Nikołaja Repnina]], powołanej w celu określenia ustroju [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]]<ref>[[Volumina Legum]] t. VII, [[Petersburg]] [[1860]], s. 244-248.</ref>. Próżny, dumny i dwulicowy, splamił się w [[1771]] słynną zbrodnią na [[Gertruda Potocka|Gertrudzie Komorowskiej]], poślubionej przez [[Stanisław Szczęsny Potocki|Stanisława Szczęsnego Potockiego]] wbrew jego woli. Z niechęci do [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] popierał [[Konfederacja barska|konfederację barską]], do której jednak oficjalnie nie przystąpił.


Umieszczony przez [[Jan Matejko|Jana Matejkę]] na obrazie [[Rejtan (obraz Jana Matejki)|Rejtan. Upadek Polski]]. Jest to starzec w centrum obrazu, który opuszcza salę nie chcąc podpisać traktatu rozbiorowego i delią przewraca krzesło.
Umieszczony przez [[Jan Matejko|Jana Matejkę]] na obrazie [[Rejtan (obraz Jana Matejki)|Rejtan. Upadek Polski]]. Jest to starzec w centrum obrazu, który opuszcza salę nie chcąc podpisać traktatu rozbiorowego i delią przewraca krzesło.

Wersja z 18:47, 19 kwi 2013

Franciszek Salezy Potocki
ilustracja
Rodzina

Potoccy

Data i miejsce urodzenia

1700/20
Krystynopol

Data i miejsce śmierci

22 października 1772
Krystynopol

Ojciec

Józef Potocki

Matka

Teofila Teresa Cetner

Dzieci

z Teofilą Teresą Center:
Ludwik Potocki
z Anną Elżbietą Potocką:
Adelajda Antonina Potocka
Pelagia Teresa Potocka
Ludwika Pelagia Potocka
Marianna Klementyna Potocka
Stanisław Szczęsny Potocki

Franciszek Salezy Potocki herbu Pilawa (ur. 1700 w Krystynopolu, zm. 22 października 1772 w Krystynopolu), magnat polski, wojewoda kijowski w 1756 roku, wojewoda wołyński w 1755 roku, krajczy wielki koronny w 1736 roku, starosta bełski w latach 1720-1767.[1]

Syn Józefa Felicjana, strażnika wielkiego koronnego, ojciec Stanisława Szczęsnego Potockiego.

Krajczy koronny od 1736, wojewoda wołyński od 1755, wojewoda kijowski od 1756. Najbogatszy magnat swego czasu, właściciel ogromnych dóbr na Ukrainie naddnieprzańskiej, stąd zwany "królikiem Rusi".

Był posłem na sejm 1729 roku.[2] Wraz z całą rodziną popierał Stanisława Leszczyńskiego, brał udział w konfederacji dzikowskiej, w imieniu której posłował do Turcji. Podczas koliszczyzny właściciel Humania, którego mieszkańcy zostali wymordowani przez Kozaków i miejscowe chłopstwo (czerń) podczas tzw. rzezi humańskiej.

Po klęsce konfederacji przez pewien czas na emigracji, w 1736 powrócił do kraju i pojednał się z Augustem III. Był posłem na sejm 1738[3] i 1740 roku. [4]Nadal jednak był przeciwnikiem Sasa i jednym z przywódców stronnictwa republikanckiego, a po śmierci Józefa i Michała głową rodu Potockich. Dopiero pod koniec panowania Augusta III zbliżył się do dworu.

W czasie ostatniego bezkrólewia w sojuszu z partią hetmańską zwalczał Familię i usiłował udaremnić wybór Stanisława Augusta Poniatowskiego na króla. 7 maja 1764 roku podpisał manifest, uznający odbywający się w obecności wojsk rosyjskich sejm konwokacyjny za nielegalny.[5] W 1764 roku podpisał jego elekcję.[6] W 1767 był jednym z głównych przywódców konfederacji radomskiej, jednak ostatecznie zrezygnował z otwartej walki z nowym królem. 23 października 1767 wszedł w skład delegacji Sejmu, wyłonionej pod naciskiem posła rosyjskiego Nikołaja Repnina, powołanej w celu określenia ustroju Rzeczypospolitej[7]. Próżny, dumny i dwulicowy, splamił się w 1771 słynną zbrodnią na Gertrudzie Komorowskiej, poślubionej przez Stanisława Szczęsnego Potockiego wbrew jego woli. Z niechęci do Stanisława Augusta popierał konfederację barską, do której jednak oficjalnie nie przystąpił.

Umieszczony przez Jana Matejkę na obrazie Rejtan. Upadek Polski. Jest to starzec w centrum obrazu, który opuszcza salę nie chcąc podpisać traktatu rozbiorowego i delią przewraca krzesło.

Jego córka Antonina Adela, była pierwszą żoną Ksawerego Lubomirskiego.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

  1. ↑ Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Henryk Gmiterek i Ryszard Szczygieł. Kórnik 1992, s. 255.
  2. ↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. III, Poznań 1856, s. 303.
  3. ↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 472.
  4. ↑ Teka Gabriela Junoszy Podoskiego, t. IV, Poznań 1856, s. 710.
  5. ↑ Materiały do dziejów bezkrólewia po śmierci Augusta III i pierwszych lat dziesięciu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, t. I Lwów 1857, s. 45-49.
  6. ↑ Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektorów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III. roku 1674, Augusta II. roku 1697, i Stanisława Augusta roku 1764, najjaśniejszych Królów Polskich, Wielkich Książąt Litewskich, i.t.d. / ułożył i wydał Oswald Zaprzaniec z Siemuszowej Pietruski, Lwów 1845, s. 284.
  7. ↑ Volumina Legum t. VII, Petersburg 1860, s. 244-248.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Salezy_Potocki&oldid=36212765”